03 stycznia 2024

Sejm uchwalił w grudniu 2023 r. tzw. ustawę okołobudżetową na 2024 r. przygotowaną przez rząd, która zawierała szereg szczegółowych rozwiązań służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 r. Ustawę zawetował jednak Prezydent RP,który przygotował własny projekt ustawy w tym zakresie i skierował go do prac Sejmu RP. W związku z wetem Prezydenta, rząd zdecydował o ponownym przygotowaniu projektu ustawy okołobudżetowej na 2024 r. Treść obu projektów ustawy okołobudżetowej, rządowego i prezydenckiego, jest bardzo podobna. Projekty są obecnie przedmiotem prac Sejmu RP, w tym Komisji Finansów Publicznych, dlatego OPZZ skierował do przewodniczącego tej Komisji opinie do tych projektów. OPZZ po raz kolejny przedstawił argumenty na rzecz wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej w 2024 r., o co najmniej 24%. Z uwagi na wysoką inflację oraz wieloletnią politykę wynagradzania pracowników w sferze budżetowej ich realne płace obniżyły się. Już w 2023 r. płace w sferze budżetowej powinny były wzrosnąć o dodatkowo co najmniej 20%. Uznaliśmy za zasadne zabezpieczenie w projekcie środków na podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli, w tym średniego wynagrodzenia nauczycieli początkujących o 33 proc. Jednocześnie jednak zwróciliśmy uwagę, że zróżnicowanie podwyżek wynagrodzeń dla pracowników, poprzez wzrost płac nauczycieli o 30 proc. i wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej o 20 proc. nie zmniejszy dysproporcji płacowych wśród pracowników sektora publicznego. Dlatego właśnie wynagrodzenia pracowników państwowej sfery budżetowej powinny wzrosnąć w 2024 r. w wyższym stopniu, o co najmniej 24 proc. Niezależnie od tego wskazaliśmy na potrzebę podjęcia dialogu społecznego, w ramach Rady Dialogu Społecznego, w sprawie systemowych zmian w wynagradzaniu pracowników sfery finansów publicznych. OPZZ podkreślił również potrzebę zabezpieczenia na 2024 r. adekwatnej wysokości środków na wsparcie przedsiębiorstw energochłonnych w związku ich z narastającymi trudnościami w działalności. Pozytywnie oceniliśmy pełne odmrożenie wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, które znajduje odzwierciedlenie w braku szczególnych rozwiązań w tym zakresie w projekcie ustawy. Stanowi to realizację wieloletniego postulatu OPZZ. Negatywnie za to oceniliśmy, zawarty w prezydenckim projekcie ustawy, przepis różnicujący w 2024 r. uposażenia funkcjonariuszy służb mundurowych, w tym funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. (KP)

