24 lipca 2024

Po przekazaniu przez Radę UE Zaleceń w sprawie polityki gospodarczej, polityki społecznej, polityki zatrudnienia, polityki strukturalnej i polityki budżetowej Polski, wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz przedstawiła Ministerstwu Rozwoju i Technologii stanowisko OPZZ w tej sprawie. O treści Zaleceń informowaliśmy tutaj (https://www.opzz.org.pl/opinie-i-analizy/polityka-...). Wiceprzewodnicząca OPZZ podkreśliła, że objęcie Polski procedurą nadmiernego deficytu nie powinno skutkować bardziej restrykcyjną polityką ani redukcją wydatków prorozwojowych i społecznych, ponieważ pogorszyłoby to warunki życia obywateli. Rząd powinien uwzględnić w negocjacjach z Komisją Europejską w sprawie ścieżki redukcji deficytu konieczności inwestycji w poprawę dostępu do usług publicznych, zwiększenie ich jakości oraz odpowiedniego wzmocnienia finansowania administracji publicznej. W szczególności, Polska powinna unikać powtórki działań z lat 2009-2015, kiedy to nałożenie na Polskę procedury nadmiernego deficytu skutkowało cięciami w wydatkach na świadczenia socjalne oraz wynagrodzeń w sektorze publicznym. Działania związane z procedurą nadmiernego deficytu powinny skupiać się na zwiększeniu dochodów budżetowych, które można osiągnąć poprzez reformę systemu podatkowego oraz wdrożenie skutecznych mechanizmów ograniczających praktyki optymalizacji podatkowej. Takie podejście nie tylko zapewni stabilność finansów publicznych, ale także umożliwi dalszy rozwój gospodarczy i społeczny kraju. Ponadto, OPZZ zwrócił się do rządu o podjęcie działań na rzecz włączenia partnerów społecznych w proces zarządzania gospodarczego UE na poziomie krajowym, w szczególności poprzez ich udział w przygotowaniu i corocznych aktualizacjach planów budżetowo-strukturalnych. Bez tego, przy tworzeniu tego dokumentu nie zostaną wypełnione zobowiązania wynikające ze zreformowanego zarządzania gospodarczego UE. Kolejną kwestią było funkcjonowanie systemu zamówień publicznych, który według Rady charakteryzuje się słabą konkurencją. Nie jest to jednak, w ocenie OPZZ, najistotniejszy mankament systemu zamówień publicznych a to, że kluczową rolę w wyborze oferty odgrywa najniższa cena bądź najniższy koszt. Aspekty środowiskowe i społeczne nie odgrywają priorytetowej roli w systemie zamówień publicznych a jakość zatrudnienia przy realizacji zamówień publicznych jest niejednokrotnie niska, zwłaszcza na dalszych poziomach podwykonawstwa. Wskazaliśmy zatem, że te zjawiska wymagają działań państwa. Istotną częścią Zaleceń jest zagadnienie wycofywania się ze stosowania paliw kopalnych. OPZZ przypomniał w tym zakresie Stanowisko Prezydium OPZZ, które zaakceptowało cel Europejskiego Zielonego Ładu, jednak wnioskuje o rewizję jego treści z uwagi na negatywny wpływ jego realizacji na gospodarkę, w tym przemysł, miejsca pracy i warunki życia pracowników. Fundamentalnym celem procesu transformacji powinny być godne i dobrej jakości miejsca pracy we wszystkich sektorach gospodarki. Zmiany wynikające z celów klimatycznych muszą zostać przeprowadzone z uwzględnieniem konsekwencji społecznych, aby wziąć pod uwagę w sposób rzeczywisty sprawiedliwy wymiar transformacji klimatycznej. Wskazaliśmy przy tym na potrzebę działań na rzecz wzmacniania konkurencyjności przemysłu, które powinny wynikać z polityki przemysłowej państwa. OPZZ oczekuje przygotowania przez rząd takiego dokumentu – wskazała wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz. (KP)

