13 grudnia 2024

W Senacie RP trwają prace nad ustawą budżetową na rok 2025. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, skierowała pisemną opinię OPZZ do Senatu RP, w której przedstawiliśmy uwagi konfederacji do ustawy budżetowej na kolejny rok. Braliśmy także udział w senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, w trakcie której nasze stanowisko skoncentrowaliśmy na obszarze kształtowania w ustawie budżetowej wynagrodzeń pracowników sfery finansów publicznych. Przedstawiliśmy wniosek o co najmniej 15% wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej w miejsce planowanego w ustawie 5% wskaźnika wzrostu płac w sferze budżetowej. Ze względu na szacowaną na kolejny rok wysokość inflacji wskaźnik ten nie przełoży się bowiem na realną podwyżkę wynagrodzeń i nie poprawi warunków życia pracowników sfery finansów publicznych. Utrwali jedynie spłaszczenie wynagrodzeń: zjawisko to jest nie tylko szkodliwe dla warunków życia pracowników ale też funkcjonowania administracji i jakości usług publicznych, dlatego wymaga systemowego rozwiązania. Niestety, Komisja – dostrzegając problem poziomu płac w administracji publicznej i potrzebę wyższych nakładów na ich finansowanie – nie zdecydowała się na zmianę ustawy budżetowej na kolejny rok i zwiększenie nakładów na płace sfery budżetowej w 2025 r. - w związku ze stanem finansów publicznych. W przyszłym tygodniu odbędzie się plenarne posiedzenie Senatu RP, którego przedmiotem będzie ustawa budżetowa na rok 2025. W posiedzeniu senackiej Komisji uczestniczyła w imieniu OPZZ Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

13 grudnia 2024

Grupa ds. Semestru Europejskiego, która działa w ramach Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) zorganizowała w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie spotkanie konsultacyjne z partnerami społecznymi, reprezentacją organizacji pozarządowych oraz ekspertami Przedstawicielstwa. EKES jest organem doradczym Rady, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Tego typu spotkania są realizowane od 2021 r. w celu zebrania stanowisk organizacji pozarządowych w sprawie zarządzania gospodarczego w UE. Dyskutowano przede wszystkim o Zaleceniach Rady UE skierowanych do Polski, proponowanych reformach i inwestycjach na rzecz realizacji ww. Zaleceń oraz sposobie ich wdrażania. W dyskusji OPZZ odniósł się do treści Zaleceń Rady. Zwróciliśmy uwagę, że Zalecenia Rady dotyczące ograniczenia deficytu finansów publicznych, choć zasadne z punktu widzenia stabilności finansów publicznych nie powinny negatywnie wpływać na finansowanie usług publicznych i wynagrodzenia pracowników sektora finansów publicznych a także odpowiednią wysokość inwestycji wspierających sprawiedliwą transformację klimatyczną i cyfrową. Tym bardziej, że polityki unijne wymagają poniesienia znaczących nakładów publicznych na poziomie krajowym np. na rzecz realizacji polityki klimatycznej. W obszarze polityki energetycznej zalecanej przez Radę UE przedstawiliśmy programowe stanowisko OPZZ w sprawie sprawiedliwej transformacji klimatycznej, które koncentruje się na ochronie miejsc pracy i grup społecznie wrażliwych. Przypomnieliśmy nasz postulat dotyczący przygotowania przez rząd polityki przemysłowej państwa, koordynacji działań w obszarze polityki gospodarczej państwa realizowanej przez poszczególne ministerstwa oraz wnioski dotyczące projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu. Podkreśliliśmy przy tym potrzebę działań KE na rzecz ochrony unijnego przemysłu, jeśli ma skutecznie konkurować z państwami trzecimi i realizować zobowiązania unijne. Wskazaliśmy także treści jakich Zaleceń Rada UE nie przyjęła wobec Polski, choć są one kluczowe z punktu widzenia pracowników i społeczeństwa. Mówiono choćby o wykluczeniu komunikacyjnym, skali ubóstwa czy prawie do równego traktowania niezależnie od płci, którego przestrzeganie powinno być elementem oceny praworządności kraju. Oceniliśmy krajowy i unijny dialog społeczny w obszarze zarządzania gospodarczego UE oraz jego formalną organizację, która nie sprzyja realizacji konsultacji społecznych w sprawie dokumentów przyjmowanych w jego ramach oraz prowadzenia dialogu społecznego, w tym negocjacji i ustalania stanowisk. Działania organów w ramach Semestru Europejskiego zazwyczaj nie wykraczają poza informowanie i konsultowanie, a jakość ich realizacji ma różną jakość. Na spotkaniu z EKES partnerzy społeczni jednogłośnie ocenili negatywnie brak przeprowadzenia przez rząd konsultacji społecznych średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego, którego przygotowanie, wdrażanie i monitorowanie włączono do Semestru Europejskiego w kwietniu br. Jednocześnie przedstawiliśmy członkom EKES zakres ustawy o Radzie Fiskalnej (jest obecnie przedmiotem prac Senatu RP), która ogranicza kompetencje Rady Dialogu Społecznego w procesie tworzenia budżetu państwa oraz nie przewiduje prawa RDS do konsultowania planów budżetowo-strukturalnych. Ww. działania legislacyjne idą wbrew prawu krajowemu i unijnego, powinny być zatem w naszej ocenie przedmiotem analizy EKES i Komisji Europejskiej w ramach Semestru Europejskiego. W trzeciej części spotkania dokonano analizy reform i inwestycji przewidzianych w Krajowym Planie Odbudowy wspieranym finansowo ze środków Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Wyniki spotkania zostaną podsumowane w raporcie informacyjnym EKES i przedstawione Komisji Europejskiej. OPZZ na spotkaniu reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

