25 sierpnia 2022

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi możliwości odliczenia od dochodu składki związkowej i sposobu dokumentowania jej wpłaty na rzecz związku zawodowego, wyjaśniamy, jakie obowiązki w tym zakresie nałożył ustawodawca na organizacje związkowe. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Dzięki podejmowanym przez OPZZ od wielu lat działaniom od 1 stycznia 2022 r. można odliczyć ulgę z tytułu opłacania składki członkowskiej na rzecz związków zawodowych. Ulgę wprowadzono w ramach prac nad „Polskim Ładem”, ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105). Początkowo limit odliczenia podatkowego wynosił 300 zł. Ustawodawca w ww. akcie prawnym przyjął, że wysokość składek, które można odliczyć w rocznym zeznaniu podatkowym ustala się na podstawie dowodu wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego, z którego wynikają co najmniej: dane identyfikujące członka związku zawodowego dokonującego wpłaty, nazwa organizacji związkowej, na rzecz której dokonano wpłaty, tytuł i data wpłaty, kwota wpłaconych składek. Nie ulega wątpliwości, że jeżeli składka jest wpłacana bezpośrednio do kasy związku zawodowego (druk KP - dowód wpłaty) lub na jego konto (przelew bankowy) możliwe jest udokumentowanie przez podatnika wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego z wyszczególnieniem ww. danych i ich późniejsze odliczenie. W przypadku składek pobieranych przez pracodawcę z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi, Sejm wprowadził zasadę, że dowodem wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego będzie oświadczenie organizacji związkowej o wysokości pochodzących od podatnika składek. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od samego początku prac nad „Polskim Ładem” krytykowało zamiar nałożenia na organizacje związkowe obowiązku wystawiania takiego oświadczenia. Wskazywaliśmy, że w praktyce związek zawodowy dysponuje jedynie danymi o globalnej kwocie składek, która wpłynęła na konto związku zawodowego z konta pracodawcy, ale bez informacji, kto i w jakiej wysokości zapłacił składkę. Powoduje to, że organizacja związkowa nie może wystawić członkowi związku zawodowego wymaganego przepisami prawa oświadczenia. Po kilku miesiącach intensywnych rozmów z ministrem finansów udało się nam przekonać stronę rządową do zmiany stanowiska w tej kwestii. Rząd a następnie ustawodawca zaakceptowali propozycję OPZZ, aby informację o wysokości składek wpłaconych przez pracownika na rzecz związku zawodowego, w przypadku składek pobieranych z wynagrodzenia przez pracodawcę, przekazywał pracownikowi pracodawca w formie rocznej deklaracji PIT-11. Tym samym, w wyniku interwencji OPZZ, przepis stanowiący, że do skorzystania z odliczenia podatkowego w tym zakresie konieczne jest oświadczenie organizacji związkowej został uchylony. Stosowny przepis korygujący znalazł się w uchwalonej przez Sejm ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1265). W trakcie prac parlamentarnych udało się dodatkowo zwiększyć kwotę odpisu z 300 zł do 500 zł. W związku z nową ulgą warto także pamiętać, że: składki członkowskie odpisywane są od dochodu, a nie od podatku; odliczenie ma charakter limitowany kwotą 500 zł w skali roku. Nadwyżka ponad kwotę 500 zł nie będzie zatem podlegać odliczeniu; odliczeniu podlegają składki faktycznie opłacone w danym roku podatkowym. Składki należne, lecz niezapłacone nie podlegają odliczeniu; pierwszego odliczenia za 2022 r. będzie można dokonać w przyszłorocznym rozliczeniu podatkowym (do 30 kwietnia 2023 r.); podstawę prawną do odliczenia stanowi art. 26 ust. 1 pkt 2c i art. 26 ust. 7 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128). (nq) 

