Ogólnopolskie Porozumienie
Związków zawodowych

Polityka gospodarcza

16 kwietnia 2024

Kryzys płacowy w samorządach

Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego przyjęła dnia 12 kwietnia 2024 r. stanowisko w sprawie wynagrodzeń pracowników samorządowych. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Wynagrodzenia pracowników w samorządach jawią się jako niezwykle niesprawiedliwe w porównaniu z innymi sektorami sektora finansów publicznych czy gospodarki. To paradoks, gdyż to właśnie samorządy odpowiadają za zapewnienie każdemu obywatelowi kluczowych usług publicznych. Duża odpowiedzialność oraz ograniczone perspektywy awansu powodują coraz większe trudności w rekrutacji wykwalifikowanych pracowników. Dlatego strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego przyjęła dnia 12 kwietnia 2024 r. stanowisko w sprawie wynagrodzeń pracowników samorządowych. Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego opowiadają się za koniecznością wprowadzenia - w trybie pilnych działań interwencyjnych - zmian w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, zmienionego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 22 maja 2023 r. w zakresie: kwot minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego ustalonego w kategoriach zaszeregowania oraz minimalnych wymagań kwalifikacyjnych do wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Wspomniana zmiana rozporządzenia ma na celu zahamowanie trendu spłaszczania wynagrodzeń pracowników samorządowych, który postępuje od kilku lat. Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego wskazują na konieczność dalszej dyskusji reprezentatywnych partnerów społecznych zrzeszonych w Radzie Dialogu Społecznego ze stroną rządową w przedmiotowej kwestii, w celu wypracowania zmian o charakterze systemowym w zakresie wynagradzania pracowników samorządowych.  Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego podkreśla, iż powyższe generalne zastrzeżenia nie wyczerpują wszystkich wątpliwości stron pracowników i pracodawców do rozporządzenia zmieniającego.

Czytaj więcej

04 kwietnia 2024

KPR: czy będzie korekta?

OPZZ wziął udział w pracach Zespołu ds. Semestru Europejskiego – organu doradczego Prezesa Rady Ministrów. Obrady Zespołu były poświęcone przede wszystkim dyskusji o uwagach strony społecznej zgłoszonych do projektu Krajowego Programu Reform zgłoszonych w trakcie konsultacji społecznych (pisaliśmy o tym tutaj). Ponadto, po wniosku m.in. OPZZ, porządek posiedzenia Zespołu został rozszerzony o informację na temat stanu realizacji przez Polskę Zaleceń Rady UE, które obejmują m.in. sferę finansów publicznych, rynku pracy, transformacji klimatycznych czy ułatwień inwestycyjnych. OPZZ zwrócił przede wszystkim uwagę na ryzyko pogorszenia warunków życia pracowników w związku z planowanym nieprzedłużaniem przez rząd obowiązywania instrumentów osłonowych przez wzrostem cen energii wnioskując o ponowną analizę tej decyzji. Podkreślił także konieczność uwzględnienia ochrony - w procesie dostosowania fiskalnego, którego wymaga od Polski Rada UE - środków publicznych na inwestycje społeczne i podniesienie płac w sektorze finansów publicznych. Zadłużenie finansów publicznych, które ocenia Rada UE i którego wysokość może w najbliższym czasie uruchomić wobec Polski procedurę nadmiernego deficytu, wynika przede wszystkim z wydatków poniesionych w ostatnich latach na przeciwdziałanie skutkom pandemii oraz kryzysu energetycznego. Komisja Europejska powinna wziąć to pod uwagę zamiast rozpoczynać nową erę oszczędności w UE. Wskazaliśmy, że transformacja klimatyczna i cyfrowa oraz liczne wyzwania społeczne wymagają zwiększenia wydatków na inwestycje i ochronę pracowników przed skutkami transformacji. Pracownicy nie mogą po raz kolejny być pokrzywdzonymi cięć wydatków publicznych celem dostosowania fiskalnego tak jak to miało miejsce w 2008 r. – wskazał OPZZ. OPZZ podtrzymał swoje uwagi do projektu Krajowego Programu Reform, wskazując jednocześnie za niepokojenie powtarzającym się brakiem działań w obszarze wynagrodzeń pracowników, w tym ograniczenia luki płacowej. Niestety, na posiedzeniu Zespołu nie przedstawiono stanowiska strony rządowej odnośnie do uwag zgłoszonych przez OPZZ, ani przekonujących argumentów za obecną treścią projektu KPR, szczególnie braku działań w obszarze warunków pracy i płacy w Polsce. Członkowie Zespołu mają je otrzymać w formie pisemnej do końca kwietnia br. Dyskusja krótko skupiła się także na kwestii deregulacji i kontroli działalności gospodarczej. OPZZ wyraził krytyczne stanowisko wobec wskazanego przez Ministerstwo pomysłu wprowadzenia do prawa przepisu, który zobowiązywałby do uprzedniego informowania przedsiębiorcy przez organy kontrolne o liście dokumentów, które ma przygotować przed rozpoczęciem kontroli. W naszej ocenie, ograniczy to m.in. skuteczność kontroli. Trzecia część posiedzenia dotyczył systemu opieki długoterminowej w Polsce. OPZZ wskazał w tym obszarze na postulat podniesienia wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w opiece społecznej. W posiedzeniu OPZZ reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej oraz Katarzyna Duda z Wydziału Polityki Społecznej. (KP)

