Maciej Zaboronek – ekspert ds. polityki klimatycznej OPZZ
W posiedzeniu uczestniczyło 24 przedstawicieli OPZZ w tym wiceprzewodnicząca Barbara Popielarz, szefowie branż Dariusz Potyrała i Mirosław Grzybek, przewodniczący zespołu Artur Wilk oraz zaproszeni goście: Christoph Hahn z IG Metall, Felix Fleckenstein DGB, André Kleinfeld IGBCE, Matthias Loehr DGB, Marko Schmidt - lider projektu Revierwende regionu Lausitz, a także Barbara Grymm – Naczelniczka Wydziału Sprawiedliwej Transformacji z UM Woj. Łódzkiego i Wioleta Stawska–Kamieniak, Pełnomocniczka ds. Transformacji Regionu Bełchatowskiego UM Bełchatów.
Spotkanie rozpoczęło się od wystąpień reprezentantów związków zawodowych zrzeszonych w centrali DGB zajmujących się przemianami związanymi z odejściem od węgla w regionie Łużyckim. Niemieckie odejście od węgla w energetyce ustawowo zaplanowane na 2038 rok wiąże się z ustaleniami tzw. Komisji Węglowej, czyli dialogu przeprowadzonego w latach 2018/19 między stroną rządową, związkami zawodowymi, pracodawcami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Podjęcie decyzji i jej akceptacja przez wszystkie strony wiązała się z przeznaczeniem znacznych nakładów finansowych na wsparcie rozwoju czterech regionów związanych z wydobyciem węgla w Niemczech – na ten cel zarezerwowano ze środków krajowych 40 miliardów Euro do wydania tylko w regionach węglowych do 2038 roku, z czego 17 miliardów trafia właśnie do Łużyc, gdzie ponad 6 tysięcy osób zajmuje się wydobyciem i produkcją prądu z węgla brunatnego. Jako przykłady już powstających inwestycji koledzy z DGB wskazują m.in. nowo powstały zakład naprawy taboru kolejowego tworzący 1000 nowych miejsc pracy w przemyśle, powstanie szpitala uniwersyteckiego w Cottbus czy rozbudowę lokalnych linii kolejowych. Część kwoty przeznaczona zastała także na związkowy projekt wsparcia pracowników regionów węglowych w transformacji – Revierwende. Ma on na celu poprawę jakości dialogu społecznego w tym procesie przez wsparcie merytoryczne dla rad zakładowych i związków na poziomie zakładów, działalność informacyjną czy pośrednictwo w kontaktach z władzami regionalnymi i krajowymi, w tym pomoc w walce o przestrzeganie powziętych przez państwo i pracodawców zobowiązań.
W czasie posiedzenia wystąpiła także przedstawicielka Urzędu Marszałkowskiego Woj. Łódzkiego, Barbara Grymm, która zaprezentowała informacje o celach i stanie wdrażania Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla regionu Bełchatowskiego. Z sumy 350 mln euro, która ma wspierać szkolenia i naukę w regionie, inwestycje w infrastrukturę, MŚP oraz spowodować powstanie lub utrzymanie 700 miejsc pracy w regionie, jak dotąd zagospodarowano 28%. Dyskusja po wystąpieniu pozwoliła jednak zauważyć, że środki (znacznie mniejsze niż te na Łużycach) mogły by być wykorzystywane wydajniej i z większym udziałem strony pracowników w ich planowaniu.
Posiedzenie zespołu zakończone zostało prezentacją problemów branżowych przez członków zespołu. Najczęściej pojawiające się to kwestia wysokich cen energii elektrycznej i gazu, konkurencja produktów spoza Unii Europejskiej, zagrożenie utratą lub faktyczna utrata miejsc pracy i brak reakcji władz krajowych, brak odpowiedniego poziomu dialogu społecznego, problem braku polityki przemysłowej kraju, potrzeba konsolidacji i jedności związkowej w obliczu wspólnych wyzwań.
Zaprezentowany został projekt stanowiska zespołu do władz OPZZ o wzmocnienie działań na poziomie krajowym na rzecz:
- konkretnych planów krajowych dla regionów zagrożonych dużą utratą miejsc pracy,
- planów dla sprawnego działania przemysłu w tym tanich, bezpiecznych i krajowych dostaw energii,
- zapewnienia wysokiej jakości dialogu społecznego i znacznie lepszego uwzględniania głosu pracowników w procesie transformacji.
Dyskusja zakończyła się inicjatywą zorganizowania manifestacji OPZZ w celu wyrażenia tych postulatów. Decyzja o dalszych krokach w tym kierunku będzie ogłoszona niebawem.
