04 kwietnia 2023

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) kontynuuje działania na rzecz objęcia przedsiębiorstw energochłonnych pomocą państwa w związku ze wzrostem cen energii elektrycznej i gazu. Na ostatnim posiedzeniu Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego partnerzy społeczni przyjęli jednogłośnie stanowisko, w którym wyrażają zaniepokojenie kondycją ekonomiczną firm, dla których wzrost kosztów energii i paliw oznacza konieczność ograniczenia produkcji i redukcji zatrudnienia. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ W związku z opublikowaniem rządowego programu pomocy na rok 2022 pn. „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej”, strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego wskazała, że zakresem realizacji tego programu wsparcia przedsiębiorców nie zostały objęte przedsiębiorstwa branży wyrobów metalowo-łożyskowych oraz podmioty z obszaru ochrony zdrowia – podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą będące przedsiębiorcami, aptekami, laboratoriami diagnostycznymi, hurtowniami farmaceutycznymi, producentami leków, API i wyrobów medycznych oraz podmioty z branży telekomunikacyjnej. Pomocą dla przedsiębiorców energochłonnych nie zostali także objęci mali i średni przedsiębiorcy, którzy również jak duże przedsiębiorstwa, są narażone na negatywne skutki wzrostu kosztów energii i paliw. W szczególności dotyczy to wszystkich przedsiębiorców z branży gastronomicznej, piekarniczej, cukierniczej oraz meblarskiej, którzy jednocześnie są często firmami rodzinnymi o polskim kapitale. Z treścią stanowiska można zapoznać się TUTAJ i TUTAJ (nq)

23 marca 2023

W ramach corocznych prac Rady Ministrów nad Krajowym Programem Reform na lata 2023/2024, wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przedstawiła opinię OPZZ do projektu tego dokumentu. Krajowy Program Reform to obszerny dokument, który Rada Ministrów ma obowiązek przekazać Komisji Europejskiej w kwietniu każdego roku w ramach procesu zarządzania gospodarczego Unii Europejskiej. W Programie rząd przedstawia planowane działania w obszarze m.in. finansów publicznych, rynku pracy, polityki gospodarczej, klimatycznej, transportu oraz zdrowia, które w jego ocenie odpowiadają na wyzwania i rekomendacje Rady i Komisji Europejskiej. Z punktu widzenia związków zawodowych jest zatem istotne, aby w dokumencie zostały określone takie inicjatywy, które będą korzystne z punktu widzenia pracowników. OPZZ, kierując się Programem OPZZ na lata 2022-2023, przedstawił postulaty w obszarze finansów publicznych, polityki wynagradzania pracowników, rynku pracy, ochrony zdrowia oraz procesu konsultacji społecznych. Przede wszystkim podkreśliliśmy, że rekomendowane przez Komisję prowadzenie polityki fiskalnej mającej na celu osiągnięcie ostrożnej sytuacji fiskalnej w średnim terminie nie może być realizowane poprzez ograniczenie nakładów na inwestycje w usługi publiczne i wynagrodzenia pracowników sfery finansów publicznych. Co więcej, ponowiliśmy postulat OPZZ wzrostu płac pracowników sektora publicznego. Dodatkowo, przedstawiliśmy rządowi postulat umieszczenia w Krajowym Programie Reform działań na rzecz szybszego wzrostu płac w gospodarce, zgodnie ze stanowiskiem przyjętym w tym zakresie na ostatnim Kongresie OPZZ. Temat wynagrodzeń został bowiem całkowicie pominięty w projekcie tego dokumentu, co oceniliśmy negatywnie z punktu widzenia celów polityki unijnej, potrzeb polityki krajowej oraz konieczności godziwego wynagradzania pracowników. Sprzeciwiliśmy się przy tym nieuwzględnieniu w Programie działań na rzecz likwidacji luki płacowej, oczekując uzupełnienia dokumentu w tym zakresie. Ponadto mocno zaakcentowaliśmy potrzebę poprawy praktyk w obszarze konsultacji społecznych i przyspieszenia realizacji działań, do których Rada Ministrów zobowiązała się w poprzednim roku celem zwiększenia roli konsultacji społecznych w procesie stanowienia prawa. Zawnioskowaliśmy przy tym po raz kolejny o przedstawienie do konsultacji PEP 2040, dyskusji z partnerami społecznymi na temat reformy ram fiskalnych zainicjowanych na poziomie UE a także przygotowania dokumentu strategicznego w obszarze polityki przemysłowej państwa. Zawnioskowaliśmy ponadto o usunięcie przeszkód stojących przed uruchomieniem środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz zakończenia sporów generujących naliczanie Polsce kar finansowych przez Unię Europejską. Kroki te uznajemy za niezbędne dla ustabilizowania gospodarki i poprawy stanu finansów publicznych. W obszarze rynku pracy postulowaliśmy o uzupełnienie diagnozy zawartej w Krajowym Programie Reform oraz zwróciliśmy uwagę na brak w dokumencie działań zmierzających do ograniczenia skali fikcyjnego zatrudnienia, a także ograniczenia skali nadużywania umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy zachodzą przesłanki stosunku pracy, w tym z uwzględnieniem tego zjawiska wśród cudzoziemców. Ponadto oceniliśmy planowane działania rządu w obszarze ochrony zdrowia. W naszej ocenie, wyzwania w tym obszarze nie zostały wyczerpująco opisane w KPR. Uzupełnienia wymaga zwłaszcza część dotycząca szpitalnictwa, opieki długoterminowej i polityki kadrowej w ochronie zdrowia. Kluczowa przy tym w naszej ocenie jest pełna diagnoza wydatków ochrony zdrowia, z uwzględnieniem wydatków prywatnych oraz gospodarstw domowych. W opinii OPZZ, poruszył zatem obszernie kwestię reformy szpitalnictwa, problemy i potrzeby kadr medycznych i wyzwania w zakresie opieki długoterminowej. Uznaliśmy, że KPR należy uzupełnić o działania w obszarze profilaktyki zdrowotnej. (KP)

