Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych pozytywnie ocenia kierunek zmian przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw (UD283). Reforma ma na celu wzmocnienie uprawnień inspekcji, co – zdaniem OPZZ – może realnie poprawić przestrzeganie prawa pracy i sytuację osób zatrudnionych w Polsce.

Jednocześnie podkreślamy, że skuteczność tych rozwiązań zależy od zapewnienia odpowiednich zasobów kadrowych i finansowych oraz od prowadzenia szerokiego dialogu społecznego z udziałem reprezentatywnych organizacji związkowych i pracodawców. Z przykrością zauważamy, że na etapie przygotowania projektu zabrakło pełnego dialogu, a rola partnerów społecznych została ograniczona do konsultacji gotowych propozycji.

Kluczowe postulaty OPZZ

  1. Więcej środków i kadr dla PIP
    Nowe zadania – m.in. możliwość wydawania decyzji stwierdzających istnienie stosunku pracy – wymagają dodatkowych funduszy, które pozwolą na zatrudnienie nowych inspektorów i usprawnienie działań kontrolnych.
  2. Doprecyzowanie definicji stosunku pracy
    Obecne przepisy Kodeksu pracy są zbyt niejednoznaczne. OPZZ proponuje ich zmianę, aby jednoznacznie rozstrzygały, kiedy mamy do czynienia z umową o pracę, a kiedy z umową cywilnoprawną. Jasne przepisy ograniczą nadużycia i ułatwią pracę inspektorom.
  3. Skuteczniejsze kontrole
    Związek postuluje m.in.:
    • wydłużenie okresu, w którym PIP może kontrolować dany podmiot – z 1 roku do 3 lat,
    • doprecyzowanie zasad współpracy PIP z Policją (np. przy ustalaniu tożsamości czy dostępie do miejsc pracy),
    • umożliwienie inspektorom wykorzystania dronów podczas oględzin, zwłaszcza na budowach,
    • utrzymanie tradycyjnych kontroli jako podstawowej formy nadzoru, przy jednoczesnym dopuszczeniu zdalnych czynności kontrolnych w uzasadnionych przypadkach.
  4. Lepsza ochrona pracowników
    OPZZ sprzeciwia się ustalaniu minimalnego wynagrodzenia „z automatu” w sytuacji braku danych o zarobkach i proponuje, by odnosić się do średnich stawek rynkowych dla danego stanowiska.

Związek wskazuje również, że w razie zmiany decyzji Głównego Inspektora Pracy pracownik nie powinien ponosić żadnych kosztów postępowania – niezależnie od wyniku sprawy.

  1. Uproszczenie procedur i większa efektywność
    W opinii OPZZ inspektorzy pracy powinni być zwolnieni z obowiązku każdorazowego uzyskiwania pisemnych upoważnień do kontroli – wystarczającym dokumentem powinna być legitymacja służbowa.

Ponadto warto rozważyć wprowadzenie zadaniowego czasu pracy dla inspektorów, co pozwoli lepiej dostosować godziny kontroli do realiów funkcjonowania przedsiębiorstw.

  1. Większa niezależność PIP
    OPZZ proponuje wprowadzenie kadencyjności funkcji Głównego Inspektora Pracy (5–6 lat), co wzmocni niezależność i bezstronność urzędu.

Dialog społeczny podstawą skutecznych reform

OPZZ podkreśla, że zmiany w funkcjonowaniu Państwowej Inspekcji Pracy muszą być efektem uczciwego dialogu społecznego, opartego na współpracy i wzajemnym szacunku wszystkich stron – rządu, związków zawodowych i pracodawców. Tylko w ten sposób można stworzyć rozwiązania, które rzeczywiście poprawią warunki pracy i zapewnią skuteczną ochronę praw pracowniczych.

Stanowisko OPZZ do pobrania TUTAJ