16 lipca 2025

W zeszłym roku minął termin wdrożenia dyrektywy w sprawie adekwatnych płac minimalnych w Unii Europejskiej jednak nowy projekt ustawy o płacy minimalnej przygotowany w tym celu nadal nie został przyjęty przez Radę Ministrów. W dodatku obecna treść projektu różni się od tej przygotowanej pierwotnie przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Pracy Społecznej. Zamiast ustanowienia płacy minimalnej płacą zasadniczą a więc wyłączenia z niej wszystkich dodatków mamy wariant kroczącego, rozłożonego na 3 lata uchylania kolejnych składników wchodzących obecnie do płacy minimalnej. Zastosowano się w tym temacie argumentów m.in. Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Technologii i Rozwoju, które w ocenie OPZZ, nie znajdują uzasadnienia społecznego i ekonomicznego. Dlatego pod koniec kwietnia br. skierowaliśmy do minister rodziny, pracy i polityki społecznej wniosek popierający pierwszą wersję projektu ustawy. Już dwa i pół miesiąca później otrzymaliśmy odpowiedź na nasze wystąpienie. Z pisma minister wynika po pierwsze, że prace nad implementacją trwają. Po drugie, że implementacja dyrektywy wymaga zmian więcej niż jednej ustawy a zatem wiąże się z koniecznością znalezienia konsensu z wieloma podmiotami. Po trzecie, że ostateczny projekt ustawy może ulec jeszcze zmianie. Ta garść oczywistych dla nas informacji zawarta w piśmie pokazuje, że można co prawda otrzymać odpowiedź na swoje wystąpienie, jednak jakie zostaną podjęte decyzje w sprawie treści projektu ustawy o płacy minimalnej i kiedy Polska implementuje unijną dyrektywę w sprawie adekwatnych płac minimalnych w UE wciąż pozostanie zagadką. (KP)