20 grudnia 2023

OPZZ przedstawiło Ministrowi Rozwoju i Technologii stanowisko do dokumentu Komisji Europejskiej pn. Roczna analiza zrównoważonego wzrostu gospodarczego 2024. Komunikat Komisji wyznacza generalne priorytety polityki gospodarczej UE na kolejny rok, które uwzględniają takie obszary jak finanse publiczne państw, zatrudnienie i wynagrodzenia, podatki czy polityka klimatyczna. Komisja Europejska podtrzymała w Komunikacie, wyznaczony w latach poprzednich, kierunek polityki zorientowanej na zrównoważony wzrost gospodarczy Unii Europejskiej, uwzględniającej inwestycje w jej międzynarodową konkurencyjność, którą planuje się osiągnąć m.in. dzięki przyspieszeniu transformacji klimatycznej. OPZZ ocenia, że poza uwarunkowaniami zewnętrznymi, gospodarka UE straciła impet z powodu osłabienia czynników wzrostu: nominalny wzrost płac pozostawał w tyle za inflacją, siła nabywcza wynagrodzeń i oszczędności gospodarstw domowych zmniejszyły się - szkodząc konsumpcji wewnętrznej. W 2022 r. wynagrodzenia w UE obniżyły się realnie o 3,7%, co potwierdza tezę, że koszty kryzysu ponoszą pracownicy. W 2022 ubóstwo pracujących wzrosło (w Polsce wzrosło z 8,9% w 2021 r. do 11,2% w 2022 r.). Zatem w ocenie OPZZ, zarzadzanie gospodarcze UE nie przyczynia się do skutecznej likwidacji zjawiska ubóstwa pracujących przez co społeczny wymiar UE nie jest urzeczywistniony. Komisja Europejska nie zawarła w swoim dokumencie takiej konkluzji a dodatkowo obawia się negatywnego wpływu wzrostu płac na inflację w 2024 r. OPZZ odrzuciło ten punkt widzenia argumentując że za wzrost inflacji odpowiadały w zdecydowanym stopniu inne czynniki aniżeli presja płacowa. Stanowisko OPZZ potwierdzają analizy ekspertów w tym Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Negatywnie przy tym oceniamy stanowisko Komisji, aby zmiany płac uwzględniały kwestię ochrony konkurencyjności UE. Respektując wartości UE i zobowiązania wynikające z jej prawa Komisja nie powinna w dokumencie sugerować prowadzenia takiej polityki płacowej, która w praktyce oznaczałaby konkurowanie poziomem wynagrodzeń z państwami trzecimi, w których niejednokrotnie standardy pracy nie uwzględniają przestrzegania praw człowieka. Istotny jest dialog społeczny w sprawie zmiany wynagrodzeń, przy czym fundamentalne wartości UE w zakresie godnej pracy są nienegocjowalne. OPZZ odniósł się również do oczekiwania przez Komisję likwidacji działań osłonowych, które państwa uruchomiły w związku z wysokimi cenami energii. W naszej ocenie, takie wsparcie nadal jest potrzebne, szczególnie dla najuboższych gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw energochłonnych. Dobrze zatem, że Komisja Europejska dopuszcza wsparcie do ww. grup użytkowników energii. W Komisji Europejskiej trwają prace nad nowymi regułami dotyczącymi oceny stanu finansów publicznych państw. Budzi ona zaniepokojenie europejskich związków zawodowych, w tym OPZZ. Można bowiem się spodziewać w kolejnych latach bardziej restrykcyjnej polityki fiskalnej UE. Wiosną 2024 r. Komisja zdecyduje o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu w oparciu o ocenę stanu finansów publicznych państw. Powyższe budzi obawy OPZZ, ponieważ w naszej ocenie państwa nadal powinny mieć przestrzeń fiskalną na wydatki wzmacniające odporność gospodarek na przyszłe kryzysy oraz inwestycje publiczne w transformację klimatyczną i cyfrową, które będą odpowiadać na społeczne wyzwania. Istnieje w naszej ocenie ryzyko, że planowana reforma unijnych przepisów fiskalnych może otworzyć nową erę oszczędności w Europie poprzez powrót polityki cięć wydatków publicznych. Rezultatem reformy zarządzania gospodarczego UE nie powinno być wprowadzenie rozwiązań prowadzących do zbyt szybkiego i ambitnego zmniejszania zadłużenia, ponieważ stworzy to zagrożenie dla realizacji celów UE, w tym wypełnienia zobowiązań wynikających z Agendy ONZ 2030 i Europejskiego Filaru Praw Socjalnych. Ocena ryzyka związanego ze stanem finansów publicznych państw musi uwzględniać także konieczność inwestycji społecznych, sytuację w obszarze zatrudnienia, wynagrodzeń czy ubóstwa i wykluczenia społecznego. Obowiązkowo także zreformowane zarządzanie gospodarcze UE musi także uwzględniać obowiązek zaangażowania partnerów społecznych na każdym jego etapie, w tym w opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie średnioterminowych planów krajowych. OPZZ odniosło się również do oczekiwania przez Komisję Europejską przyspieszenia działań na rzecz transformacji klimatycznej. Wskazaliśmy, że realizowana przez UE polityka gospodarcza wpływa obecnie negatywnie na międzynarodową konkurencyjność gospodarki UE, w tym jej sektora przemysłowego. UE nieefektywnie bowiem chroni swój rynek wewnętrzny przed konkurencją przedsiębiorstw mających siedzibę w państwach trzecich. Jednocześnie, koszty wynikające z polityki klimatycznej UE utrudniają bieżącą działalność gospodarczą firm. Przyspieszenie tempa transformacji klimatycznej, jakiego oczekuje Komisja abstrahuje od możliwości dostosowawczych przedsiębiorstw i ich pracowników, w tym czasu koniecznego do wdrożenia inwestycji oraz zmiany i podniesienia umiejętności pracowników niezbędnych do pracy w niskoemisyjnej gospodarce. Tempo, w jakim KE zakłada realizację transformacji klimatycznej stwarza ryzyko dalszego wzrostu kosztów życia obywateli, na których już obecnie przenoszone są koszty adaptacji do zobowiązań klimatycznych. Istnieje obawa, że nie zostaną odtworzone w regionach, w których skoncentrowana jest produkcja. Zatem ocena kierunku polityki unijnej w ww. obszarze została przez OPZZ oceniona krytycznie. (KP)

