05 listopada 2024

Pod koniec października 2024 r. europejscy partnerzy społeczni porozumieli się w sprawie postulatów na rzecz realnego włączenia dialogu społecznego w proces zarządzania gospodarczego w UE. Proces ten w praktyce warunkuje wzrost gospodarczy państw członkowskich UE, ich politykę gospodarczą i nakłady na wydatki na usługi publiczne na poziomie krajowym. Choć przepisy unijne wskazują wprost na obowiązek konsultacji społecznych w trakcie przygotowania kluczowych dokumentów zarządzania gospodarczego zarówno na poziomie unijnym jak i krajowym, to praktyce zaangażowanie partnerów społecznych jest mocno ograniczone. Stanowisko wypracowali Europejska Konfederacja Związków Zawodowych, SGI Europe (Europejskie Centrum Pracodawców i Przedsiębiorstw Świadczących Usługi Publiczne i Usługi Użyteczności Publicznej) oraz SME United (Rzemiosło oraz MŚP w Europie). Wspólne Oświadczenie partnerów społecznych w sprawie faktycznego i rzeczywistego zaangażowania partnerów społecznych w zarządzanie gospodarcze i Semestr Europejski to unikalna inicjatywa na poziomie europejskim. Na co dzień bowiem europejskie organizacje związkowe i organizacje pracodawców mocno różnią się w poglądach. Porozumienie wpisuje się w krajowe działania OPZZ, która od dłuższego czasu angażuje się w działania na rzecz włączenia Rady Dialogu Społecznego w przygotowanie i aktualizację średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego a także obronę ustawowych kompetencji RDS. Pisaliśmy o tym tutaj.  W Oświadczeniu, europejscy partnerzy społeczni wskazują, że Rozporządzenie (UE) 2024/1263 z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego stanowi, że zaangażowanie partnerów społecznych w Semestr Europejski ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia krajowej odpowiedzialności za politykę gospodarczą i fiskalną, a także przejrzystego i włączającego kształtowania polityki. Dialog gospodarczy jest definiowany poprzez zaangażowanie partnerów społecznych w ramach Semestru Europejskiego, w odniesieniu do głównych kwestii politycznych zgodnie z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu UE oraz krajowymi ustaleniami prawnymi i politycznymi. Zreformowane zarządzanie gospodarcze wskazuje partnerów społecznych jako interesariuszy, z którymi należy się konsultować krajowe średniookresowe plany fiskalno-strukturalne przed przedłożeniem ich Radzie (UE), a państwa członkowskie powinny omawiać sprawozdania z postępów w realizacji tych planów z partnerami społecznymi. Zalecenie w sprawie wzmocnienia dialogu społecznego w Unii Europejskiej rekomenduje państwom członkowskim podjęcie ustaleń w celu systematycznego, znaczącego i terminowego zaangażowania partnerów społecznych w projektowanie i wdrażanie polityk zatrudnienia i społecznych, a w stosownych przypadkach polityk gospodarczych i innych polityk publicznych, w tym w kontekście Semestru Europejskiego. Na poziomie unijnym potwierdzono również, że Komisja Europejska dąży do zwiększenia zaangażowania partnerów społecznych na szczeblu Unii w zarządzanie gospodarcze i Semestr Europejski, a prezydencja UE uznaje potrzebę ścisłego zaangażowania partnerów społecznych w projektowanie i wdrażanie reform i polityk, zgodnie z praktykami krajowymi, i uznaje specyfikę dialogu społecznego i układów zbiorowych w tym celu. Brak dialogu społecznego – wskazują europejscy partnerzy społeczni - stanowi wąskie gardło, które spowalnia inwestycje i reformy w krajowych planach odbudowy i odporności a zatem zaangażowanie krajowych członków partnerów społecznych na szczeblu europejskim w Semestr UE powinno być promowane i wzmacniane zgodnie z praktykami krajowymi. Zaangażowanie partnerów społecznych w decyzje dotyczące reform, które bezpośrednio dotyczą pracowników i przedsiębiorstw sprzyja, aby było odpowiednio ukształtowane a przez to bardziej efektywne. Europejscy partnerzy społeczni, w celu nadania materialnego zastosowania unijnym przepisów, wzywają Komisję Europejską i Radę UE do podjęcia niezbędnych kroków w celu zapewnienia, że znaczące i odpowiednie zaangażowanie partnerów społecznych na szczeblu europejskim zostanie określone w europejskim zbiorze przepisów i że taki zbiór przepisów będzie zapewniał: 1. Terminowe, znaczące i odpowiednie zaangażowanie krajowych partnerów społecznych w określanie krajowych średnioterminowych planów fiskalno-strukturalnych jest konieczne w celu zapewnienia długoterminowej stabilności trajektorii fiskalnych przy jednoczesnym zachowaniu inwestycji i postępu społecznego. 2. Partnerzy społeczni na szczeblu europejskim mogą wyrazić swoją opinię, oddzielnie lub wspólnie, na temat metodologii stosowanej przez Komisję Europejską przy ocenie prawdopodobieństwa, czy prognozowany wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych państwa członkowskiego zmierza w dół, czy też pozostaje na rozsądnym poziomie w ramach analizy zrównoważoności zadłużenia. 3. Odpowiedni termin konsultacji społecznych, musi być rozumiany w sposób wymagający od rządów krajowych zwołania krajowych partnerów społecznych w najwcześniejszym dogodnym czasie i nie później niż 30 lipca każdego roku, rozpoczynając dialog, którego koniec zostanie osiągnięty na tydzień przed złożeniem planu. W przypadku gdy państwo członkowskie zgodzi się z Komisją Europejską na przedłużenie terminu złożenia planu, konsultacje z partnerami społecznymi powinny być odpowiednio przedłużane. 4. Partnerzy społeczni na szczeblu europejskim powinni być konsultowani na etapach wszystkich Semestru Europejskiego, a mianowicie w terminowy, znaczący i właściwy sposób podczas przygotowywania ASGS i Wspólnego Sprawozdania o zatrudnieniu oraz Zaleceń dla strefy euro (wrzesień każdego roku). 5. W ramach Ram Konwergencji Społecznej powinni być konsultowani partnerzy społeczni na szczeblu europejskim i ich członkowie krajowi w krajach objętych analizą drugiej fazy (najlepiej w marcu każdego roku) w dogodnym czasie na wyrażenie swoich poglądów na temat istnienia nierównowagi społecznej i możliwych środków zaradczych. 6. Gdy krajowi partnerzy społeczni zdecydują się, na zasadzie dobrowolności, na przedłożenie wspólnego oświadczenia przedstawiającego środki zaradcze na wyzwania społeczne w formie zaleceń dla poszczególnych krajów, Komisja Europejska rozważy uwzględnienie takich propozycji w zestawie zaleceń dla poszczególnych krajów przedłożonych Radzie UE pod koniec cyklu Semestru Europejskiego w tym samym roku. 7. Krajowi partnerzy społeczni powinni być konsultowani w marcu/kwietniu w sprawie sprawozdań z postępów realizacji krajowych średnioterminowych planów fiskalno-strukturalnych, możliwych korekt takich planów i opracowywania zaleceń dla poszczególnych krajów. 8. Europejska Rada Fiskalna będzie obejmować 2 członków obserwatorów, z których jeden zostanie zaproponowany przez ETUC, a jeden przez BusinessEurope, SMEunited i SGI Europe. 9. Krajowa niezależna instytucja fiskalna, bierze pod uwagę opinię krajowych partnerów społecznych zgodnie z krajowymi praktykami i przepisami. (oprac. KP)

