06 marca 2025

Równe traktowanie osób w życiu gospodarczym i społecznym bez względu na płeć to cel, który wciąż wymaga systemowych i konsekwentnych działań. Jednym z przejawów równego traktowania są dysproporcje płacowe. W 2023 r. luka płacowa (różnica wynagrodzeń ze względu na płeć) w Unii Europejskiej była na poziomie 12% a w Polsce - 7,8%. Nie powinno nas to jednak satysfakcjonować, realne różnice w płacach kobiet i mężczyzn są znacznie większe a dane nie odzwierciedlają sytuacji w całej gospodarce. Ponadto, w 2020 r. luka płacowa wynosiła 4,8%! Kobiety nadal też napotykają wiele barier w łączeniu obowiązków prywatnych z zawodowymi, mają mniejsze szanse na awans, godziwe zarobki a później emeryturę. Aż 19, 6 proc. emerytek jest zagrożonych ubóstwem a ponad 60% kobiet ma emerytury niższe niż 2200 zł! Kobiety żyją dłużej ale krócej w zdrowiu. Są mniej aktywne na rynku pracy, w ciągu całego życia pracują zawodowo 5 lat krócej niż mężczyźni. To niewykorzystany potencjał dla gospodarki, firm oraz budżetów osobistych i domowych. Wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku produkcyjnym wynosi 82 proc. dla mężczyzn i 76 proc. dla kobiet. Szczególnie widoczne są różnice w poziomie zatrudnienia pracowników w grupie potencjalnych rodziców małych dzieci. Kobiety żyją dłużej ale krócej w zdrowiu. Przeznaczają więcej czasu na obowiązki domowe niż mężczyźni. Wykonują wiele ‘niewidzialnej pracy’, która nie jest doceniana a dzięki której nasze społeczeństwo może funkcjonować. W 2023 r. prace domowe i opieka nad osobami zależnymi zajmowały mężczyznom 11,2% dobowego czasu natomiast kobietom 18,2%. Mężczyźni przeznaczają z kolei więcej dobowego czasu na pracę zawodową niż kobiety (16,4% versus 10,2%). Wszystkim jednak praca zajmuje niestety co raz więcej czasu. Stereotypy o roli kobiet i mężczyzn wpływają na podział ról społecznych i postrzeganie osób w zależności od płci. Wpływają one na postawy i zachowania, aktywność zawodową, warunki zatrudnienia i przebieg ścieżki zawodowej. W rezultacie uprzedzeń dochodzi do dyskryminacji na etapie rekrutacji, negocjacji płacowych, procesu aktualizacji płac, decyzji o awansach. Aż 57% kobiet deklaruje, że stawia się im wyższe wymagania aniżeli mężczyznom i oczekiwane są od nich wyższe kompetencje. Aż 58% Polaków i Polek zgadza się z stwierdzeniem, że kobiety powinny przekładać obowiązki rodzinne nad karierę zawodową. To 5 najwyższy wynik w Europie! Brak świadomości nierównego traktowania stanowi newralgiczną barierę dla zmian, dlatego edukacja jest w tym obszarze kluczowa. Jedynie 33% Polaków wie, że dyskryminacja na rynku pracy zakazana przez prawo a aż 40% nie ma wiedzy, jakie uprawnienia mają osoby doświadczające dyskryminacji w obszarze zatrudnienia. W wielu firmach występuje przekonanie, że wszyscy są tak samo traktowani a związku z tym podejmowanie działań równościowych nie jest potrzebne. Brak wiedzy powoduje, że osoby w całkowicie w dobrej wierze podchodzą do informacji dotyczących nierównego traktowania z dużą rezerwą i negują bądź umniejszają skalę nierówności. Nie mają też umiejętności, aby prezentować postawy niedyskryminacyjne czy wdrażać rozwiązania równościowe i przeciwdziałać dyskryminacji. Trudno o większą aktywność zawodową kobiet, jeśli w Polsce w 2022 r. działało jedynie 5,3 tys. placówek opieki nad dziećmi w wieku do lat 3., w tym aż 74,8% z nich były to placówki prywatne. Aż 44.6% gmin ogółem i 49% gmin wiejskich nie oferuje żadnej formy opieki dla najmłodszych dzieci. Opieka długoterminowa jest w 80% świadczona nieformalnie. Nakłady publiczne na ten cel w Polsce to według Eurostatu 0,5% PKB (średnia unijna 1,7%) i były cztery razy niższe niż średnia OECD (2%). Widać, jak wolno zmieniające się wzorce kulturowe wpływają nie tylko na zachowania społeczne ale też politykę państwa, w tym organizację szeroko pojętych usług publicznych w obszarze np. instytucjonalnej opieki nad osobami zależnymi. Przerwy w zatrudnieniu kobiet ograniczają