W dniach 16–17 października 2025 r. w Polsce odbyły się warsztaty poświęcone upowszechnianiu wyników projektu „Wsparcie we wdrażaniu sprawiedliwej transformacji w Polsce”. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, eksperci i ekspertki z sektora energetycznego, środowisk naukowych oraz związków zawodowych, w tym Zygmunt Mierzejewski z Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ).

Uczestników powitał Jacek Karnowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. W wydarzeniu wzięła także udział Judit Rozsa, dyrektor ds. Instrumentu Wsparcia Technicznego w Komisji Europejskiej.

Pierwsza sesja warsztatów została poświęcona studium przypadku transferu terenów pogórniczych w województwie śląskim. Zaprezentowano wnioski z pięciu lokalnych przypadków, koncentrując się na wyzwaniach związanych z przekazywaniem majątku pokopalnianego oraz możliwych rozwiązaniach dla różnych interesariuszy.

Druga sesja skupiła się na Planie Działania wspierającym rozwój społeczności energetycznych w Małopolsce. Omówiono główne bariery, rekomendacje dotyczące legislacji, wsparcia programowego oraz rozwoju kompetencji w regionie.

Trzecia sesja poświęcona była angażowaniu interesariuszy w subregionie Turów (woj. dolnośląskie). Przedstawiono rezultaty opracowania podręcznika dotyczącego współpracy z lokalnymi interesariuszami. W ramach sesji odbyły się dwa panele dyskusyjne: pierwszy dotyczył roli obserwatoriów i ciał doradczych w zarządzaniu procesem transformacji, a drugi – angażowania grup interesariuszy i prezentacji dobrych praktyk. W drugim panelu uczestniczyli m.in.: Magdalena Chawuła (Forum Energii), Anna Dudek (Urząd Marszałkowski Woj. Śląskiego), Justyna Lasek (Urząd Marszałkowski Woj. Dolnośląskiego), Maciej Sytek (Agencja Rozwoju Regionalnego w Koninie) oraz Zygmunt Mierzejewski (OPZZ).

W swoim wystąpieniu Zygmunt Mierzejewski podkreślił kluczową rolę OPZZ w kształtowaniu zasad finansowania transformacji energetycznej w Polsce. Zwrócił uwagę, że związki zawodowe działają odpowiedzialniew obronie praw pracowników. Jednocześnie wskazał, że procesy transformacyjne wymagają spójnej polityki gospodarczej i systemowego wsparcia rządu, a środki unijne powinny wspierać, a nie zastępować krajowe działania.

Zygmunt Mierzejewski odniósł się również do wcześniejszych prezentacji i opracowanego materiału warsztatowego, zwracając uwagę, że w dyskusjach często pomijano znaczącą rolę OPZZ w wypracowywaniu zasad przyznawania środków na transformację. Najpierw zabiegaliśmy o fundusz w strukturach europejskich, a następnie, kiedy UE wskazała trzy regiony do wsparcia, walczyliśmy o objęcie pomocą sześciu regionów, przy dość biernej postawie innych – podkreślił.

Zwrócił uwagę, że związkom zawodowym trudno jest aktywnie uczestniczyć w procesach transformacyjnych przy braku spójnego programu gospodarczego rządu oraz w sytuacji powstawania sprzecznych dokumentów sektorowych, za które nikt nie ponosi odpowiedzialności. Rząd nie zapewnia adekwatnego wsparcia finansowego, a środki unijne powinny wspomagać te procesy, a nie je zastępować – dodał.

Warsztaty stanowiły okazję do wymiany doświadczeń, identyfikacji wyzwań i prezentacji dobrych praktyk, które mogą wspierać skuteczne wdrażanie sprawiedliwej transformacji w polskich regionach.

ZM