W związku z tym Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (EKZZ), której członkiem jest OPZZ, zainicjowała akcję, która ma za zadanie wzmocnienie wagi stanowiska związków zawodowych w trakcie prac Rady i Parlamentu Europejskiego nad dyrektywą w sprawie stażystów. Włączając się w te działania, wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przedstawiła minister rodziny, pracy i polityki społecznej postulaty, których uwzględnienie w dyrektywie realnie poprawi sposób sytuację stażystów w państwach członkowskich UE.
Istnieje szansa, że postulaty zostaną przychylnie przyjęte, bowiem minister już we wcześniejszej korespondencji z OPZZ deklarowała podjęcie wszelkich możliwych działań, aby projekt dyrektywy w sprawie stażystów realizował założone cele, a wartość i efektywność stażu były nierozerwalnie związane z jego jakością.
Obecnie główną obawą jest zbyt wąski zakres projektu dyrektywy – obejmujący jedynie staże na otwartym rynku pracy. Takie ograniczenie może w praktyce osłabić obowiązującą na poziomie krajowym prawną ochronę stażystów, prowadząc do obniżenia standardów realizacji staży. Staż powinien wypełniać lukę między formalną edukacją a wejściem na rynek pracy. silny komponent edukacyjny, obejmujący odpowiednio dostosowane treści programowe oraz możliwość zdobycia praktycznych umiejętności w rzeczywistym środowisku pracy zapewni stażystom doświadczenie zawodowe i zwiększy ich szanse na zatrudnienie. Realizacja stażu powinna odbywać się na podstawie umowy za wynagrodzeniem, z pełną ochroną prawną i socjalną stażysty. Konieczne jest zapewnienie mu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Dyrektywa powinna oceniać szczegółowo kryteria charakteryzujące staż wysokiej jakości oraz przesłanki pozwalające na wykrycie tzw. fałszywych staży. Europejskie związki zawodowe przedstawiły propozycje takich kryteriów i przesłanek. Istotne, aby wyraźnie odróżnić staż od pracy opartej o umowę o pracy. Ważny jest też proces rekrutacji na staż, który powinien być przejrzysty i zgodny z kryteriami dostępności, a jego program i warunki przedstawione już na etapie naboru.
Dyrektywa powinna także zobowiązywać państwa członkowskie do zapewnienia organom kontrolnym wystarczających zasobów osobowych, prawnych, technicznych i finansowych do przeprowadzania skutecznych kontroli i inspekcji w obszarze zgodności działań pracodawców z prawem i przeciwdziałania nadużyciom w obszarze realizacji staży. Elementem tych zasobów muszą być także kompetencje do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar.
Projekt dyrektywy w sprawie stażystów jest obecnie jedną z niewielu unijnych inicjatyw mającą na celu poprawę warunków zatrudnienia młodych osób, które borykają się z niestabilnymi warunkami świadczenia pracy w ramach stażu oraz niskiej jakości i gorzej płatnym zatrudnieniem.
Tym bardziej istotne jest określenie minimalnych standardów realizacji staży w Unii Europejskiej, które zagwarantują równe traktowanie stażystów oraz zapewnią im podstawowe prawa i ochronę socjalną. Dyrektywa w sprawie stażystów musi zostać zatem szybko przyjęta i właściwie wdrożona do krajowego porządku prawnego.
(KP)
