25 września 2023

OPZZ spotkało się z przedstawicielami Banku Światowego w sprawie dokumentu Rady Ministrów pn. Polityka Zakupowa Państwa i poprawy funkcjonowania systemu zamówień publicznych. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych było jedyną organizacją związkową, która uczestniczyła w spotkaniu konsultacyjnym poświęconym profesjonalizacji zamówień publicznych, wdrożenia zrównoważonych aspektów w zamówieniach publicznych oraz rozwoju potencjału małych i średnich przedsiębiorstw do realizacji zamówień w sposób zrównoważony. Celem działań Banku Światowego jest wsparcie Ministerstwa Technologii i Rozwoju w działaniach na rzecz zwiększenia roli środowiskowych aspektów w zamówieniach publicznych. OPZZ przedstawiło informacje na temat praktycznego wymiaru funkcjonowania polskiego systemu zamówień publicznych, w tym z punktu widzenia pracowników i związków zawodowych. Przypomnieliśmy rolę organizacji we wprowadzaniu zmian prawa, które wzmacniają przestrzeganie praw pracowniczych w zamówieniach publicznych oraz wyzwania związane egzekwowaniem wymogów społecznych w obszarze zamówień publicznych. Podkreśliliśmy wagę aspektów środowiskowych przy realizacji zamówień publicznych dla działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionych. Dyskutowaliśmy o barierach powodujących, że nadal kryterium najniższej ceny stanowi kluczową rolę w wyborze oferty w przetargach. Wskazywaliśmy na niezbędne zmiany w obszarze działania państwa i instytucji publicznych, które powinny zacząć traktować system zamówień publicznych jako narzędzie prowadzenia polityki korzystnej społecznie i środowiskowo poprzez premiowanie wykonawców posiadających wysokie standardy w tym zakresie. Instytucje publiczne powinny być wzorem dla sektora prywatnego w zakresie standardów społecznych i środowiskowych, co wymaga zmiany obecnych praktyk. Wskazaliśmy na konieczność szybkiego wdrożenia do krajowego porządku prawnego dyrektywy o adekwatnych płacach minimalnych w UE, która podkreśla konieczność przestrzegania praw pracowniczych i prawa do rokowań zbiorowych w ramach zamówień publicznych. OPZZ na spotkaniu reprezentowali: Jakub Kus, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Budowlani oraz Katarzyna Pietrzak, ekspert z Wydziału Polityki Gospodarczej, OPZZ. (KP)

