21 października 2024 r. odbyło się posiedzenie planarne Rady Dialogu Społecznego w całości poświęcone sytuacji w Poczcie Polskiej S.A. Spotkanie miało miejsce w szczególnym kontekście – Poczta Polska obchodziła niedawno 466. rocznicę swojego istnienia, jednak świętowanie tego jubileuszu przyćmiły obawy pracowników o przyszłość firmy i miejsc pracy.
Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS (OPZZ)
Stanowisko Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych w sprawie problemów Poczty Polskiej S.A. przedstawił Robert Czyż, przewodniczący naszej organizacji członkowskiej tj. Związku Zawodowego Pracowników Poczty Polskiej.
Już na początku swojego wystąpienia Robert Czyż zwrócił uwagę na niepokojące zmiany, jakie zaszły w zarządzaniu narodowym operatorem pocztowym, nawiązując do pamiętnej wypowiedzi aktorki Joanny Szczepkowskiej: „Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm”. Parafrazując te słowa, stwierdził: „Proszę Państwa, 12 sierpnia 2024 roku skończyła się w Polsce demokracja – przynajmniej w odczuciu pocztowców i milionów pracowników". Tego dnia odwołano bowiem przedstawicieli pracowników z Rady Nadzorczej Poczty Polskiej S.A., co według OPZZ złamało ustawę o komercjalizacji Poczty Polskiej, a także statut spółki.
Robert Czyż podkreślił, że reakcja ze strony wszystkich central związkowych była natychmiastowa i stanowcza, co skłoniło Ministerstwo Aktywów Państwowych do próby naprawienia tego błędu. Jednak działania te, a także kolejne decyzje, m.in. w PKP Cargo, gdzie również dokonano zamachu na prawa pracowników pozbawiając ich reprezentacji w organach statutowych tej spółki, doprowadziły do eskalacji niepokoju wśród związków zawodowych. „Co dalej? Inne spółki, zmniejszenie partycypacji pracowników w zarządzaniu firmami, a może nawet delegalizacja związków zawodowych?” – pytał retorycznie przewodniczący Czyż, wzywając RDS do zdecydowanego sprzeciwu wobec takich działań.
Przewodniczący naszej organizacji członkowskiej opisał również dramatyczną sytuację, w jakiej znalazła się Poczta Polska S.A. Przypomniał o wprowadzeniu planu transformacji, który zakłada zwolnienia 9 300 pracowników oraz wypowiedzenie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP), obejmującego około 60 000 osób. W kontekście tych zmian pytał: „Jak te działania mają się do kamieni milowych w KPO i wdrażanej dyrektywy unijnej zobowiązującej Polskę do zwiększenia udziału pracowników objętych układami zbiorowymi do 80% ?”.
W swojej wypowiedzi Robert Czyż przytoczył wyniki niedawno zakończonego referendum strajkowego, w którym 96% z 34 tysięcy głosujących pracowników opowiedziało się za rozpoczęciem strajku. Główne powody tej decyzji to niskie wynagrodzenia – aż 80% pracowników Poczty zarabia 4 023 zł brutto miesięcznie. „To skandal, że w największej i najstarszej polskiej firmie, strategicznej z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski, pensje są na tak niskim poziomie” – ocenił Robert Czyż.
Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Poczty Polskiej nie ograniczył się jedynie do krytyki obecnej sytuacji, lecz przedstawił także szereg konkretnych postulatów, które jego zdaniem mogą poprawić kondycję firmy i przywrócić pracownikom wiarę w jej przyszłość. Wśród propozycji znalazły się m.in. zakończenie negocjacji płacowych, które zapewniłyby w 2024 roku podwyżki na poziomie zgodnym z podwyżkami w innych przedsiębiorstwach lub wzrostem płacy minimalnej, gwarancja godziwych wynagrodzeń poprzez wyłączenie wszystkich dodatków z płacy minimalnej, przywrócenie rzeczywistych premii, a także zatrzymanie planowanych masowych zwolnień.
Robert Czyż zaapelował również o zakończenie niezdrowej konkurencji pomiędzy Pocztą Polską i Orlenem oraz o dalsze wsparcie narodowego operatora pocztowego ze strony państwa. Jednym z proponowanych rozwiązań jest wprowadzenie programu wcześniejszych emerytur dla pocztowców, na wzór emerytur górniczych. Ponadto, Robert Czyż wezwał do wprowadzenia systemu motywacyjnego dla pracowników Poczty, którzy pozyskują największych klientów, oraz do aktywnego wsparcia i współpracy w rozwijaniu cyfrowego operatora narodowego. Jego zdaniem, kluczowe jest zapobieżenie przejęciu obsługi e-korespondencji przez prywatne firmy, gdyż jest to kwestia bezpieczeństwa narodowego. Poczta Polska S.A., według przewodniczącego naszej organizacji członkowskiej, jest w pełni przygotowana do pełnienia tej roli i powinna ją realizować. Podkreślił, że Poczta Polska pełni istotną funkcję w systemie obronnym kraju, a jej osłabienie stanowi zagrożenie dla interesów państwa.
Na zakończenie swojego wystąpienia przewodniczący Robert Czyż zacytował premiera Donalda Tuska, który podczas konferencji 16 sierpnia 2024 roku stwierdził: „Odpowiedzialność za kondycję Poczty Polskiej zawsze spoczywała na państwie, na rządzie. (...). Podkreślił, że apeluje o rzeczywisty dialog w tej sprawie, wyrażając nadzieję na konstruktywną współpracę wszystkich stron. Jednak do dialogu potrzeba dwojga, a nie jednego mówiącego i drugiego, który tylko słucha – to nie jest dialog, posumował Robert Czyż.
Posiedzenie Rady Dialogu Społecznego zakończyło się wezwaniem przez OPZZ do podjęcia pilnych działań, mających na celu ochronę miejsc pracy i przyszłość Poczty Polskiej – firmy o wielowiekowej tradycji i kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa narodowego.
(nq)