04 lipca 2024

Na posiedzeniu Zespołu problemowego Rady Dialogu Społecznego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych ponownie poruszono kluczowe kwestie dotyczące założeń projektu budżetu państwa na rok 2025, w tym wynagrodzeń. W trakcie spotkania odbyła się również debata na temat wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, która zgromadziła liczne grono ekspertów i przedstawicieli zainteresowanych stron. Renata Górna, dyrektor Wydziału polityki społecznej Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej 3 lipca br. odbyło się posiedzenie Zespołu problemowego Rady Dialogu Społecznego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, któremu przewodniczył Leszek Miętek z OPZZ. W trakcie spotkania kontynuowano dyskusję na temat Założeń projektu budżetu państwa na rok 2025. Ponadto członkowie Zespołu, wspólnie z Zespołem problemowym ds. ubezpieczeń społecznych, przeprowadzili debatę na temat wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na 2025 rok. W pierwszej części posiedzenia omówiono wyniki autonomicznych rozmów między stroną pracowników a stroną pracodawców, podczas których poszukiwano możliwości zbliżenia oczekiwań w kwestii wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz płac w sferze budżetowej w 2025 roku. Przypomnijmy, że strona związkowa przystąpiła do tegorocznych negocjacji z propozycją co najmniej 15-procentowego wzrostu płac w sferze budżetowej oraz ustalenia płacy minimalnej na poziomie nie niższym niż 4650 zł. Z kolei strona pracodawców poparła zaproponowane przez rząd minimalne wynagrodzenie w wysokości 4626 zł oraz wniosła o podwyżkę płac w sferze budżetowej o 7,9% (propozycja rządu to 4,1%). Strona związkowa w trakcie rozmów podkreśliła konieczność znaczącego wzrostu płac w sektorze publicznym, argumentując, że tegoroczny, dwudziestoprocentowy wzrost jest jedynie niewielką rekompensatą za lata zaniedbań w tym obszarze. Proponowany przez rząd i pracodawców wzrost nie nadąża za skumulowaną inflacją, która w ostatnich latach sięgała nawet kilkunastu procent rocznie. W związku z powyższym, jedynie wyższe podwyżki 15-procentowe mogą skutecznie zaspokoić potrzeby pracowników sektora budżetowego i zapewnić stabilność oraz efektywność funkcjonowania administracji publicznej. Po dyskusji członkowie zespołu uznali, że wypracowanie wspólnego stanowiska strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego w sprawie założeń projektu budżetu państwa na rok 2025, w tym wynagrodzeń nie jest możliwe z uwagi na istotne różnice w podejściu do kształtowania polityki państwa w zakresie płac. Tym samym nie wypracowano porozumienia w powyższych sprawach. Finał negocjacji nastąpi już niedługo, bo 15 lipca br. na posiedzeniu planarnym Rady Dialogu Społecznego. Także w drugiej części posiedzenia nie udało się osiągnąć porozumienia. Tym razem w sprawie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku. Strona rządowa zaproponowała pozostawienie zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. na ustawowym minimum wynoszącym 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. W efekcie, zgodnie z prognozami, wskaźnik ten wyniesie nie mniej niż 106,78 proc. Jest to propozycja nie do zaakceptowania przez stronę pracowników RDS, która w tej sprawie przedłożyła wspólną propozycję.  W uzgodnionym stanowisku wskazaliśmy, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku powinien wynosić nie mniej niż średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług w 2024 r. zwiększony o co najmniej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za pracę w roku 2024. Jako OPZZ podkreśliliśmy kilka istotnych czynników spływających zmniejszanie wysokości świadczeń emerytalnych, jak np. wydłużenie średniego trwania życia w tablicach ogłoszonych przez GUS w marcu 2023 r. czy zmianę struktury wypłacanych emerytur pod względem sposobu wyliczania świadczenia - rośnie odsetek emerytur wyliczanych według nowych zasad i są one niższe. W związku z nieuzgodnieniem stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego, Rada Ministrów w ciągu 21 dni od zakończenia negocjacji, ma czas na określenie w drodze rozporządzenia, wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku. (rg) (nq)