17 marca 2023

Aktualizacja „Polityki Energetycznej Polski do roku 2040” będzie przedmiotem konsultacji społecznych. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) otrzymało wczoraj od strony rządowej obietnicę, że w proces ten zostaną włączone związki zawodowe. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ W trakcie posiedzenia plenarnego Rady Dialogu Społecznego w dniu 16 marca 2023 r. OPZZ dużo miejsca poświęciło kwestii strategicznego dla polskiej gospodarki dokumentu pt. „Polityka Energetyczna Polski do roku 2040” (PEP2040) oraz projektowi tzw. rozporządzenia metanowego. W trakcie dyskusji OPZZ wskazało, że środowisko związkowe zrzeszone w OPZZ od dawna oczekuje aktualizacji PEP2040. Domagało się także poddania zmian, które zajdą w polityce energetycznej procesowi konsultacji społecznych ze związkami zawodowymi. W odpowiedzi na uwagi i pytania OPZZ Piotr Dziadzio, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, główny geolog kraju, pełnomocnik rządu ds. polityki surowcowej państwa, zapewnił OPZZ, że na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów ma zostać przyjęte uzupełnienie PEP2040 o czwarty filar transformacji energetycznej Polski – suwerenność energetyczną, której szczególnym elementem jest zapewnienie szybkiego uniezależnienia krajowej gospodarki od importowanych paliw kopalnych z Federacji Rosyjskiej. Całość zmian w zakresie aktualizacji PEP2040 ma zostać przekazana związkom zawodowym do konsultacji do połowy bieżącego roku. To bardzo ważna i dobra wiadomość, która stanowi odpowiedź na pismo Barbary Popielarz, wiceprzewodniczącej OPZZ, która w ubiegłym tygodniu zwróciła się do Anny Moskwy, minister klimatu i środowiska z wnioskiem o wskazanie przewidywanego terminu przekazania aktualizacji PEP2040 do konsultacji społecznych i przyjęcia jej przez Radę Ministrów. Pisaliśmy o tym TUTAJ. W zakresie projektu tzw. rozporządzenia metanowego minister Piotr Dziadzio zapewnił, że Polska była jedynym krajem, który sprzeciwił się nowo projektowanym przepisom. Wskazał, że rząd uruchomił działania dyplomatyczne, aby zwrócić uwagę opinii publicznej i instytucji europejskich na negatywne skutki projektu rozporządzenia na funkcjonowanie polskiej gospodarki. Niezależnie od tych działań premier Jacek Sasin skierował pisma do europosłów z wnioskiem o interwencję i lobbing w tym zakresie. Według zapewnień rząd ma pełną świadomość, że wejście w życie rozporządzenia jest zagrożeniem dla funkcjonowania polskiego przemysłu wydobywczego. (nq) 

