Apel OPZZ do Prezydenta RP Andrzeja Dudy o nieblokowanie budżetu na rok 2024 przyniósł częściowy skutek. Choć prezydent podpisał wczoraj (31 stycznia br.) ustawę budżetową na rok 2024, to równocześnie skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego.

Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej

Ustawa budżetowa została przyjęta bez uwag przez Senat 24 stycznia br. i dzień później trafiła na biurko prezydenta. Tym samym prezydent nie mógł skorzystać z prawa rozwiązania parlamentu i rozpisania nowych wyborów. Prawo to przysługiwałoby mu, gdyby nie otrzymał ustawy budżetowej na czas, czyli do 29 stycznia br.

Prezydent skierował jednak podpisaną ustawę do Trybunału Konstytucyjnego. Biuro Kancelarii Prezydenta poinformowało, że z uwagi na wątpliwości związane z prawidłowością procedury uchwalenia ustawy budżetowej tj. brakiem możliwości udziału w pracach Sejmu przez posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, prezydent zdecydował o skierowaniu ustawy budżetowej, w trybie kontroli następczej do Trybunału Konstytucyjnego, celem zbadania jej zgodności z Konstytucją.

Czy to oznacza, że podwyżki wynagrodzeń dla pracowników sektora publicznego są zagrożone? Pomimo, że politycy obozu rządzącego, a także prawnicy uspokajają i zapewniają, że bez względu na to, co orzeknie Trybunał pracownicy nie powinni obawiać się o wzrost płac w 2024 r., nie sposób nie zauważyć, że porządek prawny staje się coraz bardziej chaotyczny i nieprzewidywalny.

Podpisana ustawa budżetowa na rok 2024 r. przewiduje m.in.:

  • wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli o 30 proc. a w przypadku nauczycieli początkujących o 33 proc.;
  • zwiększenie o 2,3 mld zł dotacji przedszkolnej dla samorządów na sfinansowanie podwyżek dla nauczycieli w przedszkolach, finansowanych dotychczas ze środków własnych jednostek samorządu terytorialnego;
  • wzrost wynagrodzeń nauczycieli akademickich o 30 proc.;
  • wzrost wynagrodzeń i uposażeń, w tym kwot bazowych, o 20 proc. dla wszystkich pracowników państwowej sfery budżetowej oraz żołnierzy i funkcjonariuszy (z wyłączeniem osób, które zajmują kierownicze stanowiska państwowe).

Stwarza to szansę na poprawę sytuacji materialnej pracowników i w części łagodzi wysoki wzrost cen w latach 2022-2023.

Przypomnijmy, że budżet na 2024 r zakłada ponadto, że nastąpi poprawa dynamiki aktywności gospodarczej w Polsce. Wzrost PKB przyspieszy do 3,0 proc. Wpływ na wzrost dynamiki PKB w 2024 r. będzie miało zwiększenie konsumpcji prywatnej oraz wzrost inwestycji. Prognozy zakładają spadek inflacji do 6,6 proc. Jednym z głównych czynników dla kształtowania się inflacji w 2024 r. będą zmiany cen żywności i surowców energetycznych na rynkach światowych.

Nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2024 r. ma wynieść 9,8 proc., m.in. w efekcie stosunkowo wysokiego wzrostu płacy minimalnej.

Ze względu na poprawę tempa wzrostu gospodarczego, zwiększy się popyt na pracę. W efekcie przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej w 2024 r. wzrośnie o 1,2 proc. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec roku wyniesie 5,2 proc.

Planowany wyraźny wzrost wydatków na obronność oraz rozpoczęcie realizacji projektów z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) wpłyną na wzrost inwestycji w najbliższych latach. Ustawa zakłada, że inwestycje ogółem zwiększą się w 2024 r. o 4,4 proc. w ujęciu realnym.

Ustawa budżetowa zabezpiecza także środki na kontynuację programów społeczno-gospodarczych, m.in.:

  • realizację programu „Rodzina 800+” (63,7 mld zł);
  • realizację programu „Aktywny rodzic”, czyli finansowego wsparcia kobiet, które wracają na rynek pracy po urodzeniu dziecka (1,5 mld zł);
  • realizację rodzinnego kapitału opiekuńczego (2,4 mld zł);
  • waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2024 r.;
  • wypłatę tzw. 13. i 14. emerytury w 2024 r.

Ustawa zakłada również utrzymanie obniżonych stawek VAT:

  • 0 proc. dla żywności (do 31 marca 2024 r.),
  • 8 proc. dla określonych towarów wykorzystywanych w produkcji rolnej (w 2024 r.).

Wczoraj prezydent podjął także decyzję o podpisaniu ustaw:

  • o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 r.;
  • o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Podobnie jak w przypadku ustawy budżetowej prezydent zdecydował o skierowaniu powyższych ustaw, w trybie kontroli następczej do Trybunału Konstytucyjnego, celem zbadania ich zgodności z Konstytucją.

(nq)