12 października 2023

Wybory do parlamentu już za kilka dni. To ostatni moment by sprawdzić: co partie mają do zaoferowania swoim wyborcom w kontekście transformacji energetycznej? Jak to się odnosi do postulatów OPZZ? Czego mogą się spodziewać pracownicy sektora energetycznego? Odpowiedzi na te pytania postaramy się znaleźć w programach ogólnopolskich komitetów wyborczych. Maciej Zaboronek, Wydział Polityki Gospodarczej OPZZ PIS Prawo i Sprawiedliwość postuluje rozwój energetyki odnawialnej i jądrowej przy zachowaniu węgla jako paliwa rezerwowego w procesie transformacji energetycznej. W programie zapowiadane jest utrzymanie wydobycia węgla w kraju w ilości „odpowiedniej” dla energetyki, z drugiej strony rząd planuje przeprowadzenie „szybkiej transformacji” w kierunku odnawialnych źródeł energii (OZE) i atomu m.in. przez dwukrotne zwiększenie mocy OZE do r. 2030, szczególnie poprzez wiatraki na morzu, a w dalszej perspektywie budowę dwóch oraz wsparcie budowy trzeciej elektrowni jądrowej. Partia rządząca zapowiada respektowanie umów społecznych zawartych z przedstawicielami pracowników górnictwa i energetyki, kontynuację powstawania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) oraz inwestycje w utrzymanie elektrowni węglowych tak długo jak to będzie konieczne. PiS przewiduje też sprawiedliwą transformację ze wsparciem dla górnictwa i regionów górniczych, choć program nie precyzuje w jaki sposób to miałoby się odbywać. Z punktu widzenia OPZZ najważniejsze są deklaracje o przestrzeganiu umów społecznych wypracowanych m.in. przez nasze organizacje członkowskie i branżowe. Hasło sprawiedliwa transformacja pojawia się w programie PiS. Wydaje się jednak, że jak na najdłuższy z partyjnych programów tej kampanii, mogłoby zostać poparte większą liczbą konkretnych propozycji, których niestety brak. Mimo krytycznych uwag o polityce klimatycznej UE, nie ma w programie zapowiedzi jej zmian, co może wynikać z nieudanych prób rządu w tej kwestii w ostatnich latach i braku poparcia innych państw. Zapowiedź szybkiej transformacji w stronę OZE i atomu można interpretować, wbrew medialnej retoryce partii, jako pogodzenie się z uwarunkowaniami międzynarodowymi i akceptację szerszego nurtu polityki klimatycznej wynikającej z działań UE i porozumień paryskich. KO KO w „100 konkretach” energetyce poświęca 5 z nich. Koalicja dopiero zapowiada utworzenie dokładnego planu transformacji energetycznej na pierwsze 100 dni rządów. Generalnie KO ma zamiar przyspieszyć rozwój OZE i zmniejszyć emisyjność o 75% do roku 2030 choć nie wiadomo w stosunku do jakiego okresu. Zapowiada także program rozwoju energetyki jądrowej i ułatwienia w stawianiu wiatraków – 500 zamiast 700 m odległości od zabudowań. Za pewne nawiązanie do procesu transformacji może być uznany pomysł powołania ministerstwa przemysłu z siedzibą na Śląsku. 100 konkretów nie odnosi się jednak w żaden sposób do roli pracowników w transformacji, ani nie precyzuje planów wobec regionów obecnie silnie zależnych od energetyki konwencjonalnej. Nie ma także mowy o głównym paliwie polskiej energetyki czyli węglu. Podobnie brak wzmianek o dialogu społecznym i dbaniu o sprawiedliwą społecznie stronę transformacji. Program KO nie odpowiada na zasadnicze kwestie dotyczące transformacji energetycznej zawarte w programie OPZZ. Trudno ocenić ten zbiór założeń jako wyczerpujący i dający odpowiedzi na temat losu pracowników w omawianym procesie. Lewica Lewica postuluje rozwój OZE przez inwestycje publiczne, w tym obok wiatraków i elektrowni słonecznych, także biogazowni oraz el. szczytowo-pompowych jako magazynów energii. W 2035 roku większość produkowanej energii ma pochodzić z OZE (co jest zbieżne z ostatnim projektem aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040). Po 2035 ma zacząć działać także energia z el. jądrowych. W inwestycje w OZE mają być włączane lokalne społeczności. Lewica łączy odejście od paliw kopalnych z bezpieczeństwem energetycznym rozumiejąc je jako brak konieczności sprowadzania dużych ilości ropy i gazu zza granicy. Inwestycje państwa mają też iść w stronę oszczędności energii m.in. przez krajowy program termomodernizacji. Lewica chce wspólnych dla UE zakupów surowców energetycznych by zwiększyć pewność dostaw i obniżyć cenę. Postuluje też działania ku większemu finansowaniu transformacji z funduszy unijnych oraz reformę systemu opłat za emisje ETS, by ceny uprawnień były mniej podatne na spekulacje