28 października 2024

W dniach 22-23 października 2024 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się konferencja Cleaning Forum 2024, towarzysząca Targom Profesjonalnego Utrzymania Czystości Cleaning Expo, na której OPZZ miało możliwość zaprezentować swoje stanowisko w zakresie zamówień publicznych oraz poprawy warunków pracy pracowników świadczących usługi. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie konferencji odbyły się liczne panele dyskusyjne oraz debaty. W programie znalazł się także panel, który odbył się pod hasłem „Koniec z feudalizmem – kupujcie usługę, a nie ludzi!” z udziałem m.in. OPZZ, Marka Kowalskiego, przewodniczącego Federacji Przedsiębiorców Polski oraz Agnieszki Olszewskiej, prezes Urzędu Zamówień Publicznych. W trakcie dyskusji poruszono istotne zagadnienia dotyczące nowoczesnego modelu zamówień publicznych z perspektywy partnerów społecznych, jakości i kosztów pracy, a także roli i znaczenia Urzędu Zamówień Publicznych. Podczas panelu OPZZ zasygnalizowało kluczowe zagadnienia dotyczące kosztów pracy w kontekście jakości usług oraz zamówień publicznych. Zwróciło uwagę na istotny związek pomiędzy jakością świadczonych usług a kosztami pracy, podkreślając, że te dwa elementy mogą się wzajemnie uzupełniać i w konsekwencji prowadzić do sukcesu zarówno przedsiębiorstw, jak i ich pracowników. W dzisiejszym środowisku biznesowym przedsiębiorstwa nie mogą ograniczać się jedynie do konkurencji cenowej; kluczowym czynnikiem staje się jakość świadczonych usług oraz dbanie o pracowników i ich wynagrodzenia. OPZZ podkreśliło, że nowoczesne podejście do zamówień publicznych powinno uwzględniać przede wszystkim aspekty społeczne i środowiskowe, które są istotne dla zrównoważonego rozwoju. OPZZ wskazało również na niebezpieczeństwa związane z obniżaniem kosztów pracy, które najczęściej prowadzą do spadku jakości świadczonych usług. W kontekście automatyzacji i wdrażania nowych technologii OPZZ podkreśliło, że technologie powinny wspierać pracowników, a nie ich zastępować, zwłaszcza w sektorze usług, w którym kluczową rolę odgrywa czynnik ludzki i osobista interakcja z klientem. OPZZ na konferencji Cleaning Forum 2024 reprezentował Norbert Kusiak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (nq)

