09 sierpnia 2024

8 sierpnia w siedzibie OPZZ odbyło się seminarium poświęcone kwestii zatrudnienia i ochrony praw migrantów przebywających w Polsce i poszukujących pracy. Wydarzenie, zorganizowane przez związki zawodowe, na które zaproszono przedstawicieli Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności ekspertkę Annę Bobiw z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie, zgromadziło wielu uczestników zainteresowanych znalezieniem pracy i legalnym zatrudnieniem w Polsce. Seminarium składało się z trzech głównych bloków, z których każdy omawiał ważne aspekty zatrudnienia i ochrony praw pracowników. Tematy seminarium: Legalizacja zatrudnienia Pierwszy blok był poświęcony legalizacji zatrudnienia. Uczestnicy dowiedzieli się, co należy wiedzieć na samym początku zatrudnienia w Polsce. Wyjaśniono różnice między umową o pracę a umową cywilnoprawną oraz warunki ich zawierania. Szczególną uwagę poświęcono obowiązkom pracodawcy i pracownika oraz innym ważnym aspektom, które należy wziąć pod uwagę przy zatrudnieniu. Skargi Drugi blok dotyczył składania skarg w przypadku naruszenia praw pracowników. Eksperci wyjaśnili, kiedy i jak prawidłowo składać skargi oraz do kogo się zwrócić w przypadku naruszenia praw. Podano praktyczne przykłady i rekomendacje dotyczące ochrony swoich praw w miejscu pracy oraz skutecznej obrony swoich interesów. Agencje zatrudnienia Trzeci blok był poświęcony wyborowi wiarygodnych agencji zatrudnienia. Uczestnicy otrzymali porady dotyczące wyboru agencji, dowiedzieli się o usługach, które oferują, oraz jak mogą pomóc w znalezieniu pracy. Podkreślono znaczenie współpracy z licencjonowanymi i wiarygodnymi agencjami. Wnioski Seminarium stało się ważnym wydarzeniem dla migrantów w Polsce, w przeważającej większości obywateli Ukrainy, dostarczając im niezbędnych informacji i wsparcia dla pomyślnej integracji i zatrudnienia. Eksperci seminarium dołożyli wszelkich starań, aby stworzyć sprzyjające warunki dla rozwoju i ochrony praw migrantów. Dążymy do tworzenia warunków, w których pracownicy mogą się rozwijać i odnosić sukcesy!

06 sierpnia 2024

Z inicjatywy OPZZ, strona pracowników i strona pracodawców Rady Dialogu Społecznego (RDS) przyjęła uchwałę, w której wyraża stanowczy sprzeciw wobec planowanego ograniczenia kompetencji RDS na rzecz nowo powstającej Rady Fiskalnej. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS z ramienia OPZZ Dzięki działaniom OPZZ pracodawcy i związkowcy przyjęli wspólną uchwałę mającą na celu zapewnienie, że Rada Dialogu Społecznego zachowa swoje uprawnienia i będzie mogła skutecznie reprezentować interesy wszystkich stron w procedurze budżetowej. Strony dialogu społecznego zaznaczają, że jedynie pełne poszanowanie kompetencji RDS może zagwarantować, że decyzje budżetowe będą transparentne i uwzględniać będą interesy szerokiego grona interesariuszy. Zgodnie z propozycją Ministra Finansów, Rada Fiskalna będzie odpowiedzialna za ocenę kluczowych dokumentów budżetowych, w tym projektu ustawy budżetowej, pod kątem zgodności z regułami fiskalnymi. Ponadto, jej zadania obejmą prowadzenie analiz, publikowanie raportów dotyczących finansów publicznych oraz aktywny udział w debacie publicznej. Niestety, Rada Fiskalna ma przejąć część kompetencji Rady Dialogu Społecznego w zakresie opiniowania projektu budżetu państwa. Więcej na ten temat pisaliśmy TUTAJ Pracodawcy i związkowcy z RDS w swojej uchwale uznali, że Rada Fiskalna i RDS powinny współistnieć i uzupełniać się. RDS odgrywa kluczową rolę w dialogu społecznym oraz w procedurze budżetowej, której nie można bagatelizować. Tworzenie Rady Fiskalnej nie powinno prowadzić do uszczuplenia kompetencji RDS, ponieważ to właśnie RDS jest najważniejszym forum reprezentowania interesów zarówno pracowników, jak i pracodawców. Pozbawienie RDS prawa do opiniowania założeń projektu budżetu państwa, jak proponuje Minister Finansów, znacząco ograniczy zakres dialogu między rządem, pracownikami i pracodawcami. Takie działanie marginalizuje wpływ RDS na kluczowe decyzje budżetowe, co stoi w sprzeczności z unijnymi regulacjami promującymi zwiększony udział partnerów społecznych w procesie decyzyjnym. Transparentność procesu budżetowego, której RDS jest gwarantem, musi zostać zachowana. Z pełną treścią uchwały strony pracowników i strony pracodawców RDS w sprawie projektu ustawy o Radzie Fiskalnej można zapoznać się TUTAJ (nq) 