Czytaj więcej

29 marca 2024

Wakacje kredytowe do archiwum!

Rada Ministrów zdecydowała o przedłużeniu funkcjonowania tzw. wakacji kredytowych na 2024 rok. Projekt ustawy w tej sprawie trafił właśnie do Sejmu. W związku z tym, wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, skierowała do Marszałka Sejmu stanowisko OPZZ, w którym zaapelowała o rezygnację z przedłużenia tzw. wakacji kredytowych. W ocenie OPZZ, polityka mieszkaniowa państwa powinna przede wszystkim koncentrować się na wsparciu osób o niskich dochodach, celem zabezpieczenia ich potrzeb bytowych. Tymczasem tzw. wakacje kredytowe to instrument skierowany do obywateli o dochodach pozwalających na zakup mieszkania na rynku komercyjnym i posiadających zdolność kredytową umożliwiającą uzyskanie kredytu hipotecznego w instytucji finansowej. Praktyka pokazała, że liczne grono kredytobiorców wykorzystało instrument do dokonywania nadpłat rat kredytu bądź wcześniejszej spłaty kredytu, nie było zatem w sytuacji wymagającej wsparcia ustawowego. Warto podkreślić, że większość wskaźników ryzyka kredytowego w systemie finansowym pozostała w grudniu 2023 r. na niskim poziomie. Osoby posiadające kredyt hipoteczny, które jednak znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, mogą skorzystać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, co stanowi wsparcie dla osób w potrzebie. Tzw. wakacje kredytowe są zatem instrumentem zbędnym, który wzmacnia dodatkowo dominujący w Polsce sposób uzyskiwania mieszkania poprzez jego zakup na rynku komercyjnym w drodze zawierania wieloletnich zobowiązań kredytowych. Zwiększa przez to, pośrednio, popyt na rynku mieszkaniowym a tym samym ceny mieszkań. Aktualna pozostaje w związku z tym diagnoza OPZZ zawarta w Programie OPZZ o potrzebie prowadzenia w Polsce długoterminowej, kompleksowej i adekwatnie finansowanej polityki mieszkaniowej państwa, która uwzględnia zróżnicowane dochody pracowników, w tym wspiera osoby o niskich dochodach w uzyskaniu mieszkania. Wskazaliśmy posłom na Sejm, że aktualne nakłady publiczne na mieszkalnictwo są zbyt niskie. Należy zatem zwiększyć wydatki na ten cel oraz skoncentrować się na działaniach, które zwiększą liczbę i dostępność lokali spółdzielczych, komunalnych i socjalnych budowanych przez państwo i samorządy. W poprzednim roku takich mieszkań oddano do użytkowania zaledwie 4,3 tys. (KP)

Czytaj więcej

25 marca 2024

Dyskusja o wynagrodzeniach pracowników samorządowych

W dniu 18 marca 2024 roku miało miejsce inaugurujące posiedzenie Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego w nowej kadencji, któremu przewodniczył Leszek Miętek z OPZZ. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie posiedzenia omówiono zasady funkcjonowania Zespołu oraz zakres tematyczny, którym zajmie się Zespół w ramach programu prac na rok 2024. Zgodnie z decyzją Prezydium RDS, pierwszeństwo zostanie nadane kwestiom związanym z systemem kształtowania wynagrodzeń i warunków zatrudnienia grup zawodowych reprezentujących sferę finansów publicznych, w tym państwową sferę budżetową, oraz implementacji dyrektywy z dnia 19 października 2022 roku dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. W trakcie dyskusji poruszono także sprawę dotyczącą wynagrodzeń pracowników samorządowych. Po debacie postanowiono, że Zespół spróbuje wypracować wspólne stanowisko w tej sprawie. W posiedzeniu uczestniczyli: Hanna Majszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów oraz Katarzyna Nowakowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Z ramienia OPZZ w posiedzeniu uczestniczyli członkowie Zespołu: Roman Piotrowski, członek Rady i Prezydium OPZZ, oraz Norbert Kusiak, ekspert OPZZ.

Czytaj więcej

23 marca 2024

Pierwsze posiedzenie Zespołu Problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy

W dniu 14 marca 2024 roku odbyło się pierwsze w nowej kadencji posiedzenie Zespołu Problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego, które było poświęcone istotnym zagadnieniom związanym z rynkiem pracy i systemem podatkowym. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ W posiedzeniu uczestniczyli Paweł Zgórzyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Jarosław Neneman, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, członkowie Zespołu oraz zaproszeni goście. Obradom przewodniczył Jakub Bińkowski ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Porządek obrad obejmował kilka istotnych punktów, między innymi: 1. Omówienie i dyskusja nad planem pracy Zespołu w nadchodzących miesiącach. 2. Dyskusja na temat sytuacji na rynku przewozu osób w kontekście nowych przepisów, które wejdą w życie w czerwcu tego roku. 3. Omówienie planowanych na bieżący rok zmian w systemie podatkowym. 4. Zakres prac Podzespołu RDS ds. sprawiedliwej transformacji. 5. Wolne wnioski. Dużo czasu poświęcono na dyskusje organizacyjne i techniczne, zwłaszcza dotyczące ustalenia zakresu tematycznego, nad którym Zespół będzie pracować w 2024 roku. Omówiono także sposób procedowania tematów kierowanych do Zespołu w ramach Programu Prac Rady na 2024 rok. Dodatkowo, omawiano sytuację na rynku przewozu osób w kontekście nadchodzących zmian regulacyjnych oraz priorytetowe zmiany w systemie podatkowym. Przedyskutowano także zakres prac i działania Podzespołu Problemowego ds. Sprawiedliwej Transformacji, który został utworzony przez Prezydium RDS decyzją z dnia 15 lutego 2024 roku. OPZZ na posiedzeniu reprezentowali członek Zespołu Mirosław Grzybek oraz eksperci Zygmunt Mierzejewski i Norbert Kusiak.

Czytaj więcej

04 marca 2024

Misja KE w Polsce

W Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Polsce odbyło się spotkanie reprezentantów Komisji Europejskiej z partnerami społecznymi. Komisja Europejska jest w Polsce na trzydniowej misji, w ramach której prowadzi rozmowy z wieloma organizacjami, w tym związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców oraz stroną rządową. Spotkanie poświęcono jakości dialogu społecznego w Polsce oraz barierom inwestycji w gospodarce. OPZZ dostrzegł deklaracje strony rządowej otwartości na dialog społeczny i potrzebę poprawy jakości konsultacji społecznych. Zwrócił uwagę na konieczność przestrzegania w praktyce przepisów ustawy o związkach zawodowych i ustawy o RDS w trakcie procesu stanowienia prawa a także na potrzebę szybkiej realizacji zobowiązań zawartych w Krajowym Programie Reform i Krajowym Programie Odbudowy dotyczących zmian w Regulaminów Sejmu i Senatu, które zobowiążą do realizacji konsultacji społecznych także projektów zgłaszanych w trybie poselskim. Obecni na spotkaniu przedstawiciele organizacji pracodawców przedstawili zbieżną ze stanowiskiem OPZZ ocenę stanu dialogu społecznego w Polsce. Ponadto, OPZZ podkreślił potrzebę wzmacniania potencjału związków zawodowych oraz zwiększenia ich roli w gospodarce poprzez poprawę przestrzegania prawa pracowników do tworzenia związków zawodowych i ich funkcjonowania oraz eliminację przeszkód ich działalności. Zwróciliśmy także na zbyt niski poziom układów zbiorowych pracy w gospodarce, który stanowi barierę dla efektywnego zarządzania procesami gospodarczymi. Stabilność i przewidywalność prawa wskazaliśmy za istotną również dla pracowników podkreślając jednocześnie, że przywróceniu praworządności w Polsce muszą towarzyszyć zmiany prowadzące do przyspieszenia działania sądów powszechnych. OPZZ na spotkaniu z Komisją Europejską reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

