13 listopada 2023

Przez wiele lat Komitet Ekspertów Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) ds. Stosowania Konwencji i Zaleceń, składający się z niezależnych ekspertów odpowiedzialnych za monitorowanie stosowania ratyfikowanych konwencji przez państwa członkowskie, stał na stanowisku, że prawo do strajku jest następstwem prawa do wolności związkowej i jako takie jest uznawane i chronione przez Konwencję o wolności związkowej i ochronie praw związkowych z 1948 roku (nr 87). Grupa Pracodawców niestety zaczęła jednak coraz częściej kwestionować interpretację Konwencji nr 87 przez Komitet Ekspertów. Kontrowersje stopniowo się nasilały i w 2012 r. doprowadziły do poważnego kryzysu instytucjonalnego, w wyniku którego Komitet Konferencji ds. Stosowania Standardów po raz pierwszy nie mógł wykonywać swoich funkcji nadzorczych. Zgodnie z art. 37 Konstytucji MOP, wszelkie kwestie lub spory dotyczące interpretacji Konwencji mogą być kierowane do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.  Artykuł ten przewiduje również możliwość powołania trybunału do rozstrzygania takich sporów. Pierwsza specjalna sesja Rady Administracyjnej uzgodniła, że świadoma "poważnego i utrzymującego się sporu w trójstronnym składzie MOP" w sprawie interpretacji Konwencji nr 87, w odniesieniu do prawa do strajku, zgodnie z art. 37 Konstytucji MOP, "zwróci się do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości *o pilne wydanie opinii doradczej..... w następującej kwestii: "Czy prawo do strajku pracowników i ich organizacji jest chronione na mocy Konwencji dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych z 1948 r. (nr 87)". Na specjalnej sesji, która odbyła się 10 listopada, delegaci podjęli decyzję w drodze głosowania o pilnym skierowaniu sprawy do sądu.  Rada Administracyjna MOP ma skierować spór dotyczący prawa do strajku do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze. OPZZ aktywnie działało na rzecz obrony prawa do strajku i jego wystarczającej  ochrony w świetle Konwencji nr 87 MOP jak również podważając jakiekolwiek działania mające na celu ustanawianie standardów prawa do strajku. Nasze interwencje możesz znaleźć TUTAJ  i TUTAJ.  Dzięki działaniom OPZZ jak również i innych związków zawodowych propozycja pilnego włączenia punktu dotyczącego ustanowienia standardów prawa do strajku do porządku obrad 112. sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy w 2024 r. nie została zatwierdzona. *Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości jest głównym organem sądowym Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jego rolą jest rozstrzyganie, zgodnie z prawem międzynarodowym, sporów prawnych przedłożonych mu przez państwa oraz wydawanie opinii doradczych w kwestiach prawnych skierowanych do niego przez upoważnione organy ONZ i wyspecjalizowane agencje. (MCh)

15 czerwca 2022

110. sesja Międzynarodowej Organizacji Pracy odbyła się w Genewie w dniach 27 maja – 11 czerwca 2022 r. Podjęto na niej bardzo ważną decyzję o uznaniu bezpieczeństwa i higieny pracy za piątą podstawową zasadę prawa pracy. Jacek Dubiński, OPZZ Pierwsza po okresie pandemii sesja MOP odbyła się w formie hybrydowej. Część delegatów uczestniczyła w niej osobiście, część - zdalnie. Dodatkowym utrudnieniem w prowadzeniu obrad były remonty prowadzone zarówno w budynku MOP, jak również w Pałacu Narodów. Odbywał się one  w mniejszych salach, co m.in. spowodowało, że członkowie Komitetu ds. Przestrzegania Standardów obradowali w kilku salach naraz i kontaktowali się za pośrednictwem środków elektronicznych. Z kolei plenarną dyskusję przeniesiono z głównej sali Pałacu Narodów do mniejszej sali, w której dotychczas debatowano nad prawami człowieka. Wszystkie te trudności, włącznie z przestrzeganiem pandemicznych zasad bezpieczeństwa, w znacznym stopniu ograniczyły mobilność i żywiołowość sesji i spowodowały rezygnację z części tradycyjnych spotkań i klubów dyskusyjnych. 110. sesję MOP, pomimo wszystkich utrudnień technicznych, można zaliczyć do bardzo udanych, efektywnych oraz ukazujących możliwości realnego dialogu wszystkich stron, zainteresowanych zagadnieniem pracy i warunkami jej wykonywania. Delegaci dążyli do konsensusu i w jego efekcie do przyjęcia dokumentów poprawiających w znacznym stopniu dotychczasowe standardy zatrudnienia w zglobalizowanym świecie. Ostatecznie 10 czerwca br. delegaci 110. sesji MOP przyjęli rezolucję w sprawie dodania jeszcze jednego filaru do dotychczasowych czterech. Do filarów: Wolność zrzeszania się w związki zawodowe oraz prowadzenia układów zbiorowych pracy. Eliminacja pracy przymusowej i obowiązkowej. Zakaz pracy dzieci Eliminacja dyskryminacji w zatrudnieniu i pracy. Dodano: Bezpieczne i zdrowe środowisko pracy. Delegaci zaakceptowali również osiem uzupełnień w Konwencji MOP – MLC 2006 /swoistego Kodeksu Pracy Marynarzy/ zwiększających wydatnie uprawnienia marynarzy oraz bezpieczeństwo pracy wykonywanego przez nich zawodu. Komitet ds. Godnej Pracy i Socjalnej i Solidarnej Ekonomii przyjął szesnastopunktową rezolucję zawierającą m.in. definicję socjalnej, solidarnej ekonomii wraz z przewodnikiem na temat jej promocji w kontekście godnej pracy. Złożono również wniosek o przygotowanie planu dotyczącego wprowadzanie w życie strategii godnej pracy. Komitet ds. Standardów MOP przyjął raport przygotowujący nową Konwencję MOP dotyczącą praktyk zawodowych. Z kolei Komitet ds. Przestrzegania Standardów MOP przyjął raporty dotyczące 22 rozpatrywanych spraw. Jedną z bardziej emocjonujących była wolność związków zawodowych na Białorusi. Wszyscy niezależni działacze związkowi zostali uwięzieni, a pomimo tego rząd Białorusi twierdzi, że prawa związkowe i zasady Konwencji MOP są na Białorusi przestrzegane. Komitet ds. Zatrudnienia pracował nad przyjęciem kolejnej deklaracji dotyczącej warunków pracy w zglobalizowanym świecie. Dyskusja plenarna podczas sesji dotyczyła głównie problemów wyjścia z kryzysu wywołanego pandemią COVID–19 oraz wojną na Ukrainie. Polscy delegaci związkowi wzięli także udział w spotkaniu solidarnościowym ze związkowcami arabskimi z Okupowanych Terytoriów Palestyńskich oraz w spotkaniach organizowanych tradycyjnie przez Fundację Eberta i Permanentne Przedstawicielstwo Francji przy MOP w Genewie. W 110. sesji MOP stronę pracowniczą reprezentowali: Jacek Dubiński – delegat (OPZZ), Ewa Kędzior – zastępca delegata (NSZZ  SOLIDARNOŚĆ), Błażej Mądrzycki – ekspert (OPZZ), Rafał Jankowski- ekspert (Związek Zawodowy Policjantów), Krzysztof Małecki – ekspert (FORUM), Mateusz Szymański – ekspert (NSZZ „Solidarność”).