02 lipca 2024

W Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona polityce handlowej UE. Zmiany geopolityczne i napięcia na arenie międzynarodowej wymagają bowiem od UE adaptacji jej polityki wewnętrznej oraz zmian relacji z partnerami handlowymi jak m.in. Chiny i USA. Kierunek, jaki UE przyjmie będzie warunkował jej konkurencyjność gospodarczą oraz niezależność i bezpieczeństwo. Decyzje podejmowane na poziomie unijnym dotyczące jej polityki handlowej mają wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej i zatrudnienie w europejskich zakładach pracy. Nierówna konkurencja z państwami trzecimi takimi jak Chiny, Rosja czy Białoruś powoduje bowiem utratę rynku zbytu dla unijnych firm, co widoczne jest także w Polsce m.in. w sektorze gumowym, stalowym, cementowym, chemicznym czy motoryzacyjnym. Ma to negatywny wpływ na miejsca pracy i wymaga reakcji UE. Kwestie te są często dyskutowane na forum OPZZ oraz Rady Dialogu Społecznego. Tym większe znaczenie ma dyskusja o kształcie polityki handlowej UE, którą poprowadziła Aleksandra Ptak-Iglewska, dziennikarka działu ekonomicznego „Rzeczpospolitej” a wzięli w niej udział Joanna Szychowska, Dyrektor Departamentu Handlu Komisji Europejskiej, pan Janusz Piechociński, Prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Azja i Marek Wąsiński, kierownik Zespołu w Polskim Instytucie Ekonomicznym. OPZZ reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ. W dyskusji reprezentantka OPZZ wskazywała na konieczność zachowania przez UE spójności w polityce handlowej, energetycznej, klimatycznej, fiskalnej i społecznej. Ponadto, wskazała na konieczność prowadzenia polityki przemysłowej, która będzie chronić jego potencjał i miejsca pracy oraz stwarzała warunki do zwiększania jego innowacyjności i konkurencyjności. Niezbędne jest przywrócenie transparentnej, prowadzonej na równych i uczciwych warunkach konkurencji rynkowej, a także tam gdzie to konieczne ochrona rynku unijnego - również dla zapewnienia pracy europejskim pracownikom. Wskazała przy tym na potrzebę egzekwowania przez UE norm środowiskowych od dostawców z państw trzecich oraz oczekiwanie przy produkcji towarów przestrzegania praw człowieka, w tym pracowniczych i związkowych.  W ocenie OPZZ, UE powinna wymagać od swoich partnerów handlowych przestrzegania konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy.Należy też włączyć wiążące klauzule społeczne do umów handlowych dotyczące praw człowieka i praw pracowniczych. Narzędziem UE w polityce handlowej powinien być także mądrze zarządzany system zamówień publicznych oraz egzekwowanie przepisów dotyczących należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. UE musi być jednak według OPZZ bardziej proaktywna w stawianiu ww. wymogów swoim partnerom handlowym. Podkreśliliśmy, że polityka handlowa UE nie może opierać się na konkurencyjności cenowej i równania w dół standardów pracy. UE powinna chronić europejski model gospodarczy, który stanowi jej przewagę a nie obciążenie – wysokiej jakości miejsca pracy, godziwe wynagrodzenia i dialog społeczny stanowią bazę dla tworzenia innowacji. (KP)

01 lipca 2024

Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przedstawiła ministrze rodziny, pracy i polityki społecznej stanowisko OPZZ w sprawie proponowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów zmian w wynagradzaniu pracowników samorządowych. MRIPS przygotowało bowiem zmianę rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych w związku z ustaleniem wysokości płacy minimalnej na poziomie 4300 zł, która będzie obowiązywać od 1 lipca 2024 r. Zmianie musiały zatem ulec stawki wynagrodzenia w poszczególnych kategoriach zaszeregowania pracowników. Niestety projekt nie tylko nie wypełnia postulatów strony społecznej Rady Dialogu Społecznego zawartej w uchwale nr 129 w sprawie pracowników samorządowych, w której związki zawodowe i organizacje pracodawców wniosły o pilną poprawę sytuacji płacowej tych pracowników. Zapisy projektu rozporządzenia nie uatrakcyjnią także warunków zatrudnienia w sektorze samorządowym. OPZZ wyraźnie podkreślił, że stawka w pierwszej kategorii zaszeregowania powinna zaczynać się od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na 2024 r. (4300 zł) i odpowiednio wzrastać w kolejnych kategoriach. Negatywnie oceniliśmy zatem propozycję, zgodnie z którą pierwsze VI grup zaszeregowania pracowników samorządowych będą na poziomie poniżej płacy minimalnej. Naszym zdaniem należy przy tym zadbać, aby dodatkowe składniki wynagrodzenia pracowników samorządowych miały swoje ustawowe właściwości a nie stanowiły uzupełnienie do ustawowej wysokości płacy minimalnej. Wskazaliśmy pani minister pracy i polityki społecznej, że trudna sytuacja pracowników samorządowych wynika z wieloletniego, niekorzystnego dla nich kształtowania przez publicznego pracodawcę systemu wynagradzania w poprzednich latach. Przez to, w wielu zakładach pracy m.in. domach pomocy społecznej, większość zatrudnionych osób otrzymuje płacę minimalną. To często wykwalifikowani specjaliści wielu z nich, z uwagi na niskie płace w sektorze publicznym, przechodzi do sektora prywatnego, ze szkodą dla funkcjonowania podmiotów publicznych. Wiceprzewodnicząca OPZZ zwróciła również uwagę, że zmiany w projekcie rozporządzenia nie rozwiązuje problemu spłaszczenia wynagrodzeń w podmiotach samorządowych, który jest następstwem zmian poziomu wynagrodzeń pracowników otrzymujących minimalne wynagrodzenie za pracę i niewielkich zmian płac pozostałych pracowników w poprzednich latach. Problem pogłębia również zbyt mała różnica między stawkami wynagrodzeń pracowników w kolejnych grupach zaszeregowania, która widoczna także w przedstawionym projekcie. OPZZ zwrócił się zatem do minister rodziny, pracy i polityki społecznej o zagwarantowanie środków publicznych dla instytucji samorządowych na wzrost wynagrodzeń wynikający ze zmiany wysokości wynagrodzenia za pracę a także budżetu na ukształtowanie, w dialogu społecznym, wynagrodzeń wszystkich pracowników adekwatnie do wykształcenia, doświadczenia oraz zaangażowania w wykonywane obowiązki. (KP)

01 lipca 2024

Przypominamy, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. obowiązują dwie stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę ustalono na poziomie 4242 zł, natomiast minimalną stawkę godzinową w wysokości 27,70 zł. Od 1 lipca 2024 roku, minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4300 zł, zaś minimalna stawka godzinowa jest określona na poziomie 28,10 zł. W rezultacie, w 2024 r. płaca minimalna będzie wynosić przeciętnie 4271 zł. (KP)

01 lipca 2024

W dniach 16-17 czerwca 2024 r. obradował Zespół ds. równości, który poprowadziła jego przewodnicząca, Barbara Kutrowska oraz wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz. Wiceprzewodnicząca OPZZ przedstawiła aktualne działania konfederacji, w szczególności dotyczące realizacji Programu OPZZ w zakresie polityki wynagradzania pracowników oraz zarządzania gospodarką państwa. Zespół otrzymał również informacje na temat wprowadzonych i planowanych zmian w prawie pracy, które przekazał Paweł Śmigielski, dyrektor Wydziału Prawno-Interwencyjnego w OPZZ. Ponadto, dyskutowano na temat problemu luki płacowej. Podstawą dyskusji w tym zakresie była informacja przedstawiona przez Katarzynę Pietrzak, ekspertkę w Wydziale Polityki Gospodarczej w OPZZ na temat dyrektywy w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania. Uzupełnieniem dyskusji w tym zakresie były informacje o przyczynach i skutkach nierównego traktowania kobiet i mężczyzn omówione przez Aleksandrę Wąsik, ekspertkę Związku Nauczycielstwa Polskiego. W dyskusji na temat luki płacowej wzięła udział podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Paulina Piechny-Więckiewicz. Minister wskazała na rolę edukacji w kształtowaniu postaw równościowych i niwelowaniu dyskryminacji. Przykładem mogą być zmiany polegające np. na urealnieniu wizerunku kobiet w materiałach oświatowych. Konieczne jest także, według minister, stworzenie mapy dyskryminacji i przygotowanie narzędzi jej przeciwdziałania. Poruszono przy tym również tematykę kształcenia i jego rolę w upowszechnianiu wiedzy o prawach pracowniczych oraz funkcjonowaniu dialogu społecznego. Minister zapowiedziała organizację wysłuchania publicznego w sprawie nowego przedmiotu pod nazwą „edukacja obywatelska”. Obecny na spotkaniu, Przewodniczący OPZZ, Piotr Ostrowski, wskazał na konieczność wprowadzenia tematyki praw pracowniczych do podstawy programowej nauczania, jako rozwiązania systemowego. Aktywność finansowana ze środków unijnych czy informowanie w sprawach praw pracowniczych i dialogu społecznego powinny stanowić działania uzupełniające dla kształcenia w oparciu o podstawę programową. Towarzyszyć ww. tematowi powinno być odpowiednie finansowanie nowego zadania oraz udostępnienie nauczycielom dostępu do podnoszenia kwalifikacji celem ich przygotowania do kształcenia w tematyce praw pracowniczych i dialogu społecznego. Przy czym, istotne będzie wzięcie pod uwagę autonomii szkół i uczelni. Minister zadeklarowała, że nie widzi przeszkód aby związki zawodowe już teraz informowały o tematyce pracowniczej i związkowej na terenie szkół, podobnie jak robią to organizacje pozarządowe w swoich statutowych obszarach. Na posiedzeniu Zespołu zostały przeprowadzone konsultacje społeczne rozwiązań zawartych w Programie:Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) oraz Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS). Konsultacje Programu FENG poprowadził Zygmunt Mierzejewski, ekspert w Zespole ds. szkoleń i funduszy strukturalnych OPZZ, natomiast Programu FERS Aleksandra Wąsik, ekspertka Związku Nauczycielstwa Polskiego. Członkowie Zespołu wskazali na tematykę, którą powinien podjąć Zespół na kolejnych posiedzeniach, wśród której znalazł się temat systemu emerytalnego i aktywności kobiet na rynku pracy czy zjawiska wypalenia zawodowego. Wskazano również zagadnienia wymagające doskonalenia wiedzy w formie szkolenia: wystąpienia publiczne oraz inkluzywności. Posiedzenie Zespołu połączono ze szkoleniem, w ramach którego członkowie Zespołu doskonalili umiejętności budowania pewności siebie (warsztaty poprowadziła pani Małgorzata Pyka) oraz kreowania wizerunku zawodowego (wiedzą w tym zakresie podzieliła się pani Barbara Kutrowska). (KP)

26 czerwca 2024

Rada Dialogu Społecznego zebrała się na kolejnym posiedzeniu w dniu 25 czerwca br., aby przedyskutować kluczowe dla pracowników i pracodawców sprawy. W agendzie spotkania znalazły się tematy związane z realizacją budżetu państwa za rok 2023, przyszłymi wynagrodzeniami oraz wysokością rent i emerytur. Nie zabrakło również tematów związanych z weryfikacją kwot kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych. Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej  Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie posiedzenia minister finansów Andrzej Domański przedstawił informację o wykonaniu budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku. Kilka dni wcześniej, w trakcie prac Zespołu problemowego RDS ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, OPZZ skrytykowało wykonanie budżetu państwa, wskazując, że w 2023 r. nie zostały zrealizowane założone cele społeczno-gospodarcze. Budżet roku 2023 nie poprawił standardu i jakości życia pracujących. Wbrew zapowiedziom rządu nie zmniejszyły się nierówności dochodowe, a wynagrodzenia realne wzrosły tylko o 1,1%, czyli mniej niż w latach 2020-2021. Minister finansów przedstawił ponadto propozycję rządu w zakresie wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na poziomie 104,1%, co oznacza brak realnego wzrostu płac w 2025 r. Minister rodziny, pracy i polityki społecznej zaproponowała, aby minimalne wynagrodzenie za pracę w 2025 r. wzrosło do poziomu 4626 zł, a minimalna stawka godzinowa wzrosła do poziomu 30,20 zł. W części dotyczącej zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent z FUS w 2025 r. strona rządowa zaproponowała pozostawienie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. na ustawowym minimum wynoszącym 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. W efekcie prognozuje się, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. wyniesie nie mniej niż 106,78 proc. W przyszłym tygodniu rozpoczynają się negocjacje w tym obszarze w zespołach problemowych RDS, wówczas będziemy rozmawiać na temat propozycji strony społecznej. Dyskusja na powyższe tematy odbędzie się na posiedzeniu planarnym Rady w dniu 15 lipca br. W ramach ustawowego trybu negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego w sprawie weryfikacji kwot kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych nie udało się uzgodnić wspólnego stanowiska RDS. Strona związkowa podtrzymała swoje propozycje wzrostu wskaźników zawarte w stanowisku z dnia 10 czerwca br. Ostateczne decyzje dotyczące wysokości progów dochodowych w obu obszarach świadczeń będą znane do 15 lipca br. Przedstawiciele Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowali, że na obecnym etapie rozważane są modyfikacje w części pomocy społecznej (częstsza, coroczna, a nie 3-letnia weryfikacja), natomiast świadczenia rodzinne mają pozostać na obowiązującym poziomie. W dyskusji w tej części przewodniczący OPZZ podkreślił, że obowiązujące obecnie programy w obszarze wsparcia rodzin nie mogą być jedyną przesłanką do zamrażania kryteriów dochodowych w tym obszarze od 9 lat – wciąż wiele rodzin, także tych z dziećmi niepełnosprawnymi, potrzebuje wsparcia w postaci świadczeń i zasiłków rodzinnych. (rg), (nk)