ich szanse do wyższe zarobki i awans. Obecnie jedynie 17% kobiet zajmuje kluczowe stanowiska decyzyjne w Polsce, w zarządach spółek udział kobiet wynosił 14%, a na stanowisku prezeski zarządu jedynie 5%. Na rynku pracy widoczna jest segregacja według płci. Najwięcej kobiet pracuje w sektorze opieki zdrowotnej i pomocy społecznej oraz edukacji, gdzie kobiety stanowią odpowiednio 82,0% i 79,6% pracujących. Przewaga mężczyzn pracuje natomiast w takich sekcjach gospodarki jak budownictwo oraz górnictwo i wydobywanie, gdzie ich udział wynosi blisko 90%. Mniej niż 10% mężczyzn zajmuje się za to pielęgniarstwem i jest farmaceutami, ale aż 67% to specjaliści techniczni. Wybór branży, w której się pracuje wpływa później na wysokość zarobków a ten to najczęściej wynik wyborów edukacyjnych oraz preferencji. Jedynie 15,9% kobiet kończy uczelnie na kierunku technologie informacyjne, 39% wynosi z kolei odsetek absolwentek uczelni na kierunkach technika, przemysł, budownictwo. Dla porównania 82% udział kobiet absolwentek uczelni kierunku ochrona zdrowia, 83,5% kierunku kształcenie. OPZZ w oparciu o Program OPZZ na lata 2022-2027 dąży do równego traktowania niezależnie od płci w każdej dziedzinie życia społecznego i gospodarczego państwa. Jednym z postulatów OPZZ jest równe wynagradzanie pracowników za tą samą pracę lub pracę tej samej wartości niezależnie od płci. Z tym większą satysfakcją przyjęliśmy uchwalenie przez Parlament Europejski dyrektywy w sprawie przejrzystości wynagrodzeń. Mechanizmy w niej zawarte mają zwiększyć dostęp do informacji, transparentność ustalania płac i ochronę przed nierównym traktowaniem. Musimy w Polsce jak najszybciej wdrożyć dyrektywę w sprawie przejrzystości wynagrodzeń, da ona bowiem także i nam, związkom zawodowym, dodatkowe narzędzia pozwalające monitorować płace w przedsiębiorstwach w podziale na płeć i domagać się działań naprawczych. Zasada, że o pieniądzach się nie rozmawia trzyma się w kraju mocno i znajduje odbicie nie tylko w procesie rekrutacji, ale także przez cały okres zatrudnienia. Wiedzę na temat zarobków swoich współpracowników deklaruje zaledwie 14% pracowników a ponad połowa z nich przyznaje, że w ich miejscu pracy nie ma jawności wynagrodzeń. Zmiany jednak następują - szczególnie wśród osób młodych, które otwarcie rozmawiają o zarobkach. Nadal jednak w wielu firmach zamiast przejrzystości spotykamy tajność zasad wynagradzania i niedostępność siatek płac, niespójne opisy stanowisk i zakresy obowiązków pracowników, nieprzejrzyste zasady premii, nagród i awansów, zobowiązywanie pracowników do zachowywania informacji o wynagrodzeniu w poufności czy nierówne i dyskryminacyjne zachowania. To praca domowa do odrobienia przez pracodawców. Nie czekając na dyrektywę, nasze organizacje członkowskie już podejmują działania na rzecz równego traktowania pracowników. Wykorzystując uprawnienia związkowe pytają pracodawców o płace w podziale na płeć w poszczególnych kategoriach zaszeregowania i grupach stanowisk. Tam gdzie dochodzi do nierówności płacowych działają w dialogu społecznym w celu ich likwidacji. Przewidywalny, sprawiedliwy system wynagradzania ma większy wpływ na zadowolenie pracowników niż sam poziom wynagrodzeń. Firmy, które przestrzegają prawa dotyczącego równego traktowania zwiększają szansę pozyskania pracowników i dobre relacje biznesowe z kontrahentami. To istotne zwłaszcza przy obecnie kurczących się zasobach pracowników. Ponadto, firmy, które mają w swoich zarządach kobiety, osiągają przeciętnie lepsze wyniki finansowe niż firmy niemające kobiet we władzach, są bardziej innowacyjne i konkurencyjne. Złożoność wyzwań z obszaru równego traktowania pokazuje, że w działania zaangażowany powinien być zarówno rząd jak i partnerzy społeczni – organizacje pracodawców i związki zawodowe. Dotychczasowe krajowe programy działań na rzecz równego traktowania nie są efektywne. Czas na przyspieszenie transformacji prowadzącej do równego traktowania w Polsce! (KP)