13 grudnia 2024

W dniu 12 grudnia br. w siedzibie OPZZ obradował Zespół ds. równości, który poprowadziła jego przewodnicząca, Barbara Kutrowska. W Zespole ds. równości uczestniczyli przewodniczący OPZZ, Piotr Ostrowski oraz Barbara Popielarz, wiceprzewodnicząca OPZZ. Członkinie i Członkowie Zespołu przedyskutowali zmiany przepisów przewidziane w projekcie ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich. Omówili także aktualną informację Głównego Urzędu Statystycznego dotyczącą dobowego budżetu czasu ludności w 2023 r., która pozwala ocenić czas przeznaczany przez kobiety i mężczyzn na pracę i obowiązki domowe pod kątem zagadnień równościowych. Kwestie te przedstawił Michał Polakowski z Wydziału Polityki Społecznej OPZZ. W trakcie Zespołu odbyło się również szkolenie pn. Zwiększenie inkluzywności w miejscu pracy. Przypadek osób LGBTQIA+, które poprowadził Patryk Kocięda zrzeszony w FZZP Przemysłu Spożywczego. Zespół zapoznał się również ze stanem implementacji dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej oraz zakresem Stanowiska Rady OPZZ w tej sprawie przyjętym 12 grudnia br. Kwestie te przedstawiła Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ. Ponadto, w trakcie posiedzenia Zespołu zrealizowano konsultacje proponowanych zmian w ramach przeglądu śródokresowego Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). Temat ten prezentował Zygmunt Mierzejewski, ekspert OPZZ ds. funduszy strukturalnych. Zebrano także propozycje obszarów tematycznych oraz działań, którymi Zespół będzie zajmował się w kolejnym roku. (KP)

