Podczas szczytu wezwano również do wsparcia drogi Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej i podkreślono znaczenie poszanowania praw pracowniczych, w tym prawa do organizowania się i strajku. UE została wezwana do zorganizowania szczytu z partnerami społecznymi przed szczytem UE-Ukraina, a związki zawodowe muszą być zaangażowane w proces odbudowy Ukrainy.
Wreszcie, szczyt nakreślił wyzwania, którymi należy się zająć, aby zapewnić Ukrainie sukces w procesie akcesyjnym, w tym rolę związków zawodowych w odbudowie Ukrainy poprzez dialog społeczny i negocjacje zbiorowe jako gwaranta:
- silniejszego egzekwowania praw pracowniczych w okresie stanu wojennego i po jego zakończeniu, z większą odpowiedzialnością międzynarodowych korporacji i zagranicznych inwestorów;
- wznowienia stosunków przemysłowych w kraju;
- kompleksowego przeglądu prawa pracy;
- uruchomienia ukraińskiego instrumentu wspierającego budowanie potencjału związków zawodowych;
- zapobieżenia na wszystkich poziomach zastępowaniu udziału związków zawodowych.
Uwarunkowania społecznych w procesie odbudowy Ukrainy
Zwrócono uwagę na status Unii Europejskiej (UE) jako strategicznego gracza na arenie międzynarodowej z jej możliwością wsparcia finansowego w odbudowie Ukrainy. UE musi dawać przykład i zapewnić, że ludzie pracy mają godne warunki i ochronę układów zbiorowych. Wdrożenie społecznego dorobku prawnego Wspólnoty musi stać się warunkiem wstępnym.
Rolę związków zawodowych w procesie przystąpienia do UE
Przystąpienie do UE musi być okazją do dostosowania kraju do międzynarodowych, unijnych standardów pracy i standardów społecznych oraz przepisów, aby zagwarantować, że będzie to sukces dla pracowników na Ukrainie i w pozostałej części UE. Lubelski Szczyt wezwał Państwo ukraińskie do priorytetowego traktowania dialogu społecznego i praw pracowniczych w trakcie odbudowy po wojnie i starań o członkostwo w UE.
Wiceprzewodniczący Błażej Mądrzycki, który reprezentował OPZZ podczas szczytu, w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę: „Nie możemy się zgodzić z tym, aby uprawnienia związków zawodowych na jakimkolwiek poziomie nie były poszanowane lub przestrzegane. Związek zawodowy jest przede wszystkim mediatorem spraw społecznych, dlatego też żadna czynność w żadnym społeczeństwie nie może odbywać się z pominięciem związków zawodowych. […] Stąd właśnie w procesie poszerzenia Unii Europejskiej musza uczestniczyć związki zawodowe.”
Bardzo istotną rzeczą przedstawioną przez wiceprzewodniczącego było: „W procesie odbudowy Ukrainy została przygotowana odpowiednia infrastruktura do umów zbiorowych na poziomie zakładowym i ponadzakładowym, bo w procesie odbudowy klauzule społeczne w układach zbiorowych przy zamówieniach publicznych są sprawą najistotniejszą.”
Lubelski Szczyt na rzecz Ukrainy był wyrazem naszych wartości i przekonań, że dla krajów i instytucji w Europie niezwykle ważne jest wzmocnienie dialogu społecznego oraz pełne poszanowanie praw związków zawodowych.
Magdalena Chojnowska, Wydział Międzynarodowy OPZZ