11 października 2024

„Zmiana klimatu i sprawiedliwa transformacja – rola i działania związków zawodowych” („Climate Change and Just Transition: Role and Actions of Trade Unions”) - konferencja pod takim hasłem odbyła się z udziałem OPZZ w stolicy Azerbejdżanu, Baku 26-27 września. Maciej Zaboronek – ekspert ds. polityki klimatycznej OPZZ Wydarzenie zorganizowane było wspólnie przez Azerską Konfederację Związków Zawodowych – (AHIK), Biuro Aktywizacji Pracowników Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO-ACTRAV), Międzynarodową Konfederację Związków Zawodowych (ITUC) oraz Paneuropejską Radę Regionalną (PERC). Poza przedstawicielami tych organizacji obecni byli także reprezentanci rządu Azerbejdżanu, związków zawodowych z Europy, Azji i Afryki, Międzynarodowej Agencji Energii, pracodawców i sektora pozarządowego oraz specjaliści w dziedzinie polityki klimatycznej. Konferencja poświęcona była promowaniu roli związków zawodowych w procesach społecznych towarzyszących zmianom klimatu i sprawiedliwej transformacji oraz wymianie doświadczeń i budowaniu kontaktów między organizacjami z różnych krajów i regionów świata. Służyła też wypracowaniu wkładu strony związkowej do tegorocznego szczytu klimatycznego COP29, który odbędzie się właśnie w Baku w listopadzie br. Przewodniczący AHIK – Sahib Mammadov podkreślił, że zmiana klimatu zagraża warunkom życia wszystkich żywych stworzeń na Ziemi i walka z tą zmianą jest jedną z najważniejszych kwestii współczesności. W w staraniach na rzecz lepszego stanu środowiska konieczne jest wg. niego jednoczesne zmniejszanie napięć i nierówności społecznych. Wiceminister klimatu i ekologii Azerbejdżanu, Sahib Alakbarov, zauważył, że jego kraj aktywnie uczestniczy m.in. w tworzeniu międzynarodowych rozwiązań dotyczących tzw. carbon pricingu czyli opłat od śladu węglowego. Przypomniał, że Azerbejdżan zobowiązał się na forum ONZ do ograniczenia emisji o 35% do roku 2030 (w stosunku do roku 1990). Należy zauważyć, że głównymi surowcami eksportowymi tego kraju są gaz ziemny i ropa naftowa. Przedstawicielka ILO – Maria Helena Andre – zaznaczyła, że związki zawodowe powinny mieć wkład w zobowiązania klimatyczne poszczególnych krajów, nie tylko być zewnętrznym komentatorem tych ustaleń, ale jednym z ich podmiotowych twórców – i to będzie jednym z celów ILO.