04 lutego 2025

Strona pracowników i strona pracodawców Rady Dialogu Społecznego przyjęła uchwałę nr 137, w której zwraca uwagę na istotny problem związany z dokumentowaniem wydatków na bony żywieniowe. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej Przedstawiciele pracowników i pracodawców wskazali w uchwale, że obowiązek zbierania i archiwizowania paragonów przez pracowników i pracodawców stanowi nadmierne obciążenie administracyjne, które zniechęca firmy do oferowania tego typu benefitu. Przez wiele lat uznawano, że wystarczającym dowodem prawidłowego wykorzystania bonów były regulamin wewnętrzny firmy oraz oświadczenie pracownika. Sytuację zmieniło stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 4 października 2023 r., które zaostrzyło zasady dokumentowania wydatków, co oznacza obowiązek gromadzenia paragonów. W praktyce skutkuje to koniecznością przechowywania setek, a nawet tysięcy nietrwałych dokumentów, które nie są pełnoprawnymi dowodami księgowymi. Strona pracowników i strona pracodawców Rady Dialogu Społecznego wezwała rząd do pilnego podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu usunięcia nadmiernych obciążeń administracyjnych. Postuluje także waloryzację limitu kwotowego umożliwiającego stosowanie preferencji dla bonów żywieniowych. Strona społeczna zdeklarowała także gotowość do współpracy nad wprowadzeniem nowych regulacji. Z treścią uchwały nr 137 można zapoznać się TUTAJ. Więcej na ten temat można znaleźć TUTAJ (nq)

