23 września 2022

Rząd skierował do Sejmu RP projekt ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024. Druk nr 2616 zawierający projekt ma status pilnego i trafił do prac legislacyjnych bez przeprowadzenia konsultacji społecznych. Brak dialogu w sprawie stanowionego prawa, staje się już niemal tradycją, mimo wieloletnich zaleceń Radu UE w tej sprawie. Projekt jest ważny z punktu widzenia firm i pracowników ponieważ stwarza rządowi podstawy do udzielania wsparcia przedsiębiorcom w związku z obecnym kryzysem energetycznym. Warto jednak zauważyć, że podstawą programów pomocowych, które będą ustalane przez Radę Ministrów będzie opublikowany w marcu 2022 r. komunikat Komisji Europejskiej pn. „Tymczasowe kryzysowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”. Podkreślmy, opublikowany w MARCU br.! Od niemal 6 miesięcy jest zatem dopuszczona przez Komisję Europejską możliwość udzielania przez państwa członkowskie Unii Europejskiej pomocy publicznej z tytułu zakłóceń w działalności gospodarki Unii Europejskiej wynikających z kryzysu energetycznego. Znaczącego wsparcia finansowego udzielają firmom już od kilku miesięcy między innymi Niemcy, Hiszpania czy Portugalia w formie bezpośrednich dotacji, obniżek należności czy pożyczek. Dobrze zatem, że rząd po prawie 6 miesiącach określi dla siebie podstawę prawną do udzielenia pomocy firmom, w które uderzają rosnące koszty energii. Działań w tym zakresie domagał się OPZZ i jego organizacje członkowskie, zwłaszcza z przemysłu. Niestety, z projektu ustawy nie dowiemy się, jakie będą szczegółowe warunki otrzymania przez przedsiębiorstwa pomocy i czy będzie ona powiązana z gwarancjami ochrony zatrudnienia i wynagrodzeń pracowników tych zakładów pracy. Pozostaje oczekiwać, że pomoc dla firm będzie udzielana bardziej sprawnie aniżeli tworzenie do niej podstaw prawnych oraz z uwzględnieniem ochrony miejsc pracy. (KP)

20 września 2022

Wdrażanie znowelizowanej ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych to główny temat posiedzenia branżowego zespołu zdrowotnego. Omawiano także stan prac nad nowelizacją ustawy refundacyjnej oraz aktualną sytuację w inspekcji sanitarnej. Ocena stanu realizacji ustawy płacowej w ochronie zdrowia, obowiązującej od lipca br., na stale wpisała się w harmonogram posiedzeń Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia. Strona społeczna, jak i przedstawiciele Narodowego Funduszu Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia informują się wzajemnie o sposobie przekazywania środków finansowych na wynagrodzenia pracowników czy występujących nieprawidłowościach. Dotyczą one m.in. niewłaściwego, jednostronnego obniżania przez niektórych pracodawców grupy zawodowej, do której dany pracownik jest zakwalifikowany. OPZZ uznaje takie praktyki za niedopuszczalne, z naszej strony jest pełne wsparcie dla poszkodowanych pracowników przez struktury związkowe, jak też występowanie z wnioskami o kontrole do Państwowej Inspekcji Pracy czy Narodowego Funduszu Zdrowia. Wyraziliśmy także uznanie dla tych pracodawców, którzy rzetelnie realizują podwyżki wynagrodzeń w podmiotach leczniczych. Pracodawcy sygnalizują, że wdrażanie ustawy napotyka trudności w szpitalach powiatowych: wśród problemów zgłaszanych ze strony kierujących placówkami są niedoszacowane koszty na ustawowe podwyżki przekazane w wycenie świadczeń, w wysokości niepozwalającej na pokrycie pełnego wzrostu płac, jak i koszty związane z prognozą wskaźnika inflacji. W części obrad poświęconej aktualnej sytuacji w Państwowej Inspekcji Sanitarnej Główny Inspektor Sanitarny przekazał informację o sprawnej i bezkolizyjnej realizacji podwyżek w dla pracowników inspekcji oraz innych prowadzonych i planowanych działaniach urzędu w zakresie rozbudowy systemów informatycznych i wdrażania innych rozwiązań ułatwiających pracę pracownikom. Analogicznie, korzystnie realizację zobowiązań płacowych dla pracowników Regionalnych Centrów Krwiodawstawa i Krwiolecznictwa oceniła dyrektor Narodowego Centrum Krwi. Jako OPZZ, pozytywnie odnosząc się do planowanych zmian w inspekcji sanitarnej, po raz kolejny przypomnieliśmy o wspólnym, niezrealizowanym od lat postulacie strony społecznej odnośnie konieczności wdrożenia pełnej pionizacji struktury inspekcji, zarówno organizacyjnej, merytorycznej, jak i finansowej. Jest to także zgodne z wolą i oczekiwaniem Głównego Inspektora Sanitarnego. Na zakończenie OPZZ zgłosiło wniosek o omówienie na kolejnym posiedzeniu problematyki lecznictwa uzdrowiskowego, w kontekście zapowiadanych zmian o sposobie kierowania na leczenie w uzdrowiskach. Tematyka ta od kilku miesięcy jest dyskutowana w ramach Zespołu Parlamentarnego ds. uzdrowisk, poza stroną społeczną reprezentowaną w Radzie Dialogu Społecznego czy Trójstronnym Zespole. Został przyjęty także wniosek pracodawców o wznowieniu dyskusji w Trójstronnym Zespole o ponownym omówieniu nowelizacji ustawy o refundacji leków oraz problematyki farmacji szpitalnej. W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia z rekomendacji OPZZ: Urszula Michalska i Tomasz Dybek oraz w charakterze ekspertów - przedstawiciele organizacji związkowych sektora ochrony zdrowia z Branży OPZZ ,,Usługi Publiczne”.  Renata Górna, OPZZ