09 października 2024

Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, wystąpiła do ministra finansów z wnioskiem o zajęcie stanowiska w sprawie docierających do OPZZ informacji na temat planowanej decyzji o wstrzymaniu wypłat nagród dla pracowników i funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej za III i IV kwartał 2024 roku, której celem ma być przeznaczenie uzyskanych w ten sposób oszczędności na cele związane z usuwaniem skutków powodzi. Takie działania są dla OPZZ nieakceptowalne i liczymy, że minister finansów zdementuje te informacje. Zamrożenie funduszu nagród nie ma podstaw prawno-ekonomicznych. Fundusz nagród dla Służby Cywilnej oraz Służby Celno-Skarbowej jest tworzony z planowanych środków na wynagrodzenia, a jego wysokość może być zwiększona w ramach uzyskanych oszczędności. Brak jest natomiast podstaw prawnych, które umożliwiałyby pomniejszenie lub zamrożenie tego funduszu w związku z trudną sytuacją budżetu państwa lub w wyniku zaistnienia klęski żywiołowej, takiej jak powódź. Planowane działania budzą sprzeciw OPZZ także ze względu na obecne warunki płacowe pracowników KAS. Zwiększenie wynagrodzeń pracowników sektora publicznego o 20 proc. w bieżącym roku nie zrekompensowało strat poniesionych w  minionych latach, wynikających z wysokiej inflacji. Na przyszły rok założono natomiast jedynie 5-procentowy wzrost płac, co w praktyce oznacza brak realnych podwyżek dla zatrudnionych w sektorze finansów publicznych. W tym kontekście wskazaliśmy ministrowi finansów, że informacja o planowanych oszczędnościach na uposażeniach pracowników KAS budzi dodatkowy niepokój społeczny oraz podważa zaufanie do pracodawcy publicznego. Należy podkreślić, że premie i nagrody regulaminowe, finansowane z funduszu nagród, stanowią istotną część wynagrodzenia pracowników administracji, biorąc pod uwagę niski poziom wynagrodzeń w sferze publicznej. Dlatego w swoim OPZZ wystąpieniu zaprotestował przeciwko wszelkiego rodzaju działaniom w obszarze wynagradzania pracowników sfery budżetowej, w tym Krajowej Administracji Skarbowej, których rezultatem będzie pogorszenie ich sytuacji bytowej. Pracownicy i funkcjonariusze KAS, zwłaszcza z  regionów dotkniętych powodzią, wykazali się wielkim zaangażowaniem, uczestnicząc w usuwaniu skutków kataklizmu. Pozbawienie ich nagród byłoby działaniem niesprawiedliwym i demotywującym, zwłaszcza w sytuacji, gdy w całym kraju organizowane są koleżeńskie zbiórki na rzecz najbardziej poszkodowanych w powodzi. Nie powinni być oni teraz pokrzywdzeni decyzjami dotyczącymi cięć wydatków na ich wynagrodzenia. OPZZ dostrzega przy tym ogromne straty materialne poniesione przez mieszkańców południowo-zachodniej Polski w wyniku powodzi oraz konieczność uruchomienia znacznych środków publicznych w celu ograniczenia skutków tej katastrofy. Sytuacja finansów publicznych nie uzasadnia jednak działań pogarszających warunki płacowe pracujących w sektorze publicznym. Zamiast sięgać po środki przeznaczone na wynagrodzenia pracowników i funkcjonariuszy KAS, należy skupić się na skutecznym zarządzaniu finansami publicznymi oraz poszukiwaniu nowych źródeł dochodów. Istnieje szereg innych możliwości zwiększenia dochodów budżetowych, w tym likwidowania skutków klęsk żywiołowych. Państwo dysponuje potencjałem, aby zwiększyć dochody poprzez efektywne egzekwowanie podatków od wielkich korporacji czy walkę z transferowaniem zysków przez międzynarodowe firmy, co może znacząco zasilić budżet państwa, bez konieczności sięgania po środki z funduszu nagród. Pracownicy i funkcjonariusze KAS odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu dochodów budżetowych, dlatego podjęcie decyzji o wstrzymaniu nagród osłabi ich motywację do jeszcze bardziej efektywnej pracy. Będzie prowadzić to do dalszego pogłębienia kryzysu w administracji publicznej, którego przyczyny były wielokrotnie wskazywane przez OPZZ, a także doprowadzi do podjęcia przewidzianych prawem akcji protestacyjnych. OPZZ ma nadzieję, że nie dojdzie do pozbawienia pracowników i  funkcjonariuszy KAS nagród i premii, a Ministerstwo Finansów podejmie właściwe decyzje, które ochronią pracujących przed nieuzasadnionymi stratami finansowymi. (KP)

02 października 2024

Podczas posiedzenia Zespołu OPZZ ds. Polityki Gospodarczej i Finansów Publicznych w dniu 26 września br. omówiono kryzys w Grupie Kapitałowej Grupa Azoty, projekt ustawy budżetowej na 2025 rok a także skutki powodzi dla PKB oraz inflacji. Członkowie Zespołu podkreślili potrzebę pilnych działań rządu, aby zapewnić stabilizację w kluczowej dla polskiej gospodarki branży chemicznej oraz wsparcie pracowników w obliczu nadchodzących wyzwań wynikających z powodzi. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Podczas posiedzenia Zespołu OPZZ ds. Polityki Gospodarczej i Finansów Publicznych omówiono sytuację przedsiębiorstw w kontekście kondycji branży chemicznej i hutniczej oraz projekt ustawy budżetowej na 2025 rok. Posiedzeniu przewodniczył Zygmunt Mierzejewski ze Związku Zawodowego Inżynierów i Techników. Członkowie Zespołu przeanalizowali katastrofalną sytuację Grupy Kapitałowej Grupa Azoty, największego producenta na krajowym rynku nawozowym i jednej z kluczowych grup kapitałowych branży nawozowo-chemicznej w Europie. Zwrócono uwagę na potrzebę pilnej interwencji rządu w celu uzdrowienia sytuacji Grupy oraz zachowania miejsc pracy. W szczególności podkreślono znaczenie współpracy z partnerami społecznymi Grupy Azoty, aby znaleźć rozwiązania, które mogą przyczynić się do poprawy kondycji finansowej firmy. Członkowie Zespołu zaapelowali o pilne zwołanie Zespołu Trójstronnego ds. Branży Chemicznej w celu omówienia bieżącej sytuacji społeczno-ekonomicznej w Grupie Kapitałowej Grupa Azoty oraz podjęcia pilnych decyzji, które mogą przyczynić się do wsparcia i stabilizacji tej kluczowej dla polskiej gospodarki branży. W drugiej części posiedzenia dyskutowano o projekcie budżetu państwa na rok 2025. Podczas obrad poruszono również skutki powodzi oraz ich wpływ na PKB i inflację. Choć rząd zakłada optymistyczny scenariusz rozwoju na przyszły rok, szkody wywołane przez powódź mogą istotnie wpłynąć na te prognozy, zarówno w zakresie dochodów budżetowych, jak i ogólnej kondycji gospodarczej, w tym wskaźników makroekonomicznych. Zwrócono uwagę na to, że w obecnej sytuacji kluczowe jest zapewnienie odpowiednich środków na wsparcie obywateli oraz odbudowę infrastruktury, co pomoże uniknąć eskalacji problemów społecznych i gospodarczych. Krytycznie oceniono zaproponowany wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w 2025 r. na poziomie 5 procent oraz dyskutowano na temat postępującego spłaszczenia wynagrodzeń w kontekście projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Omówiono także propozycje podatkowe OPZZ dotyczące zwiększenia kwoty wolnej od podatku, waloryzacji progów podatkowych, wprowadzenia nowych stawek podatku PIT oraz podniesienia pracowniczyc kosztów uzyskania przychodu. (nq) 

19 września 2024

Temat projektu regulacji dotyczących płacy minimalnej był przedmiotem obrad Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego w dniu 18 września br. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie prac Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, którym przewodniczył Leszek Miętek z OPZZ omówiono przedstawiony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o płacy minimalnej. Projekt ten, podobnie jak obowiązujące obecnie przepisy, zakłada coroczną procedurę ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nowe regulacje gwarantują, że minimalne wynagrodzenie będzie corocznie wzrastać co najmniej w tempie odpowiadającym prognozowanemu wzrostowi cen towarów i usług konsumpcyjnych. Dodatkowo, w przypadku gdy minimalne wynagrodzenie za pracę jest niższe niż połowa przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w pierwszym kwartale danego roku, gwarantowany wzrost zostanie zwiększony o 2/3 prognozowanego wskaźnika realnego przyrostu PKB. Projekt przewiduje także ustalenie orientacyjnej wartości referencyjnej na poziomie 55% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, która będzie podstawą do corocznej oceny wysokości minimalnego wynagrodzenia. Jednym z nowych rozwiązań w projekcie jest weryfikacja minimalnego wynagrodzenia co najmniej raz na cztery lata, z uwzględnieniem takich kryteriów jak siła nabywcza, koszty utrzymania, ogólny poziom wynagrodzeń, ich rozkład, stopa wzrostu wynagrodzeń, a także długoterminowe zmiany produktywności oraz relacja minimalnego wynagrodzenia do przeciętnego wynagrodzenia. Projekt ustawy przewiduje również powołanie nowego organu doradczego, który będzie wspierał Radę Ministrów w kwestiach związanych z ustalaniem i aktualizacją minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tym organem ma być Rada Dialogu Społecznego. W projekcie znalazł się także od dawna postulowany przez OPZZ zapis, aby wynagrodzenie zasadnicze pracownika nie mogło być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Zmiana ta ma na celu zapewnienie sprawiedliwszego i bardziej przejrzystego systemu wynagradzania oraz przywrócenie motywacyjnego charakteru składnikom wynagrodzenia, takim jak dodatek funkcyjny, premia, nagroda, dodatek specjalny i inne. Obecnie składniki te często służą jedynie uzupełnieniu wynagrodzenia do poziomu minimalnego, co powoduje, że tracą one swoją funkcję jako gratyfikacja za dodatkowe obowiązki, doświadczenie zawodowe czy osiągnięcia w pracy. Podczas obrad zarówno strona pracowników, jak i pracodawców zgłosiły szereg pytań i zastrzeżeń dotyczących projektu ustawy, zwłaszcza w kwestiach związanych z aktualizacją minimalnego wynagrodzenia, wskaźnikami jego oceny, a także ustanowieniem Rady Dialogu Społecznego jako organu doradczego. Strony wyraziły również odmienne opinie na temat ustanowienia płacy zasadniczej i likwidacji wyłączeń dodatków do minimalnego wynagrodzenia. (nq)