Czytaj więcej

19 lutego 2024

Polski dialog krytycznie oceniony w UE

Co roku, Unia Europejska przeprowadza analizę stanu dialogu społecznego w państwach unijnych. W ramach Komitetu Zatrudnienia (EMCO) realizowana jest procedura weryfikująca stan dialogu społecznego, poprzez dyskusję w tej sprawie z rządami państw, związkami zawodowymi i organizacji pracodawców. Jak już pisaliśmy, OPZZ uczestniczył w pracach unijnego Komitetu Zatrudnienia, zarówno na posiedzeniu plenarnym jak i w formie przekazania na poziom unijny pisemnych stanowisk. Komitet EMCO przyjął teraz ostateczne Konkluzje z ww. prac, w których formalnie potwierdził ocenę OPZZ dotyczącą stanu dialogu społecznego w Polsce w minionym roku i koniecznych działań, które strona rządowa powinna podjąć na rzecz jego poprawy. Komitet wskazał, że pomimo pewnych - ograniczonych - postępów w 2023 r. Polska nie podjęła żadnych skutecznych działań mających na celu wzmocnienie konsultacji i zaangażowania partnerów społecznych w proces legislacyjny ani poprawę ogólnej jakości dialogu społecznego. Ograniczony zakres i czas trwania konsultacji projektów legislacyjnych nie zmienił się od ubiegłego roku. Zasięg rokowań zbiorowych pozostaje jednym z najniższych w Unii Europejskiej. Według EMCO, zaangażowanie partnerów społecznych w konsultacje dotyczące zmian prawnych jest niewystarczające i często pomijane poprzez stosowanie parlamentarnej procedury inicjatywy ustawodawczej (poselskiej), która nie wymaga konsultacji z partnerami społecznymi. Konsultacje mają charakter w większości formalny i charakteryzują się zróżnicowanym poziomem jakości. Nadal nie ma odpowiedzi rządu na proponowaną przez partnerów społecznych nowelizację ustawy o Radzie Dialogu Społecznego w 2022 roku. Dobre praktyki w zakresie dialogu społecznego, EMCO dostrzegło w obszarze funduszy unijnych. W sprawie wszystkich programów funduszy polityki spójności konsultowano się z partnerami społecznymi, a ich uwagi uwzględniono zwłaszcza przy planowaniu wsparcia na rzecz budowania potencjału partnerów społecznych. Pozytywnie oceniana jest także działalność sektorowych rad kompetencji, w których ważną rolę odgrywają partnerzy społeczni, oraz jej wpływ na politykę umiejętności. (KP)

Czytaj więcej

11 lutego 2024

Pierwsze posiedzenie Podkomitetu KM KPO

Dnia 9 lutego br. odbyło się pierwsze posiedzenie Podkomitetu ds. odporności i konkurencyjności gospodarki KPO. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Podkomitet ds. odporności i konkurencyjności gospodarki jest jednym z sześciu podkomitetów wspierających działalność Komitetu Monitorującego Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KM KPO). Pełni rolę organu doradczego dla KM KPO oraz stanowi forum dyskusji i wymiany informacji pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za poszczególne reformy i partnerami oraz ekspertami. Obradom przewodniczył Waldemar Sługocki – sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, przewodniczący Podkomitetu. W trakcie obrad omówiono procedury działania Podkomitetu a także reformy i inwestycje ujęte w części A1 KPO (Ograniczenie wpływu COVID-19 i skutków spowodowanego przez niego kryzysu na przedsiębiorstwa) oraz w części A2 KPO (Rozwój narodowego systemu innowacji: wzmocnienie koordynacji, stymulowanie potencjału innowacyjnego oraz współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i organizacjami badawczymi, w tym w zakresie technologii środowiskowych). Kolejne posiedzenie Podkomitetu odbędzie się za dwa tygodnie. OPZZ na posiedzeniu reprezentował Norbert Kusiak, członek Podkomitetu, zastępca członka Komitetu Monitorującego Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). (nq)