30 listopada 2023

Komitet ds. Zatrudnienia w Komisji Europejskiej (EMCO) co roku dokonuje przeglądu kondycji dialogu społecznego i jakości konsultacji społecznych w państwach UE. W tym roku przegląd szczególnie koncentrował się na Polsce. W przeglądzie brali udział przedstawiciele Komisji Europejskiej, polskiego rządu oraz krajowi partnerzy społeczni. OPZZ przedstawił Komitetowi szczegółową analizę krajowego dialogu społecznego. Krytycznie oceniliśmy decyzję Komisji Europejskiej, aby w tym roku nie rekomendować Polsce poprawy jakości dialogu społecznego w ramach Zaleceń (Rady UE), ponieważ naszym zdaniem praktyka w tym zakresie nie uległa poprawie. Wskazaliśmy Komisji, że utrzymuje się ograniczony wpływ partnerów społecznych na kształtowanie polityki państwa. Co prawda instytucje dialogu społecznego takie jak Rada Dialogu Społecznego działają, jednak kluczowe decyzje w sprawie polityki gospodarczej nadal zapadają przede wszystkim na poziomie rządu i partii rządzącej. W ostatnim roku zmniejszyła się również liczba porozumień dwustronnych w Radzie Dialogu Społecznego a porozumienia trójstronne praktycznie nie występują. Ustawowa Rola Dialogu Społecznego była w tym roku również umniejszana przez rząd poprzez prowadzenie dialogu poza Radą z wybraną organizacją związkową oraz zawarcie porozumienia w sprawach będących w zakresie kompetencji Rady. Stanowiło to również wyraz nierównego traktowania reprezentatywnych organizacji związkowych. Ponadto, w ocenie OPZZ utrzymują się również niedociągnięcia w realizacji ustawowych obowiązków w zakresie konsultacji społecznych, niepokojące zwłaszcza jeśli dotyczą spraw o kluczowym znaczeniu dla pracowników i przedsiębiorstw. Zwróciliśmy uwagę Komisji, że poziom rokowań zbiorowych w Polsce utrzymuje się na niskim poziomie a pracownicy doświadczają dyskryminacji ze względu na chęć tworzenia związków zawodowych i wstępowania do nich. Obszar ten, zdaniem OPZZ, wymaga interwencji państwa w celu wzmocnienia potencjału partnerów społecznych oraz zwiększenia poziomu przestrzegania prawa pracy i uprawnień związków zawodowych. W związku z tym OPZZ oczekuje, że Komisja Europejska wyda jasną rekomendację dotyczącą poprawy praktyk w obszarze dialogu społecznego oraz prowadzenia skutecznego dialogu społecznego w Polsce w kwestiach kluczowych dla funkcjonowania gospodarki i warunków pracy pracowników. Członkowie Komitetu ds. zatrudnienia KE dostrzegli działania rządu w obszarze dialogu społecznego, szczególnie planowanego budowania potencjału partnerów społecznych z wykorzystaniem środków unijnych. Przyznano jednak, że potrzebny jest dodatkowy wysiłek na rzecz poprawy jakości dialogu społecznego i wzmocnienia efektywności konsultacji społecznych, które w ocenie Komisji powinny wychodzić poza formalną realizację obowiązku i być prowadzone regularnie. Uznano bowiem, że choć podjęto starania poprawy procesu stanowienia prawa to nadal wpływ konsultacji na jakość stanowienia prawa jest niewystarczający. Podzielono również opinię OPZZ odnośnie do potrzeby zwiększenia liczby układów zbiorowych pracy. OPZZ na posiedzeniu Komitetu ds. Zatrudnienia KE reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ.