i bardziej przewidywalne. Przy tym całość środków z ETS ma trafiać na cele transformacji. Zasadniczo są to cele zgodne z programem OPZZ. Co ważne z perspektywy związkowej program Lewicy przewiduje większe włączanie strony społecznej w procesy transformacji. Poza tym pracownicy związani z branżą paliw kopalnych mają mieć zagwarantowane przekwalifikowanie i pracę na co najmniej tak samo płatnym stanowisku lub wcześniejszą emeryturę. Wsparcie państwa ma być kierowane szczególnie w regiony najbardziej zależne od energetyki konwencjonalnej. Program nie daje niestety jasnej odpowiedzi jak ma wyglądać dalsza rola węgla w energetyce, poza wsparciem dla pracowników odchodzących z tego sektora. Trzecia Droga Trzecia Droga w swoim krótkim 12-punktowym programie tylko pobieżnie dotyka wątku transformacji energetycznej. Koalicja PSL i Polski 2050 zapowiada ułatwienia w handlu energią produkowaną z OZE oraz „rozbicie państwowego monopolu na sieci energetyczne”. Niestety dokument ten nie daje odpowiedzi czy choćby wskazówek dotyczących pracowników czy dialogu społecznego w procesie transformacji energetycznej. Konfederacja Program Konfederacji inaczej niż pozostałe zakłada jednostronne sprzeciwienie się unijnym dążeniom klimatycznym, oraz zwiększenie wydobycia węgla, ropy i gazu w Polsce. Energetyka miałaby opierać się głównie na węglu oraz energii atomowej tworzonej przy użyciu produkowanego w Polsce paliwa jądrowego. Głównym kryterium oceny przydatności źródeł energii miałaby być ich długoterminowa opłacalność. Podejście do finansowania źródeł energii miałoby się opierać na zasadach rynkowych i Konfederacja postuluje odejście od wsparcia dla bez emisyjnych źródeł, szczególnie wiatraków i paneli słonecznych, choć mimo to przewiduje wsparcie dla rozwoju geotermii. Konfederacja zapowiada także uwolnienie kopalń węgla od „państwowej biurokracji” co można rozumieć jako swoistą zapowiedź ich prywatyzacji. W przeciwieństwie do programu OPZZ – Konfederacja neguje potrzebę wypełniania celów klimatycznych i zobowiązań międzynarodowych w tym zakresie. Program ugrupowania nie przewiduje też dialogu społecznego w procesie transformacji energetycznej i pomija potrzebę konsultacji z pracownikami. Założenia tego ugrupowania nie wpisują się w obecny kierunek Polityki Energetycznej Polski. Są też sprzeczne z przyjętymi zobowiązaniami naszego kraju w Unii Europejskiej. Bezpartyjni Samorządowcy Propozycje Bezpartyjnych Samorządowców celują w przeniesienie ciężaru inwestycji energetycznych z poziomu centralnego na poziom lokalny i do samorządów. Tak ma rozwijać się sektor OZE, ale także technologie będące na świecie dopiero w fazie eksperymentalnej jak małe reaktory jądrowe (SMR), gazyfikacja węgla w kierunku produkcji wodoru, czy magazyny energii z baterii piaskowych. Program Samorządowców przewiduje wzmożenie produkcji prądu z farm wiatrowych na morzu. Proponują oni także wykorzystanie drewna jako surowca energetycznego w celach prywatnych, co jednak wyraźnie idzie pod prąd założeń walki ze smogiem oraz obecnych regulacji dotyczących odchodzenia od kotłów na paliwa stałe. Propozycje Samorządowców wydają się być dość wybiórcze i nie dają pełnego pojęcia o tym jak wyobrażaliby sobie rozwój sektora energetycznego i jego transformację. Nie dowiadujemy się praktycznie niczego na temat przyszłości obecnie stosowanych w naszej energetyce paliw kopalnych. Samorządowcy zauważają, że produkcja prądu z OZE przyniesie nowe miejsca pracy w tworzonych do tego celu zakładach, jednak nie wspominają nic o pracownikach obecnego sektora produkcji energii. Nie ma też mowy o prowadzeniu dialogu społecznego w procesie transformacji energetycznej. Podobnie program partii nie odnosi się do szerszego kontekstu polityki klimatycznej na poziomie międzynarodowym. Transformacja energetyczna a programy partii: podsumowanie Program OPZZ jasno mówi, że szczególnie ważne jest by zmiany wynikające z celów klimatycznych uwzględniały społeczne konsekwencje ich wprowadzania. Niezbędny jest w tym procesie dialog społeczny oraz wzięcie pod uwagę sytuacji pracowników sektorów poddawanych przemianom, a także innych grup wrażliwych na możliwe konsekwencje. Ważna jest także europejska solidarność, szczególnie dlatego, że nie startujemy z próżni i polski system energetyczny jest obecnie oparty w największej mierze na węglu. Trudno ignorować fakt zachodzących zmian, choć niewątpliwie powinniśmy być na nie lepiej przygotowani.