16 lipca 2025

OPZZ przedstawiło Ministerstwu Technologii i Rozwoju stanowisko w sprawie Zaleceń, które Rada UE przyjęła dla Polski w ramach procedury zarządzania gospodarczego w UE. Zalecenia przyjmowane są co roku, a państwa członkowskie mają 1,5 roku na wykazanie działań je realizujących. Ich treść przekłada się także na kierunki wydatkowania środków unijnych. Wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, stwierdziła, że rekomendowane przez Radę w Zaleceniach działania nie przyczynią się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznego – zasadniczego celu Semestru Europejskiego. Treść Zaleceń koncentruje się bowiem, po raz kolejny, na redukcji deficytu sektora finansów publicznych, przeglądzie świadczeń socjalnych i ułatwieniach dla biznesu. Zalecenia nie obejmują rekomendacji dotyczących potrzeb społecznych,w tym pracowników. Oznacza to, że społeczny wymiar Semestru nadal nie jest urzeczywistniany w praktyce. Zasadniczym zaleceniem Rady jest przestrzeganie limitów wzrostu wydatków netto celem likwidacji nadmiernego deficytu. OPZZ nie neguje znaczenia stabilności finansów publicznych jako warunku sprzyjającemu długoterminowemu wzrostowi gospodarczemu, jednak niski deficyt budżetowy nie może stanowić celu samego w sobie. Obowiązek realizacji tego Zalecenia ograniczy w ocenie OPZZ możliwość realizacji przez państwo inwestycji publicznych, infrastrukturalnych i społecznych, mających na celu poprawę jakości usług publicznych, reindustrializację, wzmacnianie przemysłu i sprawiedliwą transformację gospodarki. Tymczasem nowoczesne, sprawne i technologicznie rozwinięte państwo wymaga inwestycji w usługi publiczne oraz opierania się na stabilnym zatrudnieniu i godziwym wynagradzaniu pracowników administracji publicznej. Biorąc pod uwagę wymóg osiągnięcia unijnych celów klimatycznych i postępującą cyfryzację gospodarki a także konieczność zapewnienia sprawiedliwego wymiaru transformacji konieczna jest większa, aniżeli wyznaczona przez unijne reguły fiskalne, przestrzeń fiskalna dla działań państwa. Decyzje strony rządowej już teraz wskazują, że redukcja zadłużenia państwa po raz kolejny ma się odbyć kosztem pracowników, co budzi sprzeciw OPZZ. Przykładem jest propozycja strony rządowej wzrostu w kolejnym roku płacy minimalnej i płac w sferze budżetowej na poziomie prognozowanej inflacji. Oznacza to brak realnego wzrostu wynagrodzeń i pogłębienie negatywnych zjawisk na rynku pracy, takich jak spłaszczenie wynagrodzeń i ubóstwo pracujących czy trudności z naborem i zatrzymaniem pracowników w miejscu pracy, które już teraz sygnalizują pracodawcy jako kluczową barierę działalności gospodarczej. Konieczność redukcji deficytu budżetu państwa wstrzymuje także wprowadzenie korzystnych dla pracowników zmian podatkowych, takich jak podwyższenie kwoty wolnej od podatku PIT czy obniżenie stawek VAT. Powyższe budzi sprzeciw OPZZ. Choć Komisja Europejska deklaruje potrzebę tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy w Zaleceniach pominięto ten aspekt i nie zarekomendowano prowadzenia polityki sprzyjającej podniesieniu wynagrodzeń celem poprawy warunków życia pracujących i wzrostu konkurencyjności państwa. OPZZ uważa, że należy przesunąć punkt ciężkości z polityki hamującej wzrost płac w kierunku wzrostu gospodarczego napędzanego przez wynagrodzenia, bowiem ich siła nabywcza wzmacnia inwestycje, innowacje i zwiększa spójność społeczną. Silna dynamika płac, zakotwiczona w rokowaniach zbiorowych, stymuluje popyt wewnętrzny, wspiera rozwój małych i średnich przedsiębiorstw i zachęca do reindustrializacji w oparciu o stabilny rynek konsumencki. Warto uwzględnić, że wzrost płac nie stanowi zagrożenia dla konkurencyjności – jest fundamentem dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego a w następstwie tego stabilnego stanu finansów publicznych. Oczekujemy zatem, że likwidacja nadmiernego deficytu rekomendowana w Zaleceniach będzie odbywać się bez uszczerbku dla kształtowania wynagrodzeń pracowników, w tym w sektorze publicznym. Zalecenia nie odnoszą się też do niesprawiedliwego społecznie systemu podatkowego funkcjonującego w Polsce, który preferencyjnie traktuje działalność gospodarczą opodatkowując w większym stopniu dochody pracowników zatrudnionych na umowę o pracę oraz wykazuje jeden z najniższych efektów redukcji nierówności w UE.W dokumencie nie wskazano także na konieczność działań na rzecz zwiększenia jakości miejsc pracy, np. poprzez wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy. Zalecenia nie podnoszą również konieczności zwiększenia nakładów na usługi publiczne celem poprawy ich jakości i dostępności, co OPZZ uznaje za kluczowe dla osiągnięcia celów Semestru Europejskiego. Ponadto, Rada pominęła potrzebę wzmacniania ram polityki społecznej celem przygotowania pracowników do pojawiających się zagrożeń oraz adaptacji do transformującej się gospodarki, aby w rezultacie zapewnić sprawiedliwy wymiar ww. procesów. W Zaleceniach brakuje też rekomendacji działań likwidujących problem wykluczenia transportowego, deficytów polityki mieszkaniowej, kwestii związanych ze sprawiedliwą transformacją klimatyczno-energetyczną czy poprawy kondycji dialogu społecznego. Powyższe budzi dezaprobatę OPZZ- wskazała wiceprzewodnicząca OPZZ. OPZZ zwróciło także uwagę, że transformacja przemysłu nie może odbywać się kosztem utraty jego konkurencyjności i przenoszenia emisji poza granice Unii Europejskiej. Obecnie proponowane przez Komisję rozwiązania wciąż nie zapobiegają takim praktykom i prowadzą do pogarszającej się kondycji w tym likwidacji zakładów przemysłu energochłonnego w Polsce oraz idących za tym grupowych zwolnień pracowników. W opinii OPZZ transformacja energetyczna powinna wiązać się z faktycznym zwiększaniem niezależności energetycznej Polski, a szerzej Unii Europejskiej co łączy się z potencjałem rozwoju przemysłu energetycznego i potrzebnych mu komponentów na terenie Polski. Obciążenie cen energii elektrycznej wysokimi opłatami za emisje zmniejszają jednak ten potencjał i powodują wzrost konkurencyjności podmiotów spoza Unii Europejskiej skutkując sytuacją, wktórej potrzebne inwestycje stają się utrudnione przez wspólne regulacje unijne. OPZZ wyraziło również obawę, że proponowane przez Komisję dostosowywanie podatków i opłat w cenie energii elektrycznej i ciepła do podatków związanych z paliwami kopalnymi w takiej formie jaką jest system ETS2 doprowadzi do bardzo znacznego wzrostu kosztów dostaw energii i ciepła dla gospodarstw domowych oraz kolejnych, mniejszych przedsiębiorstw. Dotacje związane ze społecznymi planami klimatycznymi nie będą wystarczające, by pokryć koszt rosnących cen u większości odbiorców, co negatywnie wpłynie na poziom ubóstwa energetycznego w Polsce oraz zwiększy przeciętny udział wydatków na energię w stosunku do dochodów mieszkańców Polski. Wezwaliśmy zatem do sprawiedliwej transformacji, w tym poprzez uwzględnienie interesu pracowników, przemysłu i regionów. OPZZ przedłożyło także postulaty zmian w prawie zamówień publicznych celem poprawy przestrzegania praw pracowniczych przy ich realizacji oraz skrócenia łańcucha podmiotów podwykonawczych zamówienia publiczne. Określiliśmy także dopuszczalne ramy deregulacji, która w naszej ocenie nie powinna prowadzić od osłabienia praw pracowniczych w gospodarce, kontroli państwa nad przestrzeganiem prawa oraz redukować jego dochodów, w szczególności podatkowych. Zwróciliśmy uwagę Ministerstwu, że Rada nie wzięła pod uwagę aktualnej kondycji dialogu społecznego w Polsce. To błąd bowiem, w praktyce współpraca strony rządowej z partnerami społecznymi sprowadza się do funkcji informacyjnej i pomija negocjacje i uzgodnienia. Dialog jest pozorowany a posiedzenia instytucji dialogu nie przekładają się na rzeczywistą współpracę w ustawowym zakresie kompetencji Rady Dialogu Społecznego. Ogranicza to skuteczność polityki państwa, zarówno gospodarczej jak i społecznej. (KP)

11 lipca 2025

Projekt ustawy, który ma wprowadzić certyfikację wykonawców zamówień publicznych przeszedł I czytanie w sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju i skierowano go do II czytania. Projekt ma wprowadzić możliwość ubiegania się przez wykonawców o certyfikat, który będzie zastępował szereg zaświadczeń i oświadczeń składanych przy ubieganiu się o zamówienie publiczne. Ma to ułatwić składnie ofert i ograniczyć obowiązki dokumentacyjne po stronie wykonawców. OPZZ nie negując pomysłu certyfikatów przedstawił uwagi krytyczne do tego projektu bowiem certyfikat ma potwierdzać m.in. przestrzeganie przez wykonawców prawa pracy i zobowiązań publiczno-prawnych.W naszej ocenie sposób funkcjonowania certyfikacji nie gwarantuje, że w całym okresie jego obowiązywania instytucja certyfikująca zagwarantuje, że wykonawca przestrzega warunków certyfikatu. Ma to znaczenie z punktu widzenia wyboru do realizacji zamówień publicznych firm, które powinny przestrzegać praw pracowniczych oraz płacić podatki i składki. Niepewność budzi także, że część praktycznych rozwiązań odnośnie do certyfikacji nie jest e jeszcze znana, kluczowe aspekty znajdą się dopiero w aktach wykonawczych do ustawy. Zresztą w trakcie dyskusji na forum Rady Dialogu Społecznego wielokrotnie postulowaliśmy, aby certyfikacja dawała rękojmię wysokiej jakości realizacji zamówienia publicznego. Tymczasem projekt przewiduje jedynie fakultatywny certyfikat zastępujący zestaw dokumentów. W trakcie prac nad projektem ustawy w I czytaniu zaakceptowano poprawki strony rządowej przyjęte na Radzie Ministrów. Projekt uzupełniono o wykluczenie z procesu certyfikacji firm z państw trzecich oraz wprowadzenie obowiązku przeglądu przez Radę Ministrów funkcjonowania ustawy po 4 latach jej obowiązywania. To co przykuło uwagę to informacja strony rządowej, że ww. zmiany są wynikiem dwóch spotkań konsultacyjnych ze „stroną społeczną”. Nie wiemy jednak jakie instytucje były obecne na tych spotkaniach, bowiem OPZZ nie otrzymał na nie zaproszenia. Być może przedstawiciele Ministerstwa Technologii i Rozwoju oraz Urzędu Zamówień Publicznej ulegli ostatniej modzie i definicję strony społecznej ograniczają jedynie o przedstawicieli organizacji biznesowych? W trakcie tych spotkań zobowiązano się współpracować ze stroną społeczną w sprawie treści rozporządzeń (kluczowych z punktu widzenia faktycznego kształtu certyfikacji). Oczekujemy jednak, że ww. projekty rozporządzeń trafią do związków zawodowych w ramach konsultacji społecznych realizowanych w oparciu o ustawowy obowiązek wynikający z ustawy o związkach zawodowych. (KP)

08 czerwca 2025

OPZZ wziął udział w spotkaniu partnerów społecznych z Zastępcą Dyrektora Generalnego DG EMPL, p. Stefanem Olssonem, które odbyło się w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie. W dyskusji przedstawiliśmy nasz punkt widzenia na dokument, który planuje przygotować Komisja Europejska: Plan działania na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy. Plan został przedstawiony jako kluczowy element programu prac Komisji na 2025 rok. Przyjmie on formę kompleksowego komunikatu Komisji i ma zostać przyjęty do końca 2025 roku. Ma na celu wspieranie sprawiedliwych zmian w zatrudnieniu, poprawę skuteczności negocjacji zbiorowych i promowanie podejścia włączającego, a także dostosowywanie się do zmian cyfrowych i ekologicznych. Inicjatywa ta pomoże kształtować jakość miejsc pracy, wzmacniać pozycję pracowników, zachęcać do inwestycji oraz zwiększać przewagę konkurencyjną Europy. Komisja Europejska chce włączyć partnerów społecznych w proces przygotowania Planu, stąd spotkanie konsultacyjne. Jak wskazał Zastępcą Dyrektora Generalnego DG EMPL, Komisja Europejska nie ma zamiaru wprowadzać definicji wysokiej jakości miejsc pracy a wskazać działania sprzyjające ich tworzeniu. OPZZ wskazał jednak na elementy, które pozwalają określić wysokiej jakości miejsca pracy takie jak m.in. godziwe wynagrodzenie. Stwierdziliśmy, że Plan powinien doprowadzić do równania w górę standardów zatrudnienia i ograniczyć dumping socjalny a także liczbę biednych pracujących. Oparcie biznesu o przewagę kosztów pracy i omijanie prawa pracy jestbarierą dla wzrostu innowacyjności gospodarki. W naszej ocenie, wysokiej jakości miejsca pracy zaczynają się od wartościowych staży, dlatego zwróciliśmy się z postulatem zmian w projekcie unijnej dyrektywy regulującej sytuację stażystów. Podkreśliliśmy także konieczność wykorzystania systemu zamówień publicznych do promowania firm oferujących wysokiej jakości miejsca pracy oraz posiadających układ zbiorowy pracy. Obecnie, dominacja kryterium najniższej ceny i długie łańcuchy podwykonawstwa generują szkodliwe dla pracowników praktyki na rynku pracy. Generalnie, każde wsparcie ze środków publicznych, w tym unijnych, powinno być, w naszej ocenie, powiązane z weryfikacją jakości miejsc pracy i zobowiązaniem do ich tworzenia. OPZZ wskazał też na niedostateczne inwestycje w instytucje kontrolne takie jak PIP oraz problemy wynikające z przewlekłości postępowań sądowych. Przedstawiciele organizacji pracodawców wskazywali z kolei na w ich oceni każde zatrudnienie zgodne z obowiązującym prawem jest wysokiej jakości, sprzeciwili się tworzeniu definicji wysokiej jakości miejsc pracy. Mieli też przeciwną do związkowej opinii dotyczącą postulatu wynagradzania za staż. Narzekali na wysokie koszty pracy i brak umiejętności pracowników, oczekiwali szkoleń w ramach edukacyjnych usług publicznych i zwolnień podatkowych. Zapowiedziany przez Komisję Europejską Plan na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy uznali za ryzyko kolejnych obowiązków i komplikacji prawa. Nie zanegowali jedynie potrzeby instytucjonalnego wzmocnienia PIP, której działalność uznali za przydatną w ograniczaniu nieuczciwej konkurencji w gospodarce. OPZZ na spotkaniu w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Warszawie reprezentowała Katarzyna Pietrzak z Wydziału Polityki Gospodarczej. (KP)

06 czerwca 2025

Podczas posiedzenia Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego w dniu 5 czerwca br., Ministerstwo Finansów zaprezentowało szczegółowe sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 2024 rok. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału polityki gospodarczej Obradom przewodniczył Leszek Miętek, reprezentujący Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. Obecna na posiedzeniu Zespołu Hanna Majszczyk, wiceminister finansów, zaprezentowała podstawowe parametry makroekonomiczne sprawozdania z wykonania budżetu państwa, zwracając uwagę na złożony obraz sytuacji ekonomicznej w 2024 r. oraz trudne warunki zarządzania finansami publicznymi. Na realizację budżetu państwa 2024 r. znacząco wpłynęły takie czynniki jak ekspresowe tempo przygotowania ustawy budżetowej (projekt został opracowany przez nowy rząd na bazie projektu Zjednoczonej Prawicy w ciągu zaledwie czterech dni) oraz przesunięcia środków związanych z wydarzeniami losowymi. Szczególne znaczenie miała wrześniowa powódź, w wyniku której zwiększono rezerwy budżetowe o 4 mld zł. Istotne były również zmiany w strukturze wpływów z PIT – ponad 8 mld zł przekierowano do jednostek samorządu terytorialnego. OPZZ, analizując przedstawione sprawozdanie, zgłosiło szereg uwag i pytań dotyczących zarówno strony dochodowej, jak i wydatkowej budżetu. Podkreśliło, że mimo nominalnego wzrostu funduszu wynagrodzeń o 13,7 proc., nie udało się zahamować spadku spożycia prywatnego – jego realna dynamika była niższa od zakładanej w ustawie budżetowej na 2024 rok. Kluczowym czynnikiem okazało się wyhamowanie tempa wzrostu konsumpcji w III kwartale 2024 r. oraz spadek realnej wartości wynagrodzeń. OPZZ przypomniało, że od początku prac nad ustawą ostrzegało przed takim scenariuszem, apelując o co najmniej 24-procentowy wzrost płac w sektorze publicznym. W opinii OPZZ sprawozdanie nie zapewnia wystarczającej przejrzystości, zwłaszcza w zakresie struktury i dynamiki wynagrodzeń. OPZZ domagało się ujawnienia pełnych danych dotyczących wynagrodzeń, w tym środków wydatkowanych na umowy cywilnoprawne z osobami fizycznymi, tempa wzrostu płac dla pracowników objętych i nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagradzania, a także dokładnych informacji o zaległościach podatkowych za cały 2024 rok. OPZZ zwróciło ponadto uwagę na znaczny spadek dochodów z CIT – nominalnie o 11,3 proc., a realnie aż o 14,3 proc. w porównaniu do roku 2023 – oraz na niedoszacowanie nakładów inwestycyjnych na środki trwałe, które zamiast planowanego wzrostu, odnotowały realny spadek o 2,2 proc. Poważne zastrzeżenia OPZZ budzi również bardzo niska absorpcja bezzwrotnych środków unijnych, co pozostaje w wyraźnej sprzeczności z wcześniejszymi zapowiedziami rządu i wymaga wyjaśnienia przyczyn niewykorzystania dostępnych instrumentów wsparcia. OPZZ wskazało także na nieczytelność klasyfikacji budżetowej, w części dotyczącej składek opłacanych do UE oraz subwencji ogólnej. OPZZ reprezentowali stali członkowie Zespołu: Roman Piotrowski i Norbert Kusiak (nq)

05 czerwca 2025

Rada UE, na wniosek Komisji Europejskiej, przyjęła Zalecenia dla Polski, w odpowiedzi na które państwo będzie musiało podjąć działania celem ich realizacji. Zalecenia są częścią pakietu komunikatów Komisji przyjętych 4 czerwca br. w ramach Semestru Europejskiego (tzw. pakiet wiosenny). Zobowiązują one państwa do prowadzenia polityki zgodnej z ich założeniami. Komisja oceniła stan finansów publicznych i politykę gospodarczą w Polsce pod kątem ich wpływu na tzw. zrównoważony wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu. Oceniana jest polityka fiskalna, gospodarcza, energetyczna, klimatyczna, rynku pracy i społeczna. OPZZ na wielu etapach pracy Komisji Europejskiej prowadzących do wydania Zaleceń przedstawiał postulaty zgodne z Programem OPZZ. Spotykaliśmy się z przedstawicielami Komisji oraz braliśmy udział w działaniach Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, która postulowała o bardziej propracowniczą i prospołeczną politykę unijną. Niestety po raz kolejny Rada UE nie uwzględniła postulatów pracowniczych w swoich Zaleceniach takich jak choćby potrzeba inwestycji w usługi publiczne i jakość zatrudnienia na rynku pracy. Rada UE kontynuuje politykę redukcji deficytu oraz rekomenduje działania m.in. w obszarze rynku pracy, świadczeń społecznych oraz polityki energetycznej i klimatycznej. Poniżej treść Zaleceń Rady UE: 1. Zwiększenie ogólnych wydatków na obronę i gotowość obronną zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z dnia 6 marca 2025 r. Przestrzeganie maksymalnych stóp wzrostu wydatków netto zalecanych przez Radę w dniu 21 stycznia 2025 r. w celu położenia kresu sytuacji nadmiernego deficytu przy jednoczesnym wykorzystaniu odliczenia na mocy krajowej klauzuli korekcyjnej w przypadku wyższych wydatków na obronę. Poprawa efektywności wydatków publicznych, w tym poprzez lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych, usprawnienie procesu budżetowego, zapewnienie większej przejrzystości w planowaniu inwestycji oraz szersze stosowanie znormalizowanych procedur oceny i wyboru projektów. Przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych i promowanie inwestycji prywatnych w celu dalszego ożywienia gospodarczego. Zapewnienie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i wzmocnienie stabilności systemu emerytalnego, w tym poprzez podjęcie działań dotyczących faktycznego wieku emerytalnego i reformę preferencyjnych systemów emerytalnych. 2. Określone,na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/241, terminy zakończenia reform i inwestycji przyspieszyły realizację planu odbudowy i zwiększania odporności, w tym rozdziału REPowerEU. Przyspieszenie realizacji programów polityki spójności (EFRR, FST, EFS+, Fundusz Spójności), w stosownych przypadkach w oparciu o możliwości oferowane przez przegląd śródokresowy. Optymalne wykorzystanie instrumentów UE, w tym zakresu zapewnianego przez InvestEU i platformę Technologie Strategiczne dla Europy, w celu poprawy konkurencyjności. 3. Uproszczenie regulacji, udoskonalenie narzędzi regulacyjnych oraz zapewnienie stabilnych i jasnych ram prawnych dla sektora przedsiębiorstw. Wprowadzenie środków mających na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych nakładanych na przedsiębiorstwa. Wspieranie konkurencji w procedurach udzielania zamówień publicznych, dzięki czemu będą one bardziej efektywne i mniej uciążliwe, zwłaszcza dla MŚP. Wzmocnienie powiązań między nauką a biznesem poprzez poprawę struktur wsparcia, wdrażanie ukierunkowanych programów finansowania oraz tworzenie zachęt dla naukowców do współpracy z sektorem prywatnym. Poprawa i modernizacja publicznego systemu badawczego poprzez zwiększenie atrakcyjności karier naukowych, zwiększenie publicznych inwestycji w badania naukowe i innowacje oraz wspieranie instytucji badawczych. Skoncentrowanie polityki gospodarczej związanej z inwestycjami na innowacjach. 4. Promowanie zrównoważonych sygnałów cenowych energii elektrycznej, które wspierają inwestycje w wytwarzanie czystej energii elektrycznej, poprzez dostosowanie podatków i opłat od energii elektrycznej dla gospodarstw domowych i przemysłu w stosunku do podatków i opłat od paliw kopalnych. Zwiększenie przepustowości i elastyczności sieci, zwiększenie transgranicznego handlu energią elektryczną oraz ograniczenie ograniczeń do przypadków uzasadnionych przepisami UE dotyczącymi rynku energii, w szczególności w przypadkach związanych z ograniczeniami w alokacji krajowych zdolności przesyłowych. Zmniejszenie zależności od paliw kopalnych poprzez przyspieszenie stopniowego wycofywania węgla w sektorze ciepłowniczym poprzez przejście na systemy niskoemisyjne, które integrują energię odnawialną, poprawiają efektywność energetyczną i stopniowo eliminują dotacje do paliw kopalnych, zwłaszcza te związane z wydobyciem węgla kamiennego. Poprawa zarządzania przystosowaniem się do zmiany klimatu, w szczególności polityki skoncentrowane na zarządzaniu zasobami wodnymi, ich ochronie i zrównoważonym wykorzystaniu, z uwzględnieniem aktualnych ocen skutków zmiany klimatu w celu zapewnienia długoterminowej zrównoważoności sektorów i działań zależnych od usług ekosystemów wodnych. 5. Wspieranie wysokiej jakości edukacji włączającej i umiejętności istotnych dla rynku pracy, w tym umiejętności ekologicznych i cyfrowych, zwiększenie udziału w dziedzinach STEM w szkolnictwie wyższym, poprawa jakości kształcenia nauczycieli i dalsze zwiększanie skuteczności kształcenia i szkolenia zawodowego. Ułatwianie i zwiększanie uczestnictwa dorosłych w uczeniu się, w tym w uczeniu się pozaformalnym oraz w obszarach kluczowych dla konkurencyjności Polski. Podjęcie kroków w celu zwiększenia udziału grup defaworyzowanych w rynku pracy, w tym poprzez skuteczną edukację w celu przekwalifikowania zawodowego. (oprac. KP)

30 maja 2025

Zespół problemowy RDS o przyszłości dialogu społecznego W dniu 21 maja 2025 r. odbyło się posiedzenie Zespołu problemowego ds. rozwoju dialogu społecznego Rady Dialogu Społecznego (RDS), z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zaproszonych gości oraz ekspertów. Obradom przewodniczył Jan Klimek, reprezentujący Związek Rzemiosła Polskiego. Celem posiedzenia było omówienie kluczowych zagadnień dotyczących funkcjonowania oraz przyszłości dialogu społecznego w Polsce, a także jego powiązań z inicjatywami unijnymi. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS Uczestnicy posiedzenia dokonali przeglądu propozycji tematów i priorytetów, które mają zostać ujęte w planie pracy Zespołu na rok 2025. Wśród zaproponowanych obszarów znalazły się m.in. działania na rzecz wzmacniania roli partnerów społecznych, promowania rokowań zbiorowych oraz rozwoju dialogu sektorowego i regionalnego. Zaprezentowano także projekt nowelizacji ustawy o Radzie Dialogu Społecznego oraz innych instytucjach dialogu społecznego. Omówiono kluczowe zmiany, które mają na celu usprawnienie funkcjonowania RDS oraz zwiększenie skuteczności mechanizmów dialogu. W kolejnej części spotkania omówiono Pakt na rzecz Europejskiego Dialogu Społecznego z dnia 5 marca 2025 r. Dokument ten określa kierunki rozwoju dialogu społecznego na poziomie europejskim oraz zobowiązania państw członkowskich do jego wzmacniania. Uczestnicy wyrazili zainteresowanie dalszą dyskusją na ten temat. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło informację o środkach już wdrożonych lub planowanych w celu realizacji Zalecenia Rady UE z 12 czerwca 2023 r. w sprawie wzmacniania dialogu społecznego (C/2023/1389). Wskazano na szereg działań edukacyjnych, legislacyjnych i organizacyjnych wspierających rozwój dialogu na różnych poziomach. Dyskutowane także o projekcie Planu działania na rzecz wspierania rokowań zbiorowych, który zawiera m.in. rekomendacje OPZZ mające na celu zwiększenie liczby układów zbiorowych pracy, poprawę warunków prowadzenia negocjacji w zakładach pracy, wzmocnienie dialogu sektorowego oraz promowanie dobrych praktyk w tym zakresie. Na zakończenie przedstawiono informację o funkcjonowaniu trójstronnych zespołów branżowych. Omówiono m.in. nowe tematy prac oraz dotychczasowe rezultaty. Podkreślono rosnącą rolę tych zespołów w diagnozowaniu potrzeb poszczególnych sektorów gospodarki oraz we wspieraniu współpracy branżowej. W posiedzeniu uczestniczyli eksperci OPZZ: Janusz Gołąb i Norbert Kusiak. (nq) 

14 maja 2025

W trakcie posiedzenia Zespołu ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Rady Dialogu Społecznego w dniu 14 maja br. partnerzy społeczni omówili problem restrukturyzacji podmiotów publicznych na przykładzie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SP ZOZ). Niestety, dyskusja odbyła się bez udziału przedstawicieli strony rządowej. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej W trakcie dyskusji podkreślono, że stosowanie przepisów ustawy - Prawo restrukturyzacyjne do SP ZOZ-ów może stanowić poważne zagrożenie dla stabilności systemu ochrony zdrowia, praw pracowników oraz interesów dostawców usług i towarów medycznych. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, zgodnie z ustawą o działalności leczniczej, są podmiotami publicznymi, które nie mają statusu przedsiębiorców i nie posiadają zdolności upadłościowej. W praktyce oznacza to, że nie mogą korzystać z narzędzi prawa restrukturyzacyjnego, które zostały stworzone z myślą o przedsiębiorcach prywatnych, spółkach prawa handlowego, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. W przypadku SP ZOZ-ów ich zobowiązania są w całości zabezpieczone przez organy założycielskie – inne podmioty publiczne, co jest kluczowym elementem zapewnienia ich stabilności finansowej. Podejmowane są jednak próby zastosowania przepisów restrukturyzacyjnych do SP ZOZ-ów, co może mieć poważne konsekwencje. Uderzają one także w fundamentalne zasady systemu zamówień publicznych, który opiera się na zaufaniu firm do podmiotów publicznych – uznawanych jako w pełni wiarygodne finansowo. W konsekwencji banki, hurtownie farmaceutyczne, producenci wyrobów medycznych oraz inne firmy świadczące usługi na rzecz SP ZOZ mogą utracić pewność, że ich należności zostaną wypłacone. W efekcie może doprowadzić to do sytuacji, w której masowo będą wypowiadane umowy, co dramatycznie pogorszy płynność finansową sektora ochrony zdrowia. Choć przypadki prób restrukturyzacji takich placówek są na razie jednostkowe, może stworzyć to niebezpieczny precedens, który radykalnie zmieni sposób finansowania publicznej ochrony zdrowia. Partnerzy społeczni uznali, że wspólny głos strony pracowników i strony pracodawców jest kluczowy, aby zapobiec destabilizacji całego sektora, który odpowiada za zdrowie milionów Polaków i zatrudnia setki tysięcy pracowników. Zgodzili się, że konieczne jest wypracowanie stanowiska Zespołu w tej sprawie, które wzmocni stanowisko Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia, jednoznacznie wskazując, że nie ma zgody na stosowania przepisów prawa restrukturyzacyjnego do SP ZOZ-ów. Wskazali ponadto, że niezbędne są zmiany legislacyjne, które zablokują takie próby w przyszłości, zapewniając stabilność systemu ochrony zdrowia, ochronę miejsc pracy oraz bezpieczeństwo finansowe setek firm dostarczających leki, sprzęt medyczny i inne usługi do polskich szpitali. Wezwali Ministerstwo Zdrowia do zajęcia stanowiska. W porządku obrad posiedzenia znajdowały się jeszcze dwa dodatkowe punkty: (1) Praktyka prowadzenia postępowań sanacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem samodzielnych spółek prawa handlowego oraz (2) Sytuacja i przyszłość polskiego przemysłu obronnego w kontekście Białej Księgi Komisji Europejskiej dot. Gotowości obronnej Europy 2030. Niestety, z uwagi na brak przedstawicieli strony rządowej, dyskusja nad tymi punktami nie mogła się odbyć. Partnerzy społeczni zwrócili uwagę, że nie jest to pierwszy taki przypadek, co świadczy o lekceważeniu Rady Dialogu Społecznego przez stronę rządową. Jest to tym bardziej niepokojące, że na posiedzenie przyjechali przedstawiciele OPZZ ze Związku Zawodowego Przemysłu Elektromaszynowego, którzy byli gotowi do podjęcia merytorycznej dyskusji. W posiedzeniu uczestniczyli: Mirosław Grzybek, przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutników oraz Norbert Kusiak, ekspert OPZZ. (nq)

25 kwietnia 2025

23 kwietnia odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju w całości poświęcone perspektywom zespołu energetycznego Turów oraz ich wpływowi na lokalną gospodarkę i rynek pracy. Maciej Zaboronek – ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej OPZZ reprezentowali Bogumił Tyszkiewicz i Adam Olejnik z Federacji Związków Zawodowych Górnictwa Węgla Brunatnego, Marek Solecki z Krajowej Sekcji Energetycznej Związku Zawodowego Inżynierów i Techników oraz Maciej Zaboronek, ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej. Według informacji prezentowanych przez przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Aktywów Państwowych i Ministerstwa Przemysłu kopalnia Turów ma ważną koncesję do roku 2044, ale spodziewany udział produkcji energii z elektrowni będzie znacznie spadał w najbliższych latach. Prezes PGE GiEK Jacek Kaczorowski wskazał, że nie ma planu wyłączania bloków elektrowni do roku 2030, ale po tej dacie wyłączane mają być po dwa bloki rocznie (z siedmiu w sumie) choć tempo może zależeć od bieżącego zapotrzebowania systemu energetycznego. Najdłużej, do lat 40. może pracować najnowszy, wybudowany w 2021 roku blok siódmy. W planie ma być także budowa w Bogatyni bloku gazowego. Informacje o spadku produkcji są niepokojące dla ponad 3500 osób bezpośrednio zatrudnionych w kompleksie i tysięcy innych z nim współpracujących. Zwracali na to uwagę samorządowcy z gminy Bogatynia i powiatu Zgorzeleckiego, dla których kompleks jest kluczowym źródłem przychodów oraz ważnym elementem infrastruktury (m.in. zaopatrzenie w ciepło i wodę). Przedstawiciele OPZZ zwrócili uwagę, że zamykanie zakładu tego typu wymaga niezbędnego wsparcia z budżetu krajowego. Przykład sąsiedniego Zagłębia Łużyckiego, w którym zaplanowano odejście od węgla brunatnego do 2038 roku pokazuje, że wiązało się to z przeznaczeniem aż 17 miliardów euro na inwestycje w regionie wypełniające tę gospodarczą lukę i zapewniające miejsca dobrej jakości pracy, które już są realizowane – tego w Polsce, w regionach węglowych, bardzo brakuje i bez takiego wsparcia trudno sobie wyobrazić sprawiedliwą transformację. Problemem jest też brak koordynacji dialogu społecznego w zakresie transformacji i rozbicie go na wiele nie współpracujących ze sobą platform. Na zakończenie obrad prowadzący je poseł Arkadiusz Sikora zapowiedział powołanie zespołu parlamentarnego z udziałem strony społecznej, który ma zająć się kwestią przemian w tzw. Worku Turoszowskim.

24 marca 2025

19 marca z udziałem OPZZ odbyła się konferencja "Prospołeczne oblicze polityki klimatyczno-energetycznej – jak je wzmocnić i pokazać społeczeństwu?". Patronat nad spotkaniem objęło Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, a zorganizowane zostało przez Koalicję Klimatyczną. Przedstawiciel OPZZ - Maciej Zaboronek zwracał uwagę, że wydatkowanie środków publicznych na transformację powinno być warunkowe i powiązane z jakością miejsc pracy, które są w tym procesie tworzone lub są w nim wykorzystywane. Setki miliardów złotych wydawane na ten cel w najbliższych latach muszą wzmacniać standardy rynku pracy, takie jak zatrudnienie na umowę o pracę, godna płaca, czy dodatkowe uprawienia wynikające z układów zbiorowych. Nie powinno także dochodzić do sytuacji, w których w nowych branżach utrudniane jest konstytucyjne prawo do zrzeszania się przez pracowników. Ekspert OPZZ ds. polityki klimatycznej zaznaczał też, że ostrożnie należy podchodzić do deregulacji w zakresie np. raportowania ESG, którego częścią, obok komponentu środowiskowego jest też ten społeczny, w tym warunki pracy. Odciśnie się to na pozycji pracowników w łańcuchach dostaw towarów i usług zarówno importowanych do Unii Europejskiej, ale także dystrybuowanych wewnątrz niej. Deregulacja w zakresie ESG osłabi nie tylko respektowanie praw człowieka na świecie, ale także ułatwi dumping socjalny poza UE, wpływając negatywnie na konkurencyjność pracy w Europie. W konferencji brał udział m.in. Jan Dusik z DG Clima przy Komisji Europejskiej oraz przedstawiciele, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, samorządów, organizacji pozarządowych i mediów. (MZ)