06 grudnia 2024

7 grudnia od godz. 10:00 w Gliwicach odbędzie się manifestacja pracowników przemysłu hutniczego i metalowego. Jest związana przedłużającą się złą kondycją sektora i brakiem odpowiedniej reakcji władz na zaistniałą sytuację. Problemy branży zgłaszane przez pracowników sygnalizujemy już od wielu miesięcy. Wiążą się z wygaszaniem pieców hutniczych i spadkiem produkcji, co przekłada się na zwolnienia i postoje w pracy zakładów. Przyczyną jest m.in. duży import stali z zagranicy, produkowanej często bez poszanowania standardów środowiskowych i pracowniczych za to ze wsparciem publicznym. Problemy dotyczą spółek prywatnych, ale też należących do skarbu państwa jak Huta Łabędy czy Huta Pokój. W związku z tym przedstawiciele pracowników ze Związku Zawodowego Pracowników Huty Łabędy wspierani przez Federację Związków Zawodowych Metalowców i Hutników oraz związkowców z innych organizacji inicjują protest w Gliwicach - siedzibie Huty Łabędy. Tłem i okazją do zwrócenia uwagi na problem przez opinię publiczną jest rozpoczęcie w tym mieście kampanii wyborczej przez kandydata na prezydenta partii rządzącej – Rafała Trzaskowskiego. „Chcemy pokazać jak ważne są dla nas miejsca pracy w przemyśle, gdzie brak inwestycji i systemowych rozwiązań w niedługiej perspektywie doprowadzi do likwidacji dobrej jakości miejsc pracy. Nasz niepokój dotyczy nie tylko hutnictwa, ale też koksownictwa, górnictwa i branży automotive, która miała zastąpić przemysł ciężki” – mówi Artur Jacek Wilkoń przewodniczący ZZP Huty Łabędy i wiceprzewodniczący FZZMiH. (MZ)

21 listopada 2024

W kwietniu 2024 r. OPZZ przedstawiło Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej propozycje rozwiązań, których wdrożenie w przepisach unijnych ustanowiłoby standardy wykonywania staży w państwach członkowskich UE a przez to poprawiłoby sytuację materialną, prawną i socjalną stażystów. W Parlamencie Europejskim toczą się obecnie prace nad dyrektywą w sprawie stażystów. 14 listopada br. prezydencja węgierska przedstawiła propozycje poprawek do projektu. Niestety zmiany przepisów projektu dyrektywy idą w niekorzystnym kierunku z punktu widzenia celów dyrektywy, jakimi są ustanowienie minimalnych standardów wykonywania staży, podniesienie ochrony prawnej stażystów oraz jakości staży. Dlatego OPZZ ponownie skierowało do minister rodziny, pracy i polityki społecznej postulaty, które rząd powinien wziąć pod uwagę prezentując swoje stanowisko w trakcie dalszych prac nad projektem dyrektywy w sprawie stażystów. Uwagi OPZZ do obecnie proponowanej wersji projektu dyrektywy otrzymało również Przedstawicielstwo Polski przy UE. Dyrektywa powinna w naszej ocenie ustanowić minimalne standardy realizacji staży w Unii Europejskiej a przez to zapewnić równe traktowanie wszystkim osobom na stażu, w tym zagwarantować im podstawowe prawa i ochronę socjalną. Obecnie bowiem staże są niejednokrotnie wykorzystywane jako źródło taniej pracy a stażyści pracują długo, są słabo opłacani albo wcale nie otrzymują zapłaty za wykonane obowiązki. Staż potrafi zastępować umowę o pracę i jest też niedostępny dla osób, które nie mogą pokryć kosztów utrzymania się w czasie jego realizacji. Konieczna jest zatem rzeczywista zmiana w obszarze staży. Kluczowe jest opracowanie na poziomie unijnym definicji stażu. Proponowana w poprawkach do projektu dyrektywy definicja stażu wymaga modyfikacji. Staż powinien w naszej ocenie zostać zdefiniowany jako ustrukturyzowane, tymczasowe doświadczenie, którego realizacja wypełni lukę między formalną edukacją a wejściem na rynek pracy. Musi zatem uwzględniać silny komponent edukacyjny i koncentrować się na nauce praktycznych umiejętności w rzeczywistym środowisku pracy zapewniając przez to stażystom doświadczenie zawodowe i zwiększając szanse na zatrudnienie. Dyrektywa powinna swoim zakresem objąć wszystkich stażystów celem zapewnienia im równych szans i bezpieczeństwa. Ponadto, godziwe wynagrodzenie musi być podstawą wysokiej jakości stażu. Postulujemy zatem, aby dyrektywa uwzględniła wynagrodzenie jako wymóg jego realizacji, co zapewni stażystom równe traktowanie oraz możliwość pokrycia podstawowych kosztów utrzymania bez narażania ich zdrowia lub dobrostanu. Przepisy unijne powinny również gwarantować, że realizacja stażu będzie oparta o pisemną umowę zawartą między stronami przed jego rozpoczęciem. Unijne przepisy powinny ustanowić przy tym wymóg, aby czas realizacji stażu był określony i ograniczony, bez możliwości przedłużenia lub powtórzenia,chyba że jest to należycie uzasadnione obiektywnymi powodami. Przepisy dyrektywy muszą także ustanowić prawo stażystów do odpowiedniej ochrony socjalnej. Jeśli zakładamy, że przepisy unijne pozwolą aby układy zbiorowe będą mogły dokonać zmian w regulacjach dotyczących staży, to tylko jako instrumenty poprawy a nie pogorszenia warunków pracy stażystów i wszystkich pracowników. Ponadto uważamy, że związki zawodowe powinny mieć prawo do angażowania się w postępowania sądowe lub administracyjne w celu egzekwowania praw i obowiązków wynikających z dyrektywy w sprawie stażystów oraz działać, za zgodą stażystów, w ich imieniu w przypadku naruszenia praw i obowiązków. Wskazaliśmy, że zapewnienie stażystom w praktyce należytej ochrony wymaga, aby państwa członkowskie były zobowiązane przez prawo unijne do zapewnienia organom kontrolnym wystarczających zasobów ludzkich, prawnych, technicznych i finansowych do przeprowadzania skutecznych kontroli i inspekcji w obszarze zgodności działań pracodawców z prawem i przeciwdziałania nadużyciom. Elementem tych zasobów muszą być także kompetencje do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar. (KP)