31 stycznia 2025

Eurofund (Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy) opracował informację podsumowującą ustalenia wysokości płac minimalnych w państwach Unii Europejskiej na 2025 rok. Autorzy analizy sugerują wpływ dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE na te ustalenia. Choć wdrożenie dyrektywy opóźnia się w wielu państwach, wartości referencyjne zawarte w jej przepisach (relacja płacy minimalnej do 50% średniej płacy lub 60% mediany wynagrodzeń) już mają oddziaływać na dialog społeczny w zakresie płac. Wskazano, że generalne osłabienie procesów inflacyjnych spowodowało mniejszy wpływ poziomu inflacji na ustalanie wysokości płacy minimalnej na 2025 r. w porównaniu do lat poprzednich. Krajowe płace minimalne wzrosły między 1 stycznia 2024 r. a 1 stycznia 2025 r. we wszystkich krajach z wyjątkiem Cypru. W 2025 r. nastąpił: znaczący wzrost płacy minimalnej w większości państw członkowskich Europy Środkowej i Wschodniej: o prawie 23 % w Rumunii; 15% w Chorwacji i Bułgarii; 12% na Litwie; ok. 10% w Czechach i Polsce; 9% na Węgrzech i Słowacji; i 8% w Estonii; znaczny wzrost, powyżej 6%, w Grecji, Irlandii i Portugalii; i nieco poniżej 6% w Holandii i Łotwie; umiarkowany wzrost - nieco poniżej 4% - na Malcie, w Belgii, Niemczech, Luksemburgu, natomiast we Francji i Słowenii o 2%; Cypr nie dokonał zmiany wysokości płacy minimalnej w 2025 r., ponieważ nowa ustawowa płaca minimalna została po raz pierwszy wyznaczona w 2024 r., a korekta jest przewidziana na co drugi rok. Natomiast w Hiszpanii nadal trwają negocjacje w sprawie wysokości płacy minimalnej. Średni wzrost płacy minimalnej w UE między styczniem 2024 a styczniem 2025 r. wyniósł ponad 7%. Wejście w życie unijnej dyrektywy spowodowało nowe ustalenia w państwach członkowskich UE m.in.: w Estonii partnerzy społeczni uzgodnili z rządem ramy, które mają zapewnić, że płaca minimalna osiągnie 50% średniej płacy do 2027 r. w Bułgarii rząd oparł swoją decyzję na sprawie płacy minimalnej na 2025 r. na przepisach z 2023 r., które określają poziom płacy minimalnej na poziomie 50% płacy przeciętnej. w Rumunii rząd zadeklarował dążenie do osiągnięcia przez płacę minimalną 50% średniej płacy (w 2025 r. relacja wynosi 47%), w nowych przepisach dotyczących płacy minimalnej ustalonych w dialogu trójstronnym. W Czechach ustalono cel, zgodnie z którym płaca minimalna płaca minimalna ma osiągnąć 47% średniej płacy do 2029 r. Na Słowacji, od 2019 r., płaca minimalna jest związana z 60% przeciętnego wynagrodzenia. W 2020 r. relacja została zmniejszona do 57% w związku z pandemią COVID-19. Ruch ten został odwrócony w październiku 2024 roku, kiedy parlament zatwierdził ustawę ustalającą płacę minimalną w wysokości co najmniej 60% przeciętnej płacy), chyba że partnerzy społeczni zgodzą się na wyższą stawkę. Mimo to, decyzja rządu o podwyższeniu płacy minimalnej z 750 euro do 816 euro od 1 stycznia 2025 r. oznacza, ze relacja ta jest niższa niż 60%. Oczekuje się zatem, że aktualizacja płacy minimalnej na 2026 r. spowoduje osiągnięcie tej relacji. W Irlandii płaca minimalna za styczeń 2025 r. została ustanowiona na poziomie umożliwiającym osiągnięcie przez płacę minimalną 60% mediany wynagrodzeń do 2026 r. Na Malcie czteroletni plan podwyższenia krajowej płacy minimalnej jest w drugim roku realizacji, w oparciu o trójstronne porozumienie z 2023 r. oraz zalecenia wydane przez krajową Komisję ds. Niskich Płac. W Grecji przedmiotem dialogu jest obecnie propozycja ustalania płacy minimalnej na podstawie określonego mechanizmu do 2027. W rezultacie od 1 stycznia 2025 r. w poszczególnych państwach UE płaca minimalna wynosi: w Rumunii: 4 050 RON miesięcznie; Chorwacji: 970 euro miesięcznie; Litwie: 1 038 euro miesięcznie; Czechach: 20 800 CZK miesięcznie; Polsce: 4 666 zł miesięcznie; na Węgrzech: HUF 290,800 miesięcznie; Słowacji: 816 euro miesięcznie; Estonii: 886 euro miesięcznie; Grecji: 832 euro miesięcznie; Irlandii: 13,50 euro za godzinę; Portugalii: 870 euro miesięcznie; Holandii: 14,06 euro za godzinę; na Litwie: 740 euro miesięcznie; Malcie: 222,78 euro za tydzień; Belgii: 2 070.48 euro za miesiąc; Niemczech: 12,82 euro za godzinę; Luksemburgu: 2 637,79 GBP na miesiąc; Francji: 1 801,80 euro miesięcznie; Słowenii: 1 277,70 euro miesięcznie; na Cyprze: 1000 euro miesięcznie. (oprac. KP)