25 sierpnia 2022

Dzisiaj Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował finalny odczyt inflacji konsumenckiej (CPI) za lipiec br. Optymistyczny szybki szacunek inflacji GUS z ubiegłego miesiąca, wskazujący, że inflacja w lipcu br. pozostała na poziomie czerwca br. (15,5%) nie sprawdził się. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Inflacja wciąż rośnie i według ostatecznych danych wyniosła w lipcu br. 15,6% (przy wzroście cen towarów – o 16,9% i usług – o 11,7%). Lipcowy odczyt inflacji na poziomie 15,6% rok do roku to najwyższe tempo wzrostu od 24 lat. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły o 0,5% (w tym usług – o 1,2% i towarów – o 0,3%). Z danych GUS wynika, że w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku wyższe były ceny w zakresie mieszkania (o 21,8%), żywności (o 15,9%), transportu (o 27,7%), restauracji i hoteli (o 16,4%) oraz rekreacji i kultury (o 11,3%). Od kilku miesięcy za wzrostem inflacji nie nadążają płace. Niedawno GUS opublikował dane, z których wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrosło w II kwartale 2022 r. w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego o 11,8% przy inflacji w tym okresie na poziomie 13%, co oznacza spadek realnej płacy o ponad 1%. Tym samym podwyżki płac nie są w stanie zrekompensować drastycznego wzrostu cen w lipcu 2022 r. np.: opału o 132,2%, paliw o 36,8%, gazu o 44,9%, cukru o 47,6%, mąki o 38,9%, oleju i tłuszczu o 37,5%, pieczywa o  29,1%, mleka o 20,0%, mięsa o 17,2%. (nq)

06 lipca 2022

Dyskusja nad wypracowaniem wspólnego stanowiska Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego w sprawie płacy minimalnej oraz minimalnej stawki godzinowej na 2023 rok i wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej były przedmiotem obrad partnerów społecznych w dniu 5 lipca br. w Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” im. A. Bączkowskiego. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Strona rządowa była reprezentowana przez Piotra Patkowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów oraz Barbarę Sochę, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Przedstawiciele rządu w odpowiedzi na pytanie OPZZ przyznali, że wskaźniki makroekonomiczne zaprezentowane w Założeniach projektu budżetu państwa na 2023 r., np. inflacja, mogą się zmienić w sierpniu br. przy okazji prac nad projektem ustawy budżetowej. To oznaczałoby zmianę złożonej partnerom społecznym propozycji podwyżki płacy minimalnej i wynagrodzenia w sferze budżetowej, czego oczekuje OPZZ. W trakcie rozmów nie doszło do kompromisu, zarówno związkowcy jaki i pracodawcy podtrzymali swoje stanowisko w sprawie przyszłorocznych podwyżek. OPZZ przypomniało, że oczekuje, aby minimalne wynagrodzenie już od stycznia 2023 r. wzrosło do kwoty gwarantowanej przez przepisy ustawy o płacy minimalnej. Strona rządowa zasugerowała, że jest otwarta na rozmowy i negocjacje w kwestii ostatecznej wysokości podwyżek, ale oczekuje nowych propozycji od związkowców i pracodawców. Kolejne posiedzenie odbędzie w następnym tygodniu. Negocjacje zakończą się na posiedzeniu planarnym Rady Dialogu Społecznego w dniu 14 lipca br. W pracach Zespołu wzięli udział członkowie Zespołu: Roman Piotrowski, wiceprzewodniczący Federacji Związków Zawodowych Pracowników Mleczarstwa w Polsce i Norbert Kusiak, ekspert OPZZ. (nq)

27 czerwca 2022

W trakcie poniedziałkowego (27 czerwca br.) posiedzenia Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego strona rządowa przedstawiła informację na temat propozycji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ W przyszłym roku, po raz pierwszy, płaca minimalna musi wzrosnąć dwukrotnie. OPZZ odrzuciło propozycję przedstawioną przez wiceminister rodziny i polityki społecznej Barbarę Sochę, aby wysokość minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2023 r. wynosiła 3383 zł a od 1 lipca 2023 r. 3450 zł. OPZZ zaapelowało, aby płaca minimalna wzrosła najpierw do co najmniej 3500 zł a od 1 lipca 2023 r. do co najmniej 3750 zł. Odbyła się także wstępna dyskusja nad wypracowaniem wspólnego stanowiska w sprawie płacy minimalnej oraz minimalnej stawki godzinowej na 2023 rok. Wobec różnicy oczekiwań pracodawców i związków zawodowych nie udało się osiągnąć kompromisu, ale strony wyraziły zainteresowanie prowadzeniem dalszych negocjacji. W trakcie posiedzenia rozmawiano również o proponowanym przez rząd rozwiązaniu, które spowoduje, że wysokość płacy minimalnej, obowiązująca od 1 stycznia 2023 r., będzie niższa niż minimum gwarantowane przez ustawę o minimalnym wynagrodzeniu. W kolejnym punkcie porządku obrad wysłuchano informacji wiceministra finansów Piotra Patkowskiego na temat założeń projektu budżetu państwa na rok 2023; propozycji średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok 2023 oraz informacji o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2023. OPZZ nie wyraziło poparcia dla proponowanego przez rząd wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (107,8%) i zgłosiło oczekiwanie podwyżki, jeszcze w roku bieżącym, o 20%. W związku z wnioskiem OPZZ, aby Rada Dialogu Społecznego przedyskutowała kwestię tzw. kilometrówki Zespół rozmawiał również o wysokości stawek zwrotu kosztów użytkowania samochodu prywatnego do celów służbowych. Następnie odbyło się wspólne posiedzenie dwóch zespołów problemowych RDS: Zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych i Zespołu ds. ubezpieczeń społecznych w trakcie którego omówiono wskaźnik waloryzacji rent i emerytur w 2023 r. W tym punkcie porządku obrad nie udało się także osiągnąć konsensusu. W pracach Zespołu wzięli udział członkowie Zespołu: Roman Piotrowski, wiceprzewodniczący Federacji Związków Zawodowych Pracowników Mleczarstwa w Polsce i Norbert Kusiak, ekspert OPZZ. (nq)

15 czerwca 2022

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) zwróciło się do przewodniczącego Rady Dialogu Społecznego z wnioskiem o pilne zwołanie posiedzenia Rady w celu przedyskutowania kwestii zasad rozliczania tzw. kilometrówki. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ Obecne stawki tzw. kilometrówki, którą otrzymują pracownicy za używanie prywatnych środków transportu do celów służbowych obowiązują niezmiennie od blisko 15 lat, pomimo bardzo wysokiej inflacji, która według GUS wyniosła w maju br. 13,9 proc. W tym okresie drastycznie wzrosła cena paliwa, która wynosi już około 8 zł za litr. Tylko w maju br. ceny paliw do prywatnych środków transportu podrożały o 35,4 proc. w porównaniu z majem 2021 r. Rosną także ceny obowiązkowego ubezpieczenia OC i koszty napraw. Bez wątpienia aktualne, przeciętne koszty eksploatacji samochodów osobowych, motocykli i motorowerów w przeliczeniu na 1 km przebiegu pojazdu są wyższe niż obowiązujące stawki. Niezrozumiałe jest zatem, dlaczego pomimo wzrostu kosztów eksploatacji pojazdów na przestrzeni lat stawki tzw. kilometrówki pozostają niezmienne. Skutkuje to przerzuceniem ekonomicznego ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej z pracodawcy na pracowników, czego OPZZ nie może zaakceptować. W swoim wniosku OPZZ zaproponowało wypracowanie systemowego rozwiązania w sprawie zwrotu kosztów używania do celów służbowych prywatnych środków transportu, które przeciwdziałać będzie zamrażaniu w przyszłości stawek tzw. kilometrówki. Codzienna praktyka wskazuje dodatkowo na potrzebę uregulowania zasad zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w trakcie podróży służbowej w związku z przejazdami samochodami elektrycznymi lub hybrydowymi. (nq)

14 czerwca 2022

W ostatnich dniach negocjatorzy z Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej osiągnęli wstępne porozumienie dotyczące projektu dyrektywy w sprawie adekwatnych płac minimalnych w Unii Europejskiej. Celem tej dyrektywy jest zapewnienie godnego standardu życia pracownikom w Unii Europejskiej poprzez bardziej sprawiedliwe minimalne wynagrodzenia. Porozumienie osiągnięte w rozmowach trójstronnych będzie musiało teraz zostać potwierdzone m.in. przez Radę i Parlament Europejski. Dlatego przewodniczący OPZZ, Andrzej Radzikowski, zwrócił się do minister rodziny i polityki społecznej, pani Marleny Maląg o podjęcie działań na rzecz poparcia przez przedstawicieli polskiego rządu projektu dyrektywy w sprawie adekwatnych płac minimalnych w Unii Europejskiej w formie wynegocjowanej w ramach wspomnianego, trójstronnego porozumienia. Najbliższą okazją do wyrażenia pozytywnej opinii w tej sprawie jest posiedzenie Komitetu Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich przy Unii Europejskiej (COREPER), które odbędzie się w dniu 15 czerwca br. W ocenie Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, przyjęcie dyrektywy stworzy w Unii Europejskiej ramy przyczyniające się do zapewnienia pracownikom sprawiedliwego wynagrodzenia za swoją pracę, zgodnie z Europejskim Filarem Praw Socjalnych. Jeżeli dyrektywa zostanie przyjęta i właściwie wdrożona, ustawowe płace minimalne będą nie tylko bardziej sprawiedliwe, ale także będą chronić i promować układy zbiorowe pracy jako najlepsze rozwiązanie dla sprawiedliwych płac w Europie. Gospodarka Unii Europejskiej powinna opierać się przede wszystkim na godziwych wynagrodzeniach i prawach pracowniczych. Biorąc powyższe pod uwagę. OPZZ liczy na poparcie pani Minister w działaniach na rzecz uchwalenia dyrektywy w sprawie adekwatnych płac minimalnych w Unii Europejskiej z zapisami korzystnymi dla pracowników. KP

14 czerwca 2022

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) spotkało się 10 czerwca 2022 r. z grupą ekspertów Rady Europy do spraw działań przeciwko handlowi ludźmi (GRETA), która przygotowuje ocenę przestrzegania przez Polskę Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi. Po raz pierwszy organizacje spotkały się w 2016 r. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ W ramach wizyty w Polsce przedstawiciele GRETA skoncentrowali się na ocenie prawa ofiar do wymiaru sprawiedliwości i skutecznych środków odwoławczych, które obejmują między innymi dostęp do odszkodowania i wypłatę zaległych wynagrodzeń. Eksperci odbyli szereg spotkań z przedstawicielami rządu, związków zawodowych, pracodawców i innych organizacji pozarządowych działających w Polsce. W trakcie spotkania OPZZ przedstawiło związkowy punkt widzenia na kwestie pracy przymusowej w Polsce oraz udzieliło odpowiedzi na pytania ekspertów GRETA. Zaprezentowało podejmowane przez OPZZ działania na rzecz zmniejszenia popytu na wszelkie formy wyzysku. Ekspertów GRETA zainteresowało nasze zaangażowanie w certyfikację agencji zatrudnienia, powstanie Międzyzakładowego Związku Zawodowego Pracowników Ukraińskich w Polsce oraz w przygotowanie publikacji pn. „Praca przymusowa. Poradnik: jak ją rozpoznać i przeciwdziałać”. Mówiąc o instrumentach, które mogą pomóc w redukcji popytu na nielegalną pracę w łańcuchu dostaw OPZZ wymieniło: wprowadzenie do Kodeksu karnego odrębnej definicji dotyczącej pracy przymusowej oraz uruchomienie działań prewencyjnych i edukacyjnych w zakresie pracy przymusowej, wzmocnienie pozycji związków zawodowych na rynku pracy, promowanie układów zbiorowych pracy na poziomie sektorowym, konieczność zwiększenia uprawnień inspektorów pracy i wzmocnienia Państwowej Inspekcji Pracy w wymiarze organizacyjnym i finansowym. Zasygnalizowało ponadto konieczność monitoringu przez GRETA tworzonych przepisów projektu dyrektywy o należytej staranności oraz raportowaniu niefinansowym. (nq)

08 czerwca 2022

Europa jest o krok bliżej do zapewnienia bardziej sprawiedliwych wynagrodzeń. Osiągnięto bowiem wstępne porozumienie podczas rozmów trójstronnych (między negocjatorami z Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej) w sprawie treści dyrektywy o adekwatnych płacach minimalnych. Celem dyrektywy jest zapewnienie godnego standardu życia pracownikom w UE. Porozumienie osiągnięte w rozmowach trójstronnych będzie musiało zostać potwierdzone przez Radę i Parlament Europejski. W najbliższym czasie odbędzie się posiedzenie EPSCO - krajowych ministrów zatrudnienia oraz posiedzenie plenarne Parlamentu Europejskiego. Będą to ważne wydarzenia, które będą mogły mieć wpływ na treść dyrektywy. "Po raz pierwszy ramy UE przyczynią się bezpośrednio do zapewnienia ludziom sprawiedliwego wynagrodzenia za pracę. To ważna wiadomość pokazująca, że Parlament Europejski to nie tylko słowa, ale także działania, abyśmy mogli udowodnić, że filar praw socjalnych jest rzeczywistością” – powiedział Dragoș Pîslaru, przewodniczący Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych. Dodał, że jest to „ważny moment dla wszystkich pracowników w UE”. Ważne jest teraz, aby ministrowie krajowi i eurodeputowani z tę dyrektywę, aby ludzie pracujący jak najszybciej odczuli korzyści z niej wynikające. Teraz bardziej niż kiedykolwiek ludzie pracy potrzebują uczciwej podwyżki płacy minimalnej. Zastępca Sekretarza Generalnego ETUC Esther Lynch zauważyła: „Pracownicy w Europie zasługują na godziwą płacę, która zapewnia przynajmniej przyzwoity poziom życia i reprezentację związkową. Dzisiejsze porozumienie może zmienić zasady gry dla milionów ludzi pracy zmagających się z kryzysem kosztów utrzymania. Jeżeli dyrektywa zostanie przyjęta i właściwie wdrożona, ustawowe płace minimalne będą nie tylko bardziej sprawiedliwe, ale także będą chronić i promować układy zbiorowe pracy jako najlepsze rozwiązanie dla sprawiedliwych płac w Europie. Przyjęte i właściwie stosowane zapisy dyrektywy postawiłoby Europę socjalną z powrotem na właściwym torze po dekadzie oszczędności, zapewniając, że gospodarka UE opiera się na godziwych wynagrodzeniach i prawach pracowniczych, a nie na ubóstwie i niepewności.”. Łącznie 21 w 27 krajach ma ustawową płacę minimalną, podczas gdy w pozostałych sześciu poziomy płac są ustalane w drodze rokowań zbiorowych, co powoduje, że miesięczne stawki minimalne są bardzo zróżnicowane w całej UE, od 332 euro w Bułgarii do 2202 euro w Luksemburgu. Płaca minimalna dotyczy około 24 milionów pracowników w UE. (oprac. KP)

07 czerwca 2022

OPZZ w piśmie do Sebastiana Skuzy, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, negatywnie zaopiniował art. 22 projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych. Mówi on o uchylenia art. 20. ustawy z dnia 21 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego stanowiącego o przedstawianiu RDS przez Ministra Finansów informacji o przebiegu wykonania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze do dnia 10 września każdego roku. Biuro Prasowe OPZZ Zmiana ta łączy się ze zmianą przepisów ustawy o finansach publicznych i jest konsekwencją zniesienia generalnego obowiązku sporządzania informacji o przebiegu wykonania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze przez Ministra Finansów. OPZZ uważa, że prezentowanie na stronie internetowej MF danych o wykonaniu ustawy budżetowej nie może stanowić wystarczającej przesłanki do automatycznego zniesienia obowiązku przedkładania RDS informacji na temat wykonania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze. Część danych, które otrzymuje RDS, sposób ich prezentacji oraz forma nie pokrywają się z danymi publikowanymi na stronie internetowej MF. Przyjęcie proponowanego przepisu utrudni RDS sprawowanie społecznej kontroli nad dochodami i wydatkami planu finansowego państwa oraz podejmowanie decyzji w sprawach leżących w kompetencjach RDS, a także zmniejszy transparentność finansów publicznych.