21 listopada 2024

W ramach Zespołu ds. Semestru Europejskiego odbyło się robocze spotkanie w sprawie kształtowania się zjawiska ubóstwa w Polsce. Przedstawiciele Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu omówili sytuację w zakresie ubóstwa, w tym zasięgu ubóstwa ekonomicznego i zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Mimo notowanego wzrostu gospodarczego i zwiększania się wysokości wynagrodzeń, w tym płacy minimalnej, niektóre z miar ubóstwa wskazują wyraźnie na pogłębienie się tego zjawiska w Polsce. Szczególnie niepokojący jest wzrost ubóstwa pracujących. Oznacza to, że wzrost gospodarczy w Polsce nie sprzyja włączeniu społecznemu a polityka wynagradzania pracowników nie przekłada się na godne życie pracujących. Stopa ubóstwa skrajnego wśród pracujących wzrosła do 6,4% w 2023 r. z 4,5% w 2022 r. Pozytywne jest przy tym, że wskaźnik zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym wśród pracujących wyniósł 7,8% i zmniejszył się w stosunku do roku 2022 r. kiedy to był na poziomie 8,4%. W dyskusji OPZZ wskazał, że wieloletnie zaniedbania w finansowaniu wynagrodzeń w sektorze publicznym przyczyniły się do znaczącego pogorszenia warunków życia pracujących w tym sektorze. Również wysokość płacy minimalnej nie pozwala na godne życie w warunkach silnego wzrostu kosztów życia. Wskazaliśmy, że polityka rządu nie powinna być reaktywna w obszarze ubóstwa ale przeciwdziałać temu zjawisku. Rosnące koszty życia, w tym związane z cenami energii, oraz konieczność poniesienia znaczących inwestycji w związku z wymogami unijnymi dotyczącymi ochrony klimatu będą wymagały długofalowej i spójnej polityki państwa przeciwdziałającej ubóstwu. Musi zatem nastąpić większa integracja działań ministerstw, w tym Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Przemysłu oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W trakcie dyskusji na temat ubóstwa energetycznego OPZZ przedstawił negatywne stanowisko w sprawie projektu Krajowego Planu na rzecz energii i klimatu. Podkreśliliśmy słabość tego dokumentu w obszarze analizy skutków społecznych jego realizacji oraz oczekiwanie działań wspierających i osłonowych skierowanych do społeczeństwa, w tym pracowników w związku z planowymi działaniami na rzecz klimatu. Rząd powinien dokonać analizy skali ubóstwa energetycznego i wpływu planowanych działań na jego zwiększenie. Aktualne dane mówią, że ubóstwo energetyczne w Polsce wg wskaźnika „wysokie koszty, niskie dochody” dotyka około 10,5% gospodarstw domowych (tj. ok. 1,3 mln gospodarstw domowych) na 12,5 mln ogółem. W posiedzeniu Zespołu uczestniczyli Katarzyna Pietrzak i Michał Polakowski, eksperci OPZZ. (KP)