13 stycznia 2025

Prezydent RP podpisał ustawę o Radzie Fiskalnej. OPZZ było zaangażowane w prace legislacyjne nad tą ustawą, bowiem zawarto w niej przepisy likwidujące niektóre uprawnienia Rady Dialogu Społecznego związane z udziałem Rady w procesie uchwalania ustawy budżetowej. Przez to zmniejszały rolę dialogu społecznego w procesie kształtowania polityki budżetowej państwa. Pisaliśmy o tym tutaj: https://www.opzz.org.pl/aktualnosci/kraj/2024/x/pa... Podpis Prezydenta RP pod ustawą przesądził o likwidacji obowiązku przygotowywania przez stronę rządową i przedstawiania Radzie Dialogu Społecznego co roku założeń projektu budżetu państwa. Dotychczas dialog społeczny w tej sprawie realizowany był w RDS w czerwcu każdego roku a strona społeczna Rady mogła wspólnie bądź odrębnie przedstawić stronie rządowej stanowisko dotyczące założeń projektu budżetu państwa na kolejny rok. OPZZ protestował przeciwko likwidacji tej kompetencji RDS, jednak Parlament nie zmienił decyzji Rady Ministrów w tej sprawie. Jednocześnie, udział OPZZ w pracach legislacyjnych nad ustawą o Radzie Fiskalnej przekonał stronę rządową i Parlament do korekty niektórych pierwotnie planowanych zmian. Aby tak się stało, przygotowaliśmy opinię do projektu ustawy, współtworzyliśmy stanowiska RDS w tej sprawie, kierowaliśmy do Sejmu i Senatu RP uwagi do poszczególnych przepisów oraz braliśmy udział w posiedzeniach komisji. Wspierali nas przedstawiciele KP Razem. I tak, wbrew pierwotnym planom, strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego będą nadal otrzymywać od strony rządowej co roku prognozę makroekonomiczną, na podstawie której prowadzony będzie dialog w sprawie wzrostu wynagrodzeń, w tym minimalnego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzeń w sferze budżetowej, oraz emerytur i rent. Doprecyzowano także tryb pracy RDS przy ww. negocjacjach na 2026 r. Ponadto, w dalszym ciągu projekt ustawy budżetowej będzie zawierał opis celów społecznych i gospodarczych ustawy uzasadniający wydatki i dochody budżetowe. Na wniosek m.in. OPZZ, wprowadzono także do ustawy o Radzie Fiskalnej obowiązek przedstawiania Radzie Dialogu Społecznego przez stronę rządową średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego lub zmienionego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego, w celu konsultacji z partnerami społecznymi. Warto odnotować, że obowiązek zaangażowania partnerów społecznych w proces unijnego zarządzania gospodarczego na poziomie krajowym wynika wprost z unijnych przepisów przyjętych w kwietniu 2025 r., jednak przez dłuższy czas strona rządowa negatywnie odnosiła się do wpisania wprost do krajowego porządku prawnego udziału RDS w procesie tworzenia ww. dokumentów. (KP)

30 grudnia 2024

Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosić 4666 zł (3510,92 zł netto). Płaca minimalna wzrośnie w porównaniu do obecnie obowiązującej o 366 zł. Minimalna stawka godzinowa została ustalona w wysokości 30,50 zł. Wzrost płacy minimalnej jest niezbędny do utrzymania jej siły nabywczej w związku ze rosnącymi kosztami życia. Płaca minimalna musi być adekwatna, czyli pozwalać pracownikowi na godziwe życie. Jej ustalanie ma szereg pozytywnych konsekwencji, w tym na wzrost płac ogółem w gospodarce czy skłonność do inwestycji przedsiębiorstw. Niestety, problemem w Polsce jest zjawisko spłaszczenia wynagrodzeń, wynikające z niewystarczającego wzrostu wynagrodzeń powyżej wysokości płacy minimalnej. Wynika ono przede wszystkim z niechęci pracodawców do negocjacji płacowych, większego dzielenia się zyskiem uzyskanym z działalności biznesowej oraz niskich nakładów budżetowych na sektor publiczny, przez które nie ma przestrzeni do sprawiedliwego rozkładu wynagrodzeń. Dlatego OPZZ, wnioskuje nie tylko o wyższe nakłady na usługi publiczne. Apelujemy o systemowe rozwiązania wypracowane na forum Rady Dialogu Społecznego, które pozwalają ukształtować płace w sektorze finansów publicznych w sprawiedliwy sposób. Przygotowaliśmy także listę działań, dzięki wdrożeniu których rokowania zbiorowe zostaną wzmocnione w gospodarce. Mamy także świadomość, że na ostateczną kwotę wynagrodzenia do dyspozycji pracownika znaczący wpływ ma system podatkowy. Uważamy, że praca na umowę o pracę, a przez to przestrzegania prawa pracy, musi się bardziej opłacać. Dlatego proponujemy reformę systemu podatkowego: zwiększenie pracowniczych kosztów uzyskania przychodu, kwoty wolnej od podatku dodanie progów i stawek podatkowych oraz ich coroczną waloryzację, tak by były adekwatne do rosnących dochodów pracowników. (KP)

