Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej OPZZ/ Magdalena Chojnowska, Wydział Międzynarodowy OPZZ
Kluczem do wypełnienia zobowiązań wynikających ze światowej Agendy rozwojowej ONZ jest wzmocnienie jakości usług publicznych, z czym wiąże się wzrost nakładów publicznych oraz poprawa warunków pracy i płacy zatrudnionych w tym sektorze.
Agenda wskazuje, że zadaniem państw jest zapewnienie do 2030 r. wszystkim ludziom dostępu do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług. Bez wątpienia, osiągnięcie tego celu wymaga, według OPZZ, ambitnej polityki mieszkaniowej. W Polsce jednak publiczna polityka mieszkaniowa nie odpowiada na potrzeby bytowe obywateli. Dla dużej grupy pracowników mieszkanie jest niedostępne ze względu na jego wysoki koszt zakupu, brak zdolności kredytowej i wysokie koszty obsługi kredytu hipotecznego. Niedostępność mieszkań spowodowana jest w największej mierze śladową liczbą lokali spółdzielczych, komunalnych i socjalnych budowanych przez państwo i samorządy, co wynika z ciągle niskich nakładów na politykę mieszkaniową.
Polityka mieszkaniowa państwa wymaga zatem gruntownego przemyślenia na nowo z uwzględnieniem możliwości finansowych partycypacji obywateli w kosztach zakupu bądź wynajmu mieszkania. OPZZ uważa, że rola państwa i samorządu, w tym finansowanie publiczne muszą się znacząco zwiększyć. OPZZ postuluje zatem o długoterminową, kompleksową i adekwatnie finansowaną politykę mieszkaniową państwa, która m.in. zwiększy liczbę mieszkań komunalnych, spółdzielczych, socjalnych i na wynajem w Polsce oraz uwzględni zróżnicowane dochody pracowników do ich dyspozycji.
Polityka mieszkaniowa powinna w naszej ocenie uwzględniać również wsparcie obywateli w renowacji i termomodernizacji mieszkań stanowiących ich własność. Według Komisji Europejskiej, zasoby budowlane w Polsce są stare, a 65% budynków ma ponad 30 lat. Około jedna piąta gospodarstw domowych w Polsce cierpi z powodu ubóstwa energetycznego, a dwie trzecie budynków nadal nie posiada odpowiedniej izolacji. Działania w zakresie renowacji strukturalnej mogłyby złagodzić ubóstwo energetyczne. Dlatego, dostępność i poziom finansowania programów termomodernizacyjnych musi zostać zwiększony i dopasowany do sytuacji ekonomicznej obywateli.
Agenda ONZ zobowiązuje również państwa do zapewnienia do 2030 r. wszystkim ludziom dostęp do bezpiecznych, przystępnych cenowo i trwałych systemów transportu, podnieść poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwijanie transportu publicznego. Trudno bowiem współcześnie wyobrazić sobie funkcjonowanie państwa, gospodarki i rynku pracy bez sprawnie funkcjonującej sieci transportowej: drogowej, kolejowej, lotniczej, śródlądowej i morskiej. Zdaniem OPZZ ten swoisty krwioobieg powinien być traktowany przez władze państwowe i samorządowe priorytetowo. Szacuje się, że ok. 14 milionów osób w Polsce mieszka na terenach gmin, które nie organizują transportu zbiorowego, są zatem dotknięte zjawiskiem wykluczenia komunikacyjnego. W tym sensie, z punktu widzenia zapewnienia potrzeb społecznych oraz lepszego i łatwiejszego dostępu do miejsc pracy OPZZ opowiada się za rozwojem łatwo dostępnego i taniego transportu publicznego. Jednocześnie musimy zadbać o godne warunki pracy, w tym odpowiedni czas pracy w transporcie oraz o godziwe wynagrodzenia pracowników sektora transportu.