Czytaj więcej

06 lutego 2024

Opóźnienia w realizacji Krajowego Programu Reform

Wczoraj (6 lutego br.) zebrał się Zespół do spraw Semestru Europejskiego. Przedmiotem dyskusji była "Informacja z wykonania Krajowego Programu Reform (KPR) 2023/2024" oraz przygotowanie Krajowego Programu Reform 2024/2025. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Posiedzenie prowadził Waldemar Sługocki, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Z informacji, którą przedłożył członkom Zespołu do spraw Semestru Europejskiego wynika, że prawie połowa z 81 działań ujętych w KPR jest realizowana zgodnie z planem lub, pomimo zaistniałych opóźnień w ich realizacji, został osiągnięty zamierzony rezultat. Jednocześnie status pozostałych działań KPR można określić jako opóźnione w sposób znaczący, co może zagrażać osiągnięciu zamierzonych rezultatów w horyzoncie KPR. W wypadku 8 działań prawdopodobieństwo realizacji w wyznaczonym terminie wydaje się minimalne, a w 31 przypadkach potrzebna jest mobilizacja i podjęcie niezbędnych środków zaradczych, by do kwietnia bieżącego roku osiągnąć zamierzone cele. W odniesieniu do 3 działań podjęto już decyzję o zaniechaniu ich realizacji z powodu dezaktualizacji, zmiany uwarunkowań lub zmiany sposobu osiągnięcia zamierzonych celów. Do działań, w których występują największe problemy należą w szczególności m.in. usprawnienie procesu stanowienia prawa (wymagające uzgodnienia zmiany regulaminów pracy trzech odrębnych organów państwa: Sejmu, Senatu i Rady Ministrów); nowelizacje odpowiednich ustaw ukierunkowane na zwiększenie skali zastosowań rozwiązań cyfrowych w sferze publicznej, gospodarce i społeczeństwie oraz zwiększenie cyberbezpieczeństwa systemów informacyjnych (potrzeba szerokich konsultacji z resortami, interesariuszami i partnerami społecznymi); zwiększenie efektywności, dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych (potrzeba pozyskania akceptacji społecznej oraz politycznej dla rozwiązań zawartych w projekcie ustawy reformującej sektor szpitalnictwa); stworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju sektora leków i wyrobów medycznych, w tym w szczególności API (trudności ustaleniu listy kluczowych API). OPZZ negatywnie oceniło m.in. tempo wykorzystania środków z KPO, reformę systemu budżetowego, metodologię raportowania postępów realizacji KPR, niezrealizowanie zapisanego w KPR wyzwania dotyczącego zwiększenia roli konsultacji społecznych, zaawansowanie prac nad ustawą o zatrudnianiu cudzoziemców. Zgłosiliśmy ponadto zastrzeżenia odnośnie części KPR dotyczącej Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO) oraz reformy szpitalnictwa. OPZZ na posiedzeniu Zespołu reprezentował Norbert Kusiak. (nq)

Czytaj więcej

23 stycznia 2024

Senat o budżecie na 2024

Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 22 stycznia br. rozpatrzyła ustawę budżetową na rok 2024 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Podczas posiedzenia Hanna Majszczyk wiceminister finansów omówiła uchwaloną w ubiegłym tygodniu przez Sejm ustawę budżetową. Senatorowie nie zgłosili żadnych uwag do rozpatrzonych części budżetowych i komisja przyjęła pozytywną opinię na ich temat. Dziś komisja budżetu zapozna się z opiniami komisji branżowych, a następnie przygotuje swoje stanowisko w sprawie ustawy budżetowej na rok 2024. W trakcie posiedzenia OPZZ zaapelowało o korektę rządowej propozycji w zakresie wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej. Wskazało, że choć nowo powołany rząd zmodyfikował decyzję swoich poprzedników w zakresie wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej (o 12,3 proc.), to proponowany obecnie wzrost płac (o 20 proc.) nie spełnia oczekiwania OPZZ, aby pensje w sektorze publicznym w 2024 r. wzrosły o co najmniej 24 proc. OPZZ wniosło ponadto o podjęcie prac na zmianą modelu kształtowania wynagrodzeń w sektorze publicznym w celu likwidacji zjawiska spłaszczania płac i zadeklarowało gotowość prowadzenia dialogu w tej sprawie. Przewodniczący Komisji, w odpowiedzi na tę deklarację wskazał, że w sprawie tej możliwy jest dialog nie tylko w ramach Rady Dialogu Społecznego, ale także z Komisją Budżetu i Finansów Publicznych. Poprosił OPZZ o współpracę w tej materii.

Czytaj więcej