11 października 2023

Celem zrealizowanego badania była ocena zbieżności programów wyborczych ogólnopolskich komitetów wyborczych z programem Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych na lata 2022 - 2027. Jest to trzecia próba oceny zgodności programów partii politycznych z programem OPZZ. Pierwsza edycja Reflektora OPZZ została zrealizowana w 2019 roku przez dr. Karolinę Zioło-Pużuk oraz dr. Bartosza Rydlińskiego, druga edycja w roku 2021 przez dr. Bartosza Machalicę. #ReflektorOPZZ: pełna analiza programów komitetów wyborczych TUTAJ Podobnie, jak w poprzednich edycjach Reflektora OPZZ realizację badania rozpoczęto od wysyłki kwestionariusza do komitetów wyborczych. Kwestionariusz zawierał 40 postulatów OPZZ zgrupowanych w 11 kategorii tematycznych. Niestety, mimo wielokrotnych prób kontaktu ze wszystkich komitetów wyborczych tylko Komitet Wyborczy Nowa Lewica nadesłała odpowiedzi na kwestionariusz. W związku z tym dla pozostałych komitetów wyborczych dokonano analizy opublikowanych przez nie programów wyborczych. Oceniono zbieżność postulatów w każdej z 11 dziedzin w skali od -1 do + 1. Ocenę 1 otrzymywały komitety o wysokiej zgodności programowej. Ocenę 0 przyznawano w wypadku, gdy w programie danego komitetu nie ma postulatów zawartych w programie OPZZ, ale nie ma też postulatów zdecydowanie sprzecznych z programem OPZZ. Ocenę -1 przyznawano, gdy postulaty danego komitetu były radykalnie sprzeczne z programem OPZZ. Oceny +0.5, -0.5 otrzymywały komitety, których program jest częściowo zgodny/niezgodny z programem OPZZ. Ocena finalna stanowi sumę ocen w 11 kategoriach.  Ocena zgodności programowej ograniczona była do opublikowanych programów wyborczych komitetów. Oznacza to, że postulaty ogłaszane w innej formule nie zostały w niej uwzględnione. Z jednej strony może oznaczać to, że nie uwzględniono zgodnych z programem OPZZ postulatów ogłoszonych np. jedynie na konferencji prasowej. Z drugiej strony, niezgodne z programem OPZZ postulaty ogłoszone np. na konferencjach prasowych, a nie uwzględnione w programach wyborczych również zostały zignorowane. #ReflektorOPZZ: wyniki Po zsumowaniu wyników w każdej z 11 kategorii otrzymano następujące oceny zgodności programów komitetów wyborczych z programem OPZZ: KW Nowa Lewica 11/11 KW Prawo i Sprawiedliwość 5/11 KW Koalicja Obywatelska 3/11 KW Bezpartyjni Samorządowcy 1/11 KKW Trzecia Droga 0.5/11 KW Konfederacja Wolność i Niepodległość -4.5/11 Najwyższą zgodność programową z Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych wykazuje zatem Nowa Lewica. Na drugim miejscu znajduje się Prawo i Sprawiedliwość, które straciło punkty w kategoriach związanych z rynkiem pracy, zdobyło je natomiast w innych kategoriach. Wyniki Koalicji Obywatelskiej, Bezpartyjnych Samorządowców oraz Trzeciej Drogi są zbliżone do zera ponieważ w większości dziedzin ich programy nie są ani zgodne, ani sprzeczne z programem OPZZ. Wysoki, negatywny wyniki Konfederacji wynika z fundamentalnej sprzeczności programu tego ugrupowania z programem OPZZ. Najwyższa zbieżność programowa pomiędzy OPZZ a komitetami wyborczymi wystąpiła w dziedzinach: Edukacja - 4 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na poparcie wzrostu wynagrodzeń nauczycieli oraz zapowiedź podwyższenia prestiżu zawodu; Transport - 3 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na dostrzeżenie problemu wykluczenia komunikacyjnego oraz zapowiedź inwestycji w transport publiczny;  Ochrona zdrowia - 3 z 6 komitetów otrzymały 1 punkt ze względu na zapowiedź wzrostu wynagrodzeń pracowników sektora, wzrostu nakładów na publiczną ochronę zdrowia oraz zapowiedź wyższej jakości świadczeń. Najniższa zbieżność programowa wystąpiła w dziedzinach: Ubezpieczenia społeczne, renty i emerytury - 3 z 6 komitetów otrzymały oceny ujemne, przede wszystkim ze względu na poparcie (różnych form) dobrowolnego ZUS dla przedsiębiorców; System podatkowy - 3 z 6 komitetów otrzymały oceny ujemne ze względu na zapowiedź reform zmniejszających progresywność polskiego systemu podatkowego;  Rola związków zawodowych oraz praca i zatrudnienia - 5 z 6 komitetów otrzymało ocenę 0, w wielu wypadkach komitety wyborcze nie posiadały postulatów w tym zakresie. #ReflektorOPZZ: wnioski Jedynie dla Nowej Lewicy program OPZZ na lata 2022-2207 stanowił istotny punkt odniesienia podczas prac nad własnym programem wyborczym. Pozostałe komitety zignorowały ten dokument w trakcie prac nad programem wyborczym. Z wyjątkiem Nowej Lewicy, komitety wyborcze ignorują zagadnienie praw związków zawodowych, regulacji rynku pracy oraz poziomu wynagrodzeń i pozycji pracowników w przedsiębiorstwach prywatnych. Postulaty wyborcze z zakresu wynagrodzeń ograniczają się do pracowników sfery budżetowej. Relacje pomiędzy kapitałem, a światem pracy nie są postrzegane przez komitety wyborcze jako obszar zainteresowania państwa. Programy wyborcze są w najwyższym stopniu zgodne z programem OPZZ w obszarach pobocznych względem rynku pracy (ochrona zdrowia, transport, edukacja), najmniej zaś zgodne w obszarach bezpośrednio związanych z rynkiem pracy (wynagrodzenia, związki zawodowe, praca i zatrudnienie). Sytuacja taka wydaje się być wysoce niepożądana. W programach wyborczych silną pozycję mają postulaty obniżające progresywność polskiego systemu podatkowego, i osłabiające spójność systemu ubezpieczeń społecznych. Z wyjątkiem Lewicy komitety wyborcze ignorują obszar polityki społecznej: redukcji nierówności ekonomicznych, ograniczania ubóstwa. Komitety wyborcze w rosnącym stopniu dostrzegają znaczenie usług publicznych (edukacja, transport, zdrowie). W zakresie rynku pracy oraz opodatkowania wciąż jednak dominują poglądy neoliberalne. Analizy na zlecenie OPZZ dokonali: Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ dr Marcin Wroński, adiunkt w Kolegium Gospodarki Światowej SGH dr Bartosz Rydliński, adiunkt na Wydziale Społeczno-Ekonomicznym UKSW #ReflektorOPZZ: pełna analiza programów komitetów wyborczych TUTAJ #ReflektorOPZZ jest projektem realizowanym we współpracy z Centrum im. Ignacego Daszyńskiego, wspieranym przez Fundację im. Friedricha Eberta.