06 marca 2023

Kondycja finansowa przedsiębiorstw energochłonnych, decyzje Wód Polskich dotyczące wniosków o zamianę taryf za wodę i ścieki oraz zwolnienia w FCA Powerterain Poland Sp. z o.o. w Bielsku-Białej – to główne tematy, którymi zajął się Zespół problemowy ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ Dnia 2 marca br. odbyło się posiedzenie Zespołu ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego, któremu przewodniczył Kol. Leszek Miętek z OPZZ.  W trakcie posiedzenia członkowie Zespołu ponownie przenalizowali sytuację w przedsiębiorstwach energochłonnych. Zespół uznał, że w związku ze wzrostem kosztów energii i paliw pogarsza się sytuacja finansowa kolejnych branż, dlatego rządowym programem wsparcia powinny zostać objęte nowe grupy przedsiębiorstw. Zespół postanowił rozpocząć pracę nad modyfikacją stanowiska Zespołu z dnia 13 grudnia 2022 roku w sprawie objęcia dużych przedsiębiorstw i branż szczególnie narażonych na wzrost kosztów energii i paliw programem wsparcia w ramach i na zasadach ustawy z dnia 29 września 2022 r. o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022–2024. W kolejnym punkcie porządku obrad omówiono stanowiska i uchwały Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego w sprawie wysokości opłat za wodę i ścieki. Zespół podjął decyzję, że w trakcie kolejnych posiedzeń rozważy przygotowanie stanowiska w tej sprawie, ponieważ decyzje regulatora, czyli Wód Polskich zagrażają dalszej działalności przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych. Zespołu omówił ponadto, na wniosek Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutników, problemy przedsiębiorstw przemysłu motoryzacyjnego. Strona społeczna zwróciła się do strony rządowej z wnioskiem o zwołanie posiedzenia Trójstronnego Zespołu Branżowego ds. Przemysłu Motoryzacyjnego, działającego przy Ministerstwie Rozwoju i Technologii, w celu omówienia kwestii zwolnień grupowych w FCA Powerterain Poland Sp. z o.o. w Bielsku-Białej.  (nq)

