11 lipca 2025

Projekt ustawy, który ma wprowadzić certyfikację wykonawców zamówień publicznych przeszedł I czytanie w sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju i skierowano go do II czytania. Projekt ma wprowadzić możliwość ubiegania się przez wykonawców o certyfikat, który będzie zastępował szereg zaświadczeń i oświadczeń składanych przy ubieganiu się o zamówienie publiczne. Ma to ułatwić składnie ofert i ograniczyć obowiązki dokumentacyjne po stronie wykonawców. OPZZ nie negując pomysłu certyfikatów przedstawił uwagi krytyczne do tego projektu bowiem certyfikat ma potwierdzać m.in. przestrzeganie przez wykonawców prawa pracy i zobowiązań publiczno-prawnych.W naszej ocenie sposób funkcjonowania certyfikacji nie gwarantuje, że w całym okresie jego obowiązywania instytucja certyfikująca zagwarantuje, że wykonawca przestrzega warunków certyfikatu. Ma to znaczenie z punktu widzenia wyboru do realizacji zamówień publicznych firm, które powinny przestrzegać praw pracowniczych oraz płacić podatki i składki. Niepewność budzi także, że część praktycznych rozwiązań odnośnie do certyfikacji nie jest e jeszcze znana, kluczowe aspekty znajdą się dopiero w aktach wykonawczych do ustawy. Zresztą w trakcie dyskusji na forum Rady Dialogu Społecznego wielokrotnie postulowaliśmy, aby certyfikacja dawała rękojmię wysokiej jakości realizacji zamówienia publicznego. Tymczasem projekt przewiduje jedynie fakultatywny certyfikat zastępujący zestaw dokumentów. W trakcie prac nad projektem ustawy w I czytaniu zaakceptowano poprawki strony rządowej przyjęte na Radzie Ministrów. Projekt uzupełniono o wykluczenie z procesu certyfikacji firm z państw trzecich oraz wprowadzenie obowiązku przeglądu przez Radę Ministrów funkcjonowania ustawy po 4 latach jej obowiązywania. To co przykuło uwagę to informacja strony rządowej, że ww. zmiany są wynikiem dwóch spotkań konsultacyjnych ze „stroną społeczną”. Nie wiemy jednak jakie instytucje były obecne na tych spotkaniach, bowiem OPZZ nie otrzymał na nie zaproszenia. Być może przedstawiciele Ministerstwa Technologii i Rozwoju oraz Urzędu Zamówień Publicznej ulegli ostatniej modzie i definicję strony społecznej ograniczają jedynie o przedstawicieli organizacji biznesowych? W trakcie tych spotkań zobowiązano się współpracować ze stroną społeczną w sprawie treści rozporządzeń (kluczowych z punktu widzenia faktycznego kształtu certyfikacji). Oczekujemy jednak, że ww. projekty rozporządzeń trafią do związków zawodowych w ramach konsultacji społecznych realizowanych w oparciu o ustawowy obowiązek wynikający z ustawy o związkach zawodowych. (KP)

