25 października 2022

13 października odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Rady OPZZ Województwa Podkarpackiego, podczas którego wybrano nowe władze Rady na lata 2022-2026. Przewodniczącym został Jerzy Rokicki-Kielra. Biuro prasowe OPZZ W trakcie zebrania sprawozdawczo-wyborczego dokonano wyboru nowych władz Rady OPZZ Województwa Podkarpackiego na kadencję 2022-2026. W zebraniu uczestniczyła wiceprzewodnicząca OPZZ Barbara Popielarz oraz Piotr Dubrownik - wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej OPZZ. Zebrani wysłuchali sprawozdania z działalności Rady Wojewódzkiej za lata 2018 – 2022. Rada udzieliła absolutorium ustępującemu kierownictwu i wybrała nowe władze. Przewodniczącym Rady OPZZ Województwa Podkarpackiego w kadencji 2022 – 2026 został Jerzy Rokicki-Kielra, a wiceprzewodniczącymi: Mirosław Jarosz, Andrzej Płonka oraz Jacek Bajda.

20 października 2022

Dzięki wnioskom Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) związki zawodowe zostaną objęte ochroną przed rosnącymi cenami nośników energetycznych. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Sejm pracuje nad długo oczekiwany projektem ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku. Rząd proponuje w projekcie maksymalną cenę za energię dla gospodarstw domowych na poziomie 693 zł/MWh. Pomocą mają zostać objęte także związki zawodowe. W myśl projektu ustawy, związek zawodowy, w zakresie, w jakim zużywa energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności, będzie uprawniony do nabycia energii w maksymalnej cenie 785 zł za MWh.  Podobnym wsparciem zostaną objęte m.in. podmioty użyteczności publicznej, systemu oświaty oraz szkolnictwa wyższego i nauki, podmioty, które prowadzą żłobki i kluby dziecięce, a także dzienni opiekunowie, podmioty, które udzielają świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych, ochotnicze straże pożarne, kościoły i inne związki wyznaniowe, koła gospodyń wiejskich, placówki, które zapewniają całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, organizacje pozarządowe, rodzinne domy pomocy oraz mieszkania chronione, centra i kluby integracji społecznej, warsztaty terapii zajęciowej oraz spółdzielnie socjalne, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, a także wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, noclegownie i ogrzewalnie. Projekt dodaje także związki zawodowe do katalogu podmiotów uprawnionych do zakupu ciepła z rekompensatą, czyli do ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw. Przewiduje ona dla wytwórców obowiązek ustalenia ceny ciepła z gazu lub oleju opałowego na 150,95 zł za GJ netto dla oraz 103,82 zł za GJ netto dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach ciepła. W sprawie tej OPZZ wystąpiło do premiera w sierpniu i wrześniu br. Zwróciliśmy się o podjęcie przez stronę rządową dodatkowych działań osłonowych, które ochronią związki zawodowe zużywające paliwo gazowe na potrzeby realizacji działalności statutowej przed skokowym wzrostem cen. Sprawą pomocy organizacjom związkowym zajmował się także Zespół problemowy ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego (RDS), którego prace zakończyły się przyjęciem uchwały nr 114 strony pracowników i strony pracodawców RDS z dnia 7 września 2022 r. w sprawie rozszerzenia taryfowej ochrony odbiorców gazu. Przypomnijmy, że co do zasady pracodawca jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej. Niestety, niektóre związki zawodowe, w przypadku utrudniania przez pracodawców prowadzenia działalności związkowej, zmuszone są korzystać z pomieszczeń poza terenem zakładu pracy, poza którym znajdują się również pomieszczenia związkowe struktur krajowych, branżowych i regionalnych. W takim przypadku związki zawodowe są traktowane tak samo, jak odbiorcy biznesowi gazu, których obowiązuje cennik rynkowy. Koszt utrzymania takich pomieszczeń spoczywa wówczas na członkach związku zawodowego. Mamy nadzieję, że wkrótce związki zawodowe skorzystają z ochrony, jaka przysługuje dzisiaj innym podmiotom prowadzącym działalność społecznie użyteczną. (nq)

18 października 2022

Zespół polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego zebrał się na posiedzeniu w dniu 17 października br., aby omówić tryb prac nad projektem ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ W trakcie posiedzenia dokonano oceny działania strony rządowej w związku z uchwałą nr 116 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 14 września 2022 r. w sprawie wsparcia przemysłu energochłonnego. Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda poinformował, że choć Sejm uchwalił stosowną ustawę, będą prowadzone dalsze konsultacje społeczne w kwestiach dotyczących pomocy państwa dla przedsiębiorstw i obywateli w związku z sytuacją na rynku energii. Zespół przeprowadził także dyskusję w sprawie projektu ustawy o aktywności zawodowej. Wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin przestawił wstępne uwagi OPZZ w tej sprawie i skierował pod adresem strony rządowej szczegółowe pytania. (nq) 

18 października 2022

Przedstawiciele organizacji związkowych OPZZ działających w sektorze pomocy społecznej dyskutowali w siedzibie OPZZ o najważniejszych, bieżących problemach tego sektora. Uzgodniliśmy cykliczność spotkań i współpracę w inicjowaniu dialogu społecznego w obszarze pomocy społecznej, co ma istotne znaczenie w związku z powołaniem branżowego Trójstronnego Zespołu ds. Pomocy Społecznej. W OPZZ działa kilkadziesiąt organizacji związkowych zrzeszonych w strukturach ogólnokrajowych i regionalnych. Pracownicy zrzeszeni w tych organizacjach reprezentują wszystkie zawody zatrudniane w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, zarówno pracowników medycznych, jak i niemedycznych. W dyskusji najczęściej powtarzanymi i aktualnymi problemami są m.in.: drastycznie niskie wynagrodzenia często na granicy minimalnego wynagrodzenia, niewystarczająca obsada kadrowej, zwłaszcza w Domach Pomocy Społecznej, skutkująca znacznym obciążeniem pracą, zasady odpłatności pensjonariuszy w DPS – ach, konieczność profilowania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej pod względem wymagań pracowniczych i warunków pracy. Wiele poruszanych kwestii zostało zgłoszonych przez OPZZ do prac w Trójstronnym Zespole Branżowym ds. Pomocy Społecznej, jako te wymagające podjęcia dialogu ze stroną rządową w pierwszej kolejności. Są nimi: 1) Domy Pomocy Społecznej – funkcjonowanie i status, finansowanie DPS - ów, problemy pracownicze (warunki pracy, wynagradzanie personelu medycznego i niemedycznego), zasady odpłatności pensjonariuszy przebywających w tych domach, kwestie bytowo – opiekuńcze, finansowanie świadczeń medycznych w DPS – ach. Wypracowanie rekomendacji zmian systemowych.2) Warunki pracy w sektorze pomocy społecznej – diagnoza problemów w zakresie pragmatyki zawodowej pracowników, diagnoza oczekiwań i postulatów pracowniczych (np. przywrócenie dodatków za pracę w niedziele i święta, zwiększenie wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownikom zatrudnionym bezpośrednio przy mieszkańcach DPS, dodatek za pracę w warunkach szczególnych związanych z uciążliwością pracy, urlopy zdrowotne itp.).3) Rozpoczęcie prac nad systemowym uregulowaniem zasad wynagradzania w sektorze pomocy społecznej, zarówno personelu medycznego, jak i pozostałych grup zawodowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej.4) Dostępność do usług opiekuńczych w kontekście wyzwań demograficznych, komercjalizacji sektora pomocy społecznej, zasobów instytucjonalnych i kadrowych. Problemy deficytu kadr.5) Problematyka funkcjonowania i sprawy pracownicze w Ośrodkach Pomocy Społecznej.6) Pracownicy socjalni w sektorze pomocy społecznej – zagadnienia pracownicze i płacowe. Posiedzeniu, częściowo w trybie hybrydowym przewodniczyli: przewodnicząca Branży OPZZ ,,Usługi Publiczne” Urszula Michalska, wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin i dyr. Wydziału Polityki Społecznej OPZZ Renata Górna.  Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ

17 października 2022

Działania w zakresie wsparcia osób w kryzysie bezdomności to wiodący temat omawiany podczas posiedzenia Trójstronnego Zespołu Branżowego ds. Pomocy Społecznej, z udziałem przedstawicieli OPZZ. Podczas posiedzenia doprecyzowano ostatecznie kwestie regulaminowe związane z funkcjonowaniem Zespołu. Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ Przypomnijmy, że Zespół został powołany Uchwałą nr 107 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 10 marca 2022 r. w sprawie powołania zespołu dla prowadzenia branżowego dialogu społecznego do spraw pomocy społecznej. Zrealizowany został w ten sposób wieloletni postulat organizacji związkowych OPZZ reprezentujących obszar pomocy społecznej, jak i pozostałych partnerów społecznych RDS, by powstało gremium dialogu dla rozpatrywania bieżących spraw z tego zakresu. Członkami zespołu ze strony OPZZ są kol. Anna Dziedziulo (Federacja ZZ Pracowników Ochrony Zdrowia i Pomocy Społecznej) i kol. Barbara Dors (OPZZ Konfederacja Pracy). Przedstawiciele Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej przedstawili działania w zakresie wsparcia osób w kryzysie bezdomności. Podkreślono, że bezdomność jest jedną z najbardziej dotkliwych, a jednocześnie najbardziej złożonych form wykluczenia społecznego. Wciąż pojawiają się nowe wyzwania w obszarze pomocy osobom zagrożonym bezdomnością i osobom bezdomnym. W zakresie zapobiegania i przeciwdziałania bezdomności istotny wymiar ma współpraca samorządów z organizacjami pozarządowymi. Przedstawione zostały efekty wybranych działań podjętych na rzecz osób w kryzysie bezdomności w 2020 roku zmniejszające bezdomność, poprzez tworzenie m.in. nowych noclegowni, schronisk czy mieszkań chronionych oraz oceniono skalę tego zjawiska. Zaprezentowano także programy resortowe wspierające osoby bezdomne realizowane w latach 2015 - 2022 w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej, w tym przeprowadzane co 2 lata ogólnopolskie badanie liczby osób bezdomnych. Podczas przeprowadzonego po raz piąty badania (dane z 2019 r.) zdiagnozowano 30 330 osób bezdomnych, z czego 82,1 proc. stanowili mężczyźni (24 901 osób), 14,6 proc. kobiety (4 437 osób) i dzieci 3,3 proc. dzieci. Kolejne badanie ma być realizowane w tym roku. W dyskusji przedstawiciele strony społecznej zgłaszali uwagi dotyczące form wsparcia pieniężnego i ich wysokości, zasiłku stałego, kontraktów socjalnych oraz zabezpieczenia mieszkaniowego osób bezdomnych. W sprawach organizacyjnych i proceduralnych uzgodniono ostatecznie Regulamin Trójstronnego Zespołu. Doprecyzowano liczbę przedstawicieli po stronie związkowej, która zwiększyła się do 9 osób, co oznacza po 3 przedstawicieli z każdej reprezentatywnej organizacji związkowej. Dokonano także wyboru współprzewodniczących Zespołu ze strony pracowników i strony pracodawców oraz strony rządowej. W sprawach różnych przewodniczący Zespołu wiceminister Stanisław Szwed poinformował o wstrzymaniu prac nad nowelizacją ustawy o pomocy społecznej  oraz ustawy o działalności leczniczej, regulującej kwestie świadczeń medycznych w Domach Pomocy Społecznej. Ze względu na negatywną opinię niemal całego środowiska pomocy społecznej co do przedstawionej koncepcji rozwiązania tego problemu, rząd zdecydował, że w takiej formie projekt nie będzie procedowany i konieczną jest inna propozycja poprawy sytuacji finansowej pracowników DPS i uregulowania finansowania świadczeń medycznych w tych domach. OPZZ bardzo krytycznie oceniło projekt przedstawiony do konsultacji społecznych, stąd informację o wstrzymaniu prac nad projektem przyjęliśmy z zadowoleniem. W posiedzeniu Trójstronnego Zespołu Branżowego ds. Pomocy Społecznej, oprócz przedstawicieli strony społecznej uczestniczyli dwaj wiceministrowie: z Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed i z Ministerstwa Zdrowia Piotr Bromber. Ustalono spotkanie Prezydiów obu zespołów: Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Trójstronnego Zespołu Branżowego ds. Pomocy Społecznej – odbędzie się ono w dniu 21 października br. 

14 października 2022

Minister infrastruktury skierował do konsultacji społecznych projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, czyli tzw. kilometrówki. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Oznacza to, że stawki tzw. kilometrówki wzrosną po raz pierwszy od 2007 r. Tym samym przybliżamy się do realizacji jednego z ważnych postulatów OPZZ. Bez wątpienia aktualne, przeciętne koszty eksploatacji samochodów osobowych, motocykli i motorowerów w przeliczeniu na 1 km przebiegu pojazdu są wyższe niż obowiązujące stawki, które trzeba podwyższyć. Niezrozumiałe jest bowiem, dlaczego pomimo wzrostu kosztów eksploatacji pojazdów na przestrzeni lat stawki tzw. kilometrówki pozostają niezmienne. Skutkuje to przerzuceniem ekonomicznego ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej z pracodawcy na pracowników, czego OPZZ nie może zaakceptować. Nowelizowane przepisy w swoim obecnym brzmieniu przewidują, że stawki nie mogą być wyższe niż: 1) dla samochodu osobowego: a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 - 0,5214 zł, b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 - 0,8358 zł; 2) dla motocykla - 0,2302 zł; 3) dla motoroweru - 0,1382 zł. Projektowana zmiana przewiduje, że maksymalna wysokość powyższych stawek będzie wynosić: 1) dla samochodu osobowego: a) o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 - 0,89 zł, b) o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,038 zł; 2) dla motocykla - 0,69 zł; 3) dla motoroweru - 0,42 zł. Projekt rozporządzenia jest dostępny TUTAJ. Ewentualne uwagi do projektu można zgłaszać na adres: kusiak@opzz.org.pl (nq)

14 października 2022

Niestety potwierdziły się wstępne wyliczenia Głównego Urzędu Statystycznego sprzed dwóch tygodni. Inflacja nie zwalnia. Wskaźnik ceny towarów i usług konsumpcyjnych we wrześniu 2022 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrósł o 17,2% (przy wzroście cen towarów – o 18,7% i usług – o 12,5%). Takiego wzrostu cen w Polsce nie było od 25 lat. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Z danych GUS wynika, że w porównaniu z miesiącem analogicznym poprzedniego roku wyższe były ceny w zakresie mieszkania (o 26,0%), żywności (o 20%), transportu (o 16,4%), restauracji i hoteli (o 17,8%) oraz rekreacji i kultury (o 13,9%). Zdrożały także np.: opał o 172,2%, gaz o 35,6%, energia cieplna o 21,0%, paliwa o 18,3%, cukier o 106,0%, mąka o 47,7%, oleje i tłuszcze o 40,1%, mleko o 30,6%, pieczywo o 30,5%, sery o 26,2%, mięso o 22,7%, owoce o 11,6%, warzywa o 8,8%. Od kilku miesięcy za wzrostem inflacji nie nadążają płace. Niedawno GUS opublikował dane, z których wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu br. spadło realnie w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego o 2,7%. W czerwcu br. odnotowano ponadto spadek realnych płac w państwowej sferze budżetowej i gospodarce narodowej. Tym samym nominalne podwyżki płac nie są w stanie zrekompensować drastycznego wzrostu cen. (nq)

29 września 2022

Komisja Europejska spotkała się Europejską Konfederacją Związków Zawodowych i Business Europe w sprawie przygotowanego dokumentu pn. Roczna Analiza Zrównoważonego Wzrostu Gospodarczego na rok 2023. To strategiczny dokument, który rozpoczyna roczny cykl zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej (Semestr Europejski). Warto docenić dobrą praktykę Komisji, aby spotkać się z europejskimi związkami zawodowymi oraz organizacją pracodawców celem dyskusji o priorytetach, które powinien zawierać strategiczny dokument zarządzania gospodarczego. W trakcie dyskusji z Komisją Europejską zwróciliśmy uwagę, że zarządzanie gospodarcze w UE powinno uwzględniać system wynagradzania pracowników jako narzędzie budowania odporności i zrównoważonego rozwoju w UE. Semestr Europejski nie uwzględnia kwestii płac, zwłaszcza ich godziwego wymiaru w zarządzaniu gospodarczym. Zasadnym jest, że Komisja Europejska szanuje fakt, że kwestia kształtowania wynagrodzeń jest domeną krajową i dialogu społecznego poprzez rokowania zbiorowe. Komisja powinna jednak wskazać w jej strategicznym dokumencie na rolę godziwego wynagradzania pracowników w kształtowaniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej. Komisja Europejska nie może jednak ignorować faktu, że płace na przyzwoitym poziomie mają kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rozwoju oraz odporności gospodarki i społeczeństw UE na kryzysy. Udział płac w PKB maleje, wzrost wynagrodzeń nie nadąża za inflacją, która jest przede wszystkim napędzana przez wzrost cen energii. Pracownicy ponoszą negatywne skutki obecnego kryzysu. Wzrost płac powinien być zatem narzędziem przeciwdziałania skutkom kryzysu energetycznego, narzędziem walki z nierównościami i wykluczeniem społecznym. Ubóstwo pracujących powinno zostać wyeliminowane poprzez odpowiedni podział zysków w przedsiębiorstwach, sprawiedliwy podział wyników wzrostu gospodarczego i politykę państw w dziedzinie wynagrodzeń pracowników, w tym sektora publicznego. Ponadto podkreśliliśmy, że w ramach Semestru Komisja Europejska powinna w większym stopniu egzekwować działania w zakresie równości wynagrodzeń oraz analizować ich efektywność, nie tylko stan prawny w ww. obszarze. OPZZ poruszyło również kwestię inwestycji oraz potrzeby wymagania od przedsiębiorców odpowiedzialności społecznej w ramach ich działalności. W następstwie kryzysu energetycznego, a wcześniej pandemii COVID-19 państwa zmobilizowały znaczne zasoby publiczne i fundusze UE w celu wsparcia przedsiębiorstw. Dlatego, wsparcie publiczne i unijne powinno być sprzężone z zobowiązaniem przedsiębiorstw do utrzymania zatrudnienia w zakładach pracy, zapewnienia pracownikom godnych warunków pracy i godziwych wynagrodzeń oraz inwestowania w rozwój. Na koniec zwróciliśmy uwagę na kwestię dialogu społecznego oraz potrzeby postrzegania usług publicznych w ramach Semestru Europejskiego jako inwestycji, zwłaszcza w kontekście odporności krajów i społeczeństw. Niezbędne jest zwiększenie nakładów, w szczególności na edukację, zdrowie i mieszkalnictwo. Już przed 2020 r. w tych obszarach polityki publicznej występowały deficyty. Tym bardziej teraz, niezbędne jest uznanie wydatków publicznych na ww. cele jako inwestycji budujących zrównoważony rozwój gospodarki i społeczeństw oraz odporność na kryzysy w UE. OPZZ na spotkaniu reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Biura OPZZ. (KP)

27 września 2022

W Dzienniku Ustaw z dnia 15 września 2022 r. poz. 1952 zostało opublikowane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Płaca minimalna wzrośnie w przyszłym roku dwukrotnie: od 1 stycznia (3490 zł) i od 1 lipca (3600 zł). Przypomnijmy, że we wspólnym stanowisku strony pracowników w sprawie wzrostu wynagrodzeń w 2023 r. związki zawodowe zaproponowały, aby minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło od 1 stycznia 2023 r. o nie mniej niż 490 zł (do wysokości co najmniej 3500 zł) i od 1 lipca 2023 r. o nie mniej niż o 250 zł (do wysokości co najmniej 3750 zł). Warto zauważyć, że choć strona rządowa wycofała się - realizując oczekiwanie OPZZ - z pierwotnej propozycji podniesienia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracęw 2023 r. do 3383 zł (od dnia 1 stycznia) oraz 3450 zł (od dnia 1 lipca), ostatecznie ustanowiona podwyżka płacy minimalnej jest nieadekwatna do możliwości finansowych oraz potencjału ekonomicznego przedsiębiorstw. Analiza wyników finansowych oraz wskaźników ekonomiczno-finansowych firm pozwala stwierdzić, że przestrzeń do podniesienia wysokości płacy minimalnej była większa i nie wynikała tylko z korekty wskaźnika inflacji z 107,8 proc. do 109,8 proc. Ustalenie optymalnego poziomu płacy minimalnej w Radzie Dialogu Społecznego było jednak niemożliwe z uwagi na postawę strony rządowej, która nie wykazała aktywności w trakcie toczących się rozmów i nie odpowiedziała na ofertę negocjacyjną strony pracowników. (nq)

26 września 2022

W ocenie OPZZ projekt ustawy budżetowej na rok 2023 zasługuje na jednoznacznie negatywną ocenę. Nie gwarantuje on rozwiązania najistotniejszych problemów, z którymi mierzą się obecnie pracownicy. Należą do nich: realny spadek wynagrodzeń, wysoka inflacja oraz kryzys energetyczny. Plan finansowy państwa na przyszły rok nie przewiduje ponadto bezpośredniego finansowania projektów zawartych w Krajowym Planie Odbudowy. Oznacza to utratę przez Polskę szansy na wykorzystanie środków unijnych w celu poprawy jakości miejsc pracy, przyspieszenia wzrostu gospodarczego, zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, jak również inwestycji i zatrudnienia. Z powyższych powodów projekt budżetu na 2023 r. nie jest optymalną odpowiedzią na zagrożenia i wyzwania, jakie niesie za sobą obecna sytuacja geopolityczna. Dlatego OPZZ oczekuje wprowadzenia do projektu zmian, które zwiększą potencjał rozwojowy kraju, ochronią pracowników przed skutkami wysokiej, ponad szesnastoprocentowej inflacji oraz zagwarantują im realny wzrost płac na poziomie oczekiwanym przez związki zawodowe. Prognoza wskaźników makroekonomicznych zawartych w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 budzi wątpliwości. Dotyczy to zwłaszcza wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (109,8 proc.), który jest niedoszacowany. Z tego powodu potrzebna jest skuteczna odpowiedź rządu na społeczne i ekonomiczne zagrożenia związane z wysoką inflacją a także długofalowa strategia rozwoju gospodarczego, która powinna zostać oparta na środkach finansowych pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy. Wobec braku w projekcie budżetu zapisów o kontynuacji tzw. tarczy antyinflacyjnej niezbędna jest także deklaracja rządu, czy rozwiązania pomocowe będą kontynuowane w 2023 r. i czy zostaną zagwarantowane środki finansowe na ten cel. Dotyczy to także finansowania wsparcia odbiorców energii i firm energochłonnych. OPZZ uważa ponadto, że przyjęte w projekcie budżetu na rok 2023 założenia makroekonomiczne nie budują finansowej poduszki bezpieczeństwa dla pracowników. Powinny składać się na nią, obok istniejących programów pomocowych i osłonowych, także gwarancje wyższych wynagrodzeń, w tym minimalnego wynagrodzenia i płac w państwowej sferze budżetowej. Rząd powinien podzielić się ponadprzeciętnymi wpływami do budżetu z pracownikami sfery finansów publicznych, aby zminimalizować rosnące wydatki związane z utrzymaniem gospodarstw domowych i pobudzić istotny komponent PKB, którym jest spożycie. Wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej Zawarta w projekcie budżetu państwa na rok 2023 propozycja rządu, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w przyszłym roku wyniósł w ujęciu nominalnym tylko 107,8 proc., przy prognozowanym wskaźniku inflacji w wysokości 109,8 proc., nie znajduje merytorycznego uzasadnienia i nie może zyskać akceptacji OPZZ. Propozycja ta oznacza spadek realnych wynagrodzeń w 2023 r. o blisko 2 proc. oraz drastyczne pogorszenie standardu życia pracowników sfery budżetowej oraz ich rodzin. Skutki tej propozycji będą w rzeczywistości bardziej dotkliwe, ponieważ inflacja w 2023 roku będzie wyższa niż prognozuje rząd. Tym samym negatywnie oceniamy niezabezpieczenie w projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 środków finansowych na realizację postulatu strony pracowników Rady Dialogu Społecznego, aby wynagrodzenia wzrosły o co najmniej 20 proc. OPZZ oczekuje, że rząd pilnie urealni wskaźnik inflacji na kolejny rok, podniesie pensje o co najmniej 20 proc. oraz zapewni, że na podwyżkach wynagrodzeń skorzystają wszyscy pracownicy sfery finansów publicznych. Postulat ten dotyczy także wynagrodzeń w oświacie. W projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 kwotę bazową dla nauczycieli ustalono w wysokości 3 693,46 zł. Zauważyć należy, że jest to wysokość kwoty bazowej dla nauczycieli ustalonej na rok 2022 r. (3 537,80 zł), zwiększonej od 1 maja br. o 4,4 proc., a więc o 155,66 zł, na podstawie art. 93a Karty Nauczyciela. Zgodnie z tym artykułem zwiększono kwoty średniego wynagrodzenia dla nauczycieli o 4,4 proc., ale bez dokonania zwiększenia kwoty bazowej dla nauczycieli w ustawie budżetowej państwa na rok 2022. Zatem zaproponowana w projekcie ustawy budżetowej państwa na rok 2023 kwota bazowa dla nauczycieli jest jedynie dostosowaniem wysokości tej kwoty w odniesieniu do podwyżki dokonanej od 1 maja br. na podstawie art. 93a Karty Nauczyciela. W związku z tym uznać należy, że projekt ustawy budżetowej na rok 2023 nie zawiera żadnej podwyżki kwoty bazowej dla nauczycieli, a tym samym stawki średniego wynagrodzenia nauczycieli w roku 2023 r. nie ulegną zmianie, pozostając na poziomie z roku 2022. Minimalne wynagrodzenie za pracę Warto zauważyć, że choć strona rządowa wycofała się - realizując oczekiwanie OPZZ - z propozycji podniesienia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2023 r. do 3383 zł (od dnia 1 stycznia) oraz 3450 zł (od dnia 1 lipca), ostatecznie ustanowiona podwyżka płacy minimalnej w wysokości odpowiednio 3490 zł i 3600 zł jest nieadekwatna do możliwości finansowych oraz potencjału ekonomicznego przedsiębiorstw. Analiza wyników finansowych oraz wskaźników ekonomiczno-finansowych firm pozwala stwierdzić, że przestrzeń do podniesienia wysokości płacy minimalnej była większa i nie wynikała tylko z korekty wskaźnika inflacji z 107,8 proc. do 109,8 proc. Ustalenie optymalnego poziomu płacy minimalnej w Radzie Dialogu Społecznego było jednak niemożliwe z uwagi na postawę strony rządowej, która nie wykazała aktywności w trakcie toczących się rozmów i nie odpowiedziała na ofertę negocjacyjną strony pracowników. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych OPZZ negatywnie ocenia propozycję zamrożenia odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i oczekuje ich pełnego odmrożenia. Rząd przewiduje ograniczenie wydatków jednostek sektora finansów publicznych, w tym budżetu państwa, poprzez zamrożenie podstawy naliczania odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w roku 2023 (odpisu podstawowego oraz dla różnych grup zawodowych, w tym nauczycieli oraz dla emerytów i rencistów służb mundurowych). W przypadku odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oznacza to, że będzie on naliczany w oparciu o wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. (4 434,58 zł). W sytuacji drastycznego wzrostu cen energii, żywności i kosztów utrzymania zakładowy fundusz świadczeń socjalnych powinien stać się istotnym wzmocnieniem rządowej tarczy antyinflacyjnej. Tym bardziej, że pomoc pracownikom świadczona jest w oparciu o kryteria dochodowe. Trudno zatem zrozumieć i zaakceptować propozycję rządu w tym zakresie. Takie działanie kłóci się z narracją rządu o społecznym charakterze jego polityki. Rynek pracy W ocenie Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych znaczące obniżenie składki na Fundusz Pracy, które nastąpiło w 2021 r., będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami dla struktury zadań i wydatków Funduszu w 2023 r., co może mieć dalsze negatywne konsekwencje związane z realizacją aktywnych polityk rynku pracy. Projekt budżetu państwa na 2023 r. zawiera założenie, że w 2023 r., ze względu na spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego, popyt na pracę obniży się, a stopa bezrobocia na koniec 2023 r. wzrośnie z obecnych 4,9 proc. do 5 proc. W kontekście tych prognoz nie jest zasadne utrzymywanie wysokości obowiązkowej składki na Fundusz Pracy w wysokości jedynie 1 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. OPZZ domaga się przywrócenia składki na Fundusz Pracy do wysokości 2,45 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przy jednoczesnym niepodwyższaniu obciążeń składkowych pracowników. Krytycznie oceniamy również to, że wciąż utrwalana jest tendencja wydatkowania środków Funduszu Pracy na inne niż ustawowe cele (np. plan wydatkowania środków z Funduszu Pracy na świadczenia dla przedsiębiorstw poszkodowanych w wyniku klęski ekologicznej na Odrze). Świadczenia rodzinne i pomoc społeczna Zauważamy, że środki finansowe przeznaczone na kluczowe programy społeczne dotyczące wspierania rodziny (m.in. program „Rodzina 500 plus”, świadczenie „Dobry start”, liczne świadczenia rodzinne, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, opłaty za pobyt w żłobku/przedszkolu itp.), obejmujące także obywateli Ukrainy, nie uwzględniają wydatków na cały 2023 rok, a jedynie do 31 maja 2023 roku. W naszej ocenie, w razie dalszego trwania działań wojennych na terytorium Ukrainy po 31 maja 2023 roku, zasadne będzie uchwalenie ustawy przewidującej kontynuację finansowania wymienionych świadczeń dla obywateli Ukrainy od dnia 1 czerwca 2023 r. do końca 2023 r. Rząd powinien w naszej ocenie brać pod uwagę potrzebę wypłaty wymienionych świadczeń również po 31 maja 2023 roku, w związku z czym projekt budżetu państwa na 2023 rok powinien wskazywać, jaka byłaby skala całościowych kosztów wymienionych programów społecznych na rzecz obywateli Ukrainy w całym 2023 roku. Świadczenia emerytalne i rentowe OPZZ negatywnie ocenia utrzymywanie przez rząd mechanizmu obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i rent w oparciu o wskaźnik inflacji zwiększony o 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. W naszej opinii rząd powinien podejmować działania na rzecz zachowania adekwatności wysokości świadczeń emerytalnych i rentowych m.in. poprzez zmianę mechanizmu obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i rent, opierając go na wskaźniku inflacji zwiększonym o co najmniej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Negatywnie oceniamy ponadto wstrzymywanie prac nad projektami ustaw w sprawie emerytur stażowych, a w konsekwencji nieuwzględnienie w projekcie budżetu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na 2023 r. odpowiednich kwot na realizację takiego zadania. Apelujemy o niezwłoczne podjęcie prac parlamentarnych nad tym istotnym postulatem związków zawodowych. Ochrona zdrowia Projekt budżetu państwa na 2023 rok w części dotyczącej ochrony zdrowia dowodzi, że państwo w coraz szerszym zakresie wycofuje się z finansowania wydatków różnych pozycji tego działu budżetu finansowanych od lat. W przyszłym roku planowane wydatki ogółem w dziale ochrona zdrowia wyraźnie spadają w porównaniu do roku 2022, łącznie są o 3,4 mld zł niższe. Rekompensata zmniejszenia wydatków budżetu państwa odbywa się poprzez przenoszenie wielu tytułów do finansowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Tendencja ta jest corocznie widoczna w coraz większym stopniu. Przykładowo na 2023 rok budżet państwa nie będzie finansował takich pozycji jak: przeciwdziałanie alkoholizmowi (wydatki w 2022 r. około 7,3 mln zł), zwalczanie narkomanii (wydatki w 2022 r. około 9,7 mln zł) czy świadczenia wysokospecjalistyczne (wydatki w 2022 r. około 221,5 mln zł). Znacznie zmniejszone jest także finansowanie programów polityki zdrowotnej (o ponad 508 mln zł) i ratownictwa medycznego w budżetach wojewodów. Stąd w ocenie OPZZ konieczne jest ponowne zdefiniowanie roli budżetu państwa w wydatkach na zdrowie wraz z określeniem zakresu ich finansowania z budżetu państwa. Dodatkowo warto podkreślić, że wydatki na zdrowie, które w przyszłym roku wzrosną do 6 proc. PKB, są w zdecydowanej większości udziałem NFZ i pochodzą ze składek na ubezpieczenie zdrowotne obywateli. Dlatego OPZZ wnioskuje, by plan finansowy Funduszu był dołączany do projektu ustawy budżetowej, dla kompleksowego przedstawienia całości wydatków przeznaczanych na ochronę zdrowia. Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy OPZZ wnioskuje o korektę projektu ustawy budżetowej w części dotyczącej włączenia do finansowania przez budżet państwa w 2023 r. Programu wieloletniego „Poprawa Bezpieczeństwa i Warunków Pracy – VI etap, okres realizacji: lata2023-2025” i zagwarantowania wydatków na jego realizację. Program, który od 2008 roku spełnia w Polsce rolę wymaganej przez Unię Europejską polskiej Krajowej Strategii BHP w zakresie tworzenia odpowiednich warunków sprzyjających ochronie zdrowia i życia pracowników jest istotny dla systematycznej poprawy warunków pracy w Polsce. Państwowa Inspekcja Pracy OPZZ od lat postuluje zwiększenie finansowania Państwowej Inspekcji Pracy. Zwiększający się z roku na rok zakres odpowiedzialności i kompetencji inspekcji pracy wymaga odpowiednich zasobów finansowych, by możliwe było prowadzenie skutecznej działalności kontrolnej i prewencyjnej. W 2023 r. Państwowa Inspekcja Pracy, oprócz kontynuacji działań prowadzonych w strategicznych obszarach ochrony pracy, będzie realizowała kolejne nowe zadania wynikające ze zmian prawa, stąd istotne jest finansowanie zadań urzędu na poziomie gwarantującym realizację ustawowych zadań urzędu, jak i wynagrodzeń pracowników. Rozbudowany zakres obowiązków PIP, misja urzędu, złożoność zadań, odpowiedzialność związana z wydawaniem przez inspektorów pracy decyzji administracyjnych oraz oczekiwania społeczne pokładane w inspektorach pracy wymagają kadry profesjonalistów. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych OPZZ wnosi o korektę projektu ustawy budżetowej na 2023 r. w części dotyczącej wysokości dotacji budżetowej dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z przeznaczeniem na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych, który zwiększa poziom dotacji dla PFRON znajduje się obecnie w konsultacjach społecznych. OPZZ wnosi o zagwarantowanie środków finansowych na zwiększenie dotacji budżetowej na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, w przypadku uchwalenia ustawy. Inspekcja Weterynaryjna Zwracamy uwagę na sytuację płacową pracowników Inspekcji Weterynaryjnej. W 2022 r. zwiększono wynagrodzenia pracownikom powiatowych inspektoratów weterynarii, natomiast przy podwyżkach pominięto pracowników m. in. wojewódzkich inspektoratów weterynarii, granicznych inspektoratów weterynarii oraz Głównego Inspektoratu Weterynarii. Jest to grupa około 1848 pracowników. Projekt ustawy budżetowej na rok 2023 nie przewiduje jednak zwiększenia nakładów na wynagrodzenia pracowników Inspekcji Weterynaryjnej, które pozwoliłoby utrzymać siłę nabywczą płac, podnieść wynagrodzenia pracownikom pominiętym przy tegorocznych podwyżkach oraz zwiększyć zatrudnienie w tej instytucji. W tej sytuacji wskazujemy, że trwające obecnie prace nad zmianami prawa w obszarze funkcjonowania Inspekcji Weterynaryjnej, w szczególności dotyczące zakresu obowiązków lekarzy weterynarii spowodują konieczność zwiększenia ich wynagrodzeń. Stąd konieczny jest wzrost nakładów na wynagrodzenia pracowników Inspekcji. Rada Dialogu Społecznego Pozytywne jest zwiększenie limitu wydatków na funkcjonowanie Rady Dialogu Społecznego oraz Biura Rady Dialogu Społecznego w 2023 r. do wysokości 2 392 tys. zł. W 2022 było to 1 975,75 tys. zł, zatem jest to wzrost o 21 proc. Warto jednak porównać nakłady na działanie Rady z innymi wydatkami państwa, choćby wydatkami na funkcjonowanie instytucji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, gdzie zaplanowano 15 292 tys. zł. Uwzględniając powyższe uwagi i zastrzeżenia OPZZ negatywnie opiniuje projekt budżetu państwa na rok 2023. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych