Rada Dialogu Społecznego na posiedzeniu 15 czerwca omówiła Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 2022 r. To ustawowy obowiązek Rady, wynikający z przepisów prawa.
Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ
W trakcie debaty Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych krytycznie oceniło przedłożony partnerom społeczny dokument wskazując na jego mankamenty. Piotr Ostrowski, przewodniczący OPZZ wskazał, że przyjęcie tarcz antyinflacyjnych było z pewnością konieczne, ale nie wszystkie cele udało się zrealizować z pozytywnym skutkiem. Wielu potrzebnych projektów - m.in. rekomendowanych przez OPZZ – rząd nie podjął. Wpłynęło to na naszą krytyczną ocenę podejmowanych przez rząd działań.
Analiza Sprawozdania wskazuje, że procesy inflacyjne miały większy i negatywny wpływ na gospodarstwa domowe niż na budżet państwa i przedsiębiorstwa, które wyszły obronną ręką z perturbacji gospodarczych, a nawet zwiększyły zyski. Z sytuacją kryzysową świetnie poradził sobie budżet państwa, ale już nie pracownicy, szczególnie ci o najniższych dochodach.
W 2022 roku zwiększyły się dochody budżetu państwa, a głównym ich źródłem były dochody podatkowe. Pomimo zjawisk kryzysowych wzrosły dochody podatkowe, głównie z CIT - u aż o 34% (r/r), co tylko utwierdza OPZZ w przekonaniu, że wysoka inflacja nie zaszkodziła firmom w stopniu, w jakim próbuje się to przedstawić.
Wydatki budżetu były już jednak mniejsze od zaplanowanych. Ich udział w PKB wyniósł 16,8% i obniżył się w porównaniu z 2020 r. aż o blisko 5 p.p. Martwi fakt, że rząd redukuje w ujęciu realnym niektóre wydatki, szczególnie na usługi publiczne.
Budżet 2022 roku pogorszył jakość życia pracujących, przede wszystkim z uwagi na wysoką inflację i spadek płac realnych. Nie zmniejszył dysproporcji dochodowych i nie zwiększył realnego dochodu rozporządzalnego.
Dysproporcje dochodowe nie zmniejszyły się. Dane GUS świetnie to obrazują. W 2022 r. sytuacja materialna gospodarstw domowych realnie pogorszyła się, co wynikało z wysokiego poziomu inflacji.
Bilans tej oceny jest negatywny. OPZZ oczekiwało większej pomocy państwa, np. wyższych wynagrodzeń w sektorze publicznym, pełnego odmrożenia odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i zakresu wsparcia na miarę pomocy udzielonej firmom.
Negatywne konsekwencje dla pracujących miały decyzje rządu w sprawie wynagrodzeń. Po uwzględnieniu inflacji przeciętna płaca w gospodarce narodowej była w 2022 roku realnie o 2,1% niższa niż przed rokiem. Spadły realne płace prawie we wszystkich sektorach gospodarki. Gdy wynagrodzenia realne pracowników spadały, zyski przedsiębiorstw rosły szybciej niż inflacja. Najbardziej ucierpiała jednak sfera budżetowa. Wynagrodzenia spadły w niej realnie o 5,3%.
Skutek rządowej polityki jest taki, że nadal większość pracujących, pomimo obniżki podatków, nie może uznać swojego wynagrodzenia za godziwe. Tego niestety nie zmienił budżet roku 2022.
zdjęcie: RDS/CPS Dialog