02 sierpnia 2024

Reprezentatywne organizacje związkowe działające w Poczcie Polskiej S.A. - OM NSZZ Solidarność Pracowników Poczty Polskiej oraz Związek Zawodowy Pracowników Poczty informują, iż 1 sierpnia 2024 podpisano międzyzwiązkowe porozumienie dotyczące przygotowania i przeprowadzenia referendum strajkowego w Poczcie Polskiej S.A., powołując równocześnie Główną Komisję Referendalną.  Przeprowadzenie referendum strajkowego planowane jest na:  9 wrzesień – 30 wrzesień 2024 r.  W sierpniu powołane zostaną Regionalne Komisje Referendalne (dalej: RKR), którebędą odpowiedzialne za przeprowadzenie referendum w swoim obszarze działaniawe wszystkich jednostkach organizacyjnych PP S.A. W ramach RKR powołanezostaną zespoły referendalne, które zgodnie z przygotowanym przez RKRharmonogramem będą przeprowadzały referendum strajkowe.  Dalsze ustalenia pomiędzy zainteresowanymi organizacjami związkowymi odbywaćsię będą w formie telekonferencji, a następnie będą komunikowane przez GłównąKomisję Referendalną.Referendum strajkowe jest zgodne z prawem i jest przeprowadzane zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Pracownikom biorącym udział w legalnym referendum strajkowym nie grożą żadne konsekwencje prawne i służbowe. 

01 sierpnia 2024

                                        Postulat OPZZ o konieczności uregulowania maksymalnych temperatur w miejscu pracy i ich określenie w taki sposób, by chronić pracowników przez przegrzaniem – już niedługo doczeka się realizacji. Z zadowoleniem przyjęliśmy decyzję o podjęciu prac przygotowawczych w tej kwestii przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, CIOP, PIP i Instytut Medycyny Pracy w Łodzi. Sebastian Koćwin, wiceprzewodniczący OPZZRenata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej OPZZ Obecnie w przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy nie ma określonej maksymalnej temperatury, w której może być wykonywana praca. Regulacje prawne jasno określają, że pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom nieodpłatnie napojów chłodzących, jeżeli temperatura w pomieszczeniach, w których wykonują pracę przekracza 28°C lub na powietrzu, przy ponad 25°C. Dziś prawo nie formułuje jasnego przyzwolenia do rezygnacji z pracy przy danych warunkach atmosferycznych.  A pracodawcy także coraz częściej dostrzegają problem braku przepisów o maksymalnych temperaturach w pracy. Wielu z nich, w razie utrzymujących się upałów już teraz np. skraca czas pracy. Widzą też inne rozwiązania: uważają, że najpierw należy zadbać o promowanie dobrych rozwiązań, opracować wytyczne i dobre praktyki, a dopiero w razie braku efektów- pomyśleć o ewentualnych zmianach w prawie. Jak rozwiązać te dylematy - w ramach OPZZ zaczęliśmy prowadzić o tym dialog już 3 lata temu.Nasze postulaty dotyczące ,,(…) bardziej szczegółowego uregulowania warunków pracy w ekstremalnie wysokich temperaturach’’ w środowisku pracy, przyjęte zostały w Stanowisku Rady OPZZ 21 września 2021 r. Szukając sojuszników realizacji tego przedsięwzięcia, z inicjatywy wiceprzewodniczącego OPZZ Sebastiana Koćwina zwracaliśmy się do wielu instytucji; organizowaliśmy także szereg dyskusji, w tym jedną z ważniejszych: debatę związkowo – ekspercką, zorganizowaną w siedzibie OPZZ w czerwcu 2023 r. (link dla przypomnienia:Dialog ws. maksymalnych temperatur w pracy – rozpoczęty! | Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (opzz.org.pl).Nasza debata pod przekornym tytułem: ,,Maksymalna temperatura w miejscu pracy – czy to możliwe ?” miała za zadanie ocenić sprawczość tego pytania – czy jest to możliwe, a jeśli tak – jakimi sposobami określić górną granicę temperatury, bezpieczną i komfortową do pracy. Uczestnicy dyskusji niemal jednogłośnie zgodzili się, że potrzebne są normy prawne powszechnie obowiązujące, powiązane z promowaniem dobrych praktyk, w poszczególnych branżach i w zależności od stanowiska pracy.  Wypracowanie rozwiązań chroniących przed wysoką temperaturą w miejscu pracy trwa. Zgodnie z zapowiedziami ich wdrożenie i obowiązywanie będzie realne już w przyszłym sezonie letnim. OPZZ będzie aktywnie włączał się w uzgodnienia najlepszych dla pracowników rozwiązań. Obecnie można korzystać z materiałów informacyjnych: pakiet informacyjny MRP i PS pod nazwą: „DOBRY KLIMAT w PRACY” (do pobrania) materiał Centralnego Instytutu Ochrony Pracy ,,Naukowcy CIOP-PIB pomagają w ograniczaniu skutków nadmiernego obciążenia cieplnego pracowników’’ (do pobrania) (rg)