15 listopada 2023

Na dziś przypada symboliczny dzień, od którego kobiety pracują do końca roku „za darmo”. Dzień ten pokazuje, ile dodatkowo dni do końca roku muszą przepracować kobiety aby otrzymać takie samo wynagrodzenia jakie otrzymują mężczyźni. Winna jest luka płacowa - różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. Unia Europejska chce w ten sposób zwrócić uwagę na problem nierównego wynagradzania pracowników ze względu na płeć. Likwidacja luki płacowej jest jednym z postulatów programowych OPZZ. Jak wynika z raportu Global Gender Gap Report 2022, luka płacowa wynosiła w Polsce 8,7%. Szacuje się, że przy obecnym tempie do wyrównania różnic między wynagrodzeniami różnych płci może dojść za około 130 lat. Choć na tle państw Unii Europejskiej, Polska według Eurostatu notowała w 2020 r. niższy poziom luki płacowej (4,5% wobec średniej unijnej wynoszącej 13%), jednak szczegółowe dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące tego zjawiska w 2020 r. wskazują, że kobiety zarabiały w Polsce średnio od 4,5% do 14,7% mniej niż mężczyźni. Jeszcze większe zróżnicowanie wynagrodzeń kobiet i mężczyzn wskazuje widoczne jest po uwzględnieniu ich wykształcenia i sekcji gospodarki, w której wykonywana jest praca. Najwyższa luka płacowa (30,4%) wystąpiła w sekcji PKD Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, w której wśród zatrudnionych było blisko 2 razy więcej kobiet niż mężczyzn. „Musimy doprowadzić do przestrzegania na rynku pracy zasady równa płaca za tą samą pracę, mówi wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz.” Konieczne są działania państwa prowadzące do przestrzegania zasady równego traktowania pracowników w miejscu pracy przez pracodawców, w szczególności pod względem płacowym. W tym celu warto, aby związki zawodowe cyklicznie występowały do pracodawców o informacje na temat poziomu wynagrodzeń pracowników w zakładzie pracy ze względu na płeć i na ich podstawie prowadziły dialog z pracodawcą na rzecz urzeczywistnienia zasady równa płaca za tę samą pracę w praktyce. (KP)

