Maciej Zaboronek – Wydział Polityki Gospodarczej OPZZ
Szkolenie, które rozpoczęło się 4 października i trwało 3 dni, obejmowało wykłady oraz wspólną pracę nad wybranymi zagadnieniami z zakresu transformacji związanej ze zmianami klimatu. Kluczowym punktem odniesienia były miejsca pracy – to, jakim trendom będą ulegać w najbliższych latach oraz to, jak my – związkowcy możemy się do tego przygotować: jakie zmiany uprzedzać, a jakie stymulować.
Uczestnicy podczas szkolenia zapoznali się z przykładami transformacji kilku branż, przedstawianymi przez związkowców z różnych regionów. Europy. Ben Lennon z EKZZ zaprezentował m.in. sytuację pracowników wydobycia ropy w Wielkiej Brytanii, zwracając uwagę na brak wiedzy samych zatrudnionych na temat sprawiedliwej transformacji energetycznej. Zaznaczył także kwestię przemian w tamtejszym sektorze hutniczym. Zwrócił uwagę, że rządowe inwestycje doprowadzą do zmniejszenia emisyjności jednej z prywatnych hut w Port Talbot, która ma przejść z tradycyjnej do nowej bez emisyjnej technologii. Niestety ma to się wiązać z utratą niemałej części miejsc pracy, co jest powodem niezadowolenia tamtejszych związków.
Z drugiej strony koledzy ze szwedzkiej centrali związkowej LO prezentowali przykład hut przedsiębiorstwa produkcji stali SSAB, gdzie to sami pracownicy naciskali na władze firmy, by szła w stronę produkcji bez emisji dwutlenku węgla. Nowa technologia łuku elektrycznego jest już wprowadzana w tamtejszych zakładach na północy kraju i ma pozwolić nie tylko na utrzymanie, ale wzrost zatrudnienia w firmie - związany ze zwiększającym się zapotrzebowaniem na „zieloną” stal produkowaną z energii odnawialnej, której dziś na rynku jest bardzo mało.
Koleżanki i koledzy z Hiszpanii zwracali uwagę na funkcjonowanie Instytutu Sprawiedliwej Transformacji (ITJ) w ich kraju. To jednostka utworzona przy tamtejszym Ministerstwie Transformacji Ekologicznej i Wyzwań Demograficznych, która służy opracowywaniu i wdrażaniu planów sprawiedliwej transformacji m.in. regionów węglowych. Instytut odpowiada też za koordynację działań rządu, regionów, pracowników i przedsiębiorstw branż zaangażowanych w transformację energetyczną i ekologiczną.
W czasie licznych prac w grupach zastanawiano się również nad tym, jakie miejsca pracy możemy określić terminem „zielone”. Uczestnicy doszli do wniosku, że powinny być to nie tylko prace niewpływające negatywnie na środowisko, ale także cechujące się dobrymi warunkami zatrudnienia dla pracowników oraz godnymi płacami. Należy też brać to pod uwagę m.in. przy pozyskiwaniu środków publicznych na zielone inwestycje.
Uczestnicy poznali też perspektywę na działania klimatyczne związkowców w innych krajach, często jakże różną od naszej. Było także okazją do zaprezentowania koleżankom i kolegom polskiego punktu widzenia i sporych wyzwań jakie czekają nasz kraj w omawianym temacie.
Mimo wielu różnic uczestnicy zgodzili się, że wszytskich czeka ogrom pracy związanej z dostosowaniem się do nowych wyzwań związanych z transformacją, powstawaniem nowych i wygaszaniem innych miejsc pracy. Powinniśmy jednak świadomie angażować się w te procesy, by decyzje nie były podejmowane bez naszego udziału.