20 września 2023

Negocjacje w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok 2024, prowadzone w Radzie Dialogu Społecznego, zakończyły się fiaskiem. Dlatego Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) przekazało stronie rządowej własną opinię w sprawie planu finansowego państwa na przyszły rok. Jest ona jednoznacznie negatywna. Projekt budżetu na rok 2024 nie gwarantuje bowiem rozwiązania kluczowych problemów, z którym nadal mierzą się pracownicy, związanych z wysoką inflacją, niską siłą nabywczą wynagrodzeń i rosnącymi kosztami życia. Projekt planu finansowego państwa na kolejny rok został przygotowany w  warunkach wysokiej inflacji, która przekracza cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego (NBP). Choć inflacja spadła do 10,1 proc. w sierpniu br. (r/r), wciąż rosną ceny żywności i nośników energii. Pomimo to projekt ustawy budżetowej nie przewiduje utrzymania w przyszłym roku tarczy antyinflacyjnej, która zapobiega nadmiernemu wzrostowi cen poprzez obniżenie stawki VAT na żywność z 5 proc. do 0 proc. Dlatego niezbędne jest zagwarantowanie, że rządowa tarcza antyinflacyjna zostanie przedłużona na kolejny rok, o co postuluje OPZZ. Niemniej ważne jest utrzymanie w 2024 r. wsparcia dla odbiorców energii elektrycznej zarówno indywidualnych – poprzez subsydiowanie cen dla gospodarstw domowych, jak i przemysłowych – poprzez wsparcie przedsiębiorstw energochłonnych. OPZZ wyraża ponadto wątpliwości dotyczące planowanej dynamiki wzrostu niektórych komponentów PKB w przyszłym roku, a w szczególności optymistycznej dynamiki spożycia prywatnego. Trudno ją uzasadnić waloryzacją świadczenia „500+” do 800 zł oraz prognozowanym wzrostem wynagrodzeń. W ocenie OPZZ wykonanie rządowej prognozy możliwe jest jedynie w warunkach wyższego niż zakłada się realnego wzrostu wynagrodzeń pracowników. OPZZ zauważa, że dochody podatkowe państwa wynikają przede wszystkim z  wysokiej inflacji. Można przy tym dostrzec nadmierny optymizm w prognozie dochodów podatkowych z VAT i PIT na rok 2024 w kontekście niskiej dynamiki wzrostu gospodarczego w 2023 r. i niskich płac. Niepokoi także znaczący wzrost deficytu budżetowego i sektora finansów publicznych. Co więcej, istnieje ryzyko wszczęcia wobec Polski procedury nadmiernego deficytu, mimo deklaracji wypełnienia przez rząd Zaleceń Rady UE w  ww. obszarze. Stwarza to ryzyko konieczności ograniczenia niektórych wydatków publicznych. Rząd ryzykuje też negatywną ocenę Komisji w sprawie stanu finansów publicznych, dokonując zmian reguły wydatkowej, w ramach której specjalnie traktuje wydatki na obronność. OPZZ zwraca ponadto uwagę, że chociaż wiele działań opisanych w projekcie budżetu państwa na rok 2024 mogłoby uzyskać wsparcie z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), projekt ustawy budżetowej nie zawiera jasnych deklaracji w tej sprawie ani też nie wskazuje działań mających na celu uzyskanie takiego finansowania. Samo zaplanowanie, w rezerwie celowej (poz. 97), kwoty blisko 36 mld zł na realizację KPO uznajemy za niewystarczające, podobnie jak prefinansowanie projektów przez Polski Fundusz Rozwoju. Wynagrodzenia w sektorze publicznym Decyzja rządu, że średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w przyszłym roku wyniesie w ujęciu nominalnym tylko 106,6 proc., przy założeniu, że prognozowany wskaźnik inflacji osiągnie tę samą wartość, nie znajduje merytorycznego uzasadnienia. Uwzględniając stan finansów publicznych i  prognozę dotyczącą wzrostu dochodów podatkowych, jak również niezaspokojone potrzeby bytowe pracowników sektora publicznego, podwyżka płac powinna być zdecydowanie wyższa. Z tego powodu OPZZ negatywnie ocenia rządową decyzję w  zakresie wynagrodzeń pracowników sfery publicznej. Oznacza ona, że wzrost płac liczony w oparciu o wskaźnik wzrostu wynagrodzeń wyniesie w 2024 r. realnie 0 proc., przez co drastycznie pogorszy się standard życia pracowników. Dlatego OPZZ domaga się, aby wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w  sektorze publicznym w 2024 r. wynosił co najmniej 24 proc. Oczekujemy także rozwiązania problemu spłaszczenia wynagrodzeń w związku ze wzrostem płacy minimalnej. W tym kontekście zauważamy, że złożona przez Prezesa Rady Ministrów obietnica, że wszystkie osoby zatrudnione w sektorze publicznym mogą liczyć na wynagrodzenia wyższe tak naprawdę o 12,3 proc., ponieważ rząd zaplanował dodatkowo wzrost funduszu wynagrodzeń o 5,7 proc., nie jest właściwą receptą na wskazane wyżej problemy i nie znajduje żadnego potwierdzenia w planie finansowym państwa na kolejny rok. Minimalne wynagrodzenie za pracę OPZZ negatywnie ocenia decyzję Rady Ministrów, zgodnie z którą minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2024 r. będzie wynosić 4242 zł a od 1 lipca 2024 r. 4300 zł. W naszej ocenie przyjęty przez rząd stopień wzrostu minimalnego wynagrodzenia powinien zostać powiększony dodatkowo o 2/3 wskaźnika prognozowanego realnego przyrostu produktu krajowego brutto w 2024 r. Niestety rząd zbagatelizował podniesiony przez OPZZ problem oraz wniosek o  sporządzenie niezależnych ekspertyz prawnych w tym zakresie. Skutkiem tego jest zaniżenie wysokości płacy minimalnej o 53 zł. Mając na uwadze powyższe OPZZ zastrzega sobie prawo podjęcia działań, które skutkować będą zwiększeniem wysokości płacy minimalnej w 2024 r. System podatkowy OPZZ od wielu lat apeluje o  kompleksową reformę prawa podatkowego. Projekt ustawy budżetowej na przyszły rok nie przewiduje jednak wprowadzenia systemowych zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności, projekt budżetu nie przedstawia rozwiązań skutecznie zmniejszających rozwarstwienie dochodowe obywateli i zapewniających sprawiedliwość podatkową. Podniesienie kwoty wolnej do 30 000 zł było krokiem w dobrym kierunku, ale dalece niewystarczającym. Kwota wolna powinna wzrosnąć jeszcze bardziej i być waloryzowana corocznie. Niezbędna jest także silniejsza progresja podatkowa (wprowadzenie nowych stawek i progów podatkowych), coroczna waloryzacja progów podatkowych i zwiększenie pracowniczych kosztów uzyskania przychodu. Fundusz Pracy i rynek pracy OPZZ negatywnie ocenia propozycję odnośnie utrzymania obniżonej wysokości obowiązkowej składki na Fundusz Pracy, która ma wynosić 1,0 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zwracamy uwagę, że znaczące obniżenie składki na Fundusz Pracy, które nastąpiło w 2021 r. i nadal ma być utrzymane w 2024 r., będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami dla struktury zadań i wydatków Funduszu w 2024 r., co może mieć dalsze negatywne konsekwencje związane z realizacją aktywnych polityk rynku pracy. Utrzymywanie tak niskiej podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy, który służy przeciwdziałaniu bezrobociu i łagodzeniu jego skutków, nie jest zrozumiałe również w kontekście rażąco niskiej wysokości zasiłków dla bezrobotnych, która wymaga podniesienia. Stąd OPZZ przypomina o postulacie przywrócenia składki na Fundusz Pracy do wysokości 2,45 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przy jednoczesnym niepodwyższaniu obciążeń składkowych pracowników. W projekcie ustawy budżetowej brakuje uwzględnienia wpływu na polski rynek pracy uchodźców oraz migrantów z Ukrainy, zarówno przyjeżdżających do Polski, jak i z niej wyjeżdżających. Świadczenia emerytalno-rentowe OPZZ negatywnie ocenia utrzymywanie przez rząd mechanizmu obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i rent w oparciu o wskaźnik inflacji zwiększony o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Od lat podkreślamy, że rząd powinien podejmować działania na rzecz zachowania adekwatności wysokości świadczeń emerytalnych i rentowych m.in. poprzez zmianę mechanizmu obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i  rent.  