W ramach Zespołu ds. Semestru Europejskiego odbyło się robocze spotkanie w sprawie kształtowania się zjawiska ubóstwa w Polsce.

Przedstawiciele Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu omówili sytuację w zakresie ubóstwa, w tym zasięgu ubóstwa ekonomicznego i zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

Mimo notowanego wzrostu gospodarczego i zwiększania się wysokości wynagrodzeń, w tym płacy minimalnej, niektóre z miar ubóstwa wskazują wyraźnie na pogłębienie się tego zjawiska w Polsce. Szczególnie niepokojący jest wzrost ubóstwa pracujących. Oznacza to, że wzrost gospodarczy w Polsce nie sprzyja włączeniu społecznemu a polityka wynagradzania pracowników nie przekłada się na godne życie pracujących. Stopa ubóstwa skrajnego wśród pracujących wzrosła do 6,4% w 2023 r. z 4,5% w 2022 r. Pozytywne jest przy tym, że wskaźnik zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym wśród pracujących wyniósł 7,8% i zmniejszył się w stosunku do roku 2022 r. kiedy to był na poziomie 8,4%. W dyskusji OPZZ wskazał, że wieloletnie zaniedbania w finansowaniu wynagrodzeń w sektorze publicznym przyczyniły się do znaczącego pogorszenia warunków życia pracujących w tym sektorze. Również wysokość płacy minimalnej nie pozwala na godne życie w warunkach silnego wzrostu kosztów życia.

Wskazaliśmy, że polityka rządu nie powinna być reaktywna w obszarze ubóstwa ale przeciwdziałać temu zjawisku. Rosnące koszty życia, w tym związane z cenami energii, oraz konieczność poniesienia znaczących inwestycji w związku z wymogami unijnymi dotyczącymi ochrony klimatu będą wymagały długofalowej i spójnej polityki państwa przeciwdziałającej ubóstwu. Musi zatem nastąpić większa integracja działań ministerstw, w tym Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Przemysłu oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

W trakcie dyskusji na temat ubóstwa energetycznego OPZZ przedstawił negatywne stanowisko w sprawie projektu Krajowego Planu na rzecz energii i klimatu. Podkreśliliśmy słabość tego dokumentu w obszarze analizy skutków społecznych jego realizacji oraz oczekiwanie działań wspierających i osłonowych skierowanych do społeczeństwa, w tym pracowników w związku z planowymi działaniami na rzecz klimatu. Rząd powinien dokonać analizy skali ubóstwa energetycznego i wpływu planowanych działań na jego zwiększenie. Aktualne dane mówią, że ubóstwo energetyczne w Polsce wg wskaźnika „wysokie koszty, niskie dochody” dotyka około 10,5% gospodarstw domowych (tj. ok. 1,3 mln gospodarstw domowych) na 12,5 mln ogółem.

W posiedzeniu Zespołu uczestniczyli Katarzyna Pietrzak i Michał Polakowski, eksperci OPZZ.

(KP)