21 listopada 2024

Doraźny Zespół problemowy ds. Prezydencji Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej Rady Dialogu Społecznego omówił 15 listopada br. problemy bezpieczeństwa energetycznego w kontekście polskiej prezydencji. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie posiedzenia Adrian Kondaszewski, dyrektor Departamentu Spraw Międzynarodowych w Ministerstwie Klimatu i Środowiska przedstawił priorytety polskiej prezydencji, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów bezpieczeństwa energetycznego, klimatycznego oraz społecznego. Podkreślił kluczowe wyzwania i kierunki działań na tle bieżących wydarzeń międzynarodowych, takich jak wojna w Ukrainie, kryzys energetyczny oraz zmiany klimatyczne. Dyrektor Kondaszewski wskazał, że polska prezydencja przypada na okres tworzenia przez nową Komisję Europejską własnych priorytetów legislacyjnych. W tym kontekście szczególną rolę przypisuje się eliminacji rosyjskich surowców energetycznych z rynku UE, ochronie infrastruktury krytycznej oraz zapewnieniu dostępu do surowców kluczowych. Przedstawiciel strony rządowej omówił również plany legislacyjne oraz szeroki kalendarz wydarzeń towarzyszących naszej prezydencji, obejmujący ponad 60 konferencji i spotkań. Podkreślił znaczenie dialogu z partnerami społecznymi i aktywnego włączenia w proces realizacji priorytetów prezydencji. Dyrektor zaapelował o zaangażowanie w konsultacje publiczne oraz organizację wydarzeń promujących polskie cele w ramach działań prezydencji. W trakcie dyskusji OPZZ przedstawiło stanowisko w sprawie transformacji energetyczno-klimatycznej, kładąc nacisk na rolę państwa, koordynację działań oraz potrzebę uzupełnienia Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku o społeczny wymiar. Zaakcentowało kluczowe wyzwania w procesie transformacji oraz niezbędne zmiany systemowe, które powinny zostać uwzględnione w trakcie polskiej prezydencji. Przedstawiciele OPZZ podkreślili rozproszenie kompetencji w zakresie transformacji energetycznej między różne resorty. Wskazali na potrzebę utworzenia centralnego ośrodka koordynacyjnego, który zapewniłby skuteczne zarządzanie procesem transformacji i lepsze przygotowanie do prezydencji. OPZZ zauważyło także potrzebę stworzenia spójnej strategii polityki przemysłowej jako elementu planu transformacji energetyczno-klimatycznej. OPZZ ostrzegło przed zjawiskiem "ucieczki przemysłu" poza granice UE, co może skutkować nie tylko utratą miejsc pracy i spadkiem PKB, ale także wzrostem globalnych emisji gazów cieplarnianych. Wypracowanie mechanizmów przeciwdziałania temu zjawisku uznało za kluczowy element utrzymania konkurencyjności nie tylko polskiej gospodarki, ale całej Unii Europejskiej. W posiedzeniu uczestniczyli: Mirosław Grzybek, członek Rady i Prezydium OPZZ oraz Maciej Zaboronek i Norbert Kusiak, eksperci OPZZ. (nq)