Stąd podtrzymujemy, że w 2024 r. wskaźnik waloryzacji emerytur i rent powinien wynosić nie mniej niż średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług w 2023 roku, zwiększony o co najmniej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za pracę w roku 2023. Dodatkowo stoimy na stanowisku, że w przypadku, gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w  ciągu pierwszych 6 miesięcy roku, w którym jest przeprowadzana waloryzacja, przekroczy 5 proc., zasadne jest wprowadzenie drugiej, warunkowej waloryzacji emerytur i rent, obowiązującej od 1 września. Mechanizm ustalania dodatkowej waloryzacji emerytur i rent powinien zostać wypracowany przez partnerów społecznych w Radzie Dialogu Społecznego. OPZZ od lat zwraca uwagę, że należy wprowadzać systemowe rozwiązania poprawiające sytuację materialną emerytów i  rencistów. Niestety, takie rozwiązania jak tzw. 13 i 14 emerytura, chociaż podejmują próbę złagodzenia problemów finansowych osób otrzymujących niskie świadczenia emerytalne i rentowe, w perspektywie długofalowej nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. Stąd między innymi, jednym z proponowanych przez OPZZ rozwiązań jest projekt ustawy w  sprawie renty wdowiej. Ochrona Zdrowia Kompleksowe ujmowanie wydatków na zdrowie Dotacja podmiotowa z budżetu państwa dla NFZ Dotacja do Funduszu Medycznego Programy wieloletnie w ochronie zdrowia Pozytywnie ocenić stałe dążenie do osiągnięcia wydatków na zdrowie na poziomie 7 proc. PKB, a tym samym wzrost wydatków budżetowych na ochronę zdrowia w 2024 r., jako niezbędnego warunku wzrostu dostępności pacjentów do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wzrost finansowania w tym dziale gospodarki jest także warunkiem niezbędnym dla zabezpieczenia realizacji ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w  podmiotach leczniczych oraz wzrostu dostępności świadczeń opieki zdrowotnej. OPZZ zwraca jednak uwagę, że wskazany w projekcie ustawy budżetowej wzrost PKB na ten dział gospodarki nie jest wyłącznie „zasługą” budżetu państwa, z którego finansowanie ochrony zdrowia sięgać będzie około 26,7 mld zł. Zdecydowanym źródłem wzrostu finansowania świadczeń zdrowotnych jest Narodowy Fundusz Zdrowia (ponad 156 mld zł na świadczenie zdrowotne) i należy o tym pamiętać, kiedy wskazuje się, że PKB na ochronę zdrowia ulega podwyższeniu z 6,00 proc. w 2023 r. do 6,20 proc. w 2024 r. W tym kontekście, wciąż aktualnym jest nasz wniosek o  wskazywanie wszystkich źródeł nakładów składających się na ustawowe 6,2 proc. PKB na zdrowie – w szczególności istotnej składowej, jaką pozostaje plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia w zdecydowanej większości zasilany składkami na ubezpieczenie zdrowotne obywateli. W projekcie budżetu planowana jest dotacja podmiotowa dla Narodowego Funduszu Zdrowia w kwocie 8,7 mld zł. Choć jest ona wyższa niż w poprzednich latach należy przypomnieć, że w ub. roku znacząca grupa świadczeń została przeniesiona z  budżetu państwa do NFZ (m.in. procedury wysokospecjalistyczne, zespoły ratownictwa medycznego, leki 75 plus, szczepienie obowiązkowe itp. – łącznie na kwotę ponad 6,6 mld zł). Stąd przyznana dotacja i tak pokryje ubiegłoroczny ubytek wydatków Funduszu. Dlatego konieczne jest zaplanowanie wysokości dotacji podmiotowej do Narodowego Funduszu Zdrowia w kwocie co najmniej dwukrotnie wyższej, w naszej ocenie nie mniejszej niż 15 mld zł, tak by realizować bieżące potrzeby zdrowotne, jak i ograniczać społeczne nierówności w zdrowiu. Funduszu Medyczny realizuje szereg istotnych działań wspierających poprawę zdrowia i jakości życia obywateli. Finansowanie ww. zadań jest bardzo ważne i należy je wspierać, gdyby nie fakt, że Fundusz jest źle zarządzany i nieefektywny, a środki finansowe - źle wydatkowane, a większości niewykorzystywane, co negatywnie oceniła Najwyższa Izba Kontroli opiniując wykonanie planu finansowego Funduszu Medycznego w 2022 r. (i  wnioskując do ministra zdrowia o rozważenie jego likwidacji). Ponadto, w dwa lata od jego utworzenia większość zadań nie była realizowana lub ich realizacja była znikoma, a stan zamrożonych środków finansowych Funduszu na koniec 2022 r. wynosił 5,5  mld zł. Na koncie Funduszu pozostaje wciąż ogromna kwota niewykorzystanych środków, nie przekazano jej również do terminowego zarządzania ministrowi finansów. W tym kontekście, planowanie w 2024 r. dotacji budżetowej do Funduszu Medycznego w kwocie 4 mld zł budzi wątpliwości. Istotne programy z punktu widzenia profilaktyki i leczenia chorób cywilizacyjnych: „Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030”, „Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032”, „Narodowy Program Transplantacyjny” - w 2024 r. będą finansowane w około 10 proc. całości kwoty przeznaczonej na ich realizację. Zwiększenie finansowania każdego z nich o co najmniej dodatkowe 10 proc., pozwoliłoby poprawić wskaźniki zachorowalności na te choroby. Poza tym, w początkowym czasie uruchamiania programów większe finansowanie jest zasadniejsze, dla sprawności i skuteczności założonych w nich celów. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych OPZZ pozytywnie ocenia realizację wieloletniego postulatu OPZZ, aby w pełni odmrozić wysokość odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS), dzięki czemu wysokość odpisu będzie ustalana na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w  gospodarce narodowej w 2023 r. Uważamy, że odmrożenie powinno dotyczyć wszystkich grup zawodowych. OPZZ wnioskuje o wprowadzenie rozwiązań, które przeciwdziałać będą w przyszłości ponownemu mrożeniu wysokości odpisu oraz próbie zmniejszenia roli i znaczenia ZFSŚ. Uwzględniając ponadto, że wiele osób otrzymało pomoc o niższej wartości lub w  ogóle nie skorzystało z pomocy z ZFŚS, OPZZ oczekuje zrekompensowania pracownikom poniesionych strat. Dialog Społeczny OPZZ podkreśla konieczność dalszego wzmocnienia dialogu społecznego oraz Rady Dialogu Społecznego i jej Biura, jako kluczowej instytucji przeciwdziałającej konfliktom społecznym. Zauważamy, że realizacja postawionych przed Radą celów będzie niemożliwa bez odpowiedniego wsparcia finansowego ze strony państwa. Z  tego powodu OPZZ wyraża zdziwienie, że projekt budżetu na rok 2024 przewiduje niższe nakłady na funkcjonowanie Rady Dialogu Społecznego w porównaniu z rokiem 2023. W związku z powyższym apelujemy o pilne zwiększenie limitu wydatków w  trakcie dalszych prac nad budżetem. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych

22 lutego 2023

Już w marcu Parlament Europejski ma głosować ws. projektu tzw. rozporządzenia metanowego. Próba minimalizowania emisji gazów cieplarnianych może się jednak w tym wypadku okazać zgubna dla stopniowego procesu sprawiedliwej transformacji energetycznej Polski i gwałcąca zapisy Umowy Społecznej z 2021 roku. Zagrożonych planami dokumentu jest nawet kilkaset tysięcy miejsc pracy w Polsce. Maciej Zaboronek, Wydział Polityki Gospodarczej Procedowany projekt przewiduje ograniczenie emisji metanu w trzech sektorach: naftowym, gazowym i węglowym, a w Polsce dotyczy w największej mierze tego ostatniego. Dokument zakłada zakaz emisji na poziomie powyżej 5 ton metanu na 1000 ton wydobytego węgla już za niecałe cztery lata, do 1.01.2027. Następnie, 1.01.2031 ma zostać zaostrzony do 3 ton na 1000 t wydobytego surowca. Jako że 80% wydobycia w Polsce ma miejsce z pokładów metanowych a ich średnie emisje wynoszą między 8 a 14 ton na 1000 ton wydobycia, wprowadzenie prawa w takim kształcie może uniemożliwić produkcję w dużej części kopalń węgla kamiennego w Polsce już w 2027 roku. Polskie kopalnie posiadają systemy odmetanowania, jednak ich stosowanie nie daje teraz możliwości zredukowania poziomu metanu do wymaganych norm. Kary za przekroczenia tychże przewidziane w rozporządzeniu miałyby być natomiast „odstraszające” i „pozbawiać korzyści gospodarczych”. W ciągu 5 lat od daty wejścia w życie, rozporządzenie ma objąć także kopalnie węgla koksowego, który jest na liście surowców strategicznych Unii Europejskiej, z uwagi na jego kluczową rolę w produkcji stali. Co istotne - Polska jest jedynym producentem tego surowca w Unii Europejskiej. Zaprzestanie wydobycia wpłynęłoby na bezpieczeństwo surowcowe całej Unii. Normy dotyczące tego rodzaju węgla mają jednak dopiero zostać ustalone. Zapisy Umowy Społecznej podpisanej przez przedstawicieli polskiego rządu w maju 2021 przewidują stopniowe wygaszanie kopalń węgla kamiennego do roku 2049. Węgiel koksowy ze względu na strategiczne znaczenie, także w procesie transformacji energetycznej i zapotrzebowania na stal, w ogóle nie był w tej umowie ujęty i ta branża nie jest traktowana jako przeznaczona do likwidacji. Jednak zapisy rozporządzenia mogą w praktyce oznaczać konieczność zamknięcia większości kopalń węgla energetycznego już w ciągu kilku lat, a pod znakiem zapytania stawiają przyszłość węgla koksowego. Skutki przeprowadzenia takiego procesu w tak krótkim czasie byłyby katastrofalne. Plan, który jest rozłożony na ponad 25 lat, de facto miałby zostać poszerzony i skrócony do lat kilku. Stawiałoby to w bardzo trudnym położeniu ok. 80 tys. pracowników kopalń węgla kamiennego, oraz nawet kilkaset tysięcy pracowników branż powiązanych z górnictwem. Żaden z dotychczasowych wstępnych projektów transformacji energetycznej kraju nie brał pod uwagę takiej możliwości w podobnym tempie. Ponadto wiązałoby się to z koniecznością importu dużych ilości węgla z racji na niemożność tak nagłego przestawienia systemu energetycznego, co byłoby sytuacją bardzo niekorzystną dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Warto zauważyć, że szacunkowo 70-90% emisji metanu z paliw kopalnych używanych w Unii Europejskiej pochodzi z importu spoza jej terenu. Jako że kontrola tych emisji poza obszarem UE będzie znacznie trudniejsza niż wewnątrz, może to być łatwa droga do nadużyć. Według projektu rozporządzenia unijna kontrola emisji „importowanych” na teren wspólnoty ma opierać się jedynie na deklaracjach podmiotów sprowadzających surowce spoza UE, a nie na kontroli i karach tak jak wewnątrz UE. Jest to system zdecydowanie preferujący wyrzucenie emisji poza Unię zamiast pozbycia się ich. Niestety, w obecnej formie, połączony ze szkodami dla pracowników wewnątrz Unii, a głównie w Polsce. Jako OPZZ śledzimy postęp prac i tym możliwym negatywnym skutkom staramy się zapobiec. Projekt rozporządzenia TUTAJ