08 czerwca 2025

OPZZ wziął udział w spotkaniu partnerów społecznych z Zastępcą Dyrektora Generalnego DG EMPL, p. Stefanem Olssonem, które odbyło się w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie. W dyskusji przedstawiliśmy nasz punkt widzenia na dokument, który planuje przygotować Komisja Europejska: Plan działania na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy. Plan został przedstawiony jako kluczowy element programu prac Komisji na 2025 rok. Przyjmie on formę kompleksowego komunikatu Komisji i ma zostać przyjęty do końca 2025 roku. Ma na celu wspieranie sprawiedliwych zmian w zatrudnieniu, poprawę skuteczności negocjacji zbiorowych i promowanie podejścia włączającego, a także dostosowywanie się do zmian cyfrowych i ekologicznych. Inicjatywa ta pomoże kształtować jakość miejsc pracy, wzmacniać pozycję pracowników, zachęcać do inwestycji oraz zwiększać przewagę konkurencyjną Europy. Komisja Europejska chce włączyć partnerów społecznych w proces przygotowania Planu, stąd spotkanie konsultacyjne. Jak wskazał Zastępcą Dyrektora Generalnego DG EMPL, Komisja Europejska nie ma zamiaru wprowadzać definicji wysokiej jakości miejsc pracy a wskazać działania sprzyjające ich tworzeniu. OPZZ wskazał jednak na elementy, które pozwalają określić wysokiej jakości miejsca pracy takie jak m.in. godziwe wynagrodzenie. Stwierdziliśmy, że Plan powinien doprowadzić do równania w górę standardów zatrudnienia i ograniczyć dumping socjalny a także liczbę biednych pracujących. Oparcie biznesu o przewagę kosztów pracy i omijanie prawa pracy jestbarierą dla wzrostu innowacyjności gospodarki. W naszej ocenie, wysokiej jakości miejsca pracy zaczynają się od wartościowych staży, dlatego zwróciliśmy się z postulatem zmian w projekcie unijnej dyrektywy regulującej sytuację stażystów. Podkreśliliśmy także konieczność wykorzystania systemu zamówień publicznych do promowania firm oferujących wysokiej jakości miejsca pracy oraz posiadających układ zbiorowy pracy. Obecnie, dominacja kryterium najniższej ceny i długie łańcuchy podwykonawstwa generują szkodliwe dla pracowników praktyki na rynku pracy. Generalnie, każde wsparcie ze środków publicznych, w tym unijnych, powinno być, w naszej ocenie, powiązane z weryfikacją jakości miejsc pracy i zobowiązaniem do ich tworzenia. OPZZ wskazał też na niedostateczne inwestycje w instytucje kontrolne takie jak PIP oraz problemy wynikające z przewlekłości postępowań sądowych. Przedstawiciele organizacji pracodawców wskazywali z kolei na w ich oceni każde zatrudnienie zgodne z obowiązującym prawem jest wysokiej jakości, sprzeciwili się tworzeniu definicji wysokiej jakości miejsc pracy. Mieli też przeciwną do związkowej opinii dotyczącą postulatu wynagradzania za staż. Narzekali na wysokie koszty pracy i brak umiejętności pracowników, oczekiwali szkoleń w ramach edukacyjnych usług publicznych i zwolnień podatkowych. Zapowiedziany przez Komisję Europejską Plan na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy uznali za ryzyko kolejnych obowiązków i komplikacji prawa. Nie zanegowali jedynie potrzeby instytucjonalnego wzmocnienia PIP, której działalność uznali za przydatną w ograniczaniu nieuczciwej konkurencji w gospodarce. OPZZ na spotkaniu w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

06 czerwca 2025

Podczas posiedzenia Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego w dniu 5 czerwca br., Ministerstwo Finansów zaprezentowało szczegółowe sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 2024 rok. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej Obradom przewodniczył Leszek Miętek, reprezentujący Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. Obecna na posiedzeniu Zespołu Hanna Majszczyk, wiceminister finansów, zaprezentowała podstawowe parametry makroekonomiczne sprawozdania z wykonania budżetu państwa, zwracając uwagę na złożony obraz sytuacji ekonomicznej w 2024 r. oraz trudne warunki zarządzania finansami publicznymi. Na realizację budżetu państwa 2024 r. znacząco wpłynęły takie czynniki jak ekspresowe tempo przygotowania ustawy budżetowej (projekt został opracowany przez nowy rząd na bazie projektu Zjednoczonej Prawicy w ciągu zaledwie czterech dni) oraz przesunięcia środków związanych z wydarzeniami losowymi. Szczególne znaczenie miała wrześniowa powódź, w wyniku której zwiększono rezerwy budżetowe o 4 mld zł. Istotne były również zmiany w strukturze wpływów z PIT – ponad 8 mld zł przekierowano do jednostek samorządu terytorialnego. OPZZ, analizując przedstawione sprawozdanie, zgłosiło szereg uwag i pytań dotyczących zarówno strony dochodowej, jak i wydatkowej budżetu. Podkreśliło, że mimo nominalnego wzrostu funduszu wynagrodzeń o 13,7 proc., nie udało się zahamować spadku spożycia prywatnego – jego realna dynamika była niższa od zakładanej w ustawie budżetowej na 2024 rok. Kluczowym czynnikiem okazało się wyhamowanie tempa wzrostu konsumpcji w III kwartale 2024 r. oraz spadek realnej wartości wynagrodzeń. OPZZ przypomniało, że od początku prac nad ustawą ostrzegało przed takim scenariuszem, apelując o co najmniej 24-procentowy wzrost płac w sektorze publicznym. W opinii OPZZ sprawozdanie nie zapewnia wystarczającej przejrzystości, zwłaszcza w zakresie struktury i dynamiki wynagrodzeń. OPZZ domagało się ujawnienia pełnych danych dotyczących wynagrodzeń, w tym środków wydatkowanych na umowy cywilnoprawne z osobami fizycznymi, tempa wzrostu płac dla pracowników objętych i nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagradzania, a także dokładnych informacji o zaległościach podatkowych za cały 2024 rok. OPZZ zwróciło ponadto uwagę na znaczny spadek dochodów z CIT – nominalnie o 11,3 proc., a realnie aż o 14,3 proc. w porównaniu do roku 2023 – oraz na niedoszacowanie nakładów inwestycyjnych na środki trwałe, które zamiast planowanego wzrostu, odnotowały realny spadek o 2,2 proc. Poważne zastrzeżenia OPZZ budzi również bardzo niska absorpcja bezzwrotnych środków unijnych, co pozostaje w wyraźnej sprzeczności z wcześniejszymi zapowiedziami rządu i wymaga wyjaśnienia przyczyn niewykorzystania dostępnych instrumentów wsparcia. OPZZ wskazało także na nieczytelność klasyfikacji budżetowej, w części dotyczącej składek opłacanych do UE oraz subwencji ogólnej. OPZZ reprezentowali stali członkowie Zespołu: Roman Piotrowski i Norbert Kusiak (nq)

05 czerwca 2025

Rada UE, na wniosek Komisji Europejskiej, przyjęła Zalecenia dla Polski, w odpowiedzi na które państwo będzie musiało podjąć działania celem ich realizacji. Zalecenia są częścią pakietu komunikatów Komisji przyjętych 4 czerwca br. w ramach Semestru Europejskiego (tzw. pakiet wiosenny). Zobowiązują one państwa do prowadzenia polityki zgodnej z ich założeniami. Komisja oceniła stan finansów publicznych i politykę gospodarczą w Polsce pod kątem ich wpływu na tzw. zrównoważony wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu. Oceniana jest polityka fiskalna, gospodarcza, energetyczna, klimatyczna, rynku pracy i społeczna. OPZZ na wielu etapach pracy Komisji Europejskiej prowadzących do wydania Zaleceń przedstawiał postulaty zgodne z Programem OPZZ. Spotykaliśmy się z przedstawicielami Komisji oraz braliśmy udział w działaniach Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, która postulowała o bardziej propracowniczą i prospołeczną politykę unijną. Niestety po raz kolejny Rada UE nie uwzględniła postulatów pracowniczych w swoich Zaleceniach takich jak choćby potrzeba inwestycji w usługi publiczne i jakość zatrudnienia na rynku pracy. Rada UE kontynuuje politykę redukcji deficytu oraz rekomenduje działania m.in. w obszarze rynku pracy, świadczeń społecznych oraz polityki energetycznej i klimatycznej. Poniżej treść Zaleceń Rady UE: 1. Zwiększenie ogólnych wydatków na obronę i gotowość obronną zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 6 marca 2025 r. Przestrzeganie maksymalnych stóp wzrostu wydatków netto zalecanych przez Radę w dniu 21 stycznia 2025 r. w celu położenia kresu sytuacji nadmiernego deficytu przy jednoczesnym wykorzystaniu odliczenia na mocy krajowej klauzuli korekcyjnej w przypadku wyższych wydatków na obronę. Poprawa efektywności wydatków publicznych, w tym poprzez lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych, usprawnienie procesu budżetowego, zapewnienie większej przejrzystości w planowaniu inwestycji oraz szersze stosowanie znormalizowanych procedur oceny i wyboru projektów. Przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych i promowanie inwestycji prywatnych w celu dalszego ożywienia gospodarczego. Zapewnienie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i wzmocnienie stabilności systemu emerytalnego, w tym poprzez podjęcie działań dotyczących faktycznego wieku emerytalnego i reformę preferencyjnych systemów emerytalnych. 2. Określone,na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/241, terminy zakończenia reform i inwestycji przyspieszyły realizację planu odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdziału REPowerEU. Przyspieszenie realizacji programów polityki spójności (EFRR, FST, EFS+, Fundusz Spójności), w stosownych przypadkach w oparciu o możliwości oferowane przez przegląd śródokresowy. Optymalne wykorzystanie instrumentów UE, w tym zakresu zapewnianego przez InvestEU i platformę Technologie Strategiczne dla Europy, w celu poprawy konkurencyjności. 3. Uproszczenie regulacji, udoskonalenie narzędzi regulacyjnych oraz zapewnienie stabilnych i jasnych ram prawnych dla sektora przedsiębiorstw. Wprowadzenie środków mających na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych nakładanych na przedsiębiorstwa. Wspieranie konkurencji w procedurach udzielania zamówień publicznych, dzięki czemu będą one bardziej efektywne i mniej uciążliwe, zwłaszcza dla MŚP. Wzmocnienie powiązań między nauką a biznesem poprzez poprawę struktur wsparcia, wdrażanie ukierunkowanych programów finansowania oraz tworzenie zachęt dla naukowców do współpracy z sektorem prywatnym. Poprawa i modernizacja publicznego systemu badawczego poprzez zwiększenie atrakcyjności karier naukowych, zwiększenie publicznych inwestycji w badania naukowe i innowacje oraz wspieranie instytucji badawczych. Skoncentrowanie polityki gospodarczej związanej z inwestycjami na innowacjach. 4. Promowanie zrównoważonych sygnałów cenowych energii elektrycznej, które wspierają inwestycje w wytwarzanie czystej energii elektrycznej, poprzez dostosowanie podatków i opłat od energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i przemysłu w stosunku do podatków i opłat od paliw kopalnych. Zwiększenie przepustowości i elastyczności sieci, zwiększenie transgranicznego handlu energią elektryczną oraz ograniczenie ograniczeń do przypadków uzasadnionych przepisami UE dotyczącymi rynku energii, w szczególności w przypadkach związanych z ograniczeniami w alokacji krajowych zdolności przesyłowych. Zmniejszenie zależności od paliw kopalnych poprzez przyspieszenie stopniowego wycofywania węgla w sektorze ciepłowniczym poprzez przejście na systemy niskoemisyjne, które integrują energię odnawialną, poprawiają efektywność energetyczną i stopniowo eliminują dotacje do paliw kopalnych, zwłaszcza te związane z wydobyciem węgla kamiennego. Poprawa zarządzania przystosowaniem się do zmiany klimatu, w szczególności polityki skoncentrowane na zarządzaniu zasobami wodnymi, ich ochronie i zrównoważonym wykorzystaniu, z uwzględnieniem aktualnych ocen skutków zmiany klimatu w celu zapewnienia długoterminowej zrównoważoności sektorów i działań zależnych od usług ekosystemów wodnych. 5. Wspieranie wysokiej jakości edukacji włączającej i umiejętności istotnych dla rynku pracy, w tym umiejętności ekologicznych i cyfrowych, zwiększenie udziału w dziedzinach STEM w szkolnictwie wyższym, poprawa jakości kształcenia nauczycieli i dalsze zwiększanie skuteczności kształcenia i szkolenia zawodowego. Ułatwianie i zwiększanie uczestnictwa dorosłych w uczeniu się, w tym w uczeniu się pozaformalnym oraz w obszarach kluczowych dla konkurencyjności Polski. Podjęcie kroków w celu zwiększenia udziału grup defaworyzowanych w rynku pracy, w tym poprzez skuteczną edukację w celu przekwalifikowania zawodowego. (oprac. KP)