16 grudnia 2024

W dniu 12 grudnia br. obradował Zespół ds. polityki gospodarczej i finansów publicznych oraz Zespół ds. sprawiedliwej transformacji. Zespoły mają w OPZZ rolę doradczą. Posiedzeniu Zespołu ds. polityki gospodarczej i finansów publicznych przewodniczył Zygmunt Mierzejewski, natomiast Zespołu ds. sprawiedliwej transformacji, Artur Wilk. W Zespołach uczestniczyli, przewodniczący OPZZ, Piotr Ostrowski oraz wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz. Zapoznano się z informacją dotyczącą stanu implementacji dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej oraz stanowiskiem Rady OPZZ w tej sprawie. W tym kontekście dyskutowano o roli płacy minimalnej systemie wynagradzania pracowników sektorze publicznym i prywatnym, zjawisku spłaszczenia wynagrodzeń oraz stanie negocjacji płacowych u pracodawców a także nastrojach społecznych związanych z warunkami zatrudnienia. Informacji udzielali m.in. przewodniczący: Elżbieta Aleksandrowicz, Artur Wilk oraz Jolanta Palczewska-Kozioł. Tę część poprowadziła Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. Sytuację w sektorze chemicznym, w tym w spółkach Grupy Azoty Puławy przedstawił przewodniczący Wojciech Kozak. Zwrócił przy tym uwagę na nierówną konkurencję ze strony państw trzecich oraz konieczność reakcji skutecznie wpierających sektor chemiczny na poziomie unijnym. Następnie omówiono kondycję sektora motoryzacyjnego, w oparciu o informacje przedstawione przez przewodniczących: Mirosława Grzybka oraz Ireneusza Ćwira. Omówiono także bieżącą sytuację w sektorze energetycznym. Członkowie Zespołu z branży górniczej, m.in. przewodniczący: Bogumił Tyszkiewicz i Adam Olejnik, poinformowali o wyzwaniach związanych z zatrudnieniem i brakiem decyzji w sprawie polityki przemysłowej i klimatycznej państwa. Przewodniczący Wojciech Rajchel poinformował o utworzeniu w ramach opolskiego WRDS zespołu ds. transformacji, którego rolą będzie regionalny dialog w sprawie transformacji klimatycznej – zadeklarował w związku z tym współpracę i koordynację działań w tym obszarze w ramach OPZZ. Maciej Zaboronek z Wydziału Polityki Gospodarczej przedstawił działania związane z pracami rządu nad Krajowym Planem na rzecz Energii i Klimatu, w tym spotkania konsultacyjne ze stroną społeczną w tej sprawie. Następnie porozmawiano na temat działań akcji protestacyjno-informacyjnej OPZZ „Transformacja nie likwidacja”. Zygmunt Mierzejewski przeprowadził konsultacje społeczne proponowanych zmian w programie FENG oraz FENIKS. (oprac. KP)

13 grudnia 2024

W Senacie RP trwają prace nad ustawą budżetową na rok 2025. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, skierowała pisemną opinię OPZZ do Senatu RP, w której przedstawiliśmy uwagi konfederacji do ustawy budżetowej na kolejny rok. Braliśmy także udział w senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, w trakcie której nasze stanowisko skoncentrowaliśmy na obszarze kształtowania w ustawie budżetowej wynagrodzeń pracowników sfery finansów publicznych. Przedstawiliśmy wniosek o co najmniej 15% wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej w miejsce planowanego w ustawie 5% wskaźnika wzrostu płac w sferze budżetowej. Ze względu na szacowaną na kolejny rok wysokość inflacji wskaźnik ten nie przełoży się bowiem na realną podwyżkę wynagrodzeń i nie poprawi warunków życia pracowników sfery finansów publicznych. Utrwali jedynie spłaszczenie wynagrodzeń: zjawisko to jest nie tylko szkodliwe dla warunków życia pracowników ale też funkcjonowania administracji i jakości usług publicznych, dlatego wymaga systemowego rozwiązania. Niestety, Komisja – dostrzegając problem poziomu płac w administracji publicznej i potrzebę wyższych nakładów na ich finansowanie – nie zdecydowała się na zmianę ustawy budżetowej na kolejny rok i zwiększenie nakładów na płace sfery budżetowej w 2025 r. - w związku ze stanem finansów publicznych. W przyszłym tygodniu odbędzie się plenarne posiedzenie Senatu RP, którego przedmiotem będzie ustawa budżetowa na rok 2025. W posiedzeniu senackiej Komisji uczestniczyła w imieniu OPZZ Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