16 stycznia 2023

Ministerstwo Finansów odpowiedziało na stanowisko Rady OPZZ ws. pogarszającej się sytuacji społeczno-ekonomicznej w kraju. Rada OPZZ w listopadzie zaalarmowała do rządu o podjęcie stanowczych działań, które zahamowałyby dalszy wzrost kosztów życia i zapobiegłyby dalszemu ubożeniu społeczeństwa. Biuro prasowe OPZZ Podczas posiedzenia 23 listopada Rada OPZZ przyjęła stanowisko w sprawie pogarszającej się sytuacji społeczno-gospodarczej kraju i zaalarmowała do rządzących o podjęcie stanowczych działań, które zahamowałyby dalszy wzrost kosztów życia, a tym samym zapobiegłyby ubożeniu Polek i Polaków. Dzień później ówczesny przewodniczący OPZZ Andrzej Radzikowski skierował pismo do Ministra Finansów ws. pogarszającej się sytuacji społeczno-ekonomicznej w kraju. W czwartek 11 stycznia OPZZ otrzymało odpowiedź na pismo ws. pogarszającej się sytuacji społeczno-ekonomicznej w kraju. Sekretarz Stanu Artur Soboń z upoważnienia Ministra Finansów przekazał, że rząd podejmuje działania mające zapobiec pogarszaniu się sytuacji finansowej oraz bytowej Polek i Polaków. W odpowiedzi wskazano m.in. na obniżenie podatku VAT w okresie 1 lutego-31 grudnia 2022 r. na żywność, niektóre towary, określone paliwa silnikowe, gaz ziemny czy energię elektryczną i cieplną. OPZZ postulowało też o przywrócenie stawek podatku VAT do 7% i 22%, jednak rząd przewiduje utrzymanie ich na poziomie 8% i 23% w związku z wydatkami przeznaczanymi na obronność kraju w obliczu wojny na Ukrainie. Podkreślono, że obecnie finansowanie potrzeb obronnych Polski jest priorytetem, a podwyższone stawki VAT będą obowiązywały w 2023 roku ze względu na planowany skokowy wzrost wydatków na obronność. Wprowadzone przepisy ustawy o VAT przewidują również stosowanie do 2024 r. nowego mechanizmu, na podstawie którego przedłużony zostanie okres obowiązywania podwyższonych o 1pp  stawek VAT (art. 146ef ustawy o VAT). Mechanizm ten został skorelowany z poziomem wydatków przeznaczanych na finansowanie obronności. Podwyższone stawki VAT będą więc obowiązywały do końca okresu, w którym suma zdefiniowanych w przepisie wydatków przeznaczonych na ten cel przekracza 3% wartości PKB. Poinformowano również, że postulowany wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej wymaga odpowiedniego planowania, podlegającego rygorom wynikającym z przepisów ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej  oraz zmianie niektórych ustaw. W myśl tej ustawy, w ustawie budżetowej na dany rok określane są średnioroczne wskaźniki wzrostu wynagrodzeń. Niestety na 2023 rok zaplanowano zaledwie 7,8% wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Artur Soboń, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów podkreślił, że wszelkie rozwiązania w tym zakresie powinny być realizowane w sposób wyważony, z uzględnieniem wielu czynników, takich jak chociażby kryzys związany z pandemią COVID-19 i wojną na Ukrainę. W odpowiedzi na stanowisko Rady OPZZ zaznaczono też, że po inwazji Rosji na Ukrainę z drastycznym wzrostem cen energii zmaga się nie tylko Polska, ale również inne kraje Unii Europejskiej.  Treść odpowiedzi Ministerstwa Finansów na stanowisko Rady OPZZ ws. pogarszającej się sytuacji społeczno-ekonomicznej TUTAJ

