06 września 2022

Jak wynika z analizy Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ), średni roczny rachunek za energię wynosi obecnie więcej niż miesięczne płace nisko opłacanych pracowników w większości państw członkowskich Unii Europejskiej. Ostatnie dane wskazują, że, przed rozpoczęciem kryzysu energetycznego, około 9,5 miliona pracujących osób w UE miało trudności z opłaceniem rachunków za energię. Obecnie koszty gazu i energii elektrycznej wzrosły w całej Europie o 38% w porównaniu z rokiem ubiegłym.  Drastyczny wzrost kosztów energii spowodował, że w wielu państwach UE pracownicy zarabiający płacę minimalną muszą przeznaczyć równowartość miesięcznej pensji lub więcej, aby utrzymać w ciągu roku włączone oświetlenie i ogrzewanie w domu. EKZZ wzywa przywódców do podjęcia zdecydowanych działań w celu położenia kresu niezrównoważonym podwyżkom cen energii w Europie. EKZZ skierowała do Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, postulaty działań na rzecz pracowników. EKZZ stoi na stanowisku, że ten kryzys jest napędzany przez nadmierne zyski - nie płace. Płace nie są przyczyną inflacji i to pracownicy są ofiarami tego kryzysu, ponieważ wartość ich zarobków spada, podczas gdy ceny towarów codziennego użytku rosną.  Pogłębiają się istniejące nierówności, a najbardziej dotyka to pracowników o niskich zarobkach przez co znajdujące się one w szczególnie trudnej sytuacji. Pracodawcy, rządy i UE są odpowiedzialni za podjęcie pilnych działań w celu rozwiązania kryzysu związanego z kosztami utrzymania. Polityka cięć znana z poprzedniego kryzysu finansowego w 2008 r. nie może się powtórzyć. Konieczne jest zapewnienie podwyżek wynagrodzeń, nadzwyczajne wsparcie dla rodzin borykających się z problemami wynikającymi z kryzysem energetycznym, ograniczenie cen, opodatkowanie nadmiernych zysków niektórych firm i redystrybucja publicznych środków finansowych na rzecz najbardziej potrzebujących. EKZZ postuluje: Podwyżki płac, aby sprostać wzrostowi kosztów życia i zapewnić pracownikom sprawiedliwy udział we wzroście wydajności, a także podjęcie działań promujących negocjacje zbiorowe jako najlepszy sposób na osiągnięcie sprawiedliwego wynagrodzenia i zrównoważonej gospodarki. Wprowadzenie świadczeń przeznaczonych dla osób, które mają trudności z opłaceniem rachunków za energię, zakupem płatności i zapłaceniem czynszu. Prawo do zapewnienia pożywienia i do ciepłego domu to prawa człowieka, które należy chronić. Należy zakazać odłączania od sieci. Należy wprowadzić limity cenowe, zwłaszcza w odniesieniu do kosztów rachunków za energię, oraz ustanowić podatek od nadmiernych zysków przedsiębiorstw energetycznych i innych firm korzystających na obecnej sytuacje, aby zapewnić, że nie będą one korzystać na tym kryzysie. Ustanowienie krajowych i europejskich antykryzysowych środków wsparcia w celu ochrony dochodów i miejsc pracy w przemyśle, usługach i sektorze publicznym, w tym środki typu SURE służące ochronie miejsc pracy a także do finansowaniu świadczeń społecznych służących ograniczeniu kryzysu i kontynuowaniu procesu sprawiedliwej transformacji. Należy przeprowadzić reformy funkcjonowania rynku energetycznego UE, w tym uznać, że energia jest dobrem publicznym. Konieczne jest zwiększenie inwestycji w ekologiczną energię. Zapewnienie udziału związków zawodowych w opracowaniu i wdrożeniu instrumentów antykryzysowych poprzez dialog społeczny. To metoda skutecznego zarządzania kryzysem. Zastępca sekretarza generalnego EKZZ, Esther Lynch, powiedziała:"Miliony pracujących już przed tym kryzysem miały trudności z opłaceniem rachunków, a teraz są proszeni o zapłacenie gwałtownie rosnących kosztów energii wynagrodzeniami, które tracą na wartości przez inflację."."Za danymi statystycznymi kryją się prawdziwi ludzie, którzy muszą podejmować coraz trudniejsze decyzje o tym, czy mogą sobie pozwolić na włączenie ogrzewania lub gotowanie ciepłych posiłków dla swoich dzieci. Tymczasem spółki energetyczne cieszą się rekordowymi zyskami na swój koszt.Politycy muszą opanować ten kryzys. Nadszedł czas na godziwe podwyżki wynagrodzeń, ograniczenie cen energii, wprowadzenie podatku od nadmiernych zysków oraz nadzwyczajnego wsparcia dla najbiedniejszych gospodarstw domowych.". (oprac. KP)

05 września 2022

Bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów w trakcie kolejnej fali epidemii COVID - 19, sytuacja zdrowotna i zabezpieczenie opieki mieszkańcom Domów Pomocy Społecznej oraz bieżące wyzwania w obszarze psychiatrii dziecięcej - to tematy dyskutowane podczas posiedzenia doraźnego Zespołu problemowego ds. ochrony zdrowia RDS. Oceniliśmy także stan realizacji Rekomendacji Zespołu w zakresie problemów ochrony zdrowia w czasie pandemii. Informacja bieżąca o stanie epidemii COVID - 19 to stały punkt zespołu ,,covidowego”, prezentowany przez przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia. Obecna sytuacja pandemiczna jest oceniana przez resort zdrowia jako stabilna.Wskazano, że skala zakażeń koronawirusem jest na bieżąco monitorowana (około 500 przypadków dziennie), stałe jest także wsparcie sprzętowe udzielane podmiotom leczniczym. Odnotowuje się spadkową tendencję hospitalizacji (poniżej 3 tys. pacjentów na oddziałach szpitalnych), testowanie odbywa się na bieżąco w ramach bezpłatnych testów pozyskiwanych przez podmioty lecznicze. Na mocy nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia br. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z dnia 29 sierpnia, poz. 1817) – przedłużono do końca września br. obowiązek noszenia maseczek w podmiotach leczniczych. Nowe przepisy przewidują także przywrócenie obowiązku dostarczania przez pacjenta świadczeniodawcy oryginału skierowania na dane świadczenie w postaci papierowej, w terminie 14 dni roboczych od dokonania wpisu na listę oczekujących. Sytuacja szczepienna nabrała tempa: od 17 sierpnia 2022 r. drugą dawkę przypominającą przeciwko COVID - 19 może zaszczepić się personel medyczny, w tym pracownicy aptek oraz studenci kierunków medycznych. Dodatkowo, od 22 lipca br. drugą dawką przypominającą mogą szczepić się osoby w wieku 60 - 79 lat lub 12 + z obniżoną odpornością (już wcześniej taką możliwość miały osoby w wieku 80+). Tylko w ciągu ostatniego miesiąca wykonano ponad 950 tys. szczepień, z tego zdecydowaną większość (780 tys.) - czwartą dawką. Obecnie liczba osób w pełni zaszczepionych Polaków wynosi 22,5 mln. Stałym monitoringiem zachorowań wraz z zapewnieniem opieki medycznej, objęci są także mieszkańcy Domów Pomocy Społecznej (DPS - y). Zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, zaledwie w 44 DPS – ach (co stanowi 5,3 proc. ogółu domów) odnotowano zakażenie pensjonariuszy koronawirusem (co stanowi 1 proc. zachorowań ogółu mieszkańców przebywających w DPS – ach). Sytuację zdrowotną mieszkańców i pracowników w DPS- ach można ocenić także jako stabilną. Planowane jest systematyczne wzmacnianie finansowania działalności bieżącej, opieki i profilaktyki udzielanej w tych placówkach. Oceniając sytuację w obszarze opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży z uwzględnieniem roli edukacji szkolnej, omówiono Uchwałę Kujawsko - Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego z 20 lipca br. Szczególnie mocno akcentowane są takie potrzeby jak: pilne stworzenie mechanizmów zachęt dla specjalizacji psychiatrycznych kierowanych do dzieci i młodzieży; znaczące zwiększenie nakładów finansowych na kształcenie kadr lekarzy specjalistów, pielęgniarek, pedagogów, psychologów; poprawa dostępności do stacjonarnego i ambulatoryjnego psychiatrycznego leczenia dzieci i młodzieży. Uchwała podkreśla interdyscyplinarność w podejściu do problematyki psychiatrii dzieci i młodzieży, poprzez uwzględnienie kontekstu rodzinnego, społecznego, szkolnego i środowiskowego.Dokument został przekazany do realizacji Ministrowi Zdrowia; będzie także przedmiotem kontynuacji dyskusji na kolejnych posiedzeniach Zespołu. Na zakończenie omówiono stan procedowania i realizacji przez stronę rządową części Rekomendacji Zespołu ds. Ochrony Zdrowia przyjęte Uchwałą nr 98 strony pracowników i strony pracodawców RDS z dnia 21 września 2021 r. – temat będzie przedmiotem kolejnych posiedzeń Zespołu. Uchwała RDS ws. problemów ochrony zdrowia w czasie pandemii Załącznik do Uchwały RDS ws. problemów ochrony zdrowia w czasie pandemii W posiedzeniu uczestniczyły Urszula Michalska i Renata Górna, członkowie doraźnego Zespołu problemowego ds. ochrony zdrowia RDS Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ

02 września 2022

Rada Dialogu Społecznego otrzymała od Rady Ministrów projekt ustawy budżetowej na rok 2023 w dniu 30 sierpnia br. Od następnego dnia zaczęły biec terminy w ramach procedury konsultacji projektu przez RDS. Już 1 września br. zebrał się Zespół ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych RDS, który dał możliwość zadania pytań przez stronę społeczną Zespołu stronie rządowej w sprawie projektu. Stronę rządową reprezentowali Sebastian Skuza, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, Piotr Patkowski Podsekretarz Stanu w MF oraz Barbara Socha Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Spośród wielu pytań strony społecznej RDS, kluczowe dotyczyły konsekwencji zmiany głównych wskaźników makroekonomicznych stanowiących podstawę do przygotowania projektu ustawy budżetowej na rok 2023. Rząd zweryfikował bowiem w projekcie budżetu m.in. prognozę wzrostu PKB na 2022 r. (4,6 proc.), wcześniej szacował go na 3,8%, a wzrost PKB na 2023 r. - 1,7 proc. (wcześniej 3,2 proc.). Podniósł też prognozę inflacji w 2022 r. do 13,5 proc., choć wcześniej szacował, że wyniesie ona 9,1 proc. Spodziewa się, że w 2023 r. inflacja wyniesie 9,8 proc. (wcześniej szacowaną na 7,8 proc.). Pytaliśmy w związku z tym, czy rząd planuje uwzględnić zmianę prognoz PKB i inflacji i zmieni swoją propozycję wysokości płacy minimalnej na 2023 r. oraz o przyczyny braku zmiany wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej, który utrzymano na poziomie 107,8 proc. mimo prognozy inflacji 109,8 proc. Zwróciliśmy się również o uzasadnienie proponowanego wzrostu płac nauczycieli (7,8%) wobec zapowiadanych 9% i zamrożenia wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w 2023 r., pytaliśmy o szczegóły polityki podatkowej i Krajowy Fundusz Odbudowy. Poruszyliśmy kwestie wydatków na ochronę zdrowia i nakładów na rynek pracy. Przedstawiciele strony rządowej zadeklarowali, że zawarte w projekcie kwestie związane z poziomem wskaźnika w sferze budżetowej, wzrostem płac nauczycieli oraz wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nie są ostateczne, trwają konsultacje projektu, który zostanie skierowany do Sejmu RP pod koniec września br. Co do płacy minimalnej na 2023 rok, jej wysokość płacy nie jest do końca przesądzona. OPZZ podtrzymał zatem swoje postulaty dotyczące wzrostu płac oraz emerytur i rent w 2023 r., aby płaca minimalna wynosiła od stycznia następnego roku wyniosła nie mniej niż 3500 zł a od lipca 3750zł, natomiast wzrost płac w sferze budżetowej wyniósł nie mniej niż 20%. Zespół ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych RDS będzie kontynuował swoje prace nad projektem budżetu na 2023 r. na kolejnym posiedzeniu w dniu 5 września br. Będzie wówczas możliwość przedstawienia przez partnerów społecznych stanowisk w jego sprawie. Wobec deklaracji strony rządowej, że zapisy w ww. kwestiach nie są w projekcie budżetu ostateczne i przesądzone należy oczekiwać, że przedstawiciele strony rządowej będą w trakcie prac nad budżetem państwa w ramach Rady Dialogu Społecznego umocowani do negocjacji ze stroną rządową, w tym do zmiany stanowiska, szczególnie w sprawach płacowych i emerytalnych oraz zfśs. W posiedzeniu Zespołu uczestniczyły dyrektor Renata Górna, Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia i Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych z Biura OPZZ. (KP)

02 września 2022

OPZZ przedstawiło Prezesowi Rady Ministrów, pełniącemu funkcję Ministra Cyfryzacji swoje stanowisko dotyczące planowanego przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie Krajowego Centrum Przetwarzania Danych. To inwestycja, która ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa cybernetycznego zasobów administracji rządowej. Przy akceptacji celu inwestycji, wątpliwości OPZZ wzbudziły przepisy ustawy, które w naszej ocenie nie gwarantują, że inwestycja zostanie zrealizowana w sposób najkorzystniejszy z punktu widzenia społecznego oraz z poszanowaniem praw pracowniczych. Jest to istotne tym bardziej, że inwestycja będzie wykonana ze środków publicznych a jej łączny koszt jest szacowany na 1 498,25 mln zł. Chodzi w szczególności o wyłączenie inwestycji a także jej użytkowania z ustawy Prawo zamówień publicznych i wąskie zastosowanie do Krajowego Centrum Przetwarzania Danych jedynie kilku jej przepisów. Przez to oraz zapisy projektu ustawy, sposób wyboru wykonawcy może zwiększać ryzyko w obszarze przejrzystości a realizacja inwestycji może nie być bezkonfliktowa. W ocenie OPZZ charakter inwestycji określonej w projekcie ustawy nie uzasadnia rezygnacji z zastosowania art. 95 ustawy Prawo zamówień publicznych w zamówieniach jej dotyczących, który określa wymagania w zakresie zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie stosunku pracy osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. Chodzi o to, aby przy realizacji inwestycji ze środków publicznych zatrudniać pracowników na umowę o pracę.  Tym bardziej, że przedmiotem zamówień w ramach inwestycji Krajowe Centrum Przetwarzania Danych będą usługi lub roboty budowlane. Uważamy za niezbędne, aby projekt ustawy zawierał instrumenty zapewniające przestrzeganie przy realizacji inwestycji ze środków publicznych obowiązków w dziedzinie prawa socjalnego i prawa pracy wynikających z ustawodawstwa krajowego. Chodzi również o ochronę pracowników ewentualnych podwykonawców. Dlatego OPZZ, zawnioskował o odpowiednie zmiany w projekcie ustawy, które spowodują, że inwestycja zostanie zrealizowana przejrzyście i zostaną uzyskane jednocześnie efekty społeczne oraz gospodarcze w stosunku do poniesionych nakładów. (KP)

02 września 2022

OPZZ ponownie działa na rzecz ochrony organizacji związkowych przed skutkami drastycznego wzrostu kosztów utrzymania pomieszczeń służących do prowadzenia działalności statutowej. Wcześniej OPZZ zwrócił się do Prezesa Urzędu Energetyki o włączenie związków zawodowych do listy podmiotów, dla których stosuje się mechanizm zamrożenia cen paliw gazowych. Pisaliśmy o tym tutaj: https://www.opzz.org.pl/opinie-i-analizy/polityka-gospodarcza/ceny-gazu-szkodza-zwiazkom-zawodowym. Już dziś z rozwiązania tego mogą korzystać niektóre kategorie odbiorców realizujących zadania z zakresu użyteczności publicznej np. organizacje pożytku publicznego. Teraz, w związku z toczącymi się w Sejmie pracami nad projektem ustawy, który ma wprowadzić szczególne rozwiązania w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (druk nr 2543), OPZZ zwrócił się do Marszałek Sejmu o uwzględnienie związków zawodowych jako podmiotów, dla których ustalana jest średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą. W projekcie ustawy z takiego wsparcia mogą korzystać na przykład organizacje pozarządowe. Wobec utrudniania przez niektórych pracodawców działalności związków zawodowych, organizacje te są zmuszone do prowadzenia swoich zadań na rzecz pracowników poza terenem zakładu pracy, gdzie znajdują się również pomieszczenia związkowe struktur krajowych, branżowych i regionalnych.Koszty tej działalności są na poziomie rynkowym bowiem organizacje związkowe, mimo społecznego charakteru ich działalności, traktowane są jak klienci biznesowi. Członkowie związku zawodowego ponoszą koszty użytkowania ww. pomieszczeń. Biorąc pod uwagę zadania związków zawodowych i ich rolę w kształtowaniu zgodnych z prawem i bezpiecznych warunków pracy, zasadne jest aby otrzymały wsparcie swojej działalności poprzez możliwość korzystania z cen wywarzania ciepła z rekompensatą, analogicznie jak organizacje pozarządowe.  Środki, które mogłyby być przeznaczone na obronę praw pracowniczych są bowiem obecnie konsumowane przez rosnące koszty energii, co pogarsza możliwość prowadzenia dialogu społecznego. (KP)

01 września 2022

Główny Urząd Statystyczny podał dziś szybki szacunek inflacji za mijający miesiąc. W sierpniu 2022 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych wg szybkiego szacunku GUS wzrosły w porównaniu do sierpnia 2021 r. o 16,1% (wskaźnik cen 116,1), a w stosunku do lipca 2022 r. wzrosły o 0,8% (wskaźnik cen 100,8). To więcej niż spodziewali się eksperci. Przypomnijmy, że w lipcu inflacja wyniosła 15,6% a w czerwcu 15,5%. W sierpniu 2022 r. ceny żywności i napojów bezalkoholowych wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do sierpnia 2021 r. o 17,4% (wskaźnik cen 117,4), a w stosunku do lipca 2022 r. wzrosły o 1,6% (wskaźnik cen 100,6). W sierpniu 2022 r. ceny nośników energii wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do sierpnia 2021 r. o 40,3% (wskaźnik cen 140,3), a w stosunku do lipca 2022 r. wzrosły o 3,7% (wskaźnik cen 103,7). Ceny paliwa do prywatnych środków transportu w sierpniu br. wg szybkiego szacunku wzrosły w porównaniu do sierpnia 2021 r. o 23,3% (wskaźnik cen 123,3), a w stosunku do lipca 2022 r. obniżyły się o 8,3% (wskaźnik cen 91,7). (oprac. KP)

23 sierpnia 2022

OPZZ od wielu lat wskazuje na potrzebę uregulowania całego obszaru zagadnień i problemów związanych ze świadczeniem usług medycznych w domach pomocy społecznej. Zaniedbania w tym zakresie wyostrzył czas pandemii podkreślając, jak znaczące są różnice pragmatyki zawodowej i płacowej pomiędzy pracownikami medycznymi zatrudnionymi w DPS – ach i podmiotach leczniczych. Projekt nowelizacji ustaw: o pomocy społecznej oraz o działalności leczniczej, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej we współpracy z Ministerstwem Zdrowia - częściowo wychodzi naprzeciw naszym oczekiwaniom. Choć pozytywnie oceniliśmy założenia i intencję zmian ustawowych, w trybie konsultacji społecznych, zgłosiliśmy kilka zastrzeżeń. Dotyczą one: 1) statusu zawodów medycznych pracowników zatrudnionych w DPS - ach (wskazujemy na konieczność uwzględnienia innych medycznych grup zawodowych, szczególnie fizjoterapeutów udzielających świadczeń w DPS – ach, jak i opiekunów medycznych, oprócz najliczniej zatrudnionej grupy zawodowej pielęgniarek); 2) środków finansowych na dostosowanie DPS -ów jako podmiotów leczniczych (wskazujemy na konieczność gwarancji finansowych dla DPS – ów z przeznaczeniem na spełnienie organizacyjno – prawnych wymagań nakazanych ustawą, by mogły spełniać status podmiotu leczniczego); 3) regulacji płacowych dla pracowników, analogicznie jak w podmiotach leczniczych (wskazujemy, że zasadą powinna być możliwość finansowania wynagrodzeń ze środków Narodowego Funduszu wobec zawodów medycznych oraz wobec pracowników działalności podstawowej zatrudnionych w DPS - ach uczestniczących w wykonywaniu świadczeń zdrowotnych, analogicznie jak w podmiotach leczniczych). W najbliższym czasie oczekujmy kontynuacji dyskusji w ramach Trójstronnego Zespołu ds. Pomocy Społecznej na temat zmian wdrażanych niniejszą ustawą.  Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ

19 sierpnia 2022

W odpowiedzi na prośbę o przekazanie opinii do projektu ustawy o sporach zbiorowych pracy (dalej: projekt) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych przekazuje następujące uwagi. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w obecnym kształcie projekt nie rokuje nadziei na naprawę obecnie występującej dysfunkcjonalności instytucji sporu zbiorowego. W ocenie OPZZ jest on niezrozumiały, skomplikowany i utrudniający procedurę prowadzenia sporu zbiorowego. Tym samym w obecnym kształcie jest on nie do przyjęcia i aby spełniał oczekiwania stawiane przed nowelizacją wymaga dalszych pogłębionych prac w Radzie Dialogu Społecznego. Poniżej zwracamy uwagę na najważniejsze kwestie i przekazujemy opinię: 1) do art. 2 ust. 1 pkt 4: projekt całkowicie pomija podnoszoną od lat przez OPZZ kwestię wprowadzenia do ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych pojęcia tzw. „pracodawcy rzeczywistego”. W obecnym stanie prawnym, poprzez wąskie ustawowe zdefiniowanie pojęcia pracodawcy odnoszącego się generalnie do funkcji zarządczej, organizacje związkowe w wielu przypadkach mają problemy z prowadzeniem sporu zbiorowego z uwagi na to, że ich pracodawca jest ograniczony w zakresie podejmowania decyzji, która leży w gestii podmiotu nadrzędnego (pracodawcy rzeczywistego). W świetle powyższego niezbędnym jest zagwarantowanie możliwości prowadzenia sporu zbiorowego z rzeczywistym pracodawcą, który ma faktyczne władztwo w sferze kształtowania warunków zatrudnienia, a w szczególności rozstrzyga o środkach na wynagrodzenia zatrudnionych osób oraz podejmuje inne istotne decyzje w sferze praw i interesów pracowniczych. Należy zatem wprowadzić odpowiednie rozwiązania prawne, zgodnie z którymi będzie możliwe prowadzenie sporu zbiorowego wobec: ministra lub innego organu reprezentującego państwowe jednostki budżetowe, wójta (burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa), reprezentujących samorządowe jednostki budżetowe oraz samorządowe zakłady budżetowe, w sferze prywatnej - wobec podmiotu de facto decydującego o warunkach zatrudnienia pracowników (spółka matka, podmiot sprawujący kontrolę). 2) do art. 2 ust. 1 pkt 5: aktualnie obowiązujący zapis dotyczący przedmiotu sporu zbiorowego w praktyce wywołuje poważne problemy z uwagi na praktykę stosowaną przez część pracodawców, którzy odmawiają wejścia w spór zbiorowy poprzez zakwestionowanie jego przedmiotu. W rezultacie odmienna interpretacja przedmiotu sporu zbiorowego dokonana przez pracodawcę utrudnia lub wręcz blokuje możliwość prowadzenia rokowań, a tym samym korzystania przez organizację związkową z praw wskazanych w Ustawie. Odejście od enumeratywnego określenia przedmiotu sporu zbiorowego i wprowadzenie nowej definicji sporu zbiorowego pracy, znacząco poszerzającej zakres spraw, które mogą być objęte sporem zbiorowym, daje szansę na uniknięcie wskazanych powyżej problemów. 3) do art. 4 ust. 4: negatywnie oceniamy możliwość przewidzianą w projektowanym zapisie, która może otworzyć drogę do wypowiadania porozumień zbiorowych. 4) do art. 5 ust. 2: należy ocenić negatywnie potencjalną możliwości blokowania sporów zbiorowych. Organizacja związkowa może nie mieć pełnej wiedzy co do pozostałych związków zawodowych działających u danego pracodawcy. Należy pamiętać, że niedochowanie obowiązku zawiadomienia wszystkich działających u pracodawcy organizacji związkowych może pociągać za sobą poważne konsekwencje formalnoprawne. OPZZ negatywnie ocenia tę regulację. 5) do art. 8: ust. 1 w zw. z art. 5: przepis nie rozstrzyga kwestii w jakim terminie organizacja związkowa ma oświadczyć, że przystępuje do rokowań? Brak wskazania stosownego terminu może znacząco opóźnić proces sporu zbiorowego i wywoływać szereg wątpliwości interpretacyjnych. ust. 3: w ocenie OPZZ warunek prowadzenia rokowań uzależniony od uczestnictwa w nich co najmniej jednej organizacji związkowej, reprezentatywnej w rozumieniu art. 252 lub art. 253 ustawy o związkach zawodowych, stanowi nieuzasadnione ograniczenie prawa do prowadzenia sporu zbiorowego przez mniejsze, niereprezentatywne związki zawodowe. 6) do art. 9: przepis nie poprawia aktualnej sytuacji. Regulacja nie rozstrzyga praktycznego problemu gdy protokół rozbieżności oddzielnie sporządzą obydwie strony sporu. 7) do art. 11 – 15: większość zapisów z tej części projektu należałoby przenieść do rozporządzenia wykonawczego, określającego szczegółowe wymogi i zasady wykonywania funkcji mediatora. Pozostawienie tak rozbudowanej części projektu dotyczącej osoby mediatora - zwłaszcza w kwestiach związanych ze składanymi oświadczeniami czy załączanymi do wniosku dokumentami - nie wydaje się zasadne w świetle techniki legislacyjnej. 8) do art. 11 ust. 3: projekt całkowicie odchodzi od obecnej procedury wpisu na listę mediatorów, pozostawiając tą decyzję ministrowi właściwemu do spraw pracy. Mając na uwadze pojawiające się problemy z procedurą wpisu na przedmiotową listę, ale pamiętając również o zasadach dialogu społecznego proponujemy jednak, aby wpis na listę mediatorów wymagał uzyskania przez kandydata zgody większości organizacji wchodzących w skład danej strony. 9) do art. 15 ust. 2: obecnie obowiązujące przepisy dotyczące wynagradzania mediatorów z listy ustalonej przez ministra właściwego do spraw pracy przewidują stawkę malejącą. Rozwiązanie to budzi aprobatę z uwagi na największy nakład pracy mediatora konieczny do przygotowania się do pierwszych spotkań - w zakresie zarówno analizy dokumentów, jak i autonomicznych spotkań ze stronami. OPZZ wyraża się za utrzymaniem zarówno tej zasady jak i funkcjonującego obecnie rozwiązania dopuszczającego jedynie w przypadku woli stron (w ramach znanej z prawa cywilnego swobody umów) odmiennego uregulowania wynagrodzenia mediatora. Wydaje się, iż dotychczasowy przepis przewidujący stawki, które mogą być uregulowane inaczej, za zgodną wolą stron sporu i mediatora wziął się z różnych form prawno-podatkowych dotyczących grupy mediatorów – z uwagi na szeroko zróżnicowane koszty (VAT, składki emerytalne, rentowe, na ubezpieczenie zdrowotne lub chorobowe itp.) oraz stopień skomplikowania sporu, a także liczbę podmiotów biorących w nim udział. 10) do art. 18: ust. 1: należy całkowicie odrzucić zapisy wskazujące na dopuszczalny czas trwania sporu zbiorowego. Możliwość wygaśnięcia sporu po upływie 9 lub 12 miesięcy może stanowić zachętę dla wielu pracodawców do celowego przedłużania procedury. ust. 2 pkt 1: należy ocenić ten zapis jako niezrozumiały stylistycznie. ust. 2 pkt 2: przepis nie daje odpowiedzi na pytanie co w sytuacji, gdy po stronie związkowej znajdują się dwie lub więcej organizacji, a tylko jedna z nich odstępuje od prowadzenia sporu? 11) do art. 23 ust. 4 ograniczenie prawa do strajku, które przewiduje ten przepis są zbyt daleko idące i niezgodne z wiążącymi Polskę standardami Międzynarodowej Organizacji Pracy – należy tę regulację ocenić negatywnie. 12) do art. 24: ust. 4: organizacje związkowe często stoją przed problemem uzyskania od pracodawcy listy zatrudnionych osób, która jest pomocna przy organizowaniu referendum. W wielu przypadkach pracodawcy wskazując m.in. na kwestie związane z RODO odmawiają jej przekazywania. W projekcie zaproponowano, aby pracodawca przekazywał organizacji związkowej, na jej pisemny wniosek, informację o liczbie osób wykonujących pracę zarobkową w zakładzie pracy bez wskazania terminu na dokonanie tej czynności. Ponadto w naszej ocenie jest to rozwiązanie dalece niewystarczające, zwłaszcza w obliczu obostrzeń związanych z pandemią COVID-19, a także nowych form wykonywania pracy (praca zdalna). Proponujemy zatem, aby pracodawca był zobowiązany do przekazywania organizacji związkowej imiennej listy osób zatrudnionych w zakładzie pracy, wraz z ich adresami e-mailowymi. Pozwoli to na kompleksowe przygotowanie procesu referendum strajkowego, w którym będą mogli brać udział wszyscy zatrudnieni, bez względu na działania pracodawcy związane np. z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się COVID- 19. w obecnym stanie prawnym dużym wyzwaniem dla organizacji związkowej jest przeprowadzenie referendum u dużego pracodawcy, zatrudniającego wielu pracowników w różnych miejscowościach. Obecne zasady dotyczące wymogu uzyskania stosownego poparcia osób zatrudnionych u całego pracodawcy wielokrotnie kolidują ze strukturą organizacyjną pracodawcy, w szczególności zatrudniającego tysiące pracowników w wielu oddziałach w Polsce. Koniecznym jest zatem wprowadzenie takich przepisów, które „zdecentralizują procedurę” i umożliwiają przeprowadzenie referendum i ewentualnego strajku na poziomie np. oddziału, marketu, regionu lub innych stosownych jednostek organizacyjnych pracodawcy. 13) do art. 25 ust. 3: czy poprzez sformułowanie „która sporządziła protokół rozbieżności” należy rozumieć „która podpisała protokół rozbieżności”? 14) do art. 26: brak zgody na wprowadzenie sądowej kontroli zgodności z prawem przeprowadzenia głosowania w sprawie ogłoszenia strajku. Mając na uwadze przewlekłość postępowania sądowego w Polsce istnieje realna obawa, że będzie ona notorycznie nadużywana przez pracodawców w celu wydłużenia procedury sporu zbiorowego i utrudnienia przeprowadzenia strajku. 15) OPZZ negatywnie ocenia fakt, iż projekt nie przewiduje możliwości przeprowadzenia przez związek zawodowy działający w innym zakładzie pracy strajku solidarnościowego w obronie praw i interesów pracowników, którzy nie mają prawa do strajku (art. 22 Ustawy). Tym samym wnioskodawca proponuje zlikwidowanie instytucji strajku solidarnościowego, a więc formy wsparcia, które może być udzielone pracownikom niemającym prawa do strajku. Usunięcie tej instytucji z projektu należy ocenić negatywnie, gdyż stanowi ono ograniczenie przewidzianego w art. 59 ust. 3 Konstytucji RP prawa przysługującego związkom zawodowym do organizowania strajków pracowniczych i innych form protestu. Skoro ze względu na dobro publiczne w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej przewidziano, że ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach, to substytutem tego uprawnienia w obecnie obowiązującej ustawie jest strajk solidarnościowy. Likwidacja tej instytucji pozbawi rzesze osób wykonujących pracę zarobkową możliwości obrony własnych interesów, co stanowi ograniczenie konstytucyjnych praw pracowników.

12 sierpnia 2022

Strona rządowa nie uwzględniła związkowych propozycji w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia na rok 2023, które zgłosiliśmy w trakcie tegorocznych negocjacji na forum Rady Dialogu Społecznego. W projekcie rozporządzenia, który minister rodziny i polityki społecznej przekazała partnerom społecznym do zaopiniowania rząd ponownie forsuje własne propozycje. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) ocenia je negatywnie. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ OPZZ negatywnie oceniło propozycję ustalenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę od dnia 1 stycznia 2023 r. w wysokości 3383 zł (minimalnej stawki godzinowej w wysokości 22,10 zł) oraz od 1 lipca 2023 r. w wysokości 3450 zł (minimalnej stawki godzinowej w wysokości 22,50 zł). W praktyce oznacza ona wzrost płacy minimalnej o 1% ponad ustawowe minimum, czego OPZZ nie może zaakceptować. Zaproponowana wysokość płacy minimalnej na rok następny została oparta o prognozowany na rok 2023 wskaźnik inflacji w wysokości 107,8%. W świetle dostępnych danych, w tym prognoz Komisji Europejskiej i Narodowego Banku Polskiego, trudno zgodzić się z tą prognozą. W 2023 roku należy oczekiwać inflacji na poziomie znacznie wyższym niż przewiduje rząd, dlatego OPZZ uznaje za konieczne dokonanie korekty prognozy podstawowych wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na przyszły rok i wprowadzenie stosownych zmian w projekcie przedmiotowego rozporządzenia, które będą skutkować znacznym wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2023 roku. Hamowanie wzrostu płac poprzez ustalenie wysokości płacy minimalnej na poziomie niższym niż wynikający z rzeczywistego stanu gospodarki i kondycji ekonomicznej przedsiębiorstw jest niewłaściwe z punktu widzenia społecznego oraz gospodarczego. Z tego powodu OPZZ negatywnie oceniło projekt rozporządzenia w tej sprawie i podtrzymało swoje oczekiwania dotyczące wzrostu płacy minimalnej w 2023 r., wyrażone we wspólnym stanowisku central związkowych z dnia 13 maja 2022 r. Przypomnijmy, że strona związkowa zaproponowała, aby minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło od 1 stycznia 2023 r. o nie mniej niż 490 zł (do wysokości co najmniej 3500 zł) i od 1 lipca 2023 r. o nie mniej niż o 250 zł (do wysokości co najmniej 3750 zł). (nq)

12 sierpnia 2022

Dzisiaj Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował finalny odczyt inflacji konsumenckiej (CPI) za lipiec br. Optymistyczny szybki szacunek inflacji GUS z ubiegłego miesiąca, wskazujący, że inflacja w lipcu br. pozostała na poziomie czerwca br. (15,5%) nie sprawdził się. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Inflacja wciąż rośnie i według ostatecznych danych wyniosła w lipcu br. 15,6% (przy wzroście cen towarów – o 16,9% i usług – o 11,7%). Lipcowy odczyt inflacji na poziomie 15,6% rok do roku to najwyższe tempo wzrostu od 24 lat. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły o 0,5% (w tym usług – o 1,2% i towarów – o 0,3%). Z danych GUS wynika, że w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku wyższe były ceny w zakresie mieszkania (o 21,8%), żywności (o 15,9%), transportu (o 27,7%), restauracji i hoteli (o 16,4%) oraz rekreacji i kultury (o 11,3%). Od kilku miesięcy za wzrostem inflacji nie nadążają płace. Niedawno GUS opublikował dane, z których wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrosło w II kwartale 2022 r. w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego o 11,8% przy inflacji w tym okresie na poziomie 13%, co oznacza spadek realnej płacy o ponad 1%. Tym samym podwyżki płac nie są w stanie zrekompensować drastycznego wzrostu cen w lipcu 2022 r. np.: opału o 132,2%, paliw o 36,8%, gazu o 44,9%, cukru o 47,6%, mąki o 38,9%, oleju i tłuszczu o 37,5%, pieczywa o  29,1%, mleka o 20,0%, mięsa o 17,2%. (nq)