18 września 2024

Dziś Międzynarodowy Dzień Równej Płacy. Ma podnieść świadomość problemu różnicowania wynagrodzeń za tą samą pracę ze względu na płeć i potrzeby działań na rzecz ograniczenia tego zjawiska. Brak równości w wynagrodzeniach pracowników wykonujących tą samą pracę bądź pracę o takiej samej wartości z uwagi na płeć to częste zjawisko, choć jego powszechna świadomość jest niska. Wiedza na temat luki płacowej (różnicy między płacami w zależności od płci) jest niewielka, zarówno wśród pracowników jak i pracodawców. Pracodawcy czasem świadomie a niejednokrotnie częściej kierowani stereotypami i brakiem wiedzy, różnicują płace pracowników z uwagi na płeć. Takie działanie jest niezgodne z prawem i stanowi dyskryminację będącą wyrazem nierównego traktowania. Każdy pracownik powinien bowiem otrzymywać takie samo wynagrodzenie za tą samą pracę bądź pracę o tej samej wartości niezależnie od płci. Problemem jest jednak ustalenie, czy jesteśmy dyskryminowani na tle płacowym, bowiem nie mamy dostępu do informacji o wynagrodzeniach pracujących na analogicznych stanowiskach czy grupach zawodowych. Niejednokrotnie w umowach o pracę znajdują się także zapisy o poufności informacji dotyczących wysokości wynagrodzenia i kwestii z nim związanych. Choć dane dotyczące luki płacowej wskazują, że zjawisko to w Polsce na tle innych państw unijnych nie jest duże, to głębsze przyjrzenie się danym dotyczącym płac kobiet i mężczyzn, zwłaszcza z uwzględnieniem ich wykształcenia, stażu pracy czy zakresu obowiązków świadczą, że problem dyskryminacji płacowej ze względu na płeć jest o wiele poważniejszy. Warto choćby przytoczyć ostatnie dane GUS, który podał informację o medianie wynagrodzeń w gospodarce narodowej w marcu br.: wynosiła ona 6549,22 zł, przy czym dla mężczyzn 6770,80 zł a kobiet 6357,44 zł czyli 412,64 zł mniej! W październiku 2022 r. kobiety otrzymywały przeciętne godzinowe wynagrodzenie ogółem niższe o 7,9%, choć szczegółowe dane GUS dotyczące poszczególnych zawodów wskazują, że różnice płacowe potrafią sięgać ponad 35% na niekorzyść kobiet. Nierówne traktowanie pracowników pod względem płacowym wpływa jest nie tylko na warunki życia pracujących, decyzje dotyczące ścieżki zawodowej czy przyszłą emeryturę. Ma też szkodliwy wpływ na wzrost gospodarczy. Konieczne jest zatem zwiększanie świadomości społecznej dotyczącej prawa pracowników do równego wynagrodzenia za tą samą pracę, lepsza kontrola przestrzegania przepisów prawa przez pracodawców oraz zwiększenie kar za ich nieprzestrzeganie. Narzędzia w tej sprawie przygotowała także Komisja Europejska, która przyjęła dyrektywę unijną mającą na celu zwiększenie przejrzystości wynagrodzeń. Zostanie ona jednak wdrożona dopiero w 2026 r. Zatem do tego czasu warto, aby rząd podjął działania zwiększające skalę przestrzegania w gospodarce prawa do równego traktowania pracowników pod względem płacowym. Związki zawodowe mogą pytać swoich pracodawców o informację dotyczącą poziomu wynagrodzeń w określonych kategoriach pracowników w podziale na płeć. Informacje te mogą stanowić podstawę do działań organizacji związkowych na rzecz wyrównania luki płacowej na poziomie przedsiębiorstwa czy zakładu pracy (np. urzędu). Zachęcamy do takich działań organizacje związkowe zrzeszone w OPZZ! OPZZ postuluje o przestrzeganie zasady równa płaca za tą samą pracę! (KP)

16 września 2024

Zgłoszenia agencji zatrudnienia do programu certyfikacyjnego „Agencja zatrudnienia przyjazna pracownikom”, organizowanego przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych i Konfederację Lewiatan, można składać do 27 września br. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej To już trzecia edycja Programu, który ma na celu wspieranie agencji w dążeniu do najwyższych standardów w zakresie pośrednictwa pracy. Program koncentruje się na jakości świadczonych usług i promowaniu stabilnych form zatrudnienia. Agencje, które ubiegają się o certyfikat, powinny wykazywać się zaangażowaniem w zapewnienie bezpiecznych warunków pracy, promowanie umów o pracę oraz działania przeciwko dyskryminacji i mobbingowi. Dodatkowo, istotne są inicjatywy związane z rozwojem zawodowym i satysfakcją pracowników. W zeszłym roku certyfikaty otrzymało osiem firm, w tym Abalone Poland, Contrain Poland, Devire, Gi Group, Manpower Group, OTTO Work Force Solutions, Randstad Polska oraz Trenkwalder. Certyfikat przyznawany jest na okres dwóch lat, a jego celem jest nie tylko wyróżnienie agencji, ale również zachęcenie innych do podnoszenia standardów swoich usług. W procesie certyfikacji agencje są oceniane przez specjalnie powołaną kapitułę, składającą się z sześciu ekspertów, którzy analizują m.in. jakość usług pośrednictwa pracy, aspekty związane z zatrudnianiem cudzoziemców oraz zarządzaniem pracą tymczasową. Konfederacja Lewiatan i OPZZ rekomendują wyróżnione agencje zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Program certyfikacji agencji zatrudnienia jest pierwszą wspólną inicjatywą związków zawodowych i organizacji pracodawców. Jego zadaniem jest ocena jakości usług świadczonych przez agencje, promowanie wysokich standardów zatrudnienia oraz promocja dobrych praktyk. Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie: https://www.certyfikacjaagencji.pl/ (nq)

13 września 2024

10 września w siedzibie OPZZ odbyło się seminarium prezentujące badania ankietowe na temat transformacji społeczno-ekologicznej. Wyniki badania, które przeprowadzono w 19 krajach Europy i Ameryki Północnej, w tym w Polsce, były prezentowane przez Claudię Detsch, szefową centrum kompetencyjnego Fundacji Eberta na rzecz Klimatu i Sprawiedliwości Społecznej - FES Just Climate. Maciej Zaboronek – ekspert ds. polityki klimatycznej OPZZ W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele OPZZ, warszawskiego biura Fundacji Eberta z jego dyrektorem Maxem Brandle, a także zaproszeni goście reprezentujący organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska i szerzeniem wartości demokratycznych oraz lewicowe partie polityczne. Było ono prowadzone w języku angielskim. Przyczynkiem do dyskusji były szeroko zakrojone badania ankietowe zainicjowane przez ośrodekFES Just Climate, w których wzięło udział niemal 23 tysiące respondentów z Polski i 18 innych krajów (ponad tysiąc osób w każdym z państw). Badanie wykazywało m.in. że we wszystkich badanych krajach zmian klimatu jest ważną sprawą dla większości społeczeństwa, a ochrona przyrody jest kwestią przyzwoitości i obowiązku wobec przyszłych pokoleń, to zazwyczaj nie jest postrzegana jako problem najważniejszy i pozostaje za takimi kategoriami jak m.in. inflacja, koszty życia czy ochrona zdrowia. Badanie naświetlało jednocześnie, że bardziej przychylni politykom klimatycznym są ludzie raczej zamożni i o nastawieniu progresywnym, przy większym sceptycyzmie mniej zamożnych o poglądach konserwatywnych. Co ciekawe większą troskę wobec ochrony środowiska przejawiają osoby starsze niż młodsze. Debata po spotkaniu skupiała się m.in. wokół roli społeczeństwa obywatelskiego i polityki w transformacji związanej z ochroną środowiska, oraz tematu finansowej odpowiedzialności za transformację, także energetyczną. Wyniki badania wskazywały poparcie dla ponoszenia wyższych kosztów przez osoby zamożniejsze, oraz dla wsparcia wymiany źródeł ogrzewania przez państwo, przy jednoczesnym sprzeciwie wobec dodatkowych opłat za korzystanie z paliw kopalnych dla przeciętnych użytkowników. Wyciąg z raportu na temat Polski dostępny TUTAJ.

10 września 2024

W Ministerstwie Technologii i Rozwoju odbyło się posiedzenie Zespołu ds. Semestru Europejskiego pełniącego funkcję doradczą dla Rady Ministrów. Zespół omówił treść Zaleceń, jakie Rada UE skierowała do Polski w ramach ostatniego cyklu Semestru Europejskiego, czyli procesu zarządzania gospodarczego UE. O ich treści pisaliśmy tutaj: https://www.opzz.org.pl/opinie-i-analizy/polityka-.... Kluczowa dyskusja dotyczyła jednak wdrożenia do porządku krajowego nowych rozwiązań wynikających z reformy zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej i roli partnerów społecznych w realizacji tego procesu na poziomie krajowym. Zlikwidowano bowiem obowiązek przygotowania przez państwa członkowskie UE Wieloletnich Planów Finansowych Państwa lub Programów Konwergencji a także Krajowych Programów Reform. Dokumenty te zastąpi plan budżetowo-strukturalny, przygotowywany co cztery lata a postępy z jego realizacji mają być przedstawiane Komisji Europejskiej co roku w formie sprawozdania. Zgodnie z unijnymi przepisami plan budżetowo-strukturalny powinien być przedmiotem konsultacji społecznych z partnerami społecznymi. OPZZ stoi na stanowisku, że plan powinien być przedmiotem konsultacji społecznych w ramach Rady Dialogu Społecznego, ze względu na zakres merytoryczny planu wypełniający kompetencje Rady i jej rolę jako instytucji trójstronnego dialogu społecznego na poziomie krajowym. Ten punkt widzenia podzieliła Strona Społeczna RDS w Stanowisku nr 130. OPZZ pytało zatem na posiedzeniu Zespołu, w jaki sposób strona rządowa chce zrealizować obowiązek wynikający unijnych przepisów i włączyć partnerów społecznych w proces przygotowywania i aktualizacji planów budżetowo-strukturalnych. Warto dodać, że Ministerstwo Finansów wdraża do porządku prawnego inną część unijnej reformy – przygotowało projekt ustawy o Radzie Fiskalnej, która ma opiniować plan. W tym samym projekcie nie umieszczono jednak uprawnienia Rady Dialogu Społecznego do opiniowania planu, za to przewidziano rozwiązania, które likwidują niektóre ustawowe uprawnienia RDS, w tym dotyczące udziału partnerów społecznych w procesie tworzenia ustawy budżetowej. Przedstawiciele strony rządowej, Jurand Drop, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów oraz Ignacy Niemczycki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Technologii i Rozwoju choć dostrzegają znaczenie konsultacji społecznych, nie zadeklarowali jak partnerzy społeczni zostaną włączeni w proces przygotowywania planu budżetowo-strukturalnego i czy rola RDS w tym zakresie będzie trwale zapewniona w przepisach ustawy o RDS. Nie planuje się przeprowadzenia konsultacji pierwszego planu natomiast kolejne mają być przedmiotem konsultacji, choć nie jest wiadome w jakim trybie. Wskazali, że strona społeczna może wnosić o rozpatrzenie planu w ramach prac RDS a partnerzy społeczni opiniują projekt ustawy budżetowej. Z wypowiedzi przedstawicieli rządu nie wynika także, jaka będzie rola Zespołu ds. Semestru Europejskiego w opiniowaniu planu, zmiany w zarządzeniu tego dotyczące, na podstawie którego Zespół funkcjonuje, zostaną dopiero przedstawione. Stanowisko strony rządowej nie spotkało się z akceptacją OPZZ, które zaapelowało o ponowną analizę obowiązków wynikających z prawa unijnego i włączenie przez stronę rządową partnerów społecznych w zarządzanie gospodarcze UE na poziomie krajowym, w tym opiniowanie planu budżetowo-strukturalnego.  Zawnioskowało również o uwzględnienie roli RDS w tym procesie. Wskazaliśmy przy tym na konieczność usunięcia z projektu ustawy o Radzie Fiskalnej zmian godzących w obecne uprawnienia Rady Dialogu Społecznego. OPZZ na posiedzeniu Zespołu ds. Semestru Europejskiego reprezentowali Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej w OPZZ i sekretarz RDS a także Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej w OPZZ. (KP)