10 listopada 2023

Europejska Konfederacja Związków Zawodowych zorganizowała spotkane z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego oraz państw członkowskich w organach UE w sprawie stanu prac nad reformą zarządzania gospodarczego w UE. Obecne zasady zarządzania gospodarczego UE, które służącą ujednoliceniu i monitorowaniu polityk gospodarczych państw członkowskich wymagają zmiany ponieważ uznano, że kryteria oceny gospodarczej i fiskalnej państw, które stosuje Komisja Europejska nie są adekwatne do aktualnych wyzwań gospodarczych. Komisja Europejska pracuje zatem nad ustaleniem kształtu nowych zasad oceniających m.in. stabilność i równowagę ekonomiczną państw. To istotny temat ponieważ zasady te wpływają na możliwość i zakres finansowania działań ze środków publicznych, w tym z budżetu państwa. Na podstawie zasad zarządzania gospodarczego Komisja Europejska ocenia np. inicjatywy państw pod kątem ich wpływu na stan finansów publicznych czy kondycję fiskalną państw, w tym poziom ich zadłużenia, który - jeśli przekroczy określoną wartość - stanowi podstawę do np. uruchomienia tzw. procedury nadmiernego deficytu. Obecnie kryteria te to m.in. pułap deficytu finansów publicznych (poniżej 3% PKB) i długu publicznego (poniżej 60% PKB) - Traktat o funkcjonowaniu UE. Objęcie procedurą nadmiernego deficytu oznacza dla państwa konieczność redukcji zadłużenia w tempie określonym przez Komisję do poziomu wyznaczonego w zasadach zarządzania gospodarczego UE. Przypomnijmy, że Polska była objęta tą procedurą od 2009 do 2015 r., co wpłynęło na drastyczne pogorszenie się nakładów na finansowanie usług publicznych, w tym wynagrodzeń w sferze finansów publicznych. W ostatnich latach zasady zarządzania gospodarczego były zawieszone z uwagi najpierw na pandemię COVID-19 a następnie kryzys energetyczny i migracyjny w związku ze zbrojną napaścią Rosji na Ukrainę. Komisja Europejska zdecydowała o odwieszeniu zasad i powrocie do stosowania reguł fiskalnych już od 2024 r. Brak reformy zarządzania gospodarczego UE i wprowadzenia nowych reguł oznaczałoby w praktyce ocenę kondycji fiskalnej państw w oparciu o obowiązujący Pakt Stabilności i Wzrostu a w konsekwencji ryzyko nałożenia na wiele państw członkowskich UE, w tym Polskę, procedury nadmiernego deficytu. Byłoby to szkodliwe dla kondycji gospodarczej i społecznej tych państw, które nadal borykają się z konsekwencjami ww. kryzysów ale też wysokiej inflacji oraz wyzwaniami związanymi z koniecznością poniesienia znaczących wydatków na inwestycje na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz zbrojeniowe. Z punktu widzenia związków zawodowych istotna jest przestrzeń fiskalna na inwestycje społeczne, w tym na usługi publiczne i godziwe wynagradzanie pracowników oraz wsparcie ich w adaptacji do transformacji klimatyczną i cyfrową. Ochrona inwestycji społecznych w zarządzaniu gospodarczym UE jest głównym postulatem europejskich związków zawodowych. Starają się one wpływać na proces wypracowywania ostatecznego kształtu reformy tak, by zasady uwzględniały potrzeby społeczne, w tym obowiązek realizacji przez państwa Europejskiego Filaru Praw Socjalnych. Trudno obecnie oszacować jak szybko dojdzie na poziomie UE do porozumienia odnośnie do reformy. Prace przebiegają powoli, do propozycji zmiany zgłoszono ponad 1500 poprawek, zbliża się koniec kadencji Parlamentu Europejskiego i wybory a także zmiana przewodnictwa w UE z hiszpańskiej na belgijską. EKZZ chce, aby decyzje w tym zakresie nie były podejmowane w pośpiechu zatem postuluje o wydłużenie o rok zawieszenia obowiązywania obecnych reguł fiskalnych celem wykorzystania tego czasu na pogłębiony dialog prowadzący do odpowiedzialnych społecznie decyzji w obszarze zarządzania gospodarczego w UE. Na spotkaniu OPZZ reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ. (KP)

10 listopada 2023

W ramach Rady Dialogu Społecznego prace rozpoczął Podzespół ds. zamówień publicznych. Tematyka rynku zamówień publicznych funkcjonowała na forum Rady Dialogu Społecznego przez kilka lat z powodzeniem, postulaty wspólnie wypracowywane przez partnerów społecznych przekładały się na treść kolejnych nowelizacji prawa zamówień publicznych. Podzespół wymienił opinie na temat obszarów tematycznych wymagających podjęcia dialogu oraz ustalił przygotowanie harmonogramu prac. OPZZ będzie w ramach prac Podzespołu koncentrował się na działaniu na rzecz podniesienia jakości realizacji zamówień publicznych, w tym lepszego wykorzystania środków publicznych na rzecz osiągnięcia celów społecznych. Fundamentalna będzie dla nas kwestia jakości zatrudnienia przy realizacji zamówień publicznych oraz promowania za pomocą systemu zamówień publicznych wykonawców prowadzących dialog społeczny. W pracach Podzespołu OPZZ reprezentuje Jakub Kus, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Budowlani oraz Katarzyna Pietrzak z Biura OPZZ. (KP)

