Po interwencji OPZZ o poparcie w sprawie tzw. rozporządzenia metanowego, ETUC i IndustriAll wystosowali do Wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej, Fransa Timmermansa wniosek o dialog w sprawie obaw związków zawodowych dotyczących wpływu proponowanych aktów prawnych na plan Just Transition w Polsce.
Magdalena Chojnowska, Wydział Międzynarodowy
Wniosek ten wzywa do dialogu i wyraża głębokie obawy dotyczące wpływu i interakcji różnych aktów prawnych na proces społecznie odpowiedzialnego wycofywania się z wydobycia węgla kamiennego w Polsce, zwłaszcza projektu rozporządzenia UE w sprawie metanu i proponowanych poprawek.
Przedstawia on obecną sytuację pracowników w sektorze węgla kamiennego, ich miejsc pracy, które na ogół opierają się na ogół na silnych układach zbiorowych zapewniających wysokiej jakości miejsca pracy i warunki pracy oraz koncentrację w wybranych regionach i wyraża ubolewanie nad brakiem uwagi poświęconej wyzwaniu, jakim jest dla niektórych regionów dostosowanie się do nowych przepisów w niezwykle krótkim czasie, przy znacznym, negatywnym ryzyku skutków społecznych.
Została również zwrócona uwaga na zawarte w 2021 r. porozumienie między polskimi związkami zawodowymi a Ministerstwem Aktywów Państwowych i polskim rządem porozumienie społeczne w sprawie zarządzania wygaszaniem polskich kopalń węgla w sposób społecznie odpowiedzialny do 2049 r., oraz ich zaangażowanie w proces dialogu politycznego z różnymi odpowiedzialnymi dyrekcjami Komisji Europejskiej w celu osiągnięcia sprawiedliwej transformacji swoich członków.
Wniosek ten akcentuje iż są wprowadzane akty prawne, które grożą podważeniem tego procesu, co stwarza ogromną niepewność dla pracowników i ich rodzin w obszarach wydobycia węgla kamiennego. Szczególnie niepokojące jest to, że proponowane rozporządzenie w sprawie ograniczenia emisji metanu w sektorze energetycznym i zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/942 grozi nagłym zamknięciem wielu kopalń węgla kamiennego w Polsce w ciągu kilku najbliższych lat oraz pominięcia bezpieczeństwa i higieny pracy, ponieważ proces wentylacji metanu jest stosowany w celu zapobiegania ryzyku wybuchów w kopalniach węgla.
My, OPZZ, uważamy iż ambitnym działaniom na rzecz klimatu powinny towarzyszyć równoważne ambicje społeczne, stąd popieramy wniosek o dalszą dyskusję i żądamy ponownego przeanalizowania skutków społecznych i podjęcie działań ku zmianom w dokumencie i dostosowani go do realnych możliwości adaptacyjnych polskich kopalń.