01 sierpnia 2024

Zbliża się termin implementacji przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej do polskiego prawa. Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, nad którym pracuje strona rządowa, zakłada, że Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie UE, wprowadzi niezbędne przepisy do 15 listopada 2024 r. Implementacja tych regulacji jest kluczowa, aby poprawić warunki życia i pracy, zmniejszyć nierówności płacowe oraz zapewnić godziwe wynagrodzenia dla pracowników w Polsce. Związki zawodowe odgrywają kluczową rolę w tym procesie, dlatego tak ważny jest ich udział w pracach legislacyjnych nad zmianą ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od dawna zabiega o wprowadzenie nowych przepisów dotyczących płacy minimalnej, widząc w nich szansę na poprawę sytuacji pracowników w kraju. Współpracując z Europejską Konfederacją Związków Zawodowych, OPZZ aktywnie wpływało na kształtowanie polityk UE dotyczących wynagrodzeń. Dzięki naszym staraniom temat ten zyskał naznaczeniu, a wprowadzenie europejskich standardów płacowych stało się priorytetem. Zbliżający się termin wdrożenia europejskich przepisów jest wynikiem wieloletnich działań i determinacji OPZZ, które konsekwentnie dąży do wprowadzenia europejskich standardów płacowych. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów zamieściła w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów informację o projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Potwierdza to, że nasze wysiłki przyniosły efekty.  Zgodnie z nią projekt ustawy, nad którym obecnie pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Polska ma czas na implementację przepisów dyrektywy do dnia 15 listopada 2024 r. Projekt ustawy będzie przewidywał: 1) utrzymanie dwóch terminów zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105%; 2) wyznaczenie Rady Dialogu Społecznego jako organu doradczego w kwestiach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, w szczególności z jego ustalaniem i aktualizacją; 3) coroczną procedurę ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej. Zgodnie z projektem, wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie corocznie przedmiotem negocjacji prowadzonych w ramach RDS. Rada Ministrów przedstawia RDS do negocjacji propozycje wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę dla pracowników oraz minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych – w terminie do dnia 15 czerwca każdego roku. Negocjacje prowadzone będą przez 30 dni od dnia otrzymania propozycji i informacji. Jeżeli w tym terminie RDS nie uzgodni ww. wysokości gwarancji płacowych, wówczas decyzje w tym zakresie podejmie Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Ustalone przez Radę Ministrów wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej nie będą mogły być niższe niż zaproponowane RDS do negocjacji. Zgodnie z projektem ustawy Rada Ministrów, poza proponowaną na rok następny kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej, przedstawia RDS również szereg informacji o charakterze ekonomiczno-statystycznym. Dodatkowo w stosunku do obecnych przepisów przekazywana będzie również informacja o wartości referencyjnej oraz relacji propozycji wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym do tej wartości. Ponadto, w roku aktualizacji zostanie również przekazana informacja o zastosowanej aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę; 4) utrzymanie co do zasady dotychczasowego mechanizmu ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę. Projektowane przepisy gwarantują coroczny wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w stopniu nie niższym niż prognozowany na dany rok wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem. Jednocześnie, jeśli w roku negocjacji wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest niższa od połowy wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w I kwartale tego roku, gwarancja ta jest zwiększana dodatkowo o 2/3 prognozowanego wskaźnika realnego przyrostu PKB. W przypadku, gdy w roku poprzednim rzeczywisty wzrost cen różnił się od prognozowanego, projekt przewiduje zastosowanie mechanizmu korygującego (zastosowanie wskaźnika weryfikacyjnego w odniesieniu do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku z tytułu różnicy pomiędzy rzeczywistym a prognozowanym wzrostem cen w roku poprzednim).  W stosunku do obecnie obowiązującego mechanizmu, proponuje się doprecyzowanie obliczania wskaźnika weryfikacyjnego. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu z 2002 r. przewiduje, że wskaźnik weryfikacyjny otrzymuje się przez podzielenie wskaźnika cen w roku poprzednim przez prognozowany wskaźnik cen w roku poprzednim, w oparciu o który została określona propozycja wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę przekazana RDS do negocjacji. Należy jednak zauważyć, że prognozowany wskaźnik cen w roku poprzednim, w oparciu o który została określona propozycja wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę przekazana RDS do negocjacji, może się różnić od prognozowanego wskaźnika cen w roku poprzednim, w oparciu o który została ustalona ostateczna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. W celu ustanowienia bardziej miarodajnego wskaźnika weryfikacyjnego, projekt ustawy przewiduje, aby był on obliczany przez podzielenie wskaźnika cen w roku poprzednim przez prognozowany wskaźnik cen w roku poprzednim, w oparciu o który została ustalona wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Należy mieć jednocześnie na uwadze, że projekt ustawy przewiduje, iż w roku aktualizacji, przy ustaleniu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, uwzględnia się także aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę. Projekt zawiera również gwarancję utrzymania wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę na poziomie obowiązującym w roku negocjacji, w przypadku gdyby w wyniku analizy kryteriów, na podstawie których przeprowadzana jest aktualizacja minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalono, że wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w ostatnich latach wzrastała szybciej, niż wynikałoby to z analizowanych kryteriów; 5) ustalenie wartości referencyjnej, która będzie stosowana do oceny adekwatności wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę; 6) aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę co najmniej raz na 4 lata w oparciu o następujące kryteria: a) siłę nabywczą minimalnego wynagrodzenia za pracę, z uwzględnieniem kosztów utrzymania, b) ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład, c) stopę wzrostu wynagrodzeń, d) długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany, e) relacji minimalnego wynagrodzenia za pracę do przeciętnego wynagrodzenia; 7) procedurę przeprowadzenia aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z projektem ustawy, aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie dokonywać Rada Ministrów mając na uwadze stanowiska lub opinie strony pracowników i strony pracodawców RDS. Zgodnie z procedurą uzgadniania minimalnego wynagrodzenia za pracę na rok następny, Rada Ministrów w roku aktualizacji będzie przedstawiała RDS propozycję minimalnego wynagrodzenia za pracę, która będzie już uwzględniała zastosowaną aktualizację minimalnego wynagrodzenia za pracę; 8) procedurę sprawozdawczości. Do Komisji Europejskiej, co 2 lata, będą przekazywane następujące dane statystyczne i informacje: - poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę, - odsetek pracowników objętych minimalnym wynagrodzeniem za pracę, - opis istniejących zróżnicowanych stawek i odliczeń, - powody wprowadzenia zróżnicowanych stawek i odliczeń, - odsetek pracowników objętych zróżnicowanymi stawkami, w miarę dostępności danych. Dane statystyczne i informacje powinny być, w miarę ich dostępności, zdezagregowane według płci, wieku, niepełnosprawności, wielkości przedsiębiorstwa i sektora; 9) wprowadzenie wynagrodzenia minimalnego za pracę jako wynagrodzenia zasadniczego; 10) podwyższenia kary za zaniżanie wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej oraz wprowadzenia kary za niewypłacanie wynagrodzenia wynikającego z minimalnej stawki godzinowej; 11) wprowadzenie nowych sankcji w Kodeksie pracy oraz Kodeksie karnym. Projekt ustawy wprowadza nowy typ przestępstwa oraz nowy typ wykroczenia, które związane są z naruszeniem prawa pracownika do wynagrodzenia za pracę, a także przewiduje naliczanie odsetek za nieterminowe wypłacenie należnych pracownikom wynagrodzeń. Ponadto, projekt przewiduje podwyższenie sankcji za wykroczenia przeciwko prawom pracownika; 12) pozostawienie dotychczas obowiązującego w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu z 2002 r. przepisu definiującego najniższe wynagrodzenie za pracę. Opracowano na podstawie informacji KPRM (nq)