03 marca 2023

OPZZ przedstawiło Ministrowi Rozwoju i Technologii stanowisko w sprawie projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. Ustawodawca zaproponował zasadniczo wprowadzenie dwóch rozwiązań w celu nabycia mieszkania - konto oszczędnościowe oraz tzw. bezpieczny kredyt 2%. Zanim jednak przekazaliśmy uwagi, interweniowaliśmy odnośnie do sposobu konsultacji społecznych projektu, ponieważ wyznaczono jedynie kilka dni na przekazanie uwag. W następstwie naszego pisma partnerzy społeczni otrzymali na to 21 dni. Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej OPZZ w swoim wystąpieniu wskazało, że obecna polityka mieszkaniowa państwa nie zapewnia potrzeb bytowych znacznej grupy obywateli, a mieszkania są niedostępne dla wielu osób ze względu na wysokie ceny ich zakupu. Nieadekwatna do potrzeb jest liczba lokali spółdzielczych, komunalnych, socjalnych i na wynajem budowana przez państwo, co wynika m.in. ze zbyt niskich nakładów publicznych na politykę mieszkaniową. W 2021 r. oddano do użytkowania jedynie 5,9 tys. mieszkań spółdzielczych, 3,1 tys. mieszkań komunalnych (gminnych), 3,3 tys. mieszkań społecznych czynszowych i 0,4 tys. mieszkań zakładowych (GUS). Uwzględniając to, OPZZ uznało, że w warunkach ograniczonych środków publicznych przeznaczanych przez państwo na politykę mieszkaniową oraz niezaspokojonych potrzeb mieszkaniowych osób najmniej zarabiających należy negatywnie ocenić projekt ustawy przedstawiony przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Uważamy, że zasoby publiczne powinny zostać w pierwszej kolejności skierowane na finansowanie instrumentów zwiększających dostępność mieszkań komunalnych, socjalnych i na wynajem. Instrumenty zawarte w projekcie są w praktyce dedykowane osobom o średnich i wyższych dochodach, które mają potencjał do gromadzenia oszczędności i osiągnięcia zdolności kredytowej bez absorbowania środków publicznych. Rozwiązania określone w projekcie mogą funkcjonować w ramach polityki mieszkaniowej państwa, jednak dopiero po efektywnej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych osób najbiedniejszych. Projekt utrwala aktualną normę, zgodnie z którą przeważająca część mieszkań nabywana jest przez obywateli w drodze kupna i wiąże się z wieloletnim zobowiązaniem kredytowym. OPZZ postuluje prowadzenie przez państwo długoterminowej, kompleksowej i adekwatnie finansowanej polityki mieszkaniowej państwa, która uwzględni zróżnicowanie dochodowe obywateli. W takie podejście wpisuje się jedynie zawarte w projekcie rozwiązanie wspierające inwestycje w ramach Społecznego Budownictwa Czynszowego. OPZZ wskazało, że kluczowym czynnikiem warunkującym budowanie zdolności kredytowej oraz gromadzenia oszczędności jest poziom dochodów do dyspozycji, w szczególności dochodów z pracy. Wynagrodzenia większości Polaków są jednak niskie. W poprzednim roku za przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej netto można było kupić w Warszawie 0,34 m kw. mieszkania a w Łodzi 0,74 m kw. Polacy potrzebują średnio 7,8 rocznych wynagrodzeń aby kupić 70 m mieszkanie. Polityka wynagradzania pracowników prowadzona przez państwo nie sprzyja gromadzeniu oszczędności. W rezultacie, stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wyniosła na koniec 2021 r. 2,8%. Na tle pozostałych państw Unii Europejskiej byliśmy najmniej oszczędzającym narodem. Wzrost płac jest kluczowy dla zwiększenia oszczędności Polaków. Jeśli chodzi o instrument bezpieczny kredyt 2%, to w ocenie OPZZ zmiany wymaga warunek udzielenia kredytu, mówiący o tym, że osoby mogą się o niego ubiegać, jeśli posiadają lub posiadały łącznie prawo własności jednego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w udziale nie wyższym niż 50% i nabyte w drodze dziedziczenia, jeżeli nie zamieszkują w tym lokalu albo domu od co najmniej 12 miesięcy. Wymóg ten eliminuje z możliwości otrzymania kredytu grupę osób, które nie miały możliwości wyprowadzenia się z domu rodzinnego i np. wynajęcia mieszkania bądź istniała potrzeba opieki nad osobą zależną w jej domu rodzinnym. (KP)

