Ocena Sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz współdziałania branżowych i regionalnych struktur organizacji związkowych OPZZ była głównym przedmiotem dyskusji podczas posiedzenia Zespołu problemowego ds. ochrony pracy OPZZ. Obradom przewodniczył Grzegorz Pawlak, przy współudziale wiceprzewodniczącego OPZZ Sebastiana Koćwina oraz członka Rady Ochrony Pracy z rekomendacji OPZZ Michała Lewandowskiego.
Renata Górna, Wydział Polityki Społecznej OPZZ
OPZZ corocznie dokonuje analizy nieprawidłowości w obszarze prawnej ochrony pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, wynikających z działań kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy. Oceniając skuteczność działalności inspekcji pracy w wielu obszarach – kontrolnych czy prewencyjnych, członkowie zespołu reprezentujący różne branże gospodarki i zakłady pracy, zwracali uwagę na perspektywę zarówno zakładową, jak i branżową czy regionalną. Omówiliśmy także najważniejsze aspekty z działań kontrolnych i prewencyjnych inspekcji pracy w 2023 r. zawartych w sprawozdaniu inspekcji. Zwraca uwagę wciąż wiele powtarzających się corocznie nieprawidłowości czy wykroczeń przeciwko prawom pracownika, ale także fakt, iż większość z przeprowadzonych ponad 61,7 tys. kontroli stanowią tzw. kontrole skargowe – było ich ok. 43 tys.
Podczas dyskusji wskazywano, iż na szczeblu zakładowym organizacje związkowe znacznie krytyczniej oceniają współdziałanie z organami inspekcji pracy, podkreślając m.in.: przypadki łamania przez inspektorów pracy ustawowego obowiązku informowania organizacji związkowych i społecznych inspektorów pracy o prowadzonej u pracodawcy kontroli, uniemożliwiając im uczestniczenie w działaniach inspekcyjnych czy podsumowaniu kontroli. Wysoko została oceniana działalność prewencyjna i szkoleniowa inspekcji pracy oraz współpraca w konkursach i konferencjach.
Członkowie zespołu podkreślali powtarzający się od lat trend niedofinansowania tej instytucji, które corocznie powinno wzrastać w sposób adekwatny do wyzwań związanych z działalnością ustawową inspekcji oraz koniecznością utrzymania wysoko kwalifikowanej kadry inspektorskiej. Niestety tak się nie dzieje, poziom wynagrodzeń na stanowiskach inspektorskich wciąż stanowi główną barierę w pozyskiwaniu nowych pracowników. Pomimo wielu znaczących efektów działań kontrolnych skutecznie przeciwdziałających nieprawidłowościom w zakładach pracy - skala wykazanych naruszeń to jedynie mały ułamek patologii istniejących i utrzymujących się na rynku pracy, bowiem kontrole inspekcji pracy obejmują rocznie jedynie ok. 6 proc. podmiotów. Stąd pojawiły się w dyskusji postulaty o konieczności przedstawienia przez kierownictwo inspekcji pracy kierunku rozwoju tej instytucji, uwzględniającego racjonalne wykorzystanie obecnych i przyszłych zasobów kadrowych, jak i poziom finansowania.
Rozmawialiśmy także o konieczności wzmocnienia w praktyce ustawowego obowiązku o udostępnianiu wniosków pokontrolnych z przeprowadzonej kontroli w zakładzie pracy związkom zawodowym i społecznym inspektorom pracy – często się zdarza, że są one pobieżne, bądź strona społeczna jest pomijana w podsumowaniu kontroli.
Obecny na posiedzeniu zespołu członek Rady Ochrony Pracy Michał Lewandowski przedstawił ostatnie działania Rady wraz z przyjętymi stanowiskami odnośnie zmian klimatycznych i wysokich temperatur w miejscu pracy, jak i opinię Rady o sprawozdaniu z działań kontrolnych PIP. Wiceprzewodniczący Sebastian Koćwin zapoznał zebranych z bieżącymi przedsięwzięciami podejmowanymi przez OPZZ w zakresie polityki społecznej, budżetowej jak i pracami legislacyjnych z udziałem OPZZ odnośnie renty wdowiej czy świadczeń emerytalno – rentowych. Wnioski z posiedzenia zespołu będą uwzględnione w Stanowisku Rady OPZZ odbywającej się w dniu 25 września br. poświęconej m.in. ocenie Sprawozdania i współpracy PIP z OPZZ, z udziałem Głównego Inspektora Pracy Marcina Staneckiego.
W posiedzeniu zespołu uczestniczyli: Renata Górna i Michał Polakowski z Wydziału Polityki Społecznej OPZZ.