29 lipca 2024

                               Oczekiwane od lutego br. posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny poświęcone projektom emerytur stażowych – w końcu się odbyło ! W piątek, 26 lipca br. komisja zapoznała się ze stanowiskiem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie inicjatyw emerytur stażowych wniesionych do prac w komisji. Mamy nadzieję, że poważne prace i dyskusja w tej sprawie rozpoczną się niebawem, po wakacjach parlamentarnych. Przypomnijmy, że obecnie w ramach sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny znajdują się 2 projekty: poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia emerytury stażowej (druk nr 187) – wniesiony przez Lewicę z udziałem OPZZ oraz obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 27) – wniesiony przez NSZZ ,,S”. W czasie posiedzenia pozytywne stanowisko resortu pracy do projektów przedstawił Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski. Wskazał, że ,,(…) zaproponowane rozwiązania prawne stanowią doskonały punkt wyjścia do dyskusji oraz, że ,,(…) emerytury stażowe – ciesząc się szerokim poparcie społecznym, stanowią wystarczającą przesłankę do dalszej dyskusji nad regulacją tego uprawnienia’’. Zadeklarował tez prace nad stanowiskiem rządu w tej sprawie w niedługim czasie. Istotną decyzję podjęli wszyscy posłowie komisji kierując dezyderat do strony rządowej o poparcie projektów i rozpoczęcie prac także w ramach rządu nad pozytywnym stanowiskiem. W czasie posiedzenia OPZZ reprezentował wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin wraz z ekspertami z Wydziału Polityki Społecznej OPZZ: Renatą Górną i Michałem Polakowskim.  Poniżej – link do przebiegu posiedzenia. Wystąpienie wiceprzewodniczącego OPZZ Sebastiana Koćwina – od około godziny 13 i 58 sekundy.iTV Sejm - transmisje archiwalne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (rg)

26 lipca 2024

Wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin odnosił się wczoraj na posiedzeniu Sejmu do rządowych poprawek do obywatelskiego projektu projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej Stanowisko Rady Ministrów w linku poniżej. Stanowisko wobec obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej (druk nr 32) - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów -Portal Gov.pl (www.gov.pl) Źródło: sejm.gov.pl

24 lipca 2024

Minister finansów zapowiedział utworzenie Rady Fiskalnej, której zadaniem będzie opiniowanie kluczowych dokumentów budżetowych. Jednakże, wraz z powstaniem Rady Fiskalnej, rząd zamierza ograniczyć kompetencje Rady Dialogu Społecznego w zakresie procedury budżetowej, co spotkało się z protestem OPZZ. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS z ramienia OPZZ Rada Fiskalna będzie oceniać najważniejsze dokumenty budżetowe, takie jak projekt ustawy budżetowej, pod kątem zgodności z regułami fiskalnymi. Będzie także przeprowadzać analizy, publikować raporty dotyczące finansów publicznych oraz uczestniczyć w debacie publicznej. W skład siedmioosobowej Rady wejdzie również przedstawiciel związków zawodowych. Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, który nie posiada instytucji spełniającej kryteria niezależnych instytucji fiskalnych, wymaganych przez nowe przepisy UE. OPZZ uważa, że obie instytucje, Rada Fiskalna i Rada Dialogu Społecznego, powinny współistnieć i wzajemnie się uzupełniać. Jednocześnie, stanowczo podkreślamy, że kluczowa rola Rady Dialogu Społecznego w procedurze budżetowej i zapewnieniu efektywnego dialogu społecznego musi zostać zachowana. Utworzenie Rady Fiskalnej nie może prowadzić do ograniczenia kompetencji RDS, która odgrywa fundamentalną rolę w dialogu społecznym. Dlatego też powołanie Rady Fiskalnej powinno odbywać się z pełnym poszanowaniem dla kompetencji Rady Dialogu Społecznego. Tylko w ten sposób można zapewnić, że interesy wszystkich stron zostaną rzetelnie reprezentowane i uwzględnione w procesie decyzyjnym. Obecnie, strona rządowa przedstawia Radzie Dialogu Społecznego Wieloletni Plan Finansowy Państwa zawierający Program Konwergencji, który określa wstępną prognozę podstawowych wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budżetowej na rok następny. Program ten, a więc także zawarte w nim prognozy makroekonomiczne są oceniane przez stronę pracowników i stronę pracodawców RDS. Uwzględniając, że prawo UE nie wymaga już opracowywania przez państwa członkowskie Wieloletniego Planu Finansowego Państwa, projekt ustawy przewiduje przeniesienie dotychczasowych kompetencji Rady Dialogu Społecznego w zakresie opiniowania prognoz makroekonomicznych na Radę Fiskalną. Taka propozycja, naszym zdaniem, nie znajduje merytorycznego uzasadnienia. Według OPZZ przeniesienie kompetencji do opiniowania prognoz makroekonomicznych na Radę Fiskalną osłabi zdolność RDS do skutecznego reprezentowania interesów pracowników i pracodawców, dlatego OPZZ negatywnie opiniuje tę propozycję. Przekazywanie Radzie Dialogu Społecznego i opiniowanie przez nią prognoz makroekonomicznych pozwala partnerom społecznym wywierać wpływ na politykę gospodarczą rządu, zwiększa transparentność procesu budżetowego oraz buduje zaufanie między stronami dialogu społecznego. Gdy wszystkie strony w nim uczestniczące mają dostęp do tych samych danych i mogą wspólnie je analizować i oceniać, decyzje podejmowane w ramach RDS są bardziej przejrzyste i oparte na konsensusie, co sprzyja stabilności społecznej i gospodarczej. Prognozy makroekonomiczne dostarczane Radzie Dialogu Społecznego są kluczowe do przeprowadzenia rzetelnej analizy sytuacji gospodarczej kraju. Na tej podstawie strona pracowników i strona pracodawców mogą przeprowadzić konstruktywne konsultacje i negocjacje w sprawie wzrostu w następnym roku: wynagrodzeń w gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej; minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Brak dostępu do aktualnych prognoz makroekonomicznych będzie skutkować brakiem kluczowych danych w negocjacjach, co z kolei będzie prowadzić do podejmowania błędnych decyzji i uniemożliwiać prowadzenie efektywnych, opartych na bieżących informacjach rozmów. OPZZ podkreśla, że Rada Dialogu Społecznego powinna, obok Rady Fiskalnej, opiniować nowy dokument w procedurze budżetowej tj. projekt średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego. Ustawodawca winien zatem zastąpić obowiązek przekazania Wieloletniego Planu Finansowego zobowiązaniem do udostępnienia Radzie Dialogu Społecznego projektu średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego wraz z założeniami makroekonomicznymi dla potrzeb planowania budżetowego. OPZZ negatywnie ocenia także propozycję pozbawienia RDS prawa do opiniowania założeń projektu budżetu państwa na kolejny rok, co znacząco ograniczy zakres dialogu między rządem, pracownikami i pracodawcami oraz de facto marginalizuje wpływ RDS na decyzje budżetowe, co może prowadzić do podejmowania decyzji bez uwzględnienia perspektywy wszystkich zainteresowanych stron. Zmiana ta nie znajduje także uzasadnienia w nowych regulacjach dotyczących zarządzania gospodarczego wprowadzonych na poziomie unijnym. Prawo unijne nie wymaga ograniczenia kompetencji narodowych instytucji dialogu społecznego, takich jak RDS, w zakresie opiniowania budżetu państwa. Wręcz przeciwnie, unijne regulacje kładą nacisk na zwiększenie udziału partnerów społecznych w procesie decyzyjnym, co jest sprzeczne z proponowaną zmianą. Pozbawienie RDS możliwości opiniowania założeń projektu budżetu negatywnie wpłynie na transparentność procesu budżetowego. Obecność Rady Dialogu Społecznego jako organu opiniującego założenia projektu budżetu państwa zapewnia dodatkowy poziom kontroli i oceny, co sprzyja przejrzystości procesu budżetowego. Bez tego mechanizmu istnieje ryzyko, że decyzje budżetowe będą podejmowane bez odpowiedniego nadzoru i konsultacji z partnerami społecznymi. Zwiększy to napięcia społeczne i zdestabilizuje proces budżetowy, ponieważ kluczowe grupy interesu zostaną pominięte w procesie opiniowania polityki budżetowej. W związku z powyższym, proponowana zmiana powinna zostać odrzucona, a RDS powinna zachować swoje uprawnienia do opiniowania założeń projektu budżetu państwa. W sprawie tej podjęto – z inicjatywy OPZZ – próbę wypracowania uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego. (nq)