30 maja 2025

Zespół problemowy RDS o przyszłości dialogu społecznego W dniu 21 maja 2025 r. odbyło się posiedzenie Zespołu problemowego ds. rozwoju dialogu społecznego Rady Dialogu Społecznego (RDS), z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zaproszonych gości oraz ekspertów. Obradom przewodniczył Jan Klimek, reprezentujący Związek Rzemiosła Polskiego. Celem posiedzenia było omówienie kluczowych zagadnień dotyczących funkcjonowania oraz przyszłości dialogu społecznego w Polsce, a także jego powiązań z inicjatywami unijnymi. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS Uczestnicy posiedzenia dokonali przeglądu propozycji tematów i priorytetów, które mają zostać ujęte w planie pracy Zespołu na rok 2025. Wśród zaproponowanych obszarów znalazły się m.in. działania na rzecz wzmacniania roli partnerów społecznych, promowania rokowań zbiorowych oraz rozwoju dialogu sektorowego i regionalnego. Zaprezentowano także projekt nowelizacji ustawy o Radzie Dialogu Społecznego oraz innych instytucjach dialogu społecznego. Omówiono kluczowe zmiany, które mają na celu usprawnienie funkcjonowania RDS oraz zwiększenie skuteczności mechanizmów dialogu. W kolejnej części spotkania omówiono Pakt na rzecz Europejskiego Dialogu Społecznego z dnia 5 marca 2025 r. Dokument ten określa kierunki rozwoju dialogu społecznego na poziomie europejskim oraz zobowiązania państw członkowskich do jego wzmacniania. Uczestnicy wyrazili zainteresowanie dalszą dyskusją na ten temat. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło informację o środkach już wdrożonych lub planowanych w celu realizacji Zalecenia Rady UE z 12 czerwca 2023 r. w sprawie wzmacniania dialogu społecznego (C/2023/1389). Wskazano na szereg działań edukacyjnych, legislacyjnych i organizacyjnych wspierających rozwój dialogu na różnych poziomach. Dyskutowane także o projekcie Planu działania na rzecz wspierania rokowań zbiorowych, który zawiera m.in. rekomendacje OPZZ mające na celu zwiększenie liczby układów zbiorowych pracy, poprawę warunków prowadzenia negocjacji w zakładach pracy, wzmocnienie dialogu sektorowego oraz promowanie dobrych praktyk w tym zakresie. Na zakończenie przedstawiono informację o funkcjonowaniu trójstronnych zespołów branżowych. Omówiono m.in. nowe tematy prac oraz dotychczasowe rezultaty. Podkreślono rosnącą rolę tych zespołów w diagnozowaniu potrzeb poszczególnych sektorów gospodarki oraz we wspieraniu współpracy branżowej. W posiedzeniu uczestniczyli eksperci OPZZ: Janusz Gołąb i Norbert Kusiak. (nq) 