13 grudnia 2024

Grupa ds. Semestru Europejskiego, która działa w ramach Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) zorganizowała w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie spotkanie konsultacyjne z partnerami społecznymi, reprezentacją organizacji pozarządowych oraz ekspertami Przedstawicielstwa. EKES jest organem doradczym Rady, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Tego typu spotkania są realizowane od 2021 r. w celu zebrania stanowisk organizacji pozarządowych w sprawie zarządzania gospodarczego w UE. Dyskutowano przede wszystkim o Zaleceniach Rady UE skierowanych do Polski, proponowanych reformach i inwestycjach na rzecz realizacji ww. Zaleceń oraz sposobie ich wdrażania. W dyskusji OPZZ odniósł się do treści Zaleceń Rady. Zwróciliśmy uwagę, że Zalecenia Rady dotyczące ograniczenia deficytu finansów publicznych, choć zasadne z punktu widzenia stabilności finansów publicznych nie powinny negatywnie wpływać na finansowanie usług publicznych i wynagrodzenia pracowników sektora finansów publicznych a także odpowiednią wysokość inwestycji wspierających sprawiedliwą transformację klimatyczną i cyfrową. Tym bardziej, że polityki unijne wymagają poniesienia znaczących nakładów publicznych na poziomie krajowym np. na rzecz realizacji polityki klimatycznej. W obszarze polityki energetycznej zalecanej przez Radę UE przedstawiliśmy programowe stanowisko OPZZ w sprawie sprawiedliwej transformacji klimatycznej, które koncentruje się na ochronie miejsc pracy i grup społecznie wrażliwych. Przypomnieliśmy nasz postulat dotyczący przygotowania przez rząd polityki przemysłowej państwa, koordynacji działań w obszarze polityki gospodarczej państwa realizowanej przez poszczególne ministerstwa oraz wnioski dotyczące projektu aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu. Podkreśliliśmy przy tym potrzebę działań KE na rzecz ochrony unijnego przemysłu, jeśli ma skutecznie konkurować z państwami trzecimi i realizować zobowiązania unijne. Wskazaliśmy także treści jakich Zaleceń Rada UE nie przyjęła wobec Polski, choć są one kluczowe z punktu widzenia pracowników i społeczeństwa. Mówiono choćby o wykluczeniu komunikacyjnym, skali ubóstwa czy prawie do równego traktowania niezależnie od płci, którego przestrzeganie powinno być elementem oceny praworządności kraju. Oceniliśmy krajowy i unijny dialog społeczny w obszarze zarządzania gospodarczego UE oraz jego formalną organizację, która nie sprzyja realizacji konsultacji społecznych w sprawie dokumentów przyjmowanych w jego ramach oraz prowadzenia dialogu społecznego, w tym negocjacji i ustalania stanowisk. Działania organów w ramach Semestru Europejskiego zazwyczaj nie wykraczają poza informowanie i konsultowanie, a jakość ich realizacji ma różną jakość. Na spotkaniu z EKES partnerzy społeczni jednogłośnie ocenili negatywnie brak przeprowadzenia przez rząd konsultacji społecznych średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego, którego przygotowanie, wdrażanie i monitorowanie włączono do Semestru Europejskiego w kwietniu br. Jednocześnie przedstawiliśmy członkom EKES zakres ustawy o Radzie Fiskalnej (jest obecnie przedmiotem prac Senatu RP), która ogranicza kompetencje Rady Dialogu Społecznego w procesie tworzenia budżetu państwa oraz nie przewiduje prawa RDS do konsultowania planów budżetowo-strukturalnych. Ww. działania legislacyjne idą wbrew prawu krajowemu i unijnego, powinny być zatem w naszej ocenie przedmiotem analizy EKES i Komisji Europejskiej w ramach Semestru Europejskiego. W trzeciej części spotkania dokonano analizy reform i inwestycji przewidzianych w Krajowym Planie Odbudowy wspieranym finansowo ze środków Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Wyniki spotkania zostaną podsumowane w raporcie informacyjnym EKES i przedstawione Komisji Europejskiej. OPZZ na spotkaniu reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

13 grudnia 2024

W dniu 12 grudnia br. w siedzibie OPZZ obradował Zespół ds. równości, który poprowadziła jego przewodnicząca, Barbara Kutrowska. W Zespole ds. równości uczestniczyli przewodniczący OPZZ, Piotr Ostrowski oraz Barbara Popielarz, wiceprzewodnicząca OPZZ. Członkinie i Członkowie Zespołu przedyskutowali zmiany przepisów przewidziane w projekcie ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich. Omówili także aktualną informację Głównego Urzędu Statystycznego dotyczącą dobowego budżetu czasu ludności w 2023 r., która pozwala ocenić czas przeznaczany przez kobiety i mężczyzn na pracę i obowiązki domowe pod kątem zagadnień równościowych. Kwestie te przedstawił Michał Polakowski z Wydziału Polityki Społecznej OPZZ. W trakcie Zespołu odbyło się również szkolenie pn. Zwiększenie inkluzywności w miejscu pracy. Przypadek osób LGBTQIA+, które poprowadził Patryk Kocięda zrzeszony w FZZP Przemysłu Spożywczego. Zespół zapoznał się również ze stanem implementacji dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej oraz zakresem Stanowiska Rady OPZZ w tej sprawie przyjętym 12 grudnia br. Kwestie te przedstawiła Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ. Ponadto, w trakcie posiedzenia Zespołu zrealizowano konsultacje proponowanych zmian w ramach przeglądu śródokresowego Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). Temat ten prezentował Zygmunt Mierzejewski, ekspert OPZZ ds. funduszy strukturalnych. Zebrano także propozycje obszarów tematycznych oraz działań, którymi Zespół będzie zajmował się w kolejnym roku. (KP)

06 grudnia 2024

7 grudnia od godz. 10:00 w Gliwicach odbędzie się manifestacja pracowników przemysłu hutniczego i metalowego. Jest związana przedłużającą się złą kondycją sektora i brakiem odpowiedniej reakcji władz na zaistniałą sytuację. Problemy branży zgłaszane przez pracowników sygnalizujemy już od wielu miesięcy. Wiążą się z wygaszaniem pieców hutniczych i spadkiem produkcji, co przekłada się na zwolnienia i postoje w pracy zakładów. Przyczyną jest m.in. duży import stali z zagranicy, produkowanej często bez poszanowania standardów środowiskowych i pracowniczych za to ze wsparciem publicznym. Problemy dotyczą spółek prywatnych, ale też należących do skarbu państwa jak Huta Łabędy czy Huta Pokój. W związku z tym przedstawiciele pracowników ze Związku Zawodowego Pracowników Huty Łabędy wspierani przez Federację Związków Zawodowych Metalowców i Hutników oraz związkowców z innych organizacji inicjują protest w Gliwicach - siedzibie Huty Łabędy. Tłem i okazją do zwrócenia uwagi na problem przez opinię publiczną jest rozpoczęcie w tym mieście kampanii wyborczej przez kandydata na prezydenta partii rządzącej – Rafała Trzaskowskiego. „Chcemy pokazać jak ważne są dla nas miejsca pracy w przemyśle, gdzie brak inwestycji i systemowych rozwiązań w niedługiej perspektywie doprowadzi do likwidacji dobrej jakości miejsc pracy. Nasz niepokój dotyczy nie tylko hutnictwa, ale też koksownictwa, górnictwa i branży automotive, która miała zastąpić przemysł ciężki” – mówi Artur Jacek Wilkoń przewodniczący ZZP Huty Łabędy i wiceprzewodniczący FZZMiH. (MZ)