20 listopada 2024

W dniu 13 listopada 2024 r. w CPS „Dialog” odbyło się posiedzenie Podzespołu ds. sprawiedliwej transformacji Rady Dialogu Społecznego. Przedmiotem posiedzenia był Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Wiceminister Klimatu i Środowiska Urszula Zielińska w trakcie posiedzenia przedstawiła kluczowe założenia Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (KPEiK), akcentując znaczenie konsultacji społecznych jako fundamentu skutecznej transformacji energetycznej. Minister podkreśliła, że transformacja ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, ograniczenia zależności od importu surowców oraz łagodzenia skutków zmian klimatycznych, które generują znaczne koszty gospodarcze i społeczne. Wskazała na konieczność poprawy efektywności energetycznej, redukcji emisji oraz wspierania innowacji technologicznych, które pozwolą Polsce nie tylko sprostać wymaganiom unijnym, ale również zdobyć przewagę konkurencyjną na globalnym rynku. Wyraziła podziękowanie za zaangażowanie uczestników spotkania i zaprosiła do dalszej współpracy w celu stworzenia ambitnego, a zarazem praktycznego planu, który stanie się solidnym fundamentem sprawiedliwej transformacji energetycznej. Podczas debaty przedstawiciele OPZZ: Dariusz Potyrała, Mirosław Grzybek, Artur Jacek Wilkoń i Artur Wilk poruszyli kluczowe wyzwania, przed którymi stoi Polska w kontekście przemian społeczno-gospodarczych i energetycznych. Zwrócili uwagę na konieczność uwzględnienia społecznego wymiaru transformacji. Dotychczasowe podejście, oparte na niewystarczających programach wsparcia, nie tylko nie rozwiązuje problemów regionów, ale również nie stwarza możliwości tworzenia nowych, wysokiej jakości miejsc pracy. Zaapelowali o respektowanie umów społecznych oraz ich wpisanie do KPEiK. Przedstawiciele OPZZ wskazali ponadto na: znaczenie nowoczesnych technologii i innowacji jako fundamentu przyszłej gospodarki regionów górniczych. Zauważyli, że transformacja powinna opierać się na rozwoju przemysłu opartego na zaawansowanych technologiach, które stanowią podstawę nowoczesnej gospodarki; zagrożenia związane z niestabilnością polskiego systemu energetycznego, wynikające z remontów bloków węglowych i wysokiego zapotrzebowania na energię. Podkreślili, że modernizacja infrastruktury energetycznej jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski; konieczność rewitalizacji bloków energetycznych klasy 200, które mogłyby stanowić istotny element rezerwy mocy, dostarczając zarówno energię elektryczną, jak i ciepło systemowe; wagę działań prorozwojowych na rzecz przemysłu, w tym wprowadzenia preferencyjnych taryf energetycznych dla przedsiębiorstw. Takie podejście mogłoby poprawić konkurencyjność polskiej gospodarki i wspierać transformację energetyczną, przyczyniając się jednocześnie do wzrostu gospodarczego; oczekiwanie długofalowego i spójnego planowania transformacji energetycznej i gospodarczej poprzez przyjęcie polityki przemysłowej. Obecne działania rządu są bowiem często rozproszone i nieskoordynowane, co ogranicza ich skuteczność oraz potencjał transformacji;   (nq)