23 maja 2022

Komisja Europejska opublikowała dziś tzw. Pakiet wiosenny, czyli zestaw dokumentów zawierający m.in. ocenę sytuacji gospodarczej i fiskalnej w państwach członkowskich UE, zalecenia Komisji skierowane do państw dotyczące ich dalszej polityki oraz wytyczne w obszarze zatrudnienia. Pakiet wiosenny Komisji Europejskiej na rok 2022 przedstawia państwom członkowskim wskazówki do działania, dwa lata po rozpoczęciu pandemii COVID-19 i w samym środku trwającej inwazji Rosji na Ukrainę. Pakiet jest istotny z punktu widzenia krajowej polityki budżetowej i społecznej (m.in. rynku pracy). Powiązanie Semestru europejskiego, Instrumentu Wspierania Odbudowy i Odporności oraz REPowerEU Komisja potwierdziła po raz kolejny, że Semestr europejski i Instrument Wspierania Odbudowy i Odporności (RRF, warunkiem otrzymania z niego środków jest akceptacja Krajowego Planu Odbudowy, KPO) - stanowią centralny element Programy NextGenerationEU – i zapewniają solidne ramy dla zapewnienia skutecznej koordynacji polityki i sprostania obecnym wyzwaniom. Fundusz na rzecz odbudowy i odporności będzie w najbliższych latach nadal napędzał programy reform i inwestycji państw członkowskich. Jest to główne narzędzie przyspieszenia transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz wzmocnienia odporności państw członkowskich, w tym poprzez wdrożenie krajowych i transgranicznych środków zgodnie z Programem REPowerEU. REPowerEU ma na celu szybkie zmniejszenie naszej zależności od rosyjskich paliw kopalnych poprzez przyspieszenie czystej transformacji i połączenie sił w celu osiągnięcia bardziej odpornego systemu energetycznego i prawdziwej Unii Energetycznej. Wskazówki dla państw członkowskich UE dotyczące polityki fiskalnej: Komisja uważa, że spełnione są warunki do utrzymania ogólnej klauzuli korekcyjnej paktu stabilności i wzrostu w 2023 r. oraz do jej dezaktywacji od 2024 r. Pierwotnie klauzula miała być dezaktywowana w 2022 r. Zwiększona niepewność i poważne ryzyko pogorszenia perspektyw gospodarczych w związku z wojną na Ukrainie, bezprecedensowym wzrostem cen energii i utrzymującymi się zakłóceniami w łańcuchu dostaw uzasadniają przedłużenie ogólnej klauzuli korekcyjnej do 2023 r. Dalsze stosowanie ogólnej klauzuli korekcyjnej w 2023 r. zapewni krajowej polityce budżetowej możliwość szybkiego reagowania w razie potrzeby, a jednocześnie zapewni płynne przejście od szeroko zakrojonego wsparcia dla gospodarki w okresie pandemii do coraz większego nacisku na środki tymczasowe i ukierunkowane oraz ostrożność budżetową wymaganą do zapewnienia stabilności w perspektywie średnioterminowej. Komisja przedstawi wytyczne dotyczące ewentualnych zmian w ramach zarządzania gospodarczego po przerwie letniej i odpowiednio wcześnie przed rokiem 2023. Pandemia w dalszym ciągu wywiera nadzwyczajny wpływ makroekonomiczny i fiskalny, który w połączeniu z obecną sytuacją geopolityczną stwarza wyjątkową niepewność, również w odniesieniu do opracowywania szczegółowej ścieżki polityki fiskalnej. Komisja nie proponuje zatem wszczęcia nowych procedur nadmiernego deficytu. To ważne stwierdzenie w kontekście m.in. Polski. Komisja przeanalizowała bowiem sprawozdania państw pod kątem kryteriów dotyczących deficytu i długu publicznego. W przypadku wszystkich tych państw członkowskich z wyjątkiem Finlandii stwierdzono spełnienie przez nie kryterium deficytu. W przypadku Litwy, Estonii i Polski sprawozdanie zostało przygotowane ze względu na planowany na 2022 r. deficyt przekraczający określoną w Traktacie wartość referencyjną wynoszącą 3% PKB, podczas gdy w pozostałych państwach członkowskich deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2021 r. przekroczy 3% PKB. Komisja dokona jesienią 2022 r. ponownej oceny sytuacji budżetowej państw członkowskich. Wiosną 2023 r. Komisja oceni zasadność wnioskowania o otwarcie procedur nadmiernego deficytu na podstawie danych dotyczących wyniku za 2022 r., w szczególności biorąc pod uwagę zgodność z zaleceniami budżetowymi dla poszczególnych krajów. Szczególny charakter szoku makroekonomicznego wywołanego inwazją Rosji na Ukrainę, jak również jego długoterminowe implikacje dla potrzeb UE w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, wymagają starannego opracowania polityki fiskalnej w 2023 r. Polityka fiskalna powinna zwiększyć inwestycje publiczne na rzecz ekologicznej i cyfrowej transformacji oraz bezpieczeństwa energetycznego. Pełna i terminowa realizacja programów reform strukturalnych jest kluczem do osiągnięcia wyższych poziomów inwestycji. Polityka fiskalna w 2023 r. powinna być ostrożna, poprzez kontrolowanie wzrostu bieżących wydatków pierwotnych finansowanych ze środków krajowych, przy jednoczesnym umożliwieniu działania automatycznych stabilizatorów i zapewnieniu tymczasowych i ukierunkowanych środków w celu złagodzenia skutków kryzysu energetycznego i zapewnienia pomocy humanitarnej dla osób uciekających przed inwazją Rosji na Ukrainę. Ponadto plany budżetowe państw członkowskich na przyszły rok powinny opierać się na ostrożnych średniookresowych ścieżkach dostosowania, odzwierciedlających wyzwania związane ze stabilnością budżetową w związku z wysokim poziomem zadłużenia w stosunku do PKB, który dodatkowo wzrósł z powodu pandemii. Ponadto polityka fiskalna powinna być gotowa do dostosowania bieżących wydatków do zmieniającej się sytuacji. Zalecenia: Zalecenia dla poszczególnych krajów przyjęte w kontekście semestru europejskiego stanowią ważne wytyczne dla polityki podejmowanej przez państwa członkowskie, również w obszarze inwestycji z wykorzystaniem środków unijnych. W tym roku, generalnie obejmują one zalecenia dotyczące zmniejszenia zależności od paliw kopalnych poprzez reformy i inwestycje, zgodnie z priorytetami REPowerEU i Europejskiego Zielonego Ładu. Zaleca się Polsce podjęcie w latach 2022 i 2023 działań mających na celu: W 2023 r. zapewnić, aby wzrost wydatków bieżących finansowanych ze środków krajowych był zgodny z ogólnym neutralnym kursem polityki, z uwzględnieniem kontynuacji tymczasowego i ukierunkowanego wsparcia dla gospodarstw domowych i firm najbardziej narażonych na skutki wzrostu cen energii oraz dla osób uciekających z Ukrainy. Gotowość do dostosowania wydatków bieżących do zmieniającej się sytuacji. Rozszerzenie inwestycji publicznych na rzecz ekologicznej i cyfrowej transformacji oraz bezpieczeństwa energetycznego, w tym poprzez wykorzystanie środków z RRF, RePowerEU i innych funduszy UE. W okresie po 2023 r. prowadzenie polityki fiskalnej mającej na celu osiągnięcie ostrożnej średniookresowej sytuacji budżetowej. Zwiększenie efektywności wydatków publicznych, w tym poprzez kontynuowanie reformy procesu budżetowego. Zapewnienie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilności systemu emerytalnego poprzez podjęcie środków mających na celu podniesienie rzeczywistego wieku przejścia na emeryturę oraz poprzez zreformowanie preferencyjnych systemów emerytalnych. Szybkie zakończenie negocjacji z Komisją w sprawie dokumentów programowych dotyczących polityki spójności na lata 2021-2027 w celu rozpoczęcia ich realizacji. Zwiększyć uczestnictwo w rynku pracy, w tym poprzez poprawę dostępu do opieki nad dziećmi i opieki długoterminowej, oraz usunąć pozostałe przeszkody w podejmowaniu bardziej stałych rodzajów zatrudnienia. Promowanie wysokiej jakości edukacji i umiejętności przydatnych na rynku pracy, zwłaszcza poprzez uczenie się dorosłych i poprawę umiejętności informatycznych. Lepsze ukierunkowanie świadczeń socjalnych i zapewnienie dostępu do nich osobom potrzebującym. Zwiększyć odporność, dostępność i skuteczność systemu opieki zdrowotnej, w tym poprzez zapewnienie wystarczających środków na odwrócenie piramidy opieki i przyspieszenie wdrażania usług e-zdrowia. Wzmocnienie potencjału innowacyjnego gospodarki, w tym poprzez wspieranie instytucji badawczych i ich bliższą współpracę z przedsiębiorstwami. Wspieranie dalszej cyfryzacji przedsiębiorstw i administracji publicznej, w tym poprzez rozwój infrastruktury. Poprawa klimatu inwestycyjnego, w szczególności poprzez ochronę niezawisłości sądów. Zapewnienie skutecznych konsultacji publicznych i zaangażowania partnerów społecznych w proces kształtowania polityki. Zmniejszenie ogólnego uzależnienia od paliw kopalnych poprzez usunięcie barier regulacyjnych, administracyjnych i infrastrukturalnych w celu przyspieszenia wydawania pozwoleń i wdrażania odnawialnych źródeł energii. Zreformowanie polityki renowacji budynków i systemów wsparcia, aby zachęcić do większej efektywności energetycznej, promować oszczędność energii i szybsze wycofywanie paliw kopalnych z ogrzewania oraz przyspieszone wprowadzanie pomp ciepła. Przyspieszenie zmiany środków transportu na rzecz transportu publicznego i aktywnej mobilności oraz promowanie szybszego upowszechniania się pojazdów elektrycznych za pomocą zachęt i inwestycji w infrastrukturę ładowania. Usprawnienie długo- i średnioterminowego planowania strategicznego w zakresie transformacji ekologicznej poprzez aktualizację krajowych polityk energetycznych zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu i komunikatem REPowerEU w celu zapewnienia pewności przedsiębiorcom i efektywnego wykorzystania środków finansowych z myślą o przyspieszeniu inwestycji w czystą energię. Wytyczne dotyczące zatrudnienia W Pakiecie wiosennym Komisja proponuje również wytyczne - w formie decyzji Rady - dotyczące polityki zatrudnienia państw członkowskich na rok 2022. W wytycznych tych co roku określane są wspólne priorytety dla krajowych polityk zatrudnienia i polityk społecznych, tak aby stały się one bardziej sprawiedliwe i sprzyjające włączeniu społecznemu. W tegorocznych Wytycznych wskazuje się, że dalsze reformy i inwestycje państw członkowskich będą miały kluczowe znaczenie dla wspierania tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, rozwijania umiejętności, płynnego przechodzenia na rynek pracy oraz rozwiązywania problemów związanych z niedoborem pracowników i niedopasowaniem umiejętności do potrzeb rynku pracy w UE. Wytyczne zawierają wskazówki, w jaki sposób kontynuować modernizację instytucji rynku pracy, kształcenia i szkolenia, a także systemów ochrony socjalnej i opieki zdrowotnej, aby uczynić je bardziej sprawiedliwymi i sprzyjającymi włączeniu społecznemu. Komisja proponuje szczególny nacisk na środowisko po konferencji COVID-19, na sprawiedliwe społecznie przejście na ekologię i cyfryzację, a także na odzwierciedlenie ostatnich inicjatyw politycznych, w tym inicjatyw będących odpowiedzią na inwazję Rosji na Ukrainę, takich jak środki umożliwiające dostęp do rynku pracy osobom uciekającym przed wojną na Ukrainie. Postępy w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ Komisja podtrzymuje swoje zobowiązanie do włączenia Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs) do Semestru europejskiego. Równolegle z pakietem wiosennym Eurostat opublikował dziś "Sprawozdanie z monitorowania postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w kontekście UE". Informacja o Pakiecie wraz z dokumentami, w całości w wersji angielskiej, jest dostępna tutaj: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_3182 (KP)