Rośnie rola nietypowego zatrudnienia na rynku pracy. Liczba osób, które są zleceniobiorcami a nie posiadają zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest najwyższa od 2023 roku.
Michał Polakowski, specjalista ds. polityki społecznej OPZZ
Od 2023 roku Główny Urząd Statystyczny publikuje dane dotyczące liczby osób które są zleceniobiorcami, skupiając się na dwóch podstawowych kategoriach: osobach łączących zatrudnienie na podstawie umowy o pracę i będących zleceniobiorcami oraz osobach, których jedynym tytułem do ubezpieczenia społecznego jest umowa zlecenia. W niniejszym komentarzu skupiamy się na tej drugiej kategorii. Dane ZUS nie pozostawiają wątpliwości: pod koniec 2 kwartału tego roku liczba osób, dla których jedynym tytułem ubezpieczeniowym jest umowa zlecenia lub pokrewna, jest najwyższa od początku pomiarów.
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Wykonujący pracę wyłącznie na podstawie umów zlecenia i pokrewnych w Polsce w czerwcu 2025 r.i poprzednie edycje.
Zjawisko to jest bardzo niepokojące, ponieważ rośnie liczba osób, których aktywność zawodowa pozbawiona jest wielu elementów ochrony, jaka przysługuje osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę – na przykład okresów wypowiedzenia, regulacji czasu pracy, dodatkowo płatnych nadgodzin czy urlopów wypoczynkowych. Dane GUS pokazują, że zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia nie jest domeną wyłącznie młodych osób – o ile grupą wiekową, w której zidentyfikowano najwięcej takich umów są 26 latkowie, umowy te są także dość popularne wśród osób do 40 lat.
Jednym z najważniejszych postulatów Ogólnopolskiego Porozumienie Związków Zawodowych w obszarze rynku pracy jest ograniczenie jego segmentacji poprzez pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych, domyślne zatrudnianie cudzoziemców na podstawie umowy o pracę czy też reforma Państwowej Inspekcji Pracy umożliwiająca przekształcanie m.in. umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy istnieje stosunkiem pracy. Najnowsze dane dobitnie pokazują, jak ważne są te działania.
(mp)