05 listopada 2024

Pod koniec października 2024 r. europejscy partnerzy społeczni porozumieli się w sprawie postulatów na rzecz realnego włączenia dialogu społecznego w proces zarządzania gospodarczego w UE. Proces ten w praktyce warunkuje wzrost gospodarczy państw członkowskich UE, ich politykę gospodarczą i nakłady na wydatki na usługi publiczne na poziomie krajowym. Choć przepisy unijne wskazują wprost na obowiązek konsultacji społecznych w trakcie przygotowania kluczowych dokumentów zarządzania gospodarczego zarówno na poziomie unijnym jak i krajowym, to praktyce zaangażowanie partnerów społecznych jest mocno ograniczone. Stanowisko wypracowali Europejska Konfederacja Związków Zawodowych, SGI Europe (Europejskie Centrum Pracodawców i Przedsiębiorstw Świadczących Usługi Publiczne i Usługi Użyteczności Publicznej) oraz SME United (Rzemiosło oraz MŚP w Europie). Wspólne Oświadczenie partnerów społecznych w sprawie faktycznego i rzeczywistego zaangażowania partnerów społecznych w zarządzanie gospodarcze i Semestr Europejski to unikalna inicjatywa na poziomie europejskim. Na co dzień bowiem europejskie organizacje związkowe i organizacje pracodawców mocno różnią się w poglądach. Porozumienie wpisuje się w krajowe działania OPZZ, która od dłuższego czasu angażuje się w działania na rzecz włączenia Rady Dialogu Społecznego w przygotowanie i aktualizację średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego a także obronę ustawowych kompetencji RDS. Pisaliśmy o tym tutaj.  W Oświadczeniu, europejscy partnerzy społeczni wskazują, że Rozporządzenie (UE) 2024/1263 z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego stanowi, że zaangażowanie partnerów społecznych w Semestr Europejski ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia krajowej odpowiedzialności za politykę gospodarczą i fiskalną, a także przejrzystego i włączającego kształtowania polityki. Dialog gospodarczy jest definiowany poprzez zaangażowanie partnerów społecznych w ramach Semestru Europejskiego, w odniesieniu do głównych kwestii politycznych zgodnie z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu UE oraz krajowymi ustaleniami prawnymi i politycznymi. Zreformowane zarządzanie gospodarcze wskazuje partnerów społecznych jako interesariuszy, z którymi należy się konsultować krajowe średniookresowe plany fiskalno-strukturalne przed przedłożeniem ich Radzie (UE), a państwa członkowskie powinny omawiać sprawozdania z postępów w realizacji tych planów z partnerami społecznymi. Zalecenie w sprawie wzmocnienia dialogu społecznego w Unii Europejskiej rekomenduje państwom członkowskim podjęcie ustaleń w celu systematycznego, znaczącego i terminowego zaangażowania partnerów społecznych w projektowanie i wdrażanie polityk zatrudnienia i społecznych, a w stosownych przypadkach polityk gospodarczych i innych polityk publicznych, w tym w kontekście Semestru Europejskiego. Na poziomie unijnym potwierdzono również, że Komisja Europejska dąży do zwiększenia zaangażowania partnerów społecznych na szczeblu Unii w zarządzanie gospodarcze i Semestr Europejski, a prezydencja UE uznaje potrzebę ścisłego zaangażowania partnerów społecznych w projektowanie i wdrażanie reform i polityk, zgodnie z praktykami krajowymi, i uznaje specyfikę dialogu społecznego i układów zbiorowych w tym celu. Brak dialogu społecznego – wskazują europejscy partnerzy społeczni - stanowi wąskie gardło, które spowalnia inwestycje i reformy w krajowych planach odbudowy i odporności a zatem zaangażowanie krajowych członków partnerów społecznych na szczeblu europejskim w Semestr UE powinno być promowane i wzmacniane zgodnie z praktykami krajowymi. Zaangażowanie partnerów społecznych w decyzje dotyczące reform, które bezpośrednio dotyczą pracowników i przedsiębiorstw sprzyja, aby było odpowiednio ukształtowane a przez to bardziej efektywne. Europejscy partnerzy społeczni, w celu nadania materialnego zastosowania unijnym przepisów, wzywają Komisję Europejską i Radę UE do podjęcia niezbędnych kroków w celu zapewnienia, że znaczące i odpowiednie zaangażowanie partnerów społecznych na szczeblu europejskim zostanie określone w europejskim zbiorze przepisów i że taki zbiór przepisów będzie zapewniał: 1. Terminowe, znaczące i odpowiednie zaangażowanie krajowych partnerów społecznych w określanie krajowych średnioterminowych planów fiskalno-strukturalnych jest konieczne w celu zapewnienia długoterminowej stabilności trajektorii fiskalnych przy jednoczesnym zachowaniu inwestycji i postępu społecznego. 2. Partnerzy społeczni na szczeblu europejskim mogą wyrazić swoją opinię, oddzielnie lub wspólnie, na temat metodologii stosowanej przez Komisję Europejską przy ocenie prawdopodobieństwa, czy prognozowany wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych państwa członkowskiego zmierza w dół, czy też pozostaje na rozsądnym poziomie w ramach analizy zrównoważoności zadłużenia. 3. Odpowiedni termin konsultacji społecznych, musi być rozumiany w sposób wymagający od rządów krajowych zwołania krajowych partnerów społecznych w najwcześniejszym dogodnym czasie i nie później niż 30 lipca każdego roku, rozpoczynając dialog, którego koniec zostanie osiągnięty na tydzień przed złożeniem planu. W przypadku gdy państwo członkowskie zgodzi się z Komisją Europejską na przedłużenie terminu złożenia planu, konsultacje z partnerami społecznymi powinny być odpowiednio przedłużane. 4. Partnerzy społeczni na szczeblu europejskim powinni być konsultowani na etapach wszystkich Semestru Europejskiego, a mianowicie w terminowy, znaczący i właściwy sposób podczas przygotowywania ASGS i Wspólnego Sprawozdania o zatrudnieniu oraz Zaleceń dla strefy euro (wrzesień każdego roku). 5. W ramach Ram Konwergencji Społecznej powinni być konsultowani partnerzy społeczni na szczeblu europejskim i ich członkowie krajowi w krajach objętych analizą drugiej fazy (najlepiej w marcu każdego roku) w dogodnym czasie na wyrażenie swoich poglądów na temat istnienia nierównowagi społecznej i możliwych środków zaradczych. 6. Gdy krajowi partnerzy społeczni zdecydują się, na zasadzie dobrowolności, na przedłożenie wspólnego oświadczenia przedstawiającego środki zaradcze na wyzwania społeczne w formie zaleceń dla poszczególnych krajów, Komisja Europejska rozważy uwzględnienie takich propozycji w zestawie zaleceń dla poszczególnych krajów przedłożonych Radzie UE pod koniec cyklu Semestru Europejskiego w tym samym roku. 7. Krajowi partnerzy społeczni powinni być konsultowani w marcu/kwietniu w sprawie sprawozdań z postępów realizacji krajowych średnioterminowych planów fiskalno-strukturalnych, możliwych korekt takich planów i opracowywania zaleceń dla poszczególnych krajów. 8. Europejska Rada Fiskalna będzie obejmować 2 członków obserwatorów, z których jeden zostanie zaproponowany przez ETUC, a jeden przez BusinessEurope, SMEunited i SGI Europe. 9. Krajowa niezależna instytucja fiskalna, bierze pod uwagę opinię krajowych partnerów społecznych zgodnie z krajowymi praktykami i przepisami. (oprac. KP)