15 września 2022

Na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego przyjęto dyrektywę w sprawie adekwatnych płac minimalnych w UE. Kolejnym krokiem przed publikacją w Dzienniku Urzędowym dyrektywy jest zatwierdzenie jej treści w Radzie Unii Europejskiej. Poniżej można zapoznać się z zestawieniem wyników głosowania polskich europarlamentarzystów. Z zadowoleniem należy ocenić postawę europosłów głosujących za dyrektywą. Interesująco z punktu widzenia krajowej polityki wyglądają głosy oddane przeciwko dyrektywie mającej na celu zapewnienie godziwych płac w UE i wzmocnienie układów zbiorowych pracy oraz głosy wstrzymujące się od głosu w tej sprawie. Za projektem dyrektywy głosowali: Marek Balt, Ryszard Czarnecki, Krzysztof Jurgiel, Andżelika Możdżanowska, Elżbieta Rafalska, Magdalena Adamowicz, Bartosz Arłukowicz, Jerzy Buzek, Jarosław Duda, Tomasz Frankowski, Andrzej Halicki, Krzysztof Hetman, Danuta Hübner, Adam Jarubas, Jarosław Kalinowski, Ewa Kopacz, Jarosław Lewandowski, Elżbieta Łukacijewska, Janina Ochojska, Jan Olbrycht, Sylwia Spurek, Róża Thun und Hohenstein, Robert Biedroń, Włodzimierz Cimoszewicz Łukasz Kohut, Leszek Miller. Przeciwko przyjęciu dyrektywy głosowali: Joachim Stanisław Brudziński, Patryk Jaki. Wstrzymali się od głosu w sprawie dyrektywy: Adam Bielan, Anna Fotyga, Karol Karski, Beata Kempa, Izabela-Helena Kloc, Joanna Kopcińska, Zdzisław Krasnodębski, Elżbieta Kruk, Zbigniew Kuźmiuk, Ryszard Legutko, Beata Mazurek, Bogdan Rzońca, Jacek Saryusz-Wolski, Grzegorz Tobiszowski, Witold Waszczykowski, Jadwiga Wiśniewska, Anna Zalewska, Kosma Złotowski. Po formalnym opublikowaniu dyrektywy oraz jej oficjalnym przetłumaczeniu opublikujemy dokument na stronie OPZZ. (KP)

15 września 2022

Przekazany Radzie Dialogu Społecznego do konsultacji społecznych projekt ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze budzi kontrowersje. Związkowcy i pracodawcy uważają, że należy pomóc przedsiębiorcom, ale źródło finansowania tej pomocy powinno być inne niż oczekują tego projektodawcy. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ W związku sytuacją na Odrze strona pracowników i strona pracodawców Zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego przyjęła stanowisko z dnia 14 września 2022 r. Odnosząc się do przekazanego Zespołowi projektu ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze, strona pracowników i pracodawców widzi konieczność objęcia wsparciem podmiotów, które poniosły straty w związku z przedmiotową sytuacją. Należy zaznaczyć, że jednorazowe świadczenie w wysokości 3010 zł ma być przyznawane za każdego ubezpieczonego zgłoszonego do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego do 31 lipca 2022 r. W Ocenie Skutków Regulacji zamieszczono prognozę, że planowane wydatki mają wynieść około 82 mln zł. Mając na uwadze znaczna skalę pomocy oraz jej cel Zespół zgłosił stanowczy sprzeciw w zakresie sposobu finansowania ww. jednorazowego świadczenia, które ma być dokonywane z Funduszu Pracy. Środki Funduszu Pracy powinny być wydatkowane na cele związane z rynkiem pracy, którymi są pełne i produktywne zatrudnienie, rozwój zasobów ludzkich, osiągnięcie wysokiej jakości pracy, wzmacnianie integracji oraz solidarności społecznej, zwiększanie mobilności na rynku pracy. W ocenie strony pracowników i pracodawców żaden z powyższych celów nie dotyczy wsparcia związanego z kryzysem ekologicznym na rzece Odrze, dlatego Zespół wniósł o skorygowanie projektu i niepomniejszanie środków Funduszu Pracy w tym zakresie. (nq)

14 września 2022

Centralne rozstrzygnięcie konkursu ,,Najaktywniejszy SIP" odbyło się podczas posiedzenia Kapituły pod przewodnictwem Głównego Inspektora Pracy, w dniu 12 września 2022 r. Uroczyste podsumowanie tegorocznej edycji konkursu oraz uhonorowanie wyróżnionych i nagrodzonych, w tym także przedstawicieli OPZZ, będzie miało miejsce 17 listopada 2022 r. na Zamku Królewskim w Warszawie. Celem konkursu „Najaktywniejszy Społeczny Inspektor Pracy” jest promowanie działalności społecznych inspektorów pracy, którzy, realizując swoje ustawowe zadania, skutecznie wpływają na poprawę stanu bezpieczeństwa pracy w zakładach i ochronę uprawnień pracowniczych. Od 2019 r. konkurs przebiega w dwóch etapach: wojewódzkim i krajowym, o co OPZZ postulowało od wielu lat. Przypomnijmy, że w konkursie corocznie mogą uczestniczyć zakładowi, oddziałowi i grupowi społeczni inspektorzy pracy, zgłoszeni przez organizacje związkowe. Oceny uczestników dokonują zespoły eksperckie, zarówno na szczeblu wojewódzkim jak i centralnym, w skład których wchodzą przedstawiciele Państwowej Inspekcji Pracy oraz reprezentatywnych central związkowych: Forum Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność” i Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Wojewódzkie Komisje Konkursowe w 16 Okręgowych Inspektoratach Pracy oceniają działalność zgłoszonych kandydatów i wskazują maksymalnie po 3 laureatów, którzy uzyskują kwalifikację do etapu krajowego. Tegoroczna Kapituła konkursu na szczeblu centralnym powołana przez Głównego Inspektora Pracy, zweryfikowała nadesłane z okręgów dokumentacje i wnioski. W tym roku oceniliśmy kandydatury 30 zgłoszonych na szczebel centralny społecznych inspektorów pracy, wśród których przyznano 16 wyróżnień, a 3 uhonorowano nagrodami głównymi. Wśród nagrodzonych jest także przedstawiciel OPZZ. Warto wspomnieć, że corocznie społeczni inspektorzy pracy działający z strukturach OPZZ są nagradzani i wyróżniani - w ubiegłym roku, aż 2 nagrody główne zdobyli SIP - owcy z OPZZ.  Członkami Kapituły z rekomendacji OPZZ uczestniczącymi w tegorocznym posiedzeniu byli Renata Górna i Sebastian Koćwin. (rg)