09 listopada 2023

Rozwoju i Technologii zorganizowało dyskusję przedstawicieli ministerstw, w tym Rodziny i Polityki Społecznej oraz Finansów i partnerów społecznych na temat skali ubóstwa w Polsce. Spotkanie zrealizowano w ramach prac Zespołu ds. Semestru Europejskiego. Dane dotyczące skali ubóstwa w Polsce w ostatnich latach przedstawili Główny Urząd Statystyczny oraz organizacja pozarządowa EAPN Polska. Z danych wynika, że obserwujemy pewną stagnację procesu zmniejszania się skali ubóstwa w Polsce, podobna – dość znacząca liczba osób doświadcza różnie definiowanego ubóstwa. Zróżnicowana sytuacja w tym zakresie występuje wśród osób ze względu na ich wiek, dzietność, niepełnosprawność. Szczególnie problematyczna sytuacja bytowa widoczna jest wśród rodzin wielodzietnych, osób samodzielnie sprawujących opiekę na dzieckiem oraz osób z niepełnosprawnościami. W powiązaniu z informacjami dotyczącymi wsparcia publicznego dedykowanego poszczególnym grupom celem przeciwdziałania ubóstwu, można wyciągnąć wniosek o utrzymującej się nieefektywności tego wsparcia. Wynika to zarówno z niespójności polityki państwa w obszarze polityki społecznej jak i wysokości świadczeń wspierających, przez które sytuacja osób doświadczających ubóstwa nie poprawia się. Podczas dyskusji OPZZ przypomniało swoje postulaty dotyczące zwiększenia wysokości progów uprawiających do wsparcia publicznego oraz kwot świadczeń socjalnych i dodatków a także podwyższenia zasiłku dla bezrobotnych. Ponadto zwróciliśmy uwagę na utrzymujące się zjawisko biednych pracujących, które świadczy o tym, że posiadanie pracy nie chroni przed biedą. Dlatego istotna jest polityka wynagradzania pracowników, w tym adekwatna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę tak, by spełniało ono kryterium płacy godziwej. OPZZ wskazało również na potrzebę znaczącego zwiększenia wynagrodzeń pracowników usług publicznych, w tym pracowników socjalnych. OPZZ reprezentowały Katarzyna Duda oraz Katarzyna Pietrzak z Biura OPZZ. (KP)

20 października 2023

Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego - na wniosek Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych - przyjęła stanowisko, w którym domaga się od rządu kontroli importu wyrobów gumowych z krajów nie będących członkami Unii Europejskiej. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ Problem braku kontroli importu przez Polskę został zgłoszony przez Andrzeja Sarneckiego, przewodniczącego NZZ Pracowników BZPG "Stomil" S.A. Treść stanowiska publikujemy poniżej. Stanowisko  strony pracowników i strony pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego z dnia 18 października 2023 r. w sprawie podjęcia przez właściwe organy państwa kontroli importu wyrobów gumowych Na podstawie art. 30a w związku z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 2232 z późn. zm.) uchwala się, co następuje: §1 Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego zwraca uwagę, że zaniechanie przez uprawnione organy państwa kontroli importu wyrobów gumowych z krajów nie będących członkami Unii Europejskiej stanowi poważne zagrożenie dla kondycji ekonomicznej producentów branży gumowej prowadzących działalność w Polsce i kilkuset tysięcy zatrudnionych przez nich pracowników. Zaniechanie kontroli importu wyrobów gumowych skutkuje umożliwieniem wprowadzania na rynek krajowy, a tym samym za pośrednictwem Polski na rynek europejski, wyrobów posiadających oznakowanie zgodne z wymaganiami dla danej grupy produktów, lecz nie spełniających tych wymagań, w tym: wymagań dotyczących węży hydraulicznych w zakresie wymiarów, ścieralności i wytrzymałości (pulsacji) m.in. normy EN 853 i EN 857; wymagań dotyczących trudnopalności wyrobów gumowych; atestów wyrobów do kontaktu z substancjami spożywczymi; atestów olejoodporności płyt gumowych; dotyczących charakterystyki użytych surowców (stosowanie surowców niezgodnych z unijną dyrektywą REACH). W związku z powyższym Zespół problemowy ds. polityki gospodarczej i rynku pracy wskazuje, że właściwe organy państwa, wydające zgodę na wprowadzanie na rynek polski oraz dopuszczające do obrotu na tym rynku wyroby gumowe pochodzące spoza Unii Europejskiej, powinny weryfikować, czy deklaracje importera oraz oznaczenia wyrobów odpowiadają prawdzie. Bazowanie tylko na deklaracji importera o spełnianiu wymagań norm dla tych wyrobów oraz na odpowiednim oznakowaniu jest dalece niewystarczające. Umożliwia bowiem importerom nierówną i nieuczciwą konkurencję na rynku krajowym oraz unijnym, jednocześnie przyczyniając się do uszczuplenia wpływów celnych i podatkowych budżetu państwa.  Oprócz bezpośrednich skutków ekonomicznych dla przedsiębiorstw i budżetu państwa, brak kontroli importu wyrobów gumowych prowadzi do wielu innych negatywnych zjawisk, takich jak: a) napływ do Polski produktów spełniających definicję odpadu; b) pogorszenie stanu zdrowotnego konsumentów i pracowników w Polsce i Unii Europejskiej, w związku ze zastosowaniem surowców niebezpiecznych dla zdrowia, w tym kancerogennych; c) zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy, w związku z wykorzystaniem produktów niespełniających norm jakościowych, grożących podwyższoną wypadkowością; d) wzrost zanieczyszczenia środowiska, w związku z przedostawaniem się do środowiska substancji szkodliwych. Strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej zauważa, że bez zdecydowanej reakcji organów państwa przedsiębiorstwa branży gumowej podzielą los wielu innych zakładów, które zakończyły działalność w wyniku nieskutecznych działań ze strony organów państwa odpowiedzialnych za kontrolę towarów wprowadzanych i podlegających obrotowi na rynku krajowym i unijnym. Podkreślenia wymaga, że oczekiwane przez Zespół podjęcie przez właściwe organy państwa skutecznych działań kontrolnych nie ma na celu ograniczenia konkurencji na rynku i nie jest wymierzone przeciwko importerom wyrobów gumowych lecz zmierza do przywrócenia transparentnej, prowadzonej na równych i uczciwych warunkach gry rynkowej, jak również zapewnienia pracy kilkuset tysiącom pracowników i właściwego poziomu dochodów do budżetu państwa. W związku z powyższym strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy zwraca się do strony rządowej z wnioskiem o podjęcie skutecznych działań ochronnych przez: Krajową Administrację Skarbową (Departament Ceł), sprawującą nadzór nad organami celnymi w zakresie jednolitości stosowania przepisów prawa dotyczących obrotu towarowego oraz prowadzącą działania z zakresu ułatwienia obrotu towarowego oraz ochrony rynku wewnętrznego Unii Europejskiej; Inspekcję Ochrony Środowiska, sprawującą nadzór nad obrotem produktami spełniającymi kryteria odpadów oraz substancjami szkodliwymi dla środowiska; Państwową Inspekcję Handlową, powołaną do ochrony interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa; Państwową Inspekcję Sanitarną, realizującą zadania z zakresu ochrony zdrowia publicznego; Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, realizujący zadania z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów; Ministerstwo Klimatu i Środowiska, sprawujące nadzór nad obrotem produktami spełniającymi kryteria odpadów oraz substancjami szkodliwymi dla środowiska; Ministerstwo Zdrowia, realizujące zadania z zakresu ochrony zdrowia publicznego. § 2 Stanowisko wchodzi w życie z dniem podjęcia.