24 lutego 2023

Zmiany klimatyczne i degradacja środowiska naturalnego stanowią egzystencjalne zagrożenie dla Europy i świata. Przyjęty przez Komisję Europejską Europejski Zielony Ład jest mapą drogową dla gospodarki europejskiej, by stała się zasobooszczędna, energooszczędna i neutralna klimatycznie, a jednocześnie nowoczesna i coraz bardziej konkurencyjna. Transformacja powinna przebiegać w sposób sprawiedliwy, a więc tak, by żaden obywatel ani region nie pozostał w tyle. Przechodzenie na zero- i niskoemisyjne źródła energii i wdrażanie gospodarki obiegu zamkniętego (oraz cyfryzacja) to kierunki, które odmienią funkcjonowanie przedsiębiorstw. Zmienią się modele działania, produkty i usługi a wraz z nimi miejsca pracy i wymagane kwalifikacje. Jednym słowem, przedsiębiorstwa staną przed strategicznymi decyzjami, które będą miały wpływ na sytuację pracowników i zatrudnienie (nierzadko w obrębie całego łańcucha wartości). Dlatego w procesie planowania zielonej transformacji w przedsiębiorstwie powinny mieć głos związki zawodowe i rady pracowników. Zaangażowanie reprezentacji pracowniczej przynosi korzyści obu stronom. Włączenie pracowników pozwoli przedsiębiorstwu szybciej dojść do lepszych rozwiązań, a jednocześnie przeprowadzić transformację w sprawiedliwy sposób, a więc z poszanowaniem praw i interesów pracowników oraz przy ich udziale. Szeroko zakrojone zmiany, jakie wiążą się z wdrożeniem zielonej transformacji na poziomie przedsiębiorstwa, mogą rodzić wśród pracowników obawy i uczucie zagrożenia oraz powodować konflikty. Szczególnie, że pracownicy niewiele wiedzą na temat Europejskiego Zielonego Ładu. Odpowiednie szkolenie zorganizowane przez pracodawcę, najlepiej dla wszystkich pracowników, pozwolil im lepiej zrozumieć kontekst zmian. Nie mniej ważna będzie komunikacja i informacja w całym procesie planowania transformacji. Jak więc zazieleniać przedsiębiorstwo z udziałem pracowników? Pracodawcy i związki zawodowe mogą skorzystać z materiałów, które powstały w ramach projektu „Let’s Get Green” realizowanego przez Federację Związków Zawodowych Metalowców i Hutników (FZZMiH) (lider projektu) wspólnie ze związkami zawodowymi z Polski, Chorwacji, Serbii, Portugalii, Hiszpanii i Francji z sektora metalowego przy wsparciu merytorycznym Instytutu Spraw Publicznych: kurs on-line (materiał e-learningowy): Europejski Zielony Ład w pigułce przewodnik dla pracodawców i pracowników: Wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu w przedsiębiorstwie sektora metalowego Na stronie projektu dostępne są również filmy wideo, audiobooki i inne materiały. Dzięki projektowi „Let’s Get Green” przedstawiciele pracowników z sześciu krajów zyskali wiedzę jak w praktyce korzystać z przysługujących im praw do informacji, konsultacji i partycypacji w kontekście wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu na poziomie przedsiębiorstwa.  Projekt współfinansowany przez Unię Europejską 

09 lutego 2023

Rozpoczęły się konsultacje projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, który zawiera nowe instrumenty polityki mieszkaniowej państwa. W założeniu Ministerstwa Rozwoju i Technologii mają one pomóc obywatelom w nabyciu mieszkania. Ustawodawca zamierza wprowadzić: instrument kredytowy o nazwie „Bezpieczny kredyt 2%”, instrument oszczędzania celem o nazwie „Konto mieszkaniowe”, instrument dodatkowej dopłaty do oprocentowania Społecznego Budownictwa Czynszowego. Niestety, Ministerstwo skierowało do OPZZ projekt ustawy wyznaczając jedynie kilkudniowy termin na przedstawienie opinii do zmian prawa. OPZZ niezwłocznie zainterweniowało w sprawie obowiązku przestrzegania przepisów ustawy o związkach zawodowych w procesie stanowienia prawa, które wyraźnie określają termin na przedstawienie uwag w ramach konsultacji społecznych (30 dni a w szczególnych przypadkach 21 dni od dnia następującego po otrzymaniu projektu). Argumenty OPZZ przedstawione przez wiceprzewodniczącą OPZZ, Barbarę Popielarz, w piśmie do wiceministra rozwoju i technologii, Waldemara Budy, spowodowały, że Ministerstwo wyznaczyło 21 dni na przedstawienie uwag do projektu ustawy. Ze szczegółowymi rozwiązaniami można zapoznać się w projekcie ustawy zamieszczonym tutaj, natomiast z uzasadnieniem projektu tu a z Oceną Skutków Regulacji tu.  Uwagi do projektu należy kierować na adres: pietrzak@opzz.org.pl.

02 lutego 2023

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi możliwości odliczenia od dochodu składki związkowej i sposobu dokumentowania jej wpłaty na rzecz związku zawodowego, wyjaśniamy, jakie obowiązki w tym zakresie nałożył ustawodawca na pracowników. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Zbliża się termin składania rozliczeń podatkowych PIT. Dzięki podejmowanym przez OPZZ od wielu lat działaniom od 1 stycznia 2022 r. wszyscy członkowie związku zawodowego, w tym także emeryci czy zatrudnieni na podstawie umowy cywilnoprawnej mogą odliczyć ulgę z tytułu opłacania składki członkowskiej na rzecz związków zawodowych. Ulgę wprowadzono w ramach prac nad „Polskim Ładem”, ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105). Początkowo ustawodawca nałożył na związki zawodowe obowiązek wystawiania członkom związku zawodowego oświadczenia o wysokości zapłaconej składki i ustalił limit odliczenia podatkowego na poziomie 300 zł. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od samego początku prac nad „Polskim Ładem” krytykowało zamiar nałożenia na organizacje związkowe obowiązku wystawiania takiego oświadczenia. Wskazywaliśmy, że w sytuacji, gdy składka jest pobierana z wynagrodzenia przez pracodawcę związek zawodowy dysponuje jedynie danymi o globalnej kwocie składek, która wpłynęła na konto związku zawodowego z konta pracodawcy, ale bez informacji, kto i w jakiej wysokości zapłacił składkę. Powoduje to, że organizacja związkowa nie może wystawić członkowi związku zawodowego ww. oświadczenia. Po kilku miesiącach intensywnych rozmów z ministrem finansów udało się nam przekonać stronę rządową do zmiany stanowiska w tej kwestii. Rząd a następnie ustawodawca zaakceptowali propozycję OPZZ, aby informację o wysokości składek wpłaconych przez pracownika na rzecz związku zawodowego, w przypadku składek pobieranych z wynagrodzenia przez pracodawcę, przekazywał pracownikowi pracodawca w formie rocznej deklaracji PIT-11. Tym samym, w wyniku interwencji OPZZ, przepis stanowiący, że do skorzystania z odliczenia podatkowego w tym zakresie konieczne jest oświadczenie organizacji związkowej został uchylony. Stosowny przepis korygujący znalazł się w uchwalonej przez Sejm ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265). W trakcie prac parlamentarnych udało się dodatkowo zwiększyć kwotę odpisu z 300 zł do 500 zł. W obowiązującym stanie prawnym nie ma zatem konieczności wystawiania przez związki zawodowe oświadczenia o wysokości zapłaconej składki. Zrobi to za związek zawodowy pracodawca, jeśli składka jest pobierana przez niego z wynagrodzenia pracownika. Odpowiednia kwota znajdzie się w rocznej deklaracji PIT-11, wystawionej przez pracodawcę. Jeśli natomiast członek związku zawodowego wpłaca składkę związkową samodzielnie na konto związku zawodowego lub w kasie związku zawodowego, trzeba pamiętać, że wysokość zapłaconych składek musi zostać należycie udokumentowana. Kwotę odliczenia podatkowego ustala się bowiem na podstawie dowodu wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego, z którego wynikają co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty, nazwa organizacji związkowej, na rzecz której dokonano wpłaty, tytuł i data wpłaty, kwota wpłaconych składek. Nie ulega wątpliwości, że jeżeli składka jest wpłacana przez pracownika lub emeryta bezpośrednio do kasy związku zawodowego (druk KP - kasa przyjęła - dowód wpłaty) lub na jego konto (przelew bankowy) możliwe jest udokumentowanie i późniejsze odliczenie wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego, pod warunkiem, że są wyszczególnione ww. dane. W związku z nową ulgą warto także pamiętać, że: składki członkowskie odpisywane są od dochodu, a nie od podatku; odliczenie ma charakter limitowany kwotą 500 zł w skali roku. Nadwyżka ponad kwotę 500 zł nie będzie zatem podlegać odliczeniu; odliczeniu podlegają składki faktycznie opłacone w danym roku podatkowym. Składki należne, lecz niezapłacone nie podlegają odliczeniu; pierwszego odliczenia za 2022 r. będzie można dokonać w przyszłorocznym rozliczeniu podatkowym (do 30 kwietnia 2023 r.); podstawę prawną do odliczenia stanowi art. 26 ust. 1 pkt 2c i art. 26 ust. 7 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128). (nq) 

01 lutego 2023

30-31.01 odbyło się seminarium online „Climate induced migration” (Migracje wywołane klimatem) organizowane przez ETUI. Ze strony OPZZ wziął w nim udział Maciej Zaboronek, ekspert ds. polityki klimatycznej.  Spotkanie poświęcone było tematowi wpływu zmian klimatu na migracje pracowników w Europie oraz możliwym odpowiedziom związków zawodowych na tę sytuację. Wg prezentowanych na spotkaniu danych, zdecydowana większość obecnych migracji związanych ze zmianą klimatu i katastrofami naturalnymi odbywa się wewnątrz pojedynczych państw, również w Europie. Poza tym miliony ludzi rocznie migrują także przez granice, a często trudno tu oddzielić przyczyny ekonomiczne od środowiskowych. W trakcie rozmów doszło do konkluzji, że możemy mówić o dwóch typach klimatycznych migracji. Ta bardziej oczywista spowodowana jest bezpośrednio kataklizmami naturalnymi takimi jak powodzie, pożary czy susze zmuszające ludzi do przeprowadzki na bardziej przyjazne tereny. Druga, co ważne szczególnie z polskiej perspektywy – związana ze zmianami w branżach paliw kopalnych, które zatrudniają wielu pracowników. Mowa tu o możliwej migracji wewnętrznej z regionów, w których koncerny górnicze zatrudniają wiele osób na stosunkowo niewielkim terenie i ich zamykanie może prowadzić do poważnych zmian w lokalnej strukturze ludności i powodować trudności na rynku pracy. W drugim dniu panelu kluczowe wystąpienie miał Andrea Nevi, strażak z włoskiej centrali związkowej CGIL. Zwrócił uwagę na coraz większe znaczenie straży pożarnej w kontekście rosnących w ostatnich latach średnich temperatur i związanej z tym większej ilości pożarów, szczególnie na południu Europy. To nie tylko więcej pracy, ale także większe zapotrzebowanie na sprzęt i fundusze oraz zapewnienie odpowiedniego wyszkolenia pracowników będących w tej branży często ochotnikami. Spotkanie podsumowano wnioskami o tym, że europejskie związki zawodowe powinny mieć na uwadze migracje klimatyczne między państwami i próbować docierać do takich osób, które jak wszyscy migranci, są szczególnie narażone na możliwe nadużycia w miejscu pracy. Należy także zwrócić uwagę na możliwe prawne rozpoznanie migracji klimatycznej. Na koniec powinniśmy pamiętać o solidarności i próbować wypracować metody sprawiedliwego postępowania w nowych warunkach klimatycznych, które różne kraje dotykają w różny sposób, by uniknąć ewentualnego wzrostu nierówności zarówno wewnątrz państw, jak i w kontekście międzynarodowym.

19 stycznia 2023

Eurostat opublikował dane za grudzień 2022 r. dotyczące poziomu inflacji HICP w Unii Europejskiej oraz w jej poszczególnych państwach członkowskich. Wskazują one, że inflacja w UE, choć obniżyła się 0,9 pkt. proc. wobec października 2022 r., wciąż  jest problemem we wszystkich państwach UE. Polska nie jest liderem pod względem wysokości inflacji, natomiast jej poziom stanowi jeden z wyższych w UE. Najwyższy wskaźnik inflacji odnotowano w grudniu 2022 r. na Węgrzech (25,0%), w Łotwie (20,7%) i Litwie (20,0%). W dalszej kolejności była Estonia (17,5%), Czechy (16,8%) i Polska (15,3%). W połowie zestawienia znalazła się Słowacja (15%), Włochy (12,3%) oraz Niemcy (9,6%) i Portugalia (9,8%). W grudniu 2022 r. najniższy poziom inflacji odnotowano w Hiszpanii (5,5%), Luksemburgu (6,2%) i we Francji (6,7%). Średnia dla inflacji HICP w strefie euro wynosiła w grudniu 2022 r. 9,2% (rok wcześniej 5,0%) a dla całej UE 10,4% (w grudniu roku  poprzedniego (5,3%). Wskaźnik HICP to zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych, obliczany według metodologii Biura Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat), co pozwala na porównywalność danych w ramach UE. Utrzymujące się wysokie koszty życia obywateli UE uzasadniają realizację postulatów wypracowanych przez organizacje związkowe, w tym OPZZ na forum Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych. Europejskie związki zawodowe stoją na stanowisku, że obecna inflacja nie jest spowodowana poziomem płac a koszty obecnego kryzysu energetycznego ponoszą przede wszystkim pracownicy. Wartość ich zarobków spada, podczas gdy ceny towarów codziennego użytku rosną.  Pogłębiają się istniejące nierówności społeczne, a kryzys najbardziej dotyka to pracowników o niskich zarobkach. EKZZ postuluje o: podwyżki wynagrodzeń, które sprostają wzrostowi kosztów życia i zapewnią pracownikom sprawiedliwy udział we wzroście wydajności podjęcie działań promujących negocjacje zbiorowe jako najlepszy sposób na osiągnięcie sprawiedliwego wynagrodzenia wprowadzenie świadczeń przeznaczonych dla osób, które mają trudności z opłaceniem rachunków za energię, zakupem płatności i zapłaceniem czynszu. Prawo do zapewnienia pożywienia i do ciepłego domu to prawa człowieka, które należy chronić. W związku z czym należy zakazać odłączania od sieci energetycznej określenie limitów cenowych, zwłaszcza w odniesieniu do kosztów rachunków za energię ustanowienie krajowych i europejskich antykryzysowych środków wsparcia w celu ochrony dochodów i miejsc pracy w przemyśle, usługach i sektorze publicznym uruchomienie środków typu SURE celem ochrony miejsc pracy, finansowania świadczeń społecznych służących ograniczeniu kryzysu i kontynuowaniu procesu sprawiedliwej transformacji uznania energii za dobro publiczne i z uwzględnieniem tego przeprowadzić reformy funkcjonowania rynku energetycznego UE zapewnienie udziału związków zawodowych w opracowaniu i wdrożeniu instrumentów antykryzysowych poprzez dialog społeczny (KP)