11 października 2023

W środę, 11 października do Warszawy przyjechali pracownicy spółek zależnych i oddziałów PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., którzy domagają się wzrostu wynagrodzeń. Protestujący przeszli ulicami Warszawy pod siedziby PGE na ul. Mysiej pod Ministerstwo Aktywów Państwowych i siedzibę Prawa i Sprawiedliwości. Biuro prasowe OPZZ Protest jest wyrazem sprzeciwu wobec polityki płacowej Polskiej Grupy Energetycznej. Pracownicy nie godzą się na jednorazowe nagrody czy premie. Chcą godnie zarabiać, aby mogli godnie i normalnie żyć. Fikcyjny dialog społeczny prowadzony przez pracodawców, którzy są ubezwłasnowolnieni przez zarząd PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA prowadzi do zaostrzenia protestu pracowników. Na organizację manifestacji zdecydowano się po bezowocnych negocjacjach w Ministerstwie Aktywów Państwowych w sprawie wzrostu wynagrodzeń, które zakończyły się brakiem porozumienia. Swoje wsparcie dla protestujących wyraziło kierownictwo OPZZ: Piotr Ostrowski, Barbara Popielarz i Sebastian Koćwin, którzy uczestniczyli w manifestacji. Wsparcie okazały także dwie organizacje członkowskie OPZZ: NSZZ Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości RP i Związek Zawodowy Pracowników ZUS.

09 października 2023

Zapraszamy na konferencję Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych i Komitetu Dialogu Społecznego Krajowej Izby Gospodarczej: „Prawa pracownicze rodziców prawami dziecka”, która odbędzie się 18 października (środa) w siedzibie OPZZ w Warszawie o godz. 9.00.  Celem konferencji jest wypracowanie listy priorytetów i rekomendacji dla rządu, samorządu, partnerów społecznych i przedsiębiorców. Obejmą one tematykę tworzenia przyjaznych miejsc pracy, wspierania rodziców, promowania odpowiedzialnych postaw, praw dziecka i praw człowieka, łączenia pracy zawodowej z opieką nad dziećmi i bliskimi, przeciwdziałania dyskryminacji w miejscu pracy oraz wiele innych zagadnień przekładających się w sposób bezpośredni na jakość życia najmłodszych i całego społeczeństwa.  Temat podejmiemy wraz z gronem ekspertek, ekspertów, parlamentarzystek, aktywistek oraz przewodniczących w organizacjach społecznych, m.in. Magdaleny Biejat – posłanki Lewicy, która zasiada w Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Marzeny Okła-Drewnowicz – posłanki Koalicji Obywatelskiej, członkini Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Moniki Rosy – posłanki Koalicji Obywatelskiej, przewodniczącej Parlamentarnego Zespołu Praw Dziecka oraz dra Konrada Ciesiołkiewicza - przewodniczącego Komitetu Dialogu Społecznego KIG. Serdecznie zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby do udziału w konferencji!

09 października 2023

Ruszył bezpłatny kurs języka angielskiego "English for the Future" dla uchodźców z Ukrainy, zorganizowany przez zespół OPZZ przy wsparciu Centrum Solidarności. Celem kursu jest wspieranie integracji ludności ukraińskiej, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc pracy. Kurs jest innowacyjnym rozwiązaniem, ponieważ koncentruje się na nauczaniu specjalistycznego języka związanego z biznesem i rozwojem kariery zawodowej na poziomie B1/B2. Celem kursu organizowanego przez OPZZ jest podniesienie kwalifikacji oraz rozwój odpowiednich kompetencji, zapewniając jednocześnie indywidualne podejście do każdego uczestnika projektu. Program kursu "English for the Future" skupia się na rozwoju zawodowym i osobistym każdego uczestnika. Oprócz regularnych zajęć i indywidualnych spotkań, uczestnicy będą wspólnie z mentorami pracować nad podnoszeniem kwalifikacji, bazując na dostępnych ofertach edukacyjnych. To jednak nie wszystko, bo osoby biorące udział w kursie będą również tworzyć CV, pisać listy motywacyjne i podania o pracę oraz przygotowywać się do rozmów kwalifikacyjnych. Ponad 30 uczestników podzielono na dwie grupy. Grupa I na poziomie B1 spotyka się dwa razy w tygodniu (wtorki i czwartki), a grupa II na poziomie B2 widuje się raz w tygodniu (soboty lub niedziele). Zajęcia odbywają się w godzinach popołudniowych i wieczornych. Po zakończeniu kursu, odbędzie się wspólne spotkanie obu grup w formie webinaru, podczas którego podsumują zajęcia. Kurs "English for the Future" może być ważnym krokiem dla uczestników, aby poprawić swoje możliwości zawodowe. Warto przypomnieć, że OPZZ od początku wojny w Ukrainie wspiera integrację i rozwój ukraińskiej społeczności w Polsce.

09 października 2023

Podzespół problemowy ds. reformy polityki rynku pracy Rady Dialogu Społecznego (RDS) funkcjonuje w ramach Zespołu ds. polityki gospodarczej i rynku pracy. Podczas posiedzeń Podzespołu w latach 2022-2023 poruszano przede wszystkim tematy, takie jak: nadzór partnerów społecznych nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców (UD400) czy Stanowisko WRDS w Województwie Małopolskim ws. polityki migracyjnej państwa i przyjęcia rozwiązań zmierzających do ułatwienia uzyskania pozwolenia na pobyt i prace pracownikom z krajów trzecich Katarzyna Duda, Wydział Polityki Społecznej OPZZ Nadzór partnerów społecznych nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych OPZZ negatywnie ocenia utrzymywanie obniżonej wysokości obowiązkowej składki na Fundusz Pracy, która ma wynosić 1,0 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określonej w art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Znaczące obniżenie składki na Fundusz Pracy, które nastąpiło w 2021 r. będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami dla struktury zadań i wydatków Funduszu, co może mieć dalsze negatywne konsekwencje związane z realizacją aktywnych polityk rynku pracy. Utrzymywanie tak niskiej podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy, który służy przeciwdziałaniu bezrobociu i łagodzeniu jego skutków, nie jest zrozumiałe również w kontekście rażąco niskiej wysokości zasiłków dla bezrobotnych, która wymaga podniesienia. Stąd OPZZ przypomina o postulacie przywrócenia składki na Fundusz Pracy do wysokości 2,45 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przy jednoczesnym niepodwyższaniu obciążeń składkowych pracowników. Krytycznie należy ocenić utrwalaną tendencję wydatkowania środków Funduszu Pracy na inne niż ustawowe cele, przykładowo, finansowanie rządowych planów wydatkowania środków z FP na Pracownicze Plany Kapitałowe. OPZZ zwróciło uwagę na wniosek Rady Rynku Pracy do Rady Dialogu Społecznego o zajęcie się tematyką nadzoru partnerów społecznych nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zaznaczono, że w przeszłości partnerzy społeczni, wraz z ówczesnym Ministrem ds. Rozwoju, Pracy i Technologii, Panem Jarosławem Gowinem, przygotowywali Pakt Społeczny, który mógłby być pomocny w pracach nadzorem partnerów społecznych nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W związki z tym zaproponowano powołanie Rady Funduszu Pracy i Rady Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w której mieliby zasiadać przedstawiciele organizacji związkowe i organizacje pracodawców zgodnie z ustawą o RDS i innych instytucjach dialogu społecznego z prawem do głosu. Rady Funduszu odpowiadałyby za zatwierdzanie planów Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Głosowania w sprawie partnerów finansowych mogłyby odbywać się na zasadach analogicznych do głosowań partnerów społecznych w RDS. Przed powołaniem Rady Funduszu zostałby przeprowadzony audyt stanu finansowego każdego funduszu, z którym zostaną zapoznani partnerzy społeczni. Odpowiednie zapisy w przedmiocie funkcjonowania i uprawnienia Rad Funduszy zostałyby umieszczone w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zapewniałoby obsługę biurową i środki techniczne związane z działalnością Rad Funduszy. Od 2023 r. nastąpiłoby przywrócenie wysokości składki na fundusz pracy do poziomu 2,45% i bez zgody Rady Fundusz nie byłoby możliwości obniżenia składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Strona rządowa podkreśliła, że w zgłoszonych propozycjach partnerów społecznych nie została zaproponowana pewna odpowiedzialność w przedmiotowej sprawie. Ponadto podkreślono rolę Rady Dialogu Społecznego i Rady Rynku Pracy jako instytucji opiniodawczo - doradczych, które uczestniczą w pewnym zakresie w nadzorze nad działalnością Funduszy. Podano przykłady nadzoru w przypadku Rady Rynku Pracy, a w przypadku RDS wskazano, że pełni ona ważną rolę przy opiniowaniu wieloletniego planu finansowania państwa i innych projektów ustaw związanych z finansami. Zauważono ponadto, że z punktu widzenia resortu odpowiedzialnego za dystrybucję funduszy, ważne jest, by proces decyzyjny w tej sprawie nie był przedłużany przez proces nadmiernych konsultacji społecznych. Ustalono, że do 15 stycznia 2023 roku członkowie zespołu wypowiedzą się, które z przedstawionych propozycji, co do kierunków proponowanej ustawy nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wydają się najbardziej korzystne. Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców W wyniku oceny funkcjonowania przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w ciągu ostatnich kilku lat jej obowiązywania, zdiagnozowano następujące problemy dotyczące stosowania przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców: a) przedłużające się procedury (wydanie przez wojewodę zezwolenia na pracę zajmuje przeciętnie około 50 dni, natomiast procedury realizowane przez powiatowe urzędy pracy w sprawach dotyczących zezwoleń na pracę sezonową i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zajmują z reguły 7-9 dni), b) brak możliwości weryfikacji, czy wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jest składany w celu zatrudnienia cudzoziemca (wysokie prawdopodobieństwo, że znaczna część postępowań nie prowadzi do zaspokojenia realnych potrzeb kadrowych w gospodarce), c) brak regulacji dotyczących wykreślania z ewidencji omyłkowo wpisanych lub zbędnych oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, d) brak przejrzystości przepisów określających grupy cudzoziemców mających dostęp do rynku pracy, utrudniająca funkcjonowanie pracodawców i cudzoziemców. Projekt ustawy jest elementem reformy Krajowego Planu Odbudowy. Aktualnym wyzwaniem dla rynku pracy w Polsce był napływ obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Do Polski przybyło wówczas ponad 2,5 mln obywateli Ukrainy. Nie wiadomo jaki będzie przebieg inwazji rosyjskiej na Ukrainie i jak szybko obywatele Ukrainy będą mogli wrócić do swojej ojczyzny, dlatego też kluczowe jest wprowadzenie przepisów, które pozwolą służbom zatrudnienia na szybkie reagowanie na problemy i wyzwania pojawiające się na rynku pracy. Projekt ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców oparty był na tych samych, podstawowych założeniach dotyczących dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy, jakie są określone w obecnie obowiązujących przepisach (swobodny dostęp do rynku pracy dla określonych grup cudzoziemców oraz ograniczone prawo do podejmowania i wykonywania pracy na warunkach określonych w udzielonym zezwoleniu na pracę lub zezwoleniu na pobyt czasowy w związku z pracą). Brzmienie części przepisów będzie odbiegało od przepisów obecnie obowiązujących, aby ułatwić ich przestrzeganie i stosowanie. Projekt zawierał przepisy pozwalające korygować lub usuwać z obrotu prawnego omyłkowo wpisane do ewidencji lub zbędne oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Projekt zakłada likwidację przesłanki tzw. testu rynku pracy. Test rynku pracy jest to informacja starosty na temat możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych podmiotu powierzającego wykonanie pracy cudzoziemcowi w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy. W tym celu pracodawca zgłasza ofertę pracy na stanowisko, na którym będzie zatrudniony cudzoziemiec. Test rynku pracy zdaniem Ministerstwa stanowi utrudnienie w zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce. OPZZ wyraziło aprobatę do zgłoszonej propozycji, jednakże z wyjątkiem regionów o wysokim bezrobociu. W projekcie ustawy określono także kompleksowo zasady elektronicznej obsługi procesów związanych z zatrudnianiem cudzoziemców, pozwalające efektywniej i szybciej prowadzić postępowania administracyjne, ograniczać nadużycia wobec cudzoziemców i przeciwdziałać negatywnym zjawiskom na rynku pracy, takim jak wypychanie Polaków z rynku pracy i zaniżanie standardów na rynku pracy. W związku z nowelizacją ustawy w dniu 27 stycznia 2022 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zostały wydłużone oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi dla dodatkowych sześciu państw z sześciu do dwudziestu czterech miesięcy. 

06 października 2023

6 października odbyło się posiedzenie Zespołu OPZZ ds. młodych oraz rozwoju i promocji związków zawodowych. Członkinie i członkowie rozmawiali m.in. o kierunku dalszych działań oraz pomysłach na rozwijanie i promocję związków zawodowych wśród młodych ludzi, którzy wchodzą na rynek pracy i rozpoczynają karierę zawodową. Biuro prasowe OPZZ W trakcie posiedzenia omówiono m.in.: wyniki ankiety rozesłanej do członkiń i członków zespołu pomysły na pierwszą kampanię społeczną plan pracy na okres od października 2023 do czerwca 2024 r., który przyjęto jednogłośnie listę pierwszych zadań, którymi zajmie się zespół. Rozmawiano również o konieczności wprowadzenia edukacji o związkach zawodowych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki do podstawy programowej, a także potrzebie stworzenia spotu promocyjnego dot. związków zawodowych w oparciu o nagrania z różnych branż, który wprowadzi nowego pracownika w świat związków zawodowych, a jednocześnie pokaże siłę całej organizacji.

04 października 2023

29 września w Gdańsku odbyło się spotkanie przedstawicieli skandynawskich związków zawodowych z wiceprzewodniczącymi Rady OPZZ Województwa Pomorskiego: Elżbietą Markowską, Mirosławem Listewnikiem oraz Lukasem Liedtke.  Delegaci z Finlandii, Szwecji, Norwegii i Islandii, reprezentujący największe związki zawodowe z różnych sektorów – edukacji, nauki, przemysłu, energetyki, mediów, transportu morskiego i budżetówki - zaplanowali szereg spotkań z przedstawicielami różnych środowisk i organizacji, aby wyrobić sobie obiektywny obraz dotyczący warunków pracy w Polsce. Dyskusja prowadzona była wokół kilku ważnych zagadnień.  Wpływ polityki oszczędnościowej rządu na związki zawodowe  Skumulowana inflacja w latach 2021-2023 wyniesie ponad 30%, jednocześnie w2021 roku podwyżki w sferze budżetowej były zamrożone, w roku ubiegłym fundusz płac wzrósł o 4,4%, w tym roku wzrośnie o 7,8%. Jednocześnie nastąpił znaczny wzrost płacy minimalnej w Polsce. Doprowadza to do sytuacji, w której rzesza dobrze wykształconych urzędników zarobiłaby więcej jako początkujący pracownik supermarketu. W podobnej sytuacji są nauczyciele rozpoczynający pracę w szkole. Wpływa to negatywnie na jakość i warunki pracy w edukacji, ponieważ zmusza nauczycieli do pracy na więcej niż jeden etat, aby utrzymać siebie i swoje rodziny – szczególnie w dużych miastach, w których koszty utrzymania są wyższe. Powoduje to niewielkie zainteresowanie młodych absolwentów uczelni tym zawodem, poważne problemy kadrowe w szkołach, oraz brak wymiany pokoleniowej wśród nauczycieli. W wielu szkołach klasy są przepełnione i nauczyciele nie mają możliwości skupienia się na rozwoju zainteresowań i umiejętności, czy udzieleniu pomocy dzieciom o specjalnych potrzebach. Szkoła staje się dla dzieci coraz mniej przyjaznym miejscem.  Zmiany w sytuacji związków zawodowych  Dialog społeczny wyraźnie się osłabia. Przykładem jest podpisane 7 czerwca 2023przez rząd i NSZZ ,,Solidarność” dwustronne porozumienie. Jako OPZZ bardzo ubolewamy nad tym, że rząd dyskutuje o ważnych sprawach tylko z jednym związkiem zawodowym z pominięciem OPZZ i FZZ. Przekłada się to na jakość zawartych ustaleń. Pracownicy szybko policzyli, że porozumienie, które zarówno ,,Solidarność”, jak i prorządowe media opisywały jako wielki sukces, zapewniało wzrost wynagrodzeń na poziomie znacznie niższym niż wzrost płacy minimalnej.  Rozzłościło to wielu nauczycieli i pracowników budżetówki, którzy dali temu wyraz, protestując 1 września pod gmachem Ministerstwa Edukacji i Nauki, a także podczas Marszu Gniewu na KPRM 15 września. OPZZ jest otwarte na współpracę, ponieważ najważniejsze jest dobro pracownika. OPZZ i FZZ wspólnie ściągnęły do Warszawy tysiące związkowców, by sprzeciwić się niesprawiedliwemu i krzywdzącemu wygasającemu charakterowi emerytur stażowych. ,,Solidarność” nie chciała wspólnie z nami wyjść na ulice, za to kiedy rząd ugiął się pod naszą presją w tej sprawie wywalczenie tego przypisała sobie.  Nowe obszary, w których związki zawodowe pomagają członkom  Szczególnie w oświacie odnotowujemy większą liczbę komisji dyscyplinarnych i sporów. Nauczyciele, którzy sprzeciwiają się rządowi są represjonowani. Przykładem jest sprawa Pani Iwony Ochockiej, dyrektorki szkoły niepublicznej, w sprawie której Kuratorium Oświaty wszczęło postępowanie dyscyplinarne za udział w Strajku Kobiet. Z pracy w państwowej spółce zwolniono jej męża. Nowym wyzwaniem dla związków zawodowych w Polsce stała się migracja.  Pod skrzydłami OPZZ funkcjonuje Międzyzakładowy Związek Pracowników Ukraińskich w Polsce, który pomaga chronić przed dyskryminacją i nadużyciami ze strony pracodawców. Takiego wsparcia udzielają również zakładowe organizacje związkowe będące częścią OPZZ. Polska udzieliła schronienia ponad milionowi Ukraińców. Ukraińskie dzieci, często po traumatycznych przeżyciach, wyrwane ze swojego domu i środowiska, rozpoczęły naukę w szkołach, do czego zupełnie nie przygotowano nauczycieli i nie udzielono im w tym wsparcia. Cele związane ze zmianami klimatycznymi, które wpływają na politykę rządu w sektorze energetycznym i wydobywczym są dla nas również znacznym wyzwaniem by zadbać o interesy zatrudnionych w tych branżach pracowników.  Warunki pracy pracowników LGBTQ+  Polskie społeczeństwo w przeważającej większości jest tolerancyjne w stosunku do osób o orientacji innej niż heteroseksualna. Obserwujemy jednak szereg działań ze strony prawicowych polityków i przedstawicieli Kościoła wymierzonych, a nawet wrogich w stosunku do takich osób. Jedną z takich inicjatyw było ustanawianie ,,Stref wolnych od LGBT” w samorządach. Szczególnym obszarem w którym osoby LGBTQ+ są na cenzurowanym jest szkoła. Minister chce zakazać edukacji o zagrożeniach związanych z seksem i inicjatyw propagujących tolerancję dla odmienności. W szkołach w których dyrektorzy włączyli się w działania, dzięki którym zmniejsza się ryzyko przemocy psychicznej i fizycznej wobec nieheteroseksualnej młodzieży przeprowadzane były kontrole. W ubiegłym roku odnotowaliśmy w Polsce rekordową ilość prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży –przeszło 2 tys. Statystyka ta bije na alarm i wzywa nasz wszystkich do walki o to, by każde dziecko w szkole czuło się akceptowane.  Na drugim biegunie jest wiele korporacji, które angażują się w działania na rzecz tolerancji dla osób LGBTQ+, a nawet podejmują zdecydowane działania, kiedy dochodzi do mowy nienawiści. Dla przedstawicieli skandynawskich organizacji związkowych, wiele przytaczanych przykładów było szokujących. Jednak nawet nasi rozmówcy nie kryli obaw o przyszłość.  Również w krajach skandynawskich widoczne jest przesunięcie preferencji politycznych w stronę prawicy. We wrześniu ugrupowania prawicowe zdobyły najwięcej głosów w wyborach samorządowych w Norwegii. W Szwecji skrajna prawica jest trzecią siłą w rządzie. Związkowcy spodziewają się prywatyzacji przedszkoli, szkół, szpitali, czy domów opieki –ponieważ kwestia ta jest często poruszana przez polityków prawicy. Obawiają się również zmian w prawie pracy które są szczególnie korzystne dla pracowników, np. regulacji które znacznie ograniczają możliwość zatrudnienia na czas określony i wymuszają ich szybkie przekształcenie na umowy na czas nieokreślony. W Islandii największe obawy związkowców dotyczą prywatyzacji banków, ponieważ przeprowadzona w tym kraju prywatyzacja banku centralnego doprowadziła do poważnego kryzysu w gospodarce.  Kristian Vilhelm Eger Mollestad – wiceprzewodniczący Forskerforbundet, największego w Norwegii związku zawodowego skupiającego naukowców oraz innych pracowników uniwersytetów i szkół wyższych powiedział, że spotkanie dostarczyło całej grupie sporo wiedzy o problemach polskich pracowników, szczególnie jeśli chodzi o sytuację osób LGBTQ+. Dla nas to spotkanie było bardzo wartościowe, a wsparcie koleżanek i kolegów umocniło nas w walce o godność i szacunek dla wszystkich pracowników.

04 października 2023

OPZZ i Forum Związków Zawodowych złożyło skargę do przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na TVP za brak informowania społeczeństwa o przeprowadzonej o akcji protestacyjnej o nazwie „Marsz Gniewu na KPRM”. W imieniu uczestników Marszu Gniewu oraz ich rodzin OPZZ i FZZ domaga się uczciwego oraz równego traktowania w mediach publicznych. Marsz Gniewu był wydarzeniem o ogromnym znaczeniu społecznym, a jego uczestnicy mieli ważne przesłanie do przekazania. Dla wielu pracowników sfery publicznej była to okazja do wyrażenia swojego niezadowolenia i trosk wobec warunków pracy oraz sytuacji społeczno-ekonomicznej. Marsz, zgromadził kilkanaście tysięcy pracowników, o których we wszystkich stacjach TVP nie podano żadnych wiadomości, nawet najmniejszej wzmianki. Żadnych informacji o tym kto, kiedy, a przede wszystkim dlaczego w tak dużej liczbie uczestników manifestował w Warszawie 15 września. Nie było żadnych kadrów, by pokazać skalę tego protestu, nie było przemówień działaczy związkowych ani żadnych innych wystąpień, m.in. z przekazywania postulatów płacowych do Premiera RP, Marszałek Sejmu i Marszałka Senatu. Inne media zrelacjonowały ten protest, a TVP nie relacjonowała go w ogóle - można przeczytać w oficjalnej skardze na TVP, kierowanej do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. OPZZ i FZZ zarzucają nadawcy publicznemu działanie sprzeczne ze wskazanymi w Ustawie o Radiofonii i Telewizji zadaniami medium publicznego, jakim jest TVP S.A., określonymi w art. 21 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, tj. powinności rzetelnego ukazywania wydarzeń i zjawisk w kraju i za granicą. TVP ma zapisany w ustawie o radiofonii i telewizji obowiązek rzetelnego przekazywania informacji, to sytuacja kiedy brak jest takiej informacji, jest łamaniem prawa. Pełna treść Skargi dostępna TUTAJ

03 października 2023

2 i 3 października odbyło się dwudniowe posiedzenie zespołu problemowego OPZZ ds. ochrony pracy. Członkinie i członkowie zespołu omawiali m. in. Sprawozdanie z działalności PIP za 2022 rok oraz dokonują oceny współpracy organizacji związkowych OPZZ z PIP. Biuro prasowe OPZZ Część szkoleniową poświęcono współdziałaniu i działalności Społecznego Inspektora Pracy, Inspektora PIP i związków zawodowych oraz możliwościach ochrony praw migrantów zgodnie z najnowszymi relacjami.