13 września 2022

Przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) Andrzej Radzikowski, w trosce o wysoką jakość usług publicznych, zwrócił się w piątek 9 września br. do minister finansów Magdaleny Raczkowskiej o zagwarantowanie pracownikom sfery finansów publicznych co najmniej 20-procentowych podwyżek wynagrodzeń w 2023 r. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Przypomnijmy, że OPZZ negatywnie oceniło zawartą w projekcie budżetu państwa na rok 2023 propozycję, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w przyszłym roku wyniósł w ujęciu nominalnym tylko 107,8 proc. przy prognozowanym wskaźniku inflacji w wysokości 109,8 proc. Decyzja ta oznacza spadek realnych wynagrodzeń o blisko 2 proc. oraz pogorszenie standardu życia pracowników dbających o nasze zdrowie, wykształcenie, bezpieczeństwo, obsługę w urzędach państwowych i samorządowych oraz rozwój kulturalny. Skutki propozycji rządu będą jednak bardziej dotkliwe, ponieważ inflacja w 2023 roku będzie w rzeczywistości wyższa niż prognozuje rząd. W piśmie do minister finansów zwróciliśmy uwagę, że zapisy projektu budżetu państwa na 2023 rok stoją w sprzeczności z deklaracją strony rządowej złożoną Radzie Dialogu Społecznego w czerwcu br., że korekta wskaźników makroekonomicznych zawartych w Założeniach projektu budżetu państwa na rok 2023, w tym prognozy wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (107,8 proc.), skutkować będzie podwyżką w projekcie budżetu średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Zapisy projektu budżetu państwa na rok 2023 utwierdzają nas w przekonaniu, że rząd tylko deklaruje troskę o pracowników sfery finansów publicznych. W rzeczywistości podejmuje decyzje, które w nich uderzają i przyczyniają się do pogorszenia jakości ich życia. Świadczą o tym nieskorygowanie średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w 2023 r., jak również obecny poziom płac. Jest on skandalicznie niski, także dlatego, że rząd przyjął nierealistyczne założenie, że inflacja w 2022 r. wyniesie 3,3 proc. W tej sytuacji Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych oczekuje, że rząd pilnie urealni wskaźnik inflacji na kolejny rok, podniesie pensje o co najmniej 20 proc. oraz zapewni, że na podwyżkach wynagrodzeń skorzystają wszyscy pracownicy sfery finansów publicznych. (nq)

