110. sesja Międzynarodowej Organizacji Pracy odbyła się w Genewie w dniach 27 maja – 11 czerwca 2022 r. Podjęto na niej bardzo ważną decyzję o uznaniu bezpieczeństwa i higieny pracy za piątą podstawową zasadę prawa pracy.

Jacek Dubiński, OPZZ

Pierwsza po okresie pandemii sesja MOP odbyła się w formie hybrydowej. Część delegatów uczestniczyła w niej osobiście, część - zdalnie. Dodatkowym utrudnieniem w prowadzeniu obrad były remonty prowadzone zarówno w budynku MOP, jak również w Pałacu Narodów. Odbywał się one  w mniejszych salach, co m.in. spowodowało, że członkowie Komitetu ds. Przestrzegania Standardów obradowali w kilku salach naraz i kontaktowali się za pośrednictwem środków elektronicznych. Z kolei plenarną dyskusję przeniesiono z głównej sali Pałacu Narodów do mniejszej sali, w której dotychczas debatowano nad prawami człowieka. Wszystkie te trudności, włącznie z przestrzeganiem pandemicznych zasad bezpieczeństwa, w znacznym stopniu ograniczyły mobilność i żywiołowość sesji i spowodowały rezygnację z części tradycyjnych spotkań i klubów dyskusyjnych.

110. sesję MOP, pomimo wszystkich utrudnień technicznych, można zaliczyć do bardzo udanych, efektywnych oraz ukazujących możliwości realnego dialogu wszystkich stron, zainteresowanych zagadnieniem pracy i warunkami jej wykonywania. Delegaci dążyli do konsensusu i w jego efekcie do przyjęcia dokumentów poprawiających w znacznym stopniu dotychczasowe standardy zatrudnienia w zglobalizowanym świecie.

Ostatecznie 10 czerwca br. delegaci 110. sesji MOP przyjęli rezolucję w sprawie dodania jeszcze jednego filaru do dotychczasowych czterech.

Do filarów:

  • Wolność zrzeszania się w związki zawodowe oraz prowadzenia układów zbiorowych pracy.
  • Eliminacja pracy przymusowej i obowiązkowej.
  • Zakaz pracy dzieci
  • Eliminacja dyskryminacji w zatrudnieniu i pracy.

Dodano:

  • Bezpieczne i zdrowe środowisko pracy.

Delegaci zaakceptowali również osiem uzupełnień w Konwencji MOP – MLC 2006 /swoistego Kodeksu Pracy Marynarzy/ zwiększających wydatnie uprawnienia marynarzy oraz bezpieczeństwo pracy wykonywanego przez nich zawodu.

Komitet ds. Godnej Pracy i Socjalnej i Solidarnej Ekonomii przyjął szesnastopunktową rezolucję zawierającą m.in. definicję socjalnej, solidarnej ekonomii wraz z przewodnikiem na temat jej promocji w kontekście godnej pracy. Złożono również wniosek o przygotowanie planu dotyczącego wprowadzanie w życie strategii godnej pracy.

Komitet ds. Standardów MOP przyjął raport przygotowujący nową Konwencję MOP dotyczącą praktyk zawodowych.

Z kolei Komitet ds. Przestrzegania Standardów MOP przyjął raporty dotyczące 22 rozpatrywanych spraw. Jedną z bardziej emocjonujących była wolność związków zawodowych na Białorusi. Wszyscy niezależni działacze związkowi zostali uwięzieni, a pomimo tego rząd Białorusi twierdzi, że prawa związkowe i zasady Konwencji MOP są na Białorusi przestrzegane.

Komitet ds. Zatrudnienia pracował nad przyjęciem kolejnej deklaracji dotyczącej warunków pracy w zglobalizowanym świecie.

Dyskusja plenarna podczas sesji dotyczyła głównie problemów wyjścia z kryzysu wywołanego pandemią COVID–19 oraz wojną na Ukrainie.

Polscy delegaci związkowi wzięli także udział w spotkaniu solidarnościowym ze związkowcami arabskimi z Okupowanych Terytoriów Palestyńskich oraz w spotkaniach organizowanych tradycyjnie przez Fundację Eberta i Permanentne Przedstawicielstwo Francji przy MOP w Genewie.

W 110. sesji MOP stronę pracowniczą reprezentowali: Jacek Dubiński – delegat (OPZZ), Ewa Kędzior – zastępca delegata (NSZZ  SOLIDARNOŚĆ), Błażej Mądrzycki – ekspert (OPZZ), Rafał Jankowski- ekspert (Związek Zawodowy Policjantów), Krzysztof Małecki – ekspert (FORUM), Mateusz Szymański – ekspert (NSZZ „Solidarność”).