26 czerwca 2024

Partnerzy społeczni rozpoczęli w Radzie Dialogu Społecznego debatę na temat wysokości przyszłorocznych wynagrodzeń. Spór dotyczy kluczowych kwestii związanych z założeniami projektu budżetu państwa na 2025 rok oraz wzrostem płac. OPZZ stanowczo domaga się wyższych podwyżek, argumentując, że są one niezbędne dla poprawy sytuacji pracowników w obliczu bardzo wysokich kosztów życia. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej 24 czerwca br. na kolejnym posiedzeniu zebrał się Zespół problemowy RDS ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych działający pod przewodnictwem Leszka Miętka z OPZZ. W trakcie posiedzenia omówiono: - Założenia projektu budżetu państwa na rok 2025; - propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.; - propozycję średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok 2025 oraz informację o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2025; - propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w roku 2025. W zakresie wzrostu płacy minimalnej rząd zaproponował podwyżkę do poziomu 4626 zł, co stanowi minimum ustawowe. OPZZ nie zaakceptowało tej propozycji, wskazując, że strona związkowa oczekuje, że płaca minimalna wzrośnie o 8,14%, osiągając poziom co najmniej 4650 zł. Taki wzrost jest poparty solidnymi analizami i odpowiada na realne potrzeby pracowników, nie zagrażając jednocześnie stabilności przedsiębiorstw i gospodarki. Pracodawcy poparli propozycję rządu, choć argumentowali, że z punktu widzenia ekonomicznego należałoby zamrozić wysokość płacy minimalnej na poziomie roku 2024 (4300 zł). Podniesienie płacy minimalnej do 4650 zł jest konieczne w kontekście rosnących kosztów życia, na które wpływ mają między innymi podwyżki VAT na żywność oraz odmrożenie cen energii elektrycznej. Te czynniki znacznie obciążają budżety domowe, szczególnie wśród najniżej zarabiających. Proponowana przez nas kwota uwzględnia te realia i jest odpowiedzią na niepewność ekonomiczną, z jaką borykają się pracownicy. Wskazaliśmy również na pozytywny wpływ wzrostu płacy minimalnej. Zwiększenie dochodów najniżej zarabiających pracowników przekłada się na wzrost konsumpcji, co napędza popyt i może prowadzić do wzrostu produkcji oraz zatrudnienia. Wyższa płaca minimalna to także lepsze warunki życia, co z kolei zwiększa motywację i produktywność pracowników. OPZZ zaapelowało ponadto, aby rząd pilnie przedstawił rozwiązania, które spowodują, że płaca minimalna stanie się kategorią jednoskładnikową, płacą zasadniczą, w skład której nie będą wliczane żadne dodatki. W zakresie wynagrodzeń pracowników sektora publicznego OPZZ zgłosiło propozycję, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok 2025 wyniósł 115,0%. OPZZ wskazało na zjawisko spłaszczania płac, które najbardziej uderza w pracowników sektora publicznego. Mimo że ich praca jest fundamentem funkcjonowania naszego państwa, zarobki nie nadążają za rosnącą inflacją. W 2022 roku realna płaca pracowników sfery budżetowej zmniejszyła się o 5,3%, a w 2023 roku wzrosła o 1,8%. Dlatego nasza propozycja wzrostu płac w budżetówce o 15% jest właściwą i adekwatną odpowiedzią na ten stan rzeczy. Tylko w ten sposób można zapewnić godziwe warunki pracy dla tych, którzy dbają o funkcjonowanie naszego państwa na co dzień. W kolejnych dniach będą prowadzone autonomiczne rozmowy ze stroną pracodawców. Planowane jest także kolejne posiedzenie Zespołu. Z ramienia OPZZ w posiedzeniu uczestniczyli członkowie Zespołu: Roman Piotrowski, członek Rady i Prezydium OPZZ, oraz Norbert Kusiak, ekspert OPZZ.

19 czerwca 2024

W środę, 19 czerwca br., Komisja Europejska opublikowała serię dokumentów zawierających wnioski odnoszące się do polityki fiskalnej, gospodarczej i społecznej państw unijnych. Komisja wydała sprawozdania krajowe z wszechstronną analizą funkcjonowania państw unijnych i zalecenia działań, jakich podjęcia oczekuje w kolejnych miesiącach a dodatkowo wytyczne dotyczące polityk zatrudnienia oraz najważniejsze z punktu widzenia Polski: raport sporządzony zgodnie z art. 126 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unia Europejskiej, który ocenia stan finansów publicznych Polski. Potwierdziły się w związku z tym przypuszczenia dotyczące negatywnej oceny Komisji na temat stanu krajowych finansów publicznych. Negatywnie oceniono przekroczenie przez deficyt sektora finansów publicznych w 2023 r. wartości referencyjnej wynoszącej 3% PKB. Komisja zdecydowała w związku z tym o podjęciu pierwszego kroku w kierunku wszczęcia procedury nadmiernego deficytu wobec Polski. Takim krokiem jest właśnie przyjęcie raportu na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE. W raporcie stwierdzono, że w związku z przekroczeniem 3% wartości referencyjnej przez deficyt finansów publicznych Polski, dlatego po rozważeniu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego, Komisja zamierza zaproponować w lipcu otwarcie procedury nadmiernego deficytu, zalecając Radzie Rada przyjęła decyzję na mocy art. 126 ust. 6 stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu w odniesieniu do Polski. To w praktyce formalność, procedura ta zostanie stwierdzona. Komisja bazowała na danych Eurostatu, z których wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych Polski wzrósł z 3,4% PKB w 2022 r. do 5,1% w 2023 r., natomiast dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł z 49,2% PKB na koniec 2022 r. do 49,6% na koniec 2023 r. Według oceny Komisji, nastawienie polityki budżetowej było ekspansywne w kontekście wysokiej inflacji, choć dostrzegła neutralny udział wydatków bieżących związany z ograniczeniem wsparcia związanego ze wzrostem cen energii. Niepokojące, że w uzasadnieniu swoich Zaleceń, Komisja uznała za główne czynniki wzrostu pierwotnych wydatków bieżących finansowanych ze środków podwyżki wynagrodzeń i emerytur w sektorze publicznym. Polska nie jest jedynym państwa o takiej sytuacji pod względem finansów publicznych bowiem w związku z pandemią COVID-19 a następnie kryzysem energetycznym wywołanym agresją Rosji na Ukrainę wiele państw UE było zmuszonych do dokonania wydatków publicznych w celu ochrony gospodarki i społeczeństw przed skutkami ww. wydarzeń. Dzisiejsze decyzje Komisji mogą sugerować, że polityka unijna wraca do znanej z okresu po 2008 r. polityki cięć – tak niekorzystnej wówczas dla pracowników, usług publicznych i inwestycji. Poniżej treść Zaleceń Komisji, które dziś opublikowano. Polska będzie musiała w najbliższym czasie wskazać działania na rzecz ich realizacji: Komisja Zaleca Polsce podjęcie w latach 2024 i 2025 działań mających na celu: Terminowo przedłożyć średniookresowy plan fiskalno-strukturalny. Zgodnie z wymogami zreformowanego Paktu Stabilności i Wzrostu ograniczenie wzrostu wydatków netto w 2025 r. do poziomu spójnego z redukcją deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do traktatowej wartości referencyjnej wynoszącej 3% PKB oraz utrzymanie długu sektora instytucji rządowych i samorządowych na ostrożnym poziomie w średnim okresie. Wzmocnić potencjał administracyjny w celu zarządzania planem odbudowy i zwiększania odporności, przyspieszyć inwestycje i utrzymać dynamikę wdrażania reform. Zajęcie się pojawiającymi się opóźnieniami, aby umożliwić ciągłą, szybką i skuteczną realizację planu odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdziału REPowerEU, zapewniając zakończenie reform i inwestycji do sierpnia 2026 r. Przyspieszenie wdrażania programów polityki spójności. W kontekście przeglądu śródokresowego w dalszym ciągu skoncentrowanie się na uzgodnionych priorytetach i podjęcie działań mających na celu lepsze wsparcie i integrację obywateli państw trzecich, biorąc jednocześnie pod uwagę możliwości, jakie zapewnia inicjatywa Platformy Strategicznych Technologii dla Europy w zakresie poprawy konkurencyjności. Podjęcie kroków w celu zwiększenia udziału grup w niekorzystnej sytuacji w rynku pracy, w tym poprzez poprawę jakości i dostępu do formalnej opieki długoterminowej w domu i społeczności. Wspieranie konkurencji w procesach zamówień publicznych, czyniąc je bardziej wydajnymi i mniej uciążliwymi, szczególnie dla MŚP. Wsparcie inwestycji prywatnych poprzez wspieranie cyfryzacji firm. Podjęcie działań mających na celu przyspieszenie wycofywania paliw kopalnych w sektorze ciepłowniczym poprzez przejście na energię odnawialną. Poprawa polityk związanych z ochroną i zrównoważonym użytkowaniem zasobów wodnych, aby zapewnić długoterminową stabilność sektorów zależnych od usług ekosystemowych. Poprawę efektywności wydatków publicznych, m.in. poprzez lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych, a także większą przejrzystość w planowaniu inwestycji i szersze wykorzystanie ujednoliconych procedur oceny i wyboru projektów. Zapewnienie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilności systemu emerytalnego, w tym poprzez podjęcie działań w zakresie rzeczywistego wieku emerytalnego i zreformowanie preferencyjnych programów emerytalnych. (KP)

18 czerwca 2024

W dniach 13-14 czerwca 2024 r. zrealizowano dwudniowe posiedzenie Zespołu ds. polityki gospodarczej i finansów publicznych. Posiedzenie rozpoczęliśmy od poparcia postulatów służb niemedycznych, które w 13 czerwca br. zorganizowały akcję sprzeciwu wobec warunków pracy i płacy pracowników niemedycznych pracujących w ochronie zdrowia. Obrady poprowadził przewodniczący Zespołu, Zygmunt Mierzejewski oraz wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz. Przedmiotem posiedzenia była zasadniczo dyskusja na temat Założeń projektu budżetu państwa na rok 2025 oraz rządowych propozycji płacowych. Członkowie Zespołu OPZZ przedyskutowali propozycje rządu dotyczące wzrostu wynagrodzeń pracowników w kolejnym roku, w tym płacy minimalnej i płac w sferze budżetowej. Propozycje Rady Ministrów oceniono negatywnie. Podkreślono przy tym potrzebę wyłączenia dodatków z płacy minimalnej tak, aby stanowiła ona wynagrodzenie zasadnicze. Jak podkreślono, wyzwaniem, wymagającym systemowych rozwiązań, jest zjawisko spłaszczenia wynagrodzeń – zarówno w sektorze finansów publicznych, jak i w sektorze prywatnym. Pracodawcy aktualizują bowiem wynagrodzenia pracowników otrzymujących płacę minimalną, natomiast pozostali pracownicy nie otrzymują podwyżek. Wykształcenie, doświadczenie pracowników i ich zaangażowanie w obowiązki nie jest zatem odzwierciedlone w zarobkach. Szczególnie trudna sytuacja występuje obecnie wśród pracowników samorządowych. Dyskutowano w związku z tym nad sposobami rozwiązania problemu spłaszczenia wynagrodzeń. W związku z niskimi płacami, występuje coraz większy problem z zatrudnieniem specjalistów. Kłopotem jest także brak wyczerpujących regulacji dotyczących wynagradzania za pracę praktykantów i stażystów. Jednocześnie wskazano na rolę związków zawodowych w kształtowaniu polityki wynagrodzeń i omówiono trudności występujące w negocjacjach płacowych. Ponadto, wymieniono informacje na temat aktualnej kondycji przedsiębiorstw z sektora prywatnego, w tym spółek z udziałem Skarbu Państwa - stanu dialogu społecznego oraz warunków pracy i płacy. Sporo uwagi poświęcono polityce energetycznej państwa i konsekwencjom braku stosownych działań w poprzednich latach, które pozwoliłyby zaadaptować przemysł do wymogów związanych z polityką klimatyczną. Podkreślono potrzebę niezwłocznego podjęcia decyzji odnośnie do kierunku polityki energetycznej w związku z wyznaczonymi terminami wynikającymi z Europejskiego Zielonego Ładu oraz umów społecznych a także koniecznością zapewnienia nieprzerwanych dostaw energii oraz bezpieczeństwa energetycznego. Wskazano także na niekorzystne zjawiska obserwowane w gospodarce polegające na napływie produktów z Rosji i Białorusi mimo wprowadzonego embarga. Działania kontrolne państwa powinny w ww. zakresie wzmocnione a zakaz importu rozszerzony na kolejne grupy surowców, materiałów i produktów. Omówiono także sytuację w branży chemicznej. Dokonano analizy funkcjonowania dialogu społecznego w województwie małopolskim. Przy tej okazji wymieniono poglądy na temat proponowanych działań wzmacniających pozycję związków zawodowych w zakładzie pracy oraz usprawnienie wymiany informacji wewnątrz struktury OPZZ. Przeprowadzono konsultacje społeczne rozwiązań zawartych w programach europejskich: Programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) oraz Programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS). Wskazano cele programu i tematykę, w którą mogą zaangażować się związki zawodowe w ramach realizacji tych programów a także rolę związków zawodowych w monitorowaniu wykonywania działań w ich ramach. (KP)