OPZZ na wielu etapach pracy Komisji Europejskiej prowadzących do wydania Zaleceń przedstawiał postulaty zgodne z Programem OPZZ. Spotykaliśmy się z przedstawicielami Komisji oraz braliśmy udział w działaniach Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, która postulowała o bardziej propracowniczą i prospołeczną politykę unijną. Niestety po raz kolejny Rada UE nie uwzględniła postulatów pracowniczych w swoich Zaleceniach takich jak choćby potrzeba inwestycji w usługi publiczne i jakość zatrudnienia na rynku pracy. Rada UE kontynuuje politykę redukcji deficytu oraz rekomenduje działania m.in. w obszarze rynku pracy, świadczeń społecznych oraz polityki energetycznej i klimatycznej.
Poniżej treść Zaleceń Rady UE:
1. Zwiększenie ogólnych wydatków na obronę i gotowość obronną zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 6 marca 2025 r. Przestrzeganie maksymalnych stóp wzrostu wydatków netto zalecanych przez Radę w dniu 21 stycznia 2025 r. w celu położenia kresu sytuacji nadmiernego deficytu przy jednoczesnym wykorzystaniu odliczenia na mocy krajowej klauzuli korekcyjnej w przypadku wyższych wydatków na obronę. Poprawa efektywności wydatków publicznych, w tym poprzez lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych, usprawnienie procesu budżetowego, zapewnienie większej przejrzystości w planowaniu inwestycji oraz szersze stosowanie znormalizowanych procedur oceny i wyboru projektów. Przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych i promowanie inwestycji prywatnych w celu dalszego ożywienia gospodarczego. Zapewnienie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i wzmocnienie stabilności systemu emerytalnego, w tym poprzez podjęcie działań dotyczących faktycznego wieku emerytalnego i reformę preferencyjnych systemów emerytalnych.
2. Określone,na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/241, terminy zakończenia reform i inwestycji przyspieszyły realizację planu odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdziału REPowerEU. Przyspieszenie realizacji programów polityki spójności (EFRR, FST, EFS+, Fundusz Spójności), w stosownych przypadkach w oparciu o możliwości oferowane przez przegląd śródokresowy. Optymalne wykorzystanie instrumentów UE, w tym zakresu zapewnianego przez InvestEU i platformę Technologie Strategiczne dla Europy, w celu poprawy konkurencyjności.
3. Uproszczenie regulacji, udoskonalenie narzędzi regulacyjnych oraz zapewnienie stabilnych i jasnych ram prawnych dla sektora przedsiębiorstw. Wprowadzenie środków mających na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych nakładanych na przedsiębiorstwa. Wspieranie konkurencji w procedurach udzielania zamówień publicznych, dzięki czemu będą one bardziej efektywne i mniej uciążliwe, zwłaszcza dla MŚP. Wzmocnienie powiązań między nauką a biznesem poprzez poprawę struktur wsparcia, wdrażanie ukierunkowanych programów finansowania oraz tworzenie zachęt dla naukowców do współpracy z sektorem prywatnym. Poprawa i modernizacja publicznego systemu badawczego poprzez zwiększenie atrakcyjności karier naukowych, zwiększenie publicznych inwestycji w badania naukowe i innowacje oraz wspieranie instytucji badawczych. Skoncentrowanie polityki gospodarczej związanej z inwestycjami na innowacjach.
4. Promowanie zrównoważonych sygnałów cenowych energii elektrycznej, które wspierają inwestycje w wytwarzanie czystej energii elektrycznej, poprzez dostosowanie podatków i opłat od energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i przemysłu w stosunku do podatków i opłat od paliw kopalnych. Zwiększenie przepustowości i elastyczności sieci, zwiększenie transgranicznego handlu energią elektryczną oraz ograniczenie ograniczeń do przypadków uzasadnionych przepisami UE dotyczącymi rynku energii, w szczególności w przypadkach związanych z ograniczeniami w alokacji krajowych zdolności przesyłowych. Zmniejszenie zależności od paliw kopalnych poprzez przyspieszenie stopniowego wycofywania węgla w sektorze ciepłowniczym poprzez przejście na systemy niskoemisyjne, które integrują energię odnawialną, poprawiają efektywność energetyczną i stopniowo eliminują dotacje do paliw kopalnych, zwłaszcza te związane z wydobyciem węgla kamiennego. Poprawa zarządzania przystosowaniem się do zmiany klimatu, w szczególności polityki skoncentrowane na zarządzaniu zasobami wodnymi, ich ochronie i zrównoważonym wykorzystaniu, z uwzględnieniem aktualnych ocen skutków zmiany klimatu w celu zapewnienia długoterminowej zrównoważoności sektorów i działań zależnych od usług ekosystemów wodnych.
5. Wspieranie wysokiej jakości edukacji włączającej i umiejętności istotnych dla rynku pracy, w tym umiejętności ekologicznych i cyfrowych, zwiększenie udziału w dziedzinach STEM w szkolnictwie wyższym, poprawa jakości kształcenia nauczycieli i dalsze zwiększanie skuteczności kształcenia i szkolenia zawodowego. Ułatwianie i zwiększanie uczestnictwa dorosłych w uczeniu się, w tym w uczeniu się pozaformalnym oraz w obszarach kluczowych dla konkurencyjności Polski. Podjęcie kroków w celu zwiększenia udziału grup defaworyzowanych w rynku pracy, w tym poprzez skuteczną edukację w celu przekwalifikowania zawodowego.
(oprac. KP)
