Program „Rodzina 500+”, który zaczął funkcjonować z dniem 1 kwietnia 2016 r. na mocy ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, wprowadził do polskiego systemu prawnego nowe świadczenie – świadczenie wychowawcze, zwane powszechnie „świadczeniem 500+”. W trakcie ponad 7 lat obowiązywania ustawy wprowadzono zmiany w zakresie warunków przyznawania świadczenia wychowawczego. Od 1 lipca 2019 r. nastąpiło nadanie programowi powszechnego charakteru poprzez zniesienie kryterium dochodowego na pierwsze dziecko. Efektem tego działania było rozszerzenie kręgu osób pobierających świadczenie.
Sejm na posiedzeniu w dniu 7 lipca 2023 r. przyjął ustawę zwiększającą wysokość świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł miesięcznie do poziomu 800 zł. Sejm odrzucił wówczas wszystkie zgłoszone poprawki, m.in przewidujące wypłatę świadczenia 800+ jeszcze w 2023 r., czy systemowej waloryzacji świadczenia o wysokość inflacji.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych pozytywnie oceniło intencję rozwiązania zaproponowanego w projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, którą jest „dostosowanie wysokości świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł miesięcznie do obecnych potrzeb polskich rodzin” i podwyższenie tej kwoty do 800 zł miesięcznie.
OPZZ zwróciło jednak uwagę na fakt, że od momentu wejścia w życie Programu „Rodzina 500 plus” tj. w dniu 1 kwietnia 2016 r., w konsekwencji niezwiększania przez 7 lat wysokości świadczenia wychowawczego jego wartość nabywcza istotnie zmalała – zwłaszcza podczas ostatniego roku wysokiej inflacji. Stąd nalażało zgodzić się, że zaproponowane w projekcie ustawy rozwiązanie wychodzi naprzeciw społecznej potrzebie pilnej interwencji w celu dostosowania wysokości świadczenia do nowych realiów gospodarczych.
Pozytywnie oceniając intencję projektodawcy, zgłoszono natomiast zasadnicze zastrzeżenie odnośnie projektowanego rozwiązania, a dotyczące braku propozycji mechanizmu corocznej waloryzacji świadczenia wychowawczego przewidzianego ustawą.
Dodatkowo, w związku z przedłożonym projektem OPZZ za niedopuszczalną uznało powtarzaną od lat przez stronę rządową retorykę uzasadniającą brak przeprowadzania częściej niż co trzy lata weryfikacji wysokości kryteriów dochodowych w pomocy społecznej, a co się z tym wiąże – utrzymywanie zbyt niskiej wysokości kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego oraz świadczeń rodzinnych, zasiłków i dodatków do zasiłków rodzinnych funkcjonujących w oparciu o ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Rażąco niski poziom ustawowo regulowanych świadczeń obowiązujących w pomocy społecznej i świadczeniach rodzinnych nie może być wciąż uzasadniany wprowadzeniem Programu „Rodzina 500 plus”.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który wypłaca świadczenie wychowawcze, sam podniesie jego wysokość. Obejmie to wszystkich, którzy według stanu na 1 stycznia 2024 r. mają prawo do świadczenia w okresie świadczeniowym, który trwa od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2024 r.
KD
