W grudniu ubiegłego roku związkowcy zrzeszonego w OPZZ Związku Zawodowego Pracowników Poczty protestowali przed siedzibą Urzędu Komunikacji Elektronicznej, domagając się przyznania Poczcie Polskiej S.A. rekompensaty na pokrycie strat z tytułu świadczenia usługi powszechnej. W odpowiedzi na oczekiwania związkowców grupa posłów przygotowała projekt ustawy zmieniającej ustawę - Prawo pocztowe. Nowe prawo może przyczynić się do rozwiązania narastających problemów narodowego operatora pocztowego i zapobiec konfliktom na tle płacowym. 

Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej

Celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie do ustawy – Prawo pocztowe  przepisów umożliwiających udzielenie Poczcie Polskiej S.A. - w formie dotacji celowej - wstępnej płatności na poczet finansowania kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych. Jest to konieczne, mając na uwadze przedłużające się postępowanie notyfikacyjne przed Komisją Europejską dotyczące finansowania kosztu netto za lata 2021–2025 oraz stanowisko Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, według którego nie jest możliwe wydanie przez niego decyzji w sprawie należnego finansowania kosztu netto, bez uprzedniego wydania przez KE decyzji potwierdzającej zgodność planowanej pomocy publicznej z prawem EU (- w innej formie niż tzw. comfort letter).

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych i Związek Zawodowy Pracowników Poczty uważają, że projekt ustawy, choć potrzebny, nie rozwiązuje w pełni problemu zrekompensowania Poczcie Polskiej S.A. strat z tytułu pełnienia roli operatora wyznaczonego i realizacji powierzonych jej przez państwo usług powszechnych. W piśmie skierowanym do Sejmu zgłosiliśmy poprawkę polegającą na zmianie maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa przeznaczonego na finansowanie kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych w roku 2025 z 1 244 mln zł na 1 522 mln zł.

Jak pokazuje bowiem praktyka i doświadczenie z finansowaniem kosztu netto za lata 2021 i 2022, zawarte w przepisach prawa maksymalne limity wydatków z budżetu państwa nie pokrywają rzeczywistej kwoty wynikającej z zaudytowanych sprawozdań operatora wyznaczonego. Za lata 2021 i 2022 różnica ta wynosi 53 mln zł, co uzasadnia zmianę limitu za te lata z kwoty 697 mln na 750 mln zł. Z dużym prawdopodobieństwem, zaplanowana w projekcie ustawy kwota limitu na rok 2025 tj. 1 244 mln zł będzie niewystarczająca, a różnica będzie musiała zostać pokryta z środków Poczty Polskiej S.A., co przełoży się na i tak trudną sytuację spółki i pracowników.

Proponowana przez OPZZ i Związek Zawodowy Pracowników Poczty zmiana zagwarantuje Poczcie Polskiej S.A. utrzymanie płynności finansowej i poprawi kondycję finansową spółki, co jest kluczowe dla jej stabilnego funkcjonowania. Tym samym ograniczy ryzyko likwidacji części placówek pocztowych i przeprowadzenia głębokiej restrukturyzacji. W obecnej sytuacji priorytetem powinno stać się utrzymanie miejsc pracy i zapewnienie ponad 60 tysiącom pracowników terminowej wypłaty wynagrodzeń. Proponowana zmiana może w tym znacząco pomóc, przyczyniając się do poszanowania praw pracowniczych.

Niezależnie od wprowadzenia zmian w przepisach Prawa pocztowego konieczne jest dalsze monitorowanie sytuacji Poczty Polskiej S.A. i wdrażanie kolejnych działań, które wzmocnią jej pozycję na rynku. W dalszych pracach należy przede wszystkim uwzględniać potrzeby i oczekiwania pracowników, którzy są filarem działalności Poczty Polskiej S.A., oraz zasady dialogu społecznego. Jest on bowiem kluczowy dla wypracowania optymalnych rozwiązań dla przyszłości Poczty Polskiej S.A.