05 stycznia 2023

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych pomału spadają, ale na odczuwalne obniżenie wskaźnika inflacji trzeba jeszcze poczekać. Wysoka inflacja wciąż zmniejsza tempo rozwoju gospodarczego i obniża siłę nabywczą płac. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ W grudniu 2022 r. inflacja obniżyła się do 16,6 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem 2021 r. To już drugi miesiąc z rzędu, gdy ceny spadają. W listopadzie 2022 r. wskaźnik inflacji obniżył się do 117,5 proc. (r/r). z 117,9 proc. (r/r). Ceny nie rosną już w takim tempie, jak na początku ubiegłego roku. Wciąż jednak pozostają wysokie, co osłabia siłę nabywczą płac.     Szybki szacunek wskaźnika cen towarów i usług Głównego Urzędu Statystycznego potwierdził dziś, że ceny żywności i napojów bezalkoholowych podrożały w ujęciu rocznym o 21,5 proc., nośników energii o 31,2 proc., a paliw do prywatnych środków transportu o 13,5 proc. Warto jednak zauważyć, że ceny nośników energii w grudniu były niższe o 3,3 proc. w porównaniu z listopadem ub.r., a ceny paliw do prywatnych środków transportu zmniejszyły się o 1,6 proc. Powyższe dane GUS mają charakter wstępny i mogą ulec zmianie. Szczegółowe dane dotyczące inflacji GUS opublikuje za dwa tygodnie. (nq)

02 stycznia 2023

Wraz z początkiem 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło do 3490 zł. Minimalna stawka godzinowa wynosi obecnie 22,80 zł. Kolejna podwyżka płacy minimalnej będzie miała miejsce 1 lipca br., wówczas płaca minimalna wyniesie 3600 zł. Od 1 lipca br. minimalna stawka godzinowa wyniesie 23,50 zł. (KP)

20 grudnia 2022

OPZZ wzywa do poparcia kompromisowego porozumienia w sprawie dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń. We wtorek przed południem Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wystosowało pismo do Arkadiusza Plucińskiego, przedstawiciela RP w COREPER I i zastępcy Stałego Przedstawiciela RP przy UE, z prośbą o poparcie dyrektywy. Biuro prasowe OPZZ Już w środę 21 grudnia 2022 r. odbędzie się posiedzenie COREPER I dotyczące ostatecznego tekstu kompromisowego osiągniętego w sprawie dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń. OPZZ apeluje o poparcie dla dyrektywy i wzywa państwa członkowskie do przyjęcia kompromisowego porozumienia w tej sprawie.  Kompromis pomoże w ostatecznym egzekwowaniu równego wynagrodzenia za pracę o równej wartości. Prace wykonywane przez kobiety, również takie jak opieka czy sprzątanie, muszą mieć taką samą wartość, jak prace wykonywane przez mężczyzn na podobnych stanowiskach. Taki kompromis umożliwia też wzmocnienie środków w zakresie przejrzystości wynagrodzeń, dając pracownikom i ich związkom prawo do żądania klarownych informacji na temat zarobków.  Pismo wystosowane do Arkadiusza Plucińskiego, przedstawiciela RP w COREPER I i zastępcy Stałego Przedstawiciela RP przy UE do pobrania TUTAJ.