28 października 2024

W dniach 22-23 października 2024 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się konferencja Cleaning Forum 2024, towarzysząca Targom Profesjonalnego Utrzymania Czystości Cleaning Expo, na której OPZZ miało możliwość zaprezentować swoje stanowisko w zakresie zamówień publicznych oraz poprawy warunków pracy pracowników świadczących usługi. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie konferencji odbyły się liczne panele dyskusyjne oraz debaty. W programie znalazł się także panel, który odbył się pod hasłem „Koniec z feudalizmem – kupujcie usługę, a nie ludzi!” z udziałem m.in. OPZZ, Marka Kowalskiego, przewodniczącego Federacji Przedsiębiorców Polski oraz Agnieszki Olszewskiej, prezes Urzędu Zamówień Publicznych. W trakcie dyskusji poruszono istotne zagadnienia dotyczące nowoczesnego modelu zamówień publicznych z perspektywy partnerów społecznych, jakości i kosztów pracy, a także roli i znaczenia Urzędu Zamówień Publicznych. Podczas panelu OPZZ zasygnalizowało kluczowe zagadnienia dotyczące kosztów pracy w kontekście jakości usług oraz zamówień publicznych. Zwróciło uwagę na istotny związek pomiędzy jakością świadczonych usług a kosztami pracy, podkreślając, że te dwa elementy mogą się wzajemnie uzupełniać i w konsekwencji prowadzić do sukcesu zarówno przedsiębiorstw, jak i ich pracowników. W dzisiejszym środowisku biznesowym przedsiębiorstwa nie mogą ograniczać się jedynie do konkurencji cenowej; kluczowym czynnikiem staje się jakość świadczonych usług oraz dbanie o pracowników i ich wynagrodzenia. OPZZ podkreśliło, że nowoczesne podejście do zamówień publicznych powinno uwzględniać przede wszystkim aspekty społeczne i środowiskowe, które są istotne dla zrównoważonego rozwoju. OPZZ wskazało również na niebezpieczeństwa związane z obniżaniem kosztów pracy, które najczęściej prowadzą do spadku jakości świadczonych usług. W kontekście automatyzacji i wdrażania nowych technologii OPZZ podkreśliło, że technologie powinny wspierać pracowników, a nie ich zastępować, zwłaszcza w sektorze usług, w którym kluczową rolę odgrywa czynnik ludzki i osobista interakcja z klientem. OPZZ na konferencji Cleaning Forum 2024 reprezentował Norbert Kusiak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (nq)