23 lipca 2024

Ogólna sytuacja na rynku pracy w pierwszej połowie 2024 roku może być scharakteryzowana jako dobra. W końcu stycznia liczba pracujących w gospodarce narodowej wyniosła ponad 15 milionów osób. W pierwszym kwartale 2024 wskaźnik zatrudnienia osób w wieku produkcyjnym (kobiety 18-59 lat, mężczyźni 18-64 lata) wyniósł 78.9 proc. według metodologii BAEL. Wskaźnik ten był nieznacznie wyższy niż w analogicznym kwartale 2023 roku (różnica 0.2 punktu procentowego) i niższy niż w czwartym kwartale 2023 (o 0.3 pp.).Michał Polakowski, Specjalista ds. polityki społecznej OPZZ Jeśli chodzi o wskaźnik bezrobocia według metodologii BAEL, w pierwszym kwartale 2024 wyniósł on 3.2 proc. dla osób w wieku produkcyjnym, bez zmian w porównaniu do poprzedzającego kwartału i z nieznacznym wzrostem (0.2 pp.) w stosunku do analogicznego okresu 2023 roku. Wskaźnik bezrobocia był najwyższy w najmłodszej grupie wiekowej (15-24 lata) i jego wartość wyniosła 10.9 proc., najniższy zaś wśród osób w wieku 55-64 lata- 2 proc. Dane z Publicznych Służb Zatrudnienia (tak zwane bezrobocie rejestrowane) wskazują na podobną sytuację. W pod koniec czerwca 2024 roku stopa bezrobocia wyniosła rekordowe 4.9 proc. W maju 15.3 proc. osób bezrobotnych posiadało prawo do zasiłku a 38 proc. zarejestrowanych osób bezrobotnych pozostawało bez pracy przez ponad 12 miesięcy. Najniższy poziom bezrobocia odnotowano w powiecie poznańskim i Katowicach (1 proc.), najwyższy w powiecie szydłowieckim (23.1 proc.). W układzie wojewódzkim najwyższe bezrobocie występowało w Podkarpackiem (8.3 proc.) zaś najniższe – w Wielkopolskim (3 proc.). Ważną informacją o restrukturyzacjach w przedsiębiorstwach są dane dotyczące zwolnień grupowych. Liczba pracowników, co do których zamiary zwolnienia zgłosili pracodawcy urzędom pracy była nieznacznie wyższa w okresie styczeń – maj 2024 (12784 osób) w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku (12796). W okresie styczeń-maj, liczba pracowników których zatrudnienie zostało zakończone w ramach zwolnień grupowych wyniosła 9425 osób, co stanowi wzrost w stosunku do analogicznego okresu 2023 roku (6578 osób). Może to sugerować zwiększoną skalę restrukturyzacji przedsiębiorstw w porównaniu do ubiegłego roku. Najwięcej zgłoszeń zwolnień grupowych miało miejsce w województwie mazowieckim (2484 osób w okresie styczeń-kwiecień), województwie małopolskim (1555), dolnośląskim (1124) i śląskim (1102). Jeśli chodzi o zwolnienia, ponownie dominowało województwo mazowieckie (2342 osób) i województwo dolnośląskie (1287 osób).

18 lipca 2024

Strona pracowników, reprezentowana przez Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, NSZZ „Solidarność”, przedłożyła ministrowi finansów wspólne stanowisko w sprawie Założeń projektu budżetu państwa na rok 2025. Poniżej publikujemy najważniejsze tezy tego stanowiska. Prognozy makroekonomiczne Strona pracowników zwraca uwagę, że w Założeniach zabrakło wielu ważnych informacji dotyczących scenariusza makroekonomicznego. W szczególności ocenę Założeń utrudnia brak informacji o przewidywanej wysokości dochodów, w tym dochodów podatkowych, oraz prognozy wydatków i wysokości deficytu budżetu państwa. Scenariusz makroekonomiczny zaprezentowany w Założeniach jest spójny z prognozą przedstawioną w kwietniu br. w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2024- 2027, ale bazuje na danych oraz wiedzy o perspektywach gospodarki na koniec marca 2024 roku, co rodzi ryzyko zmiany wskaźników makroekonomicznych na kolejnych etapach procedury budżetowej. Istotnym czynnikiem wzrostu pozostanie popyt krajowy. Na potrzeby niniejszych Założeń przyjęto scenariusz makroekonomiczny, który zakłada, że najbardziej istotnym składnikiem wzrostu PKB pozostanie konsumpcja prywatna, wspierana przez dalszy wzrost inwestycji. Jednak proponowany niski wzrost płac w sektorze publicznym (4,1 proc.) może ograniczyć dochody gospodarstw domowych. Ich zmniejszenie doprowadzi do spadku konsumpcji, co może negatywnie wpłynąć na gospodarkę jako całość. Poważne wątpliwości budzi również prognozowany poziom wzrostu inwestycji. Założenia w tym zakresie cechuje zbyt duży optymizm, biorąc pod uwagę fakt, iż przedsiębiorcy nadal ostrożnie podejmują decyzje inwestycyjne. Uważamy ponadto, że prawdopodobne objęcie Polski procedurą nadmiernego deficytu w bieżącym roku nie powinno skutkować bardziej restrykcyjną polityką ani redukcją wydatków prorozwojowych i społecznych. Taki scenariusz miałby negatywne konsekwencje dla tempa wzrostu PKB w dłuższym horyzoncie czasowym. Dlatego apelujemy do rządu o uwzględnienie w negocjacjach z Komisją Europejską konieczności inwestycji w poprawę dostępu do usług publicznych, zwiększenie ich jakości oraz odpowiednie wzmocnienie finansowania administracji publicznej. Jesteśmy przekonani, że działania związane z procedurą nadmiernego deficytu powinny skupiać się na zwiększeniu dochodów budżetowych. Można to osiągnąć poprzez reformę systemu podatkowego oraz wdrożenie skutecznych mechanizmów ograniczających praktyki optymalizacji podatkowej. Niepewność wywołuje ponadto prognoza inflacji na rok 2025. Według lipcowej projekcji Narodowego Banku Polskiego średnia inflacja w Polsce w 2025 roku ma wzrosnąć do 5,2 proc., czyli do poziomu wyższego niż prognozuje rząd (4,1 proc.).. Strona pracowników zauważa także, że ograniczenie działań osłonowych w  zakresie cen energii i żywności może mieć negatywne konsekwencje dla wielu gospodarstw domowych. Średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Oczekujemy od rządu podjęcia działań na rzecz włączenia partnerów społecznych w proces przygotowania planów budżetowo- strukturalnych oraz corocznej ich aktualizacji. Bez takich konsultacji udział partnerów społecznych w procedurze opiniowania budżetu państwa będzie pozorny i  nie wypełni zobowiązań wynikających ze zreformowanego zarządzania gospodarczego UE. System podatkowy Z Założeń wynika, że szacowane na 2025 rok zmiany w systemie podatkowym w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) nie przewidują ich znaczącego wpływu na wysokość dochodów podatkowych. Oznacza to, że w  2025  roku nie zostanie zrealizowana obietnica podniesienia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, co strona pracowników ocenia negatywnie. Należy także zauważyć, że w 2025 roku będą obowiązywały stawki podatku VAT w wysokości 8 proc. i 23 proc., wprowadzone tymczasowo w 2011 roku na okres do końca 2013 roku, zamiast 7 proc. i 22 proc. Nie przewiduje się ponadto wprowadzenia nowych rozwiązań antyinflacyjnych dotyczących obniżonych stawek podatku VAT na żywność. Strona pracowników oczekuje wprowadzenia silniejszej progresji podatkowej poprzez ustanowienie nowych stawek i progów podatkowych, zwiększenia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł, jak również waloryzacji progów podatkowych oraz pracowniczych kosztów uzyskania przychodów. Mimo pozytywnej tendencji w zakresie wzrostu wpływów z podatku od towarów i usług, konieczne jest radykalne ograniczenie luki w podatku VAT, która - według szacunków Ministerstwa Finansów - wzrosła z 7,3 proc. w 2022 roku do 15,8 proc. w  2023 roku. Pozwoli to zwiększyć wpływy do budżetu państwa. Konieczna jest także poprawa skuteczności poboru podatków. Minimalne wynagrodzenie za pracę Strona związkowa uznaje proponowaną przez stronę rządową wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (4626 zł) oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej na 2025 rok (30,20 zł) za niesatysfakcjonującą, ponieważ propozycja ta odzwierciedla jedynie ustawowe minimum. Strona pracowników podtrzymuje wspólną propozycję w tym zakresie i oczekuje wzrostu płacy minimalnej o nie mniej niż 8,14 proc. (4650 zł). Wynagrodzenie w państwowej sferze budżetowej Strona pracowników wyraża sprzeciw wobec propozycji strony rządowej, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej wyniósł 104,1 proc. tj. na poziomie prognozowanej przez rząd w 2025 roku inflacji. Odmrożenie cen energii oraz dynamiczna sytuacja związana z inwazją Rosji na Ukrainę może wpłynąć na sytuację, w której średnioroczny poziom inflacji okaże się wyższy niż prognozowany, co może skutkować utratą możliwości osiągnięcia założonej inflacji i utrzymania siły nabywczej wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Oznacza to, że strona rządowa akceptuje fakt, że w 2025 roku nie nastąpi realny wzrost wynagrodzeń pracowników sektora finansów publicznych. Strona pracowników nie może zaakceptować takiego scenariusza i negatywnie ocenia propozycję rządu, bowiem prowadzi ona do utraty siły nabywczej wynagrodzeń i  pogorszenia warunków życia rodzin w Polsce. Przyjęcie przez rząd propozycji trzech reprezentatywnych central związkowych zwiększenia wskaźnika wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej o 15 proc. w  wymiarze skutków krótko - i długofalowych oznaczałoby, że tempo wzrostu płac w  państwowej sferze budżetowej w 2025 roku byłoby wyższe od tempa wzrostu minimalnego wynagrodzenia o około 7 p. proc., co przyniosłoby pozytywne skutki i  miałoby charakter, przynajmniej doraźnego, przeciwdziałania wypłaszczeniu siatki płac. Rada Fiskalna Utworzenie Rady Fiskalnej jako instytucji, której celem jest poprawa jakości zarządzania finansami publicznymi, nie może ograniczać kompetencji Rady Dialogu Społecznego (RDS) ani zmniejszać jej znaczenia i roli w procedurze budżetowej. Dlatego strona pracowników negatywnie ocenia proponowane w projekcie ustawy o  Radzie Fiskalnej zmiany dotyczące uprawnień Rady Dialogu Społecznego. Negatywnie opiniujemy propozycje pozbawienia Rady Dialogu Społecznego istotnych kompetencji ustawowych oraz znaczącego ograniczenia zakresu dialogu między rządem, pracownikami i pracodawcami. W efekcie marginalizuje to de facto wpływ RDS na decyzje budżetowe, co może prowadzić do podejmowania decyzji bez uwzględnienia perspektywy wszystkich zainteresowanych stron. Rynek pracy Corocznie, w Założeniach do projektu budżetu państwa, wskazujemy na utrzymującą się tendencję przedstawiania ograniczonego zakresu informacji dotyczących sytuacji na rynku pracy. Marginalne potraktowanie tego obszaru jest widoczne także w tegorocznym dokumencie, który odnosi się jedynie do kilku danych statystycznych dotyczących prognoz zatrudnienia i stopy bezrobocia. Przedłożony dokument przewiduje, że zatrudnienie w gospodarce narodowej wzrośnie o 0,5 proc. w 2024 roku w stosunku do 2023 roku oraz o 0,7 proc. w  2025  roku wobec roku 2024, co oznacza umiarkowaną dynamikę wzrostu zatrudnienia. Przewiduje się także nieznaczne zmniejszenie podaży pracy wynikające między innymi z sytuacji demograficznej oraz ujemnego salda migracji (częściowo wywołanym odpływem uchodźców). Założenia w tym zakresie nie uwzględniają szerszego kontekstu, nie odnoszą się do jakichkolwiek analiz bieżących, jak i prognoz dla kolejnych lat. Brak tego typu informacji oceniamy negatywnie i postulujemy ich uzupełnienie i uwzględnienie wynikających z nich wniosków w projekcie budżetu państwa. Cenne dla całościowego obrazu stanu zatrudnienia w gospodarce byłoby uwzględnienie informacji o zwolnieniach grupowych w oparciu o bieżący monitoring oraz na podstawie dostępnych najnowszych danych wraz z oceną realnej sytuacji odnośnie zwolnień grupowych w poszczególnych branżach. W  związku z projektowanymi zmianami ustawowymi dotyczącymi Publicznych Służb Zatrudnienia podkreślamy większą rolę jaką służby te powinny odgrywać w zakresie podnoszenia kwalifikacji, przy istotnym wsparciu pracodawców oraz ściślejszej koordynacji z polityką rozwoju regionalnego. Waloryzacja emerytur i rent w 2025 r. Negatywnie oceniamy propozycję strony rządowej pozostawienia zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku na ustawowym minimum wynoszącym 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku W  efekcie prognoza wskazuje, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 roku wyniesie nie mniej niż 106,78 proc. Przypominamy i podtrzymujemy w tej kwestii stanowisko strony pracowników z  dnia 17 maja 2024 roku w sprawie wspólnej propozycji wzrostu w 2025 roku wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, który powinien wynosić nie mniej niż średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług w 2024 roku, zwiększony o co najmniej 50 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia za pracę w roku 2024. Za przyjęciem wyższego wskaźnika waloryzacji przemawia szereg argumentów ekonomicznych, w tym spadająca relatywna do przeciętnego wynagrodzenia wartość emerytur i rent w kolejnych latach. Świadczenia rodzinne Strona pracowników nie wyraża zgody na zaproponowane przez stronę rządową niepodwyższanie kryteriów dochodowych oraz świadczeń rodzinnych w ciągu najbliższych 3 lat, tym bardziej, że weryfikowane kwoty pozostają niezmienione przez ostatnie 9 lat. Systematyczne obniżanie realnej wartości wsparcia rodzin prowadzi do marginalizacji świadczeń rodzinnych w systemie pomocy rodzinie a co za tym idzie do ograniczania wsparcia rodzinom o największych potrzebach. Strona pracowników podtrzymuje wspólne propozycje wysokości kwot kryteriów dochodowych i wysokości zasiłków rodzinnych zawartych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, które gwarantują zachowanie względnego bezpieczeństwa dochodowego rodzin z dziećmi w latach 2024-2027. Zapowiedź strony rządowej odnośnie do zmian ustawowych dotyczących ustawy o świadczeniach rodzinnych nie może być uzasadnieniem dla braku podniesienia kryteriów dochodowych uprawniających do zasiłków rodzinnych oraz świadczeń rodzinnych, zasiłków i dodatków do zasiłków rodzinnych na lata 2024-2027. Świadczenia z pomocy społecznej Propozycje strony rządowej w zakresie podwyższenia kryteriów dochodowych w pomocy społecznej na lata 2025-2027, oceniamy jako idące w dobrym kierunku, lecz niewystarczające. Aktualny pozostaje postulat, aby wysokość kryteriów dochodowych była kształtowana na podstawie wartości progów interwencji socjalnej obliczanych przez Instytut Pracy i Spraw w kolejnych latach dla określonych typów gospodarstw domowych z uwzględnieniem prognozowanej inflacji w kolejnych 3 latach obowiązywania. Propozycje oparte jedynie na wartościach historycznych prowadzą do wykluczenia z pomocy społecznej wiele grup osób narażonych na skrajne ubóstwo w  przyszłych latach. Finanse ochrony zdrowia a składka zdrowotna Od dłuższego czasu trwa dyskusja na temat kondycji finansowej systemu ochrony zdrowia. Obecnie wzrost przychodów ze składki na ubezpieczenie zdrowotne nie zaspokaja potrzeb zdrowotnych pacjentów, co w perspektywie długookresowej może poważnie ograniczyć sprawność funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Stąd, na wszelkie propozycje polityczne zakładające obniżenie składki zdrowotnej, pogłębiające deficyt Narodowego Funduszu Zdrowia, nie ma zgody pracowników. Pojawiające się propozycje obniżenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, w  zależności od zakładanych wariantów, są niesprawiedliwe społecznie i  nierówno traktujące różne grupy ubezpieczonych, w szczególności pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. W naszej opinii utrzymanie płynności finansowej opieki zdrowotnej jest warunkiem koniecznym i niezbędnym dla zachowania dostępności do opieki zdrowotnej pacjentów, do której wszyscy na gruncie konstytucyjnej zasady równości mamy prawo. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych