01 maja 2024

Dziękujemy wszystkim za wspólne obchody Święta Pracy! To był wyjątkowy dzień: solidarności ludzi pracy oraz 20-lecie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przed nami dużo wyzwań, ale w dni jak ten możemy być dumni ze wspólnych sukcesów!

29 kwietnia 2024

29 kwietnia o godz. 12:00 z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych pod siedzibą Centrali OPZZ w Warszawie, przy ul. Kopernika 36/40 zapłonęło 168 zniczy. Jest to hołd złożony ofiarom wypadków w pracy - właśnie tyle osób zginęło przy pracy w 2023 roku według danych Głównego Urzędu Statystycznego. W tym roku w sposób szczególny akcentujemy wpływ zmian klimatycznych na zdrowie człowieka w środowisku pracy i jego bezpieczeństwo. Hasło to jest promowane zarówno przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP): „Zapewnienie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy w zmieniającym się klimacie", jak i Międzynarodową Konfederację Związków Zawodowych (ITUC): „Zmiany klimatyczne stwarzają niebezpieczne warunki dla pracowników”. Według Głównego Urzędu Statystycznego w roku 2023 r. liczba poszkodowanych pracowników w wypadkach przy pracy oraz wskaźnik wypadkowości wzrosły, w porównaniu z rokiem 2022: wskaźnik wypadkowości (liczba poszkodowanych na 1000 pracujących) wzrósł z 4,66 do 4,90, a liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy sięgnęła 68 663 osób (o 3,1 proc. więcej niż w 2022 r.). Spadła natomiast liczba poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych - do 168 osób oraz ciężkich - do 322 osób (odpowiednio spadek w skali roku o 6,7 proc. i o 11,8 proc.). Wobec smutnych statystyk wciąż aktualne pozostaje hasło kampanii Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych "Zero zgonów w pracy", wzywającej do podejmowania działań na rzecz eliminacji wypadkowości w pracy, a nawet dążenia do osiągnięcia zerowej liczby ofiar śmiertelnych w pracy. W tym względzie OPZZ przypomina o znaczeniu rzetelności i skuteczności sprawozdawczości stanu warunków pracy – zwłaszcza włączenia do statystyk publicznych danych o warunkach pracy w mikroprzedsiębiorstwach, których obecne statystyki nie ujmują.

29 kwietnia 2024

W Ministerstwie Technologii i Rozwoju trwają prace nad kolejnym pakietem zmian prawa, których celem jest ułatwienie działalności gospodarczej. W ocenie OPZZ, nie wszystkie zmiany są zasadne, niosą bowiem ryzyko ograniczenia skuteczności działań państwa w obszarze kontroli przestrzegania prawa i dbania o praworządność w gospodarce. Dlatego wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz, przedstawiła w imieniu OPZZ uwagi do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego. Projekt ustawy przewiduje, między innymi, że organ kontrolny będzie przekazywać przedsiębiorcy listę dokumentów i informacji niezbędnych do realizacji kontroli przed jej rozpoczęciem, co OPZZ ocenia krytycznie. Nadmiarowe informowanie przez organ kontrolny o zakresie kontroli może przyczynić się do utrudnienia ustalenia stanu faktycznego w danym obszarze kontrolnym oraz stopnia przestrzegania przez przedsiębiorcę prawa w ramach prowadzenia przez niego działalności gospodarczej. Krytycznie oceniliśmy również planowane ograniczenie liczby dni (z 12 dni na 6), które limitują w roku możliwość kontroli u mikroprzedsiębiorców. Zmiana ta może bowiem ograniczyć możliwość skutecznej realizacji zadań przez instytucje kontrolne nałożonych przez prawo (np. prawidłowości wydatkowania środków publicznych). Z ww. względu, negatywnie oceniliśmy także zmianę polegającą na przypisaniu przedsiębiorcy do jednej z kategorii ryzyka i ograniczeniu możliwości kontroli przez organ kontroli do maksymalnie jednej kontroli w danym okresie lat. Warto podkreślić, że działalność kontrolna instytucji i organów publicznych, wbrew obiegowym opiniom, nie ma na celu utrudniania przedsiębiorcom działalności gospodarczej, ale jej rolą jest m.in. egzekwowanie przestrzegania prawa w gospodarce, ograniczenie skali nieuczciwej konkurencji w gospodarce przez firmy naruszające prawo, kształtowanie pewności prawa (nieuchronności konsekwencji jego nieprzestrzegania) a przez to poczucia praworządności i zaufania obywatela do państwa. Istnieje już szereg rozwiązań prawnych, które mają ograniczyć liczbę kontroli i uczynić je jak najmniej uciążliwymi dla firm. Dane statystyczne oraz wnioski Najwyższej Izby Kontroli wskazują, że organy kontrolne dokonują badania jedynie niewielkiego wycinka gospodarki a kontrolowane firmy stanowią jedynie niewielki procent ogólnej liczby aktywnych przedsiębiorstw. Wiele z kontroli np. Państwowej Inspekcji Pracy kończy się nie karą a poradą prawną, czyli działaniem de facto wspierającym przedsiębiorcę w prowadzeniu przez niego działalności zgodnie z prawem. Z kolei izby celno-skarbowe przed przystąpieniem do kontroli dokonują szczegółowej