14 maja 2025

W trakcie posiedzenia Zespołu ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego w dniu 14 maja br. partnerzy społeczni omówili problem restrukturyzacji podmiotów publicznych na przykładzie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SP ZOZ). Niestety, dyskusja odbyła się bez udziału przedstawicieli strony rządowej. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie dyskusji podkreślono, że stosowanie przepisów ustawy - Prawo restrukturyzacyjne do SP ZOZ-ów może stanowić poważne zagrożenie dla stabilności systemu ochrony zdrowia, praw pracowników oraz interesów dostawców usług i towarów medycznych. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, zgodnie z ustawą o działalności leczniczej, są podmiotami publicznymi, które nie mają statusu przedsiębiorców i nie posiadają zdolności upadłościowej. W praktyce oznacza to, że nie mogą korzystać z narzędzi prawa restrukturyzacyjnego, które zostały stworzone z myślą o przedsiębiorcach prywatnych, spółkach prawa handlowego, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. W przypadku SP ZOZ-ów ich zobowiązania są w całości zabezpieczone przez organy założycielskie – inne podmioty publiczne, co jest kluczowym elementem zapewnienia ich stabilności finansowej. Podejmowane są jednak próby zastosowania przepisów restrukturyzacyjnych do SP ZOZ-ów, co może mieć poważne konsekwencje. Uderzają one także w fundamentalne zasady systemu zamówień publicznych, który opiera się na zaufaniu firm do podmiotów publicznych – uznawanych jako w pełni wiarygodne finansowo. W konsekwencji banki, hurtownie farmaceutyczne, producenci wyrobów medycznych oraz inne firmy świadczące usługi na rzecz SP ZOZ mogą utracić pewność, że ich należności zostaną wypłacone. W efekcie może doprowadzić to do sytuacji, w której masowo będą wypowiadane umowy, co dramatycznie pogorszy płynność finansową sektora ochrony zdrowia. Choć przypadki prób restrukturyzacji takich placówek są na razie jednostkowe, może stworzyć to niebezpieczny precedens, który radykalnie zmieni sposób finansowania publicznej ochrony zdrowia. Partnerzy społeczni uznali, że wspólny głos strony pracowników i strony pracodawców jest kluczowy, aby zapobiec destabilizacji całego sektora, który odpowiada za zdrowie milionów Polaków i zatrudnia setki tysięcy pracowników. Zgodzili się, że konieczne jest wypracowanie stanowiska Zespołu w tej sprawie, które wzmocni stanowisko Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia, jednoznacznie wskazując, że nie ma zgody na stosowania przepisów prawa restrukturyzacyjnego do SP ZOZ-ów. Wskazali ponadto, że niezbędne są zmiany legislacyjne, które zablokują takie próby w przyszłości, zapewniając stabilność systemu ochrony zdrowia, ochronę miejsc pracy oraz bezpieczeństwo finansowe setek firm dostarczających leki, sprzęt medyczny i inne usługi do polskich szpitali. Wezwali Ministerstwo Zdrowia do zajęcia stanowiska. W porządku obrad posiedzenia znajdowały się jeszcze dwa dodatkowe punkty: (1) Praktyka prowadzenia postępowań sanacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem samodzielnych spółek prawa handlowego oraz (2) Sytuacja i przyszłość polskiego przemysłu obronnego w kontekście Białej Księgi Komisji Europejskiej dot. Gotowości obronnej Europy 2030. Niestety, z uwagi na brak przedstawicieli strony rządowej, dyskusja nad tymi punktami nie mogła się odbyć. Partnerzy społeczni zwrócili uwagę, że nie jest to pierwszy taki przypadek, co świadczy o lekceważeniu Rady Dialogu Społecznego przez stronę rządową. Jest to tym bardziej niepokojące, że na posiedzenie przyjechali przedstawiciele OPZZ ze Związku Zawodowego Przemysłu Elektromaszynowego, którzy byli gotowi do podjęcia merytorycznej dyskusji. W posiedzeniu uczestniczyli: Mirosław Grzybek, przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutników oraz Norbert Kusiak, ekspert OPZZ. (nq)

25 kwietnia 2025

23 kwietnia odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju w całości poświęcone perspektywom zespołu energetycznego Turów oraz ich wpływowi na lokalną gospodarkę i rynek pracy. Maciej Zaboronek – ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej OPZZ reprezentowali Bogumił Tyszkiewicz i Adam Olejnik z Federacji Związków Zawodowych Górnictwa Węgla Brunatnego, Marek Solecki z Krajowej Sekcji Energetycznej Związku Zawodowego Inżynierów i Techników oraz Maciej Zaboronek, ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej. Według informacji prezentowanych przez przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Aktywów Państwowych i Ministerstwa Przemysłu kopalnia Turów ma ważną koncesję do roku 2044, ale spodziewany udział produkcji energii z elektrowni będzie znacznie spadał w najbliższych latach. Prezes PGE GiEK Jacek Kaczorowski wskazał, że nie ma planu wyłączania bloków elektrowni do roku 2030, ale po tej dacie wyłączane mają być po dwa bloki rocznie (z siedmiu w sumie) choć tempo może zależeć od bieżącego zapotrzebowania systemu energetycznego. Najdłużej, do lat 40. może pracować najnowszy, wybudowany w 2021 roku blok siódmy. W planie ma być także budowa w Bogatyni bloku gazowego. Informacje o spadku produkcji są niepokojące dla ponad 3500 osób bezpośrednio zatrudnionych w kompleksie i tysięcy innych z nim współpracujących. Zwracali na to uwagę samorządowcy z gminy Bogatynia i powiatu Zgorzeleckiego, dla których kompleks jest kluczowym źródłem przychodów oraz ważnym elementem infrastruktury (m.in. zaopatrzenie w ciepło i wodę). Przedstawiciele OPZZ zwrócili uwagę, że zamykanie zakładu tego typu wymaga niezbędnego wsparcia z budżetu krajowego. Przykład sąsiedniego Zagłębia Łużyckiego, w którym zaplanowano odejście od węgla brunatnego do 2038 roku pokazuje, że wiązało się to z przeznaczeniem aż 17 miliardów euro na inwestycje w regionie wypełniające tę gospodarczą lukę i zapewniające miejsca dobrej jakości pracy, które już są realizowane – tego w Polsce, w regionach węglowych, bardzo brakuje i bez takiego wsparcia trudno sobie wyobrazić sprawiedliwą transformację. Problemem jest też brak koordynacji dialogu społecznego w zakresie transformacji i rozbicie go na wiele nie współpracujących ze sobą platform. Na zakończenie obrad prowadzący je poseł Arkadiusz Sikora zapowiedział powołanie zespołu parlamentarnego z udziałem strony społecznej, który ma zająć się kwestią przemian w tzw. Worku Turoszowskim.

24 marca 2025

19 marca z udziałem OPZZ odbyła się konferencja "Prospołeczne oblicze polityki klimatyczno-energetycznej – jak je wzmocnić i pokazać społeczeństwu?". Patronat nad spotkaniem objęło Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, a zorganizowane zostało przez Koalicję Klimatyczną. Przedstawiciel OPZZ - Maciej Zaboronek zwracał uwagę, że wydatkowanie środków publicznych na transformację powinno być warunkowe i powiązane z jakością miejsc pracy, które są w tym procesie tworzone lub są w nim wykorzystywane. Setki miliardów złotych wydawane na ten cel w najbliższych latach muszą wzmacniać standardy rynku pracy, takie jak zatrudnienie na umowę o pracę, godna płaca, czy dodatkowe uprawienia wynikające z układów zbiorowych. Nie powinno także dochodzić do sytuacji, w których w nowych branżach utrudniane jest konstytucyjne prawo do zrzeszania się przez pracowników. Ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej zaznaczał też, że ostrożnie należy podchodzić do deregulacji w zakresie np. raportowania ESG, którego częścią, obok komponentu środowiskowego jest też ten społeczny, w tym warunki pracy. Odciśnie się to na pozycji pracowników w łańcuchach dostaw towarów i usług zarówno importowanych do Unii Europejskiej, ale także dystrybuowanych wewnątrz niej. Deregulacja w zakresie ESG osłabi nie tylko respektowanie praw człowieka na świecie, ale także ułatwi dumping socjalny poza UE, wpływając negatywnie na konkurencyjność pracy w Europie. W konferencji brał udział m.in. Jan Dusik z DG Clima przy Komisji Europejskiej oraz przedstawiciele, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, samorządów, organizacji pozarządowych i mediów. (MZ)

14 marca 2025

Komisja Europejska dostrzega, że gospodarka UE traci konkurencyjność na rynku światowym, jej przemysł spowolnił a gracze tacy jak państwa azjatyckie czy USA wdrażają strategie wspierające ich przewagę technologiczną na rynku. Jesteśmy w czasie dużych zmian geopolitycznych i technologicznych, na które UE musi znaleźć odpowiedź. Dlatego w ostatnim czasie zapowiedziano szereg inicjatyw a dużą ich część przedstawiono w Komunikacie Komisji pt. „Kompas dla konkurencyjności UE”. To istotny dokument o charakterze strategicznym, do którego będą odwoływać się w najbliższym czasie kolejne decyzje podejmowane na szczeblu unijnym. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przedstawiła w imieniu OPZZ opinię do Komunikatu Ministerstwu Rozwoju i Technologii oraz Przedstawicielstwu Komisji Europejskiej w Polsce. Uznaliśmy korektę strategii gospodarczej UE za zasadną. Pozytywna jest deklaracja Komisji Europejskiej, że chce chronić swój unikalny model społecznej gospodarki rynkowej. Powinno to stanowić wyznacznik inicjatyw oparty na tym modelu oraz działań państw na poziomie krajowym. Komisja zapowiedziała m.in. przygotowanie planu działania na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy, co zasługuje na przychylność i dowodzi, że głos europejskich związków zawodowych wpływa na punkt widzenia organów UE. OPZZ wskazał, że elementem tego planu powinny być inicjatywy wspierające wzrost płac oraz inwestycje w usługi publiczne. W Komunikacie zasygnalizowano też przygotowanie planu działań na rzecz przystępnych cenowo mieszkań, o co również postulują związki zawodowe. Ocena ww. inicjatyw Komisji będzie jednak możliwa po przedstawieniu konkretnych propozycji rozwiązań. Jednocześnie wskazaliśmy, że dokument Komisji powinien być uzupełniony o instrumenty chroniące pracowników w trakcie przemian technologicznych w gospodarce i tworzące warunki do tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, z godnymi wynagrodzeniami i zabezpieczeniem społecznym. Konieczne jest w tym zakresie systemowe podejście, nie tylko zwiększenie umiejętności i przeszkolenie pracowników ale też zadbanie o przestrzeganie praw pracowniczych w nowo tworzących się sektorach gospodarki a także przy stosowaniu algorytmów i w trakcie pracy z wykorzystaniem platform internetowych. Podkreśliliśmy przy tym potrzebę uwzględnienia działań na rzecz równego traktowania, w tym równości płci, i zapobiegania dyskryminacji pracowników. Brak deklaracji tych działań to obecnie mankament Komunikatu Komisji. Zawnioskowaliśmy do Komisji, aby wszystkie działania realizujące ww. strategię gospodarczą UE były uzgadniane w dialogu trójstronnym, zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym. Komunikat Komisji jest w tym zakresie niedostateczny, nie przedstawia mechanizmów włączenia partnerów społecznych w realizację strategii unijnej a miejscami podkreśla jedynie rolę organizacji pracodawców, co jest sprzeczne z przepisami traktatowymi UE. Dużą uwagę w opinii poświeciliśmy kwestiom przemysłu. Pozytywnie odnieśliśmy się do przygotowania przez Komisję europejskiej strategii przemysłowej wskazując, że ich odpowiednikiem powinny być strategie krajowe, o których przygotowanie od dawna wnioskuje OPZZ. Podkreśliliśmy konieczność skutecznej ochrony przez nieuczciwą konkurencją przedsiębiorstw z państw trzecich oraz realnego wsparcia przedsiębiorstw energochłonnych. Tu potrzebne są pilne i realne działania UE - wskazał OPZZ. Jednocześnie ważna jest warunkowość pomocy dla firm, zwłaszcza publicznej i unijnej, którą należy, w naszej ocenie, powiązać z zobowiązaniem do inwestycji w nowe miejsca pracy wysokiej jakości. Dostrzegając deklarację korekty przez Komisję Europejską regulacji prośrodowiskowych (przy jednoczesnym podtrzymaniu celów klimatycznych) zawnioskowaliśmy o rewizję Europejskiego Zielonego Ładu (w tym CBAM i ETS 2) oraz zwiększenie roli instrumentów wspierających pracowników i regiony w polityce unijnej dotyczącej tego obszaru, w tym znaczącego zwiększenia finansowania sprawiedliwego wymiaru transformacji. Zwróciliśmy także uwagę na ryzyka związane z deregulacją prawa. Nie może ona odbywać się na rzecz tylko jednak interesariusza rynku, czyli przedsiębiorców. Prawo musi zapewniać ochronę wartości unijnych i praw innych uczestników rynku a także uwzględniać interes fiskalny państw, ze względu na znaczące potrzeby inwestycji publicznych. Deregulacja nie może według OPZZ prowadzić do osłabienia ochrony praw pracujących. (KP)

06 marca 2025

Efektywną przestrzenią do dyskusji na temat działań OPZZ na rzecz równego traktowania jest m.in. Zespół ds. równości, którego posiedzenie pod przewodnictwem Barbary Kutrowskiej z ZNP oraz z udziałem wiceprzewodniczącej OPZZ, Barbary Popielarz, odbyło się 6 marca br. w siedzibie OPZZ. Zespół ds. równości spotkał się z wicemarszałek Senatu, Magdaleną Biejat. Dyskutowaliśmy nie tylko o potrzebnych działaniach zwiększających równość na rynku pracy i ograniczających naruszenia prawa. Spotkanie było też okazją do zwrócenia uwagi na potrzebę poprawy warunków zatrudnienia, w tym zwiększenia płac, w administracji publicznej. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przypomniała postulaty płacowe konfederacji oraz wskazała, że związki zawodowe zrzeszone w OPZZ monitorują płace ze względu na płeć korzystając z uprawnień związków zawodowych. Podkreśliła, że nasi członkowie już przygotowują się do stosowania dyrektywy w sprawie przejrzystości wynagrodzeń. Zaapelowała o szybką implementację tej dyrektywy do krajowego porządku prawnego. Uczestnicy posiedzenia Zespołu zwrócili też uwagę wicemarszałek Senatu RP na coraz trudniejszą sytuację zakładów pracy z sektora przemysłowego i nierówną konkurencję z firmami z państw trzecich. Przedstawiono sytuację m.in. w przedsiębiorstwach energochłonnych, w tym chemicznych i azotowych na przykładzie Grupy Kapitałowej Azoty SA. Wpływa to bezpieczeństwo państwa, w tym obronne. Postulowano o pilne działania chroniące potencjał krajowych przedsiębiorstw a przez to miejsca pracy, które należy podjąć zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przekazała wicemarszałek Senatu RP petycję w sprawie konieczności pilnych działań chroniących miejsca pracy w spółce QEMETICA Soda Polska S.A. jedynego producenta sody kalcynowanej w Polsce i jednego w dwóch w Europie. Wicemarszałek Senat RP, Magdalena Biejat podziękowała za pracę OPZZ na rzecz pracowników i zadeklarowała wsparcie w działaniach OPZZ będących w zakresie uprawnień związków zawodowych. Podkreśliła, że inwestycja w państwo oznacza przede wszystkim inwestycje w ludzi, tym w świetnych specjalistów w administracji publicznej. Wskazała na konieczność działań chroniących krajowych przemysł, inwestycji w energetyczne sieci przesyłowe i rodzime technologie, w ramach wydatków obronnych. Konieczne są też, w jej ocenie, zmiany na poziomie unijnym pozwalające na większą niż obecnie pomoc publiczną krajowym przedsiębiorstwom. W ramach Zespołu przeprowadzono w formie warsztatów dyskusję na temat roli kobiet w działalności związków zawodowych, w tym OPZZ. Debatowano też o pomysłach na zwiększenie skuteczności i adekwatności działalności konfederacji. Uczestnicy podzielili przekonanie, że dyskusja w sprawie równego traktowania musi obejmować sprawy dotyczące różnic płacowych, godnych i bezpiecznych warunków pracy, polityki rynku pracy, kształcenia, finansowania usług publicznych oraz równego udziału w procesach decyzyjnych na poziomie firm i instytucji państwa. Konieczne jest także uwzględnienie wpływu trwającego procesu transformacji cyfrowej i klimatycznej na pracowników z uwzględnieniem podziału na płeć. Posiedzenie Zespołu było także okazją do wręczenia odznaczeń OPZZ. (KP)