13 września 2022

Najniżej opłacani pracownicy w Europie odnotowali w tym roku nawet 10 proc. spadek wartości. Jak wynika z danych Eurostatu przeanalizowanych przez Europejską Konfederację Związków Zawodowych, to największy spadek realnych płac minimalnych w tym stuleciu. Ustawowe płace minimalne wzrosły średnio o 7,6% w ciągu ostatniego roku w 21 krajach UE, które je posiadają. Ale w tych samych krajach stopa inflacji wzrosła średnio o 12,4%. Oznacza to, że realna wartość ustawowych płac minimalnych spadła średnio o 4,8%, pozostawiając miliony pracowników z trudem pokrywające najbardziej podstawowe koszty utrzymania, takie jak żywność, czynsz i energia. Realne obniżenie płac minimalnych spowodowało trudności milionów pracowników w opłaceniu najbardziej podstawowych kosztów utrzymania, takich jak żywność, czynsz i energia. Realne ustawowe płace minimalne spadły najbardziej dramatycznie od zeszłego lata na Łotwie (-19%), w Czechach i Estonii (-10%) oraz na Słowacji (-8%). Warunki pracy pracowników otrzymujących płacę minimalną w Europie pogarszają się. Już przed rozpoczęciem kryzysu kosztów utrzymania prawie jeden na dziesięciu pracowników w UE-27 był zagrożony ubóstwem, a 7 na 10 pracowników płacy minimalnej miało trudności z wiązaniem końca z końcem. 18 państw członkowskich UE, w których realne ustawowe płace minimalne spadły między II kwartałem 2021 r. a II kwartałem 2022 r. Kraj Nominalny ustawowy wzrost płacy minimalnej % Stopa inflacji % Zmiana na realną ustawową płacę minimalną % Łotwa 0 19,2 -19,2 Czechy 6,5 16,6 -10 Estonia 11,9 22 -10 Słowacja 3,6 12,6 -8,9 Litwa 13,7 20,5 -6,7 Polska 7,5 14,2 -6,7 Irlandia 2,9 9,6 -6,6 Holandia 3,2 9,9 -6,6 Słowenia 4,9 10,8 -5,8 Bułgaria 9,2 14,8 -5,5 Luksemburg 5,0 10,3 -5,2 Malta 0,9 6,1 -5,1 Hiszpania 5,2 10 -4,7 Portugalia 6,0 9 -2,9 Rumunia 10,8 13 -2,1 Grecja 9,6 11,6 -1,9 Chorwacja 10,2 12,1 -1,8 Francja 5,8 6,5 -0,6 Informacje dotyczące płac minimalnych w UE są istotne w kontekście jutrzejszego głosowania w Parlamencie Europejskim nad dyrektywą w sprawie adekwatnych płac minimalnych w UE. Wkrótce zostanie również wygłoszone orędzie o stanie Unii, które powinno podjęć kwestię wynagrodzeń pracowników i pogarszających się warunków ich życia. Kryzys kosztów utrzymania sprawił, że dyrektywa stała się jeszcze bardziej potrzebna a jej wdrożenie powinno nastąpić niezwłocznie Dyrektywa będzie oznaczać, że: państwa członkowskie będą musiały zweryfikować adekwatność ustawowych płac minimalnych, biorąc pod uwagę siłę nabywczą i koszty utrzymania; państwa członkowskie będą zobowiązane do promowania rokowań zbiorowych i zwalczania działań przeciwko związkom zawodowym a w państwach, w których zasięg rokowań zbiorowych jest poniżej 80% konieczne będzie opracowanie planu działania wspierającego rokowania zbiorowe; konieczne będą działania wzmacniające zaangażowania związków zawodowych w ustalanie i aktualizowanie ustawowych płac minimalnych; przedsiębiorstwa otrzymujące zamówienia publiczne będą zobowiązane do przestrzegania prawa do organizowania się i rokowań zbiorowych, zgodnie z konwencjami MOP nr 87 i 98. Zastępca sekretarza generalnego EKZZ Esther Lynch powiedziała:"W większości krajów, które mają ustawową płacę minimalną, jest ona tak niska, pracownicy byli zagrożeni ubóstwem jeszcze przed rozpoczęciem kryzysu energetycznego". Teraz inflacja, napędzana również ogromnym wzrostem marż zysku, oprócz problemów po stronie podaży, obniżyła wartość płacy minimalnej do rekordowo niskiego poziomu.   "Oznacza to, że pracujący walczą o zarobek pozwalający im na jedzenie i czynsz oraz pokrycie kosztów transportu do własnego miejsca pracy. Nie mają możliwości inwestycji w odpoczynek z przyjaciółmi i rodziną.  "Posłowie do Parlamentu Europejskiego muszą pokazać, że są po stronie tych ciężko pracujących ludzi i głosować za tym, aby płace minimalne nigdy nie pozostawiły pracujących ludzi w ubóstwie". " Dyrektywa w sprawie adekwatnych płac minimalnych w UE jest kluczowym środkiem pomocy osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Potrzebne są jednak dodatkowe pilne inicjatywy w oparciu o sześciopunktowy plan EKZZ, w tym natychmiastowe podwyżki płac i ukierunkowane wsparcie socjalne, aby pomóc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji w związku z kryzysem energetycznym.”. (oprac. KP/EKZZ)

13 września 2022

Corocznie, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych przekazuje do Państwowej Inspekcji Pracy nasze związkowe propozycje do Programu działania inspekcji. W 2023 roku sugestie organizacji członkowskich zrzeszonych w OPZZ koncentrują się wokół bieżących wyzwań kontrolnych i prewencyjnych, zarówno o charakterze ogólnym, jak i właściwym dla danej branży. Istotne dla OPZZ obszary działań kontrolnych dotyczą w szczególności terminowego wypłacania wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy, w tym przestrzegania przepisów odnośnie wypłaty minimalnej stawki godzinowej oraz prawidłowości nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy. To wciąż najczęściej występujące nieprawidłowości w zakresie prawnej ochrony pracy. W naszej ocenie kontrole powinny być także zintensyfikowane w zakresie czasu pracy oraz prawidłowości wykorzystywania urlopów wypoczynkowych. Dla działalności związkowej niezwykle istotne są kwestie przestrzegania przez pracodawców prawa wewnątrzzakładowego (regulaminy pracy i wynagradzania, uzgodnień i konsultacji z zakładowymi organizacjami związkowymi) oraz równego traktowania osób pełniących funkcje związkowe i niedyskryminacji pracowników ze względu na działalność związkową. Corocznie we wnioskach kierowanych do inspekcji pracy przypominamy o konieczności realizacji art. 29 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie współdziałania inspektora pracy ze związkami zawodowymi i społeczną inspekcją pracy w toku wykonywania czynności kontrolnych w zakładzie pracy. Stale kierowanymi przez nas wnioskami do PIP są także te dotyczące mobbingu zgłaszanego w skargach pracowników, legalności zatrudnienia (zarówno cudzoziemców, jak i obywateli polskich) oraz przestrzegania prawa w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Z uwagi na ostatni obszar warto przypomnieć, że wciąż wiele nieprawidłowości dotyczy braku uzgodnienia regulaminów ze związkami zawodowymi czy też wydatkowania środków z funduszu na cele inne niż w ustawie. W działaniach kontrolnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, dla OPZZ w 2023 roku priorytetem jest kontrolowanie: prawidłowości sporządzania dokumentacji w zakresie oceny ryzyka zawodowego i zaopatrzania pracowników w środki ochrony indywidualnej, egzekwowania realizacji działań profilaktycznych wynikających z protokołów powypadkowych oraz prawidłowości funkcjonowania służby bhp w zakładzie pracy. W naszej ocenie inspektorzy pracy powinni także zwrócić uwagę na obowiązek informowania pracowników przez pracodawcę o czynnikach szkodliwych w środowisku pracy (hałas, czynniki biologiczne, stres) występujących na określonym stanowisku pracy oraz sposobach im przeciwdziałania (ocena ryzyka zawodowego). Specyfika branżowa wymaga szczególnego i eksperckiego podejścia do zagadnień kontrolnych przez inspektorów pracy. Przykładowo, dla sektora ochrony zdrowia istotne jest zintensyfikowanie kontroli w zakresie przestrzegania czasu pracy osób zatrudnionych w ramach umów cywilnoprawnych, zatrudnienia na kilku etatach w ramach tej samej doby pracowniczej, a także realizacja ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych. W branży budowlanej za konieczne uznaliśmy zwiększenie liczby kontroli budów w zakresie przestrzegania rozporządzenia dotyczącego bezpieczeństwa pracy operatorów żurawi wieżowych, kontrolę budów odnośnie umów zawieranych z pracownikami, legalności zatrudnienia i przestrzegania przepisów bhp w stosunku do osób pracujących na innej podstawie niż stosunek pracy, wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej, otrzymywania przez pracowników napojów oraz posiłków regeneracyjnych. W branży oświatowej wciąż aktualne są kontrole przestrzegania czasu pracy i wypłaty wynagrodzeń nauczycieli w szkołach i placówkach oświatowych oraz te związane z nawiązywaniem umów o pracę z nauczycielami. Choć wypadkowość w górnictwie maleje, w zakresie bezpieczeństwa pracy, jak i prawnej ochrony pracy za istotne uznaliśmy kontrole związane ze stanem wyrobisk na trasie przejazdu i przejścia załogi do i z miejsca pracy (drogi dojścia, oświetlenie, rozlewiska), przestrzegania norm czasu pracy, ze szczególnym uwzględnieniem odpoczynku dobowego i tygodniowego oraz zatrudniania pracowników na tożsamych stanowiskach. OPZZ zaproponowało ponadto liczne inicjatywy w obszarze działalności prewencyjnej do realizacji przez inspekcję pracy w 2023 r. Szczególnie ważne są dla nas: zorganizowanie kampanii informacyjnej na temat przepisów bezpieczeństwa pracy wobec zatrudnionych nieobjętych przepisami Kodeksu pracy oraz zintensyfikowanie działalności szkoleniowej kierowanej do organizacji związkowych OPZZ (zwiększenie liczby materiałów promujących tematykę bezpieczeństwa pracy i prawa pracy dostępnych dla związków zawodowych w siedzibach Okręgowych Inspektoratów Pracy oraz zwiększenia liczby dostępnych dla nas szkoleń). Pismo z postulatami OPZZ zostało przekazane do Głównego Inspektora Pracy.  Renata Górna, OPZZ

08 września 2022

Co roku, przed rozpoczęciem nowego cyklu Semestru Europejskiego (cyklu zarządzania gospodarczego w UE), przedstawiciele organizacji należących do Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych uczestniczą w spotkaniu poświęconym dyskusji nad modelem gospodarczym Unii Europejskiej i jego wpływem na warunki pracy i życia pracowników. Debata o priorytetach i postulatach EKZZ na najbliższy rok jest obecnie szczególnie istotna z uwagi na trwający kryzys energetyczny i drastycznie rosnące koszty życia w Europie. Dokonano zatem analizy finansowych i fiskalnych reakcji państw na kryzys oraz dyskutowano o roli inwestycji i polityki przemysłowej na utrzymanie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Wskazywano przy tym na zaniepokojenie rosnącym znaczeniem partii i organizacji, których populistyczna polityka nie sprzyja budowaniu odporności UE a także o roli praworządności w utrzymaniu warunków do budowania demokratycznych procesów, prowadzenia działalności gospodarczej oraz zapewnienia godnej pracy pracownikom. Według EKZZ konieczne są nowe polityki gospodarze i społeczne w UE, które wyjdą poza obecne ramy i paradygmaty. Eksperci EKZZ wskazują, że w UE potrzebne są reformy prowadzące do większej koordynacji podatkowej i fiskalnej w UE oraz wzrost poziomu finansowania inwestycji prowadzących do rozwoju realnej gospodarki. Wiele państw podjęło już działania antykryzysowe celem ochrony gospodarki i społeczeństwa przez skutkami kryzysu energetycznego, jednak poziom i rodzaj wsparcia jest zróżnicowany. Bogatsze państwa mają większą możliwość finansową kreowania pomocy, co będzie dalszym ciągu pogłębiać dysproporcje między państwami członkowskimi UE, regionami i społeczeństwami ale też między państwami rozwiniętymi a rozwijającymi się na świecie. Ryzyko pogłębienia nierówności rośnie a polityka unijna powinna temu przeciwdziałać. Wiele spółek korzysta z kryzysu energetycznego osiągając ponadprzeciętne zyski a spółki kapitałowe koncentrują się na spekulacjach, które tylko napędzają wzrost inflacji. Skutki wysokiej inflacji będą ponosić pracownicy, których realne płace obniżają się, zmniejsza się także udział płac w PKB. Wskazywano, że wiele firm w trakcie pandemii COVID-19 oszczędzało na pracownikach i otrzymywało publiczne, by niedługo później wypłacać akcjonariuszom premie i dywidendy. Konieczna jest zatem interwencja państwa poprzez zwiększenie progresji podatkowej, nowe podatki i wprowadzenie warunkowości w udzielaniu wsparcia publicznego. Przed przedsiębiorstwami korzystającymi wsparcia publicznego należy postawić wymagania dotyczące inwestowania i zatrudniania pracowników. W dyskusji padały też wnioski, aby zwiększyć regulację rynków finansowych (poprzez unijna taksonomię), by przyczyniały się do zrównoważonego rozwoju. Wyrażano obawy co do możliwego spowolnienia procesu transformacji klimatycznej, która, jak dowodzono, może stanowić szansę do ograniczenia kryzysu energetycznego oraz uruchomienia inwestycji. Podkreślano przy tym, że sprawiedliwa transformacja klimatyczna jest możliwa tylko przez zaangażowanie pracowników i ich przedstawicieli w ten proces w ramach dialogu społecznego. W trakcie debaty podkreślano, że zrównoważony rozwój nie jest możliwy bez praworządności i państwa prawa. Podkopywanie praworządności ogranicza zaufanie społeczne do sfer rządowych i do państwa oraz zwiększa niestabilność społeczeństw. Praworządne państwo prawa ma legitymację do wymagania od firm przestrzegania prawa, w tym prawa pracy i prawa podatkowego, oraz uprawnień do zrzeszania się i działania związków zawodowych, czy wreszcie wdrażania norm środowiskowych. Państwo prawa ma prawo oczekiwać praworządności na rynku pracy. Brak praworządności powoduje korozję zaufania społecznego, wzrost korupcji i obniżenie zaufania społeczeństwa do państwa. Luca Visentini, Sekretarz Generalny EKZZ przedstawił swoje refleksje dotyczące obecnej sytuacji, które wywołały ożywioną dyskusję, w szczególności dotyczącą kwestii inflacji i postulatu wzrostu wynagrodzeń. Wskazał on bowiem na strukturę inflacji, w jego ocenie znacznie podwyższoną przez spekulacje na rynku, w związku czym stwierdził, że nie należy oczekiwać wzrostu płac zgodnego z poziomem inflacji. Mogłoby to w jego ocenie spowodować spiralę płacowo-cenową. Z drugiej strony podkreślił, że obecny czas nie jest również momentem na stagnację płac, ponieważ może to doprowadzić do stagflacji. Przeciwnie jest to czas na znaczącą podwyżkę wynagrodzeń, poprzez układy zbiorowe. Płace powinny być jednak uzupełnione socjalnymi instrumentami wsparcia społeczeństwa ze środków publicznych. Takimi instrumentami mogą być regulacje cen energii, zwłaszcza dla najniżej zarabiających. Należy zyskać środki publiczne na ten cel poprzez opodatkowanie nadmiernych korzyści firm uzyskanych w związku ze wzrostem cen energii i obecną sytuacja na rynkach. Konieczna jest reforma systemu energetycznego w UE oraz zróżnicowanie źródeł energii. Słowem, silna interwencja państw i UE a także prowadzenie polityki antycyklicznej. Unia Europejska powinna dać przestrzeń do działań państw osłaniających pracowników poprzez zwiększenie ich zdolności fiskalnej oraz uruchomienie instrumentu na wzór SURE, który zostanie nakierowany na tworzenie miejsc pracy i odpowiednio dofinansowany. Według Sekretarza Generalnego, należy wykorzystać kryzys do ambitnych reform klimatycznych. UE potrzebuje więcej inwestycji ale też inwestowania lepszej jakości. W dyskusji padały głosy, że niezależnie od czynników, które determinują obecnie wysokość inflacji, pracownicy ponoszą konsekwencje jej poziomu. Zatem wzrost płac powinien być na poziomie inflacji i to co najmniej biorąc pod uwagę politykę dywidend niektórych firm i ich zyski oraz spadek udziału płac w PKB. Wskazywano, że płace nie są przyczyną wzrostu inflacji. (KP)

06 września 2022

Zespół problemowy Rady Dialogu Społecznego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych kontynuował na posiedzeniu w dniu 5 września 2022 r. dyskusję na temat projektu ustawy budżetowej na rok 2023 i projektu tzw. ustawy okołobudżetowej. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej i funduszy strukturalnych OPZZ Stronę rządową na posiedzeniu reprezentowali: Sebastian Skuza, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Piotr Patkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów oraz Barbara Socha, podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. W trakcie spotkania strona rządowa udzieliła odpowiedzi na pytania głoszone przez OPZZ dotyczące wynagrodzeń, reguły wydatkowej, długu publicznego, inflacji, rynku pracy i zdrowia. Strona związkowa podtrzymała postulat korekty wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej ora minimalnego wynagrodzenia za pracę w związku ze zmianą wskaźników makroekonomicznych (PKB i inflacja). Stronie pracowników i stronie pracodawców Rady nie udało się wypracować wspólnego stanowiska w sprawie projektu budżetu państwa na rok 2023. W pracach Zespołu wzięli udział członkowie Zespołu: Roman Piotrowski, wiceprzewodniczący Federacji Związków Zawodowych Pracowników Mleczarstwa w Polsce i Norbert Kusiak, ekspert OPZZ. (nq)