25 września 2023

W ślad za opinią do projektu ustawy budżetowej na rok 2024, OPZZ przekazało ministrowi finansów  uwagi do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024. Tzw. ustawa okołobudżetowa jest ściśle powiązana z projektem budżetu na kolejny rok. Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej Po pierwsze, OPZZ w opinii negatywnie ocenił proponowany w projekcie wzrost wynagrodzeń prokuratorów i sędziów oraz osób, których wynagrodzenia są powiązane z poziomem płac tych osób (12,3%). Wskazaliśmy i uzasadniliśmy postulat OPZZ, aby pracownicy sektora publicznego otrzymali jeszcze w tym roku podwyżkę wynagrodzeń o co najmniej 20% a w kolejnym roku wzrost ich wynagrodzeń wyniósł co najmniej 24%. Po drugie, krytycznie odnieśliśmy się do planowanego limitu wysokości środków, które ma otrzymać Fundusz Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji w 2024 r. z tytułu wpływów z handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z właściwą ustawą do Funduszu ma wpływać 25% przychodów za aukcji, jednak projekt ustawy okołobudżetowej ogranicza tą wysokość kwotowo do 2 265,31 mln zł – reszta ma trafić do budżetu państwa. Z uwagi na to, że z Funduszu jest realizowane wsparcie dla przedsiębiorstw energochłonnych OPZZ podkreślił konieczność ponownej analizy ww. ograniczenia. Wskazywaliśmy na potrzebę zwiększenia funduszy na wsparcie przedsiębiorstw energochłonnych w związku z utrzymującą się trudną sytuacją sektora energochłonnego. Dodatkowo wnioskowaliśmy o przedstawianie corocznie stronie społecznej wyczerpującej informacji o celach, na jakie wydawane są środki pozyskiwane ze sprzedaży praw do emisji gazów cieplarnianych w drodze aukcji. Po trzecie, pozytywnie oceniliśmy realizację wieloletniego postulatu OPZZ o pełnym odmrożeniu wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Postulowaliśmy przy tym o konsekwentne odmrożenie funduszu dla wszystkich grup zawodowych oraz podjęcie działań na rzecz zapobiegnięcia w przyszłości ponownemu mrożeniu wysokości odpisu, próbie zmniejszenia roli zakładowego funduszu świadczeń socjalnych a także podjęcie działań na rzecz zadośćuczynieniu szkodom powstałym w wyniku zamrożenia funduszu.

25 września 2023

OPZZ spotkało się z przedstawicielami Banku Światowego w sprawie dokumentu Rady Ministrów pn. Polityka Zakupowa Państwa i poprawy funkcjonowania systemu zamówień publicznych. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych było jedyną organizacją związkową, która uczestniczyła w spotkaniu konsultacyjnym poświęconym profesjonalizacji zamówień publicznych, wdrożenia zrównoważonych aspektów w zamówieniach publicznych oraz rozwoju potencjału małych i średnich przedsiębiorstw do realizacji zamówień w sposób zrównoważony. Celem działań Banku Światowego jest wsparcie Ministerstwa Technologii i Rozwoju w działaniach na rzecz zwiększenia roli środowiskowych aspektów w zamówieniach publicznych. OPZZ przedstawiło informacje na temat praktycznego wymiaru funkcjonowania polskiego systemu zamówień publicznych, w tym z punktu widzenia pracowników i związków zawodowych. Przypomnieliśmy rolę organizacji we wprowadzaniu zmian prawa, które wzmacniają przestrzeganie praw pracowniczych w zamówieniach publicznych oraz wyzwania związane egzekwowaniem wymogów społecznych w obszarze zamówień publicznych. Podkreśliliśmy wagę aspektów środowiskowych przy realizacji zamówień publicznych dla działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionych. Dyskutowaliśmy o barierach powodujących, że nadal kryterium najniższej ceny stanowi kluczową rolę w wyborze oferty w przetargach. Wskazywaliśmy na niezbędne zmiany w obszarze działania państwa i instytucji publicznych, które powinny zacząć traktować system zamówień publicznych jako narzędzie prowadzenia polityki korzystnej społecznie i środowiskowo poprzez premiowanie wykonawców posiadających wysokie standardy w tym zakresie. Instytucje publiczne powinny być wzorem dla sektora prywatnego w zakresie standardów społecznych i środowiskowych, co wymaga zmiany obecnych praktyk. Wskazaliśmy na konieczność szybkiego wdrożenia do krajowego porządku prawnego dyrektywy o adekwatnych płacach minimalnych w UE, która podkreśla konieczność przestrzegania praw pracowniczych i prawa do rokowań zbiorowych w ramach zamówień publicznych. OPZZ na spotkaniu reprezentowali: Jakub Kus, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Budowlani oraz Katarzyna Pietrzak, ekspert z Wydziału Polityki Gospodarczej, OPZZ. (KP)