09 grudnia 2022

Cena gazu wzrosła w październiku o blisko 28% rok do roku i wciąż rośnie, dlatego Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych oczekuje podjęcia przez rząd decyzji podatkowych przeciwdziałających wzrostowi cen gazu w 2023 roku oraz wprowadzenia obniżonej stawki VAT na gaz, którą dopuszcza dyrektywa VAT-owska. Dzięki temu rozwiązaniu już dziś niektóre kraje Unii Europejskiej stosują zredukowaną stawkę VAT na gaz. Rząd wciąż deklaruje, że nie ustaje w działaniach mających pomóc pracownikom w okresie wysokiej inflacji. Stwarza wrażenie, że chroni gospodarstwa domowe przed skutkami kryzysu energetycznego oraz wysokich cen nośników energii, w tym gazu. Okazuje się jednak, że podejmowane przez niego działania stoją w sprzeczności z tym zapewnieniem. Trudno inaczej traktować zamiar podwyższenia wprowadzonej w ramach tarczy antyinflacyjnej zerowej stawki VAT na gaz do 23% z dniem 1 stycznia 2023 r. Rząd nie po raz pierwszy wprowadza w błąd opinię publiczną, przekazując informacje, które nie mają potwierdzenia w faktach i przepisach prawa. Odpowiedzialnością za konieczność zwiększenia stawki VAT na gaz do wysokości 23% próbuje obciążyć Komisję Europejską, tymczasem ta przyznaje, że zerowy VAT na gaz, który obowiązuje dzisiaj w Polsce, faktycznie nie może być utrzymany w 2023 r., ale w ramach dostępnego zestawu narzędzi podatkowych Polska może zdecydować o obniżeniu stawki VAT, o ile będzie przestrzeganym minimum 5-procentowy próg określony w dyrektywie VAT-owskiej. Co więcej, aby zastosować VAT na obniżonym poziomie rząd nie musi tej decyzji konsultować z Brukselą. Tym samym Komisja Europejska mówi wprost, że wysokość stawki VAT na gaz może być mniejsza od tej, którą zaplanował polski rząd! Jego upór, aby przeforsować wyższą stawkę VAT wynika zatem tylko z pobudek fiskalnych i chęci zwiększenia dochodów budżetu państwa kosztem pracowników. OPZZ podkreśla, że zatrzymanie wzrostu cen gazu dla gospodarstw domowych ma obecnie kluczowe znaczenie, ponieważ bez skutecznych decyzji rządu odbiorców indywidualnych czeka jeszcze większa podwyżka cen gazu. Tak się stanie pomimo wprowadzenia zamrożenia taryf na gaz dla gospodarstw domowych. Powrót do wyższej stawki VAT w wysokości 23% spowoduje bowiem wzrost cen detalicznych gazu i dodatkowo zwiększy i tak już wysoką inflację. W tej sytuacji OPZZ oczekuje od rządu wsparcia gospodarstw domowych w ramach dostępnych instrumentów podatkowych i wycofania się ze szkodzącego pracownikom oraz gospodarce zamiaru drastycznego podwyższenia stawki VAT na gaz do 23%. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych

09 grudnia 2022

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi możliwości odliczenia od dochodu składki związkowej i sposobu dokumentowania jej wpłaty na rzecz związku zawodowego, wyjaśniamy, jakie obowiązki w tym zakresie nałożył ustawodawca na organizacje związkowe. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Dzięki podejmowanym przez OPZZ od wielu lat działaniom od 1 stycznia 2022 r. można odliczyć ulgę z tytułu opłacania składki członkowskiej na rzecz związków zawodowych. Ulgę wprowadzono w ramach prac nad „Polskim Ładem”, ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105). Początkowo limit odliczenia podatkowego wynosił 300 zł. Ustawodawca w ww. akcie prawnym przyjął, że wysokość składek, które można odliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym ustala się na podstawie dowodu wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego, z którego wynikają co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty, nazwa organizacji związkowej, na rzecz której dokonano wpłaty, tytuł i data wpłaty, kwota wpłaconych składek. Nie ulega wątpliwości, że jeżeli składka jest wpłacana bezpośrednio do kasy związku zawodowego (druk KP - dowód wpłaty) lub na jego konto (przelew bankowy) możliwe jest udokumentowanie przez podatnika wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego z wyszczególnieniem ww. danych i ich późniejsze odliczenie. W przypadku składek pobieranych przez pracodawcę z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi, Sejm wprowadził zasadę, że dowodem wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego będzie oświadczenie organizacji związkowej o wysokości pochodzących od podatnika składek. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od samego początku prac nad „Polskim Ładem” krytykowało zamiar nałożenia na organizacje związkowe obowiązku wystawiania takiego oświadczenia. Wskazywaliśmy, że w praktyce związek zawodowy dysponuje jedynie danymi o globalnej kwocie składek, która wpłynęła na konto związku zawodowego z konta pracodawcy, ale bez informacji, kto i w jakiej wysokości zapłacił składkę. Powoduje to, że organizacja związkowa nie może wystawić członkowi związku zawodowego wymaganego przepisami prawa oświadczenia. Pracodawca może, co prawda, przekazać związkowi zawodowemu, na jego żądanie, listę wymienionych z imienia i nazwiska osób wraz z informacją o wysokości pobranej składki, ale tylko w przypadku, gdy wysokość składki jest określona kwotowo. Jeżeli jest ona jednak określona procentowo od wysokości wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia, to przekazanie informacji o wysokości zapłaconej przez pracownika składki prowadziłoby pośrednio do ujawnienia informacji o wysokości jego wynagrodzenia, a więc danych, do pozyskiwania których związek zawodowy nie jest uprawniony bez zgody osoby, której dane dotyczą. Informacja o wysokości wynagrodzenia pracownika należy bowiem do sfery dóbr osobistych, podlegających ochronie na mocy art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego. Po kilku miesiącach intensywnych rozmów z ministrem finansów udało się nam przekonać stronę rządową do zmiany stanowiska w tej kwestii. Rząd a następnie ustawodawca zaakceptowali propozycję OPZZ, aby informację o wysokości składek wpłaconych przez pracownika na rzecz związku zawodowego, w przypadku składek pobieranych z wynagrodzenia przez pracodawcę, przekazywał pracownikowi pracodawca w formie rocznej deklaracji PIT-11. Tym samym, w wyniku interwencji OPZZ, przepis stanowiący, że do skorzystania z odliczenia podatkowego w tym zakresie konieczne jest oświadczenie organizacji związkowej został uchylony. Stosowny przepis korygujący znalazł się w uchwalonej przez Sejm ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265). W trakcie prac parlamentarnych udało się dodatkowo zwiększyć kwotę odpisu z 300 zł do 500 zł. W związku z nową ulgą warto także pamiętać, że: składki członkowskie odpisywane są od dochodu, a nie od podatku; odliczenie ma charakter limitowany kwotą 500 zł w skali roku. Nadwyżka ponad kwotę 500 zł nie będzie zatem podlegać odliczeniu; odliczeniu podlegają składki faktycznie opłacone w danym roku podatkowym. Składki należne, lecz niezapłacone nie podlegają odliczeniu; pierwszego odliczenia za 2022 r. będzie można dokonać w przyszłorocznym rozliczeniu podatkowym (do 30 kwietnia 2023 r.); podstawę prawną do odliczenia stanowi art. 26 ust. 1 pkt 2c i art. 26 ust. 7 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128).

23 września 2022

Większa przejrzystość finansów publicznych, podniesienie nakładów na edukację i ochronę zdrowia oraz zwiększenie wydatków na energetykę - o takie zmiany w ustawie budżetowej na rok 2023 apeluje Społeczna Rada Fiskalna, w której skład wchodzi OPZZ reprezentowane przez Piotra Ostrowskiego. Właśnie ukazało się pierwsze stanowisko Rady w tej sprawie. Organizacje zrzeszone w Społecznej Radzie Fiskalnej, reprezentujące interesy ponad 2 miliony Polek i Polaków, zaapelowały do rządu o zmiany w budżecie - Rada wskazuje na brak przejrzystości pozabudżetowych wydatków państwa. Głównym postulatem opublikowanego stanowiska są zmiany w Artykule 6. ustawy. Strona społeczna oczekuje od rządu przedstawienia planu wykorzystania zakładanych poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa. W projekcie ustawy budżetowej wynoszą one 200 mld zł. Organizacje zrzeszone w Radzie apelują także o 20 proc. podwyżki dla nauczycieli i pracowników budżetówki. “Wyrównanie wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (oraz pracowników oświaty) do wskaźnika wzrostu płacy minimalnej na 2023”, ma odbyć się przy jednoczesnym podniesieniu subwencji oświatowej dla samorządów. “Ciężar podwyżek dla nauczycieli nie powinien zostać przerzucony na samorządy” - uzasadnia strona społeczna. Co więcej, związki zawodowe, pracodawcy, związki spółdzielców, samorządowcy oraz organizacje ekologiczne wzywają do zwiększenia wydatków na ochronę zdrowia w wysokości 7% PKB. “Zgodnie z propozycją Porozumienia Rezydentów oraz obietnicą złożoną przez rząd w Polskim Ładzie”. Stanowisko Społecznej Rady Fiskalnej zawiera także apel o przeznaczenie dodatkowych 500 mln zł na pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla dzieci i młodzieży. Społeczna Rada Fiskalna Kolejny zwraca także uwagę na trwający kryzys energetyczny. “Natychmiastowe uruchomienie wielkoskalowych oraz oddolnych inwestycji w sektorze elektroenergetycznym i ciepłowniczym” miałyby być finansowane z budżetu państwa w wysokości co najmniej 1 proc. PKB. “Czekamy na dalsze procedowanie ustawy budżetowej i realizację naszych postulatów. Pierwsze stanowisko Społecznej Rady Fiskalnej zostało przyjęte przez konsensus. Proponowane przez nas zmiany w budżecie są konieczne, jeśli rząd nie chce, aby jakość życia Polaków dramatycznie spadła” - mówi Jan J. Zygmuntowski, współprzewodniczący Stowarzyszenia Polska Sieć Ekonomii, organizatora Społecznej Rady Fiskalnej. Społeczna Rada Fiskalna zajmuje się oceną wydatków rządowych, założeń i planu budżetu oraz wieloletnich planów finansowych czy polityki podatkowej. 22 sierpnia br. Stowarzyszenie Polska Sieć Ekonomii i 8 organizacji założycielskich, powołało Radę, a w skład komitetu wchodzą związki zawodowe: Forum Związków Zawodowych, Ogólnopolski Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza oraz Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych OPZZ; organizacje spółdzielców: Krajowa Rada Spółdzielcza oraz Związek Lustracyjny Spółdzielni; Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentujące samorządowców Stowarzyszenie Energia Miast oraz największa w Polsce sieć organizacji działających na rzecz ochrony środowiska naturalnego Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć. “W wielu krajach rady fiskalne są niezbędne dla przegłosowania budżetu i dysponują kluczowym zdaniem wobec braku konstytucyjnych limitów zadłużenia.” - można przeczytać w uchwale powołującej Społeczną Radę Fiskalną. Członkostwo i prace Rady pozostają otwarte. “Do rady zapraszamy związki zawodowe, organizacje spółdzielców, związki pracodawców, autorów i artystów, organizacje branżowe - każda realna reprezentacja istotnych grup społecznych jest mile widziana. Zależy nam na szerokim dialogu społecznym.” - dodaje Jan J. Zygmuntowski, współprzewodniczący Stowarzyszenia Polska Sieć Ekonomii, organizatora Społecznej Rady Fiskalnej.  Pełna treść stanowiska Społecznej Rady Fiskalnej: https://plse.org.pl/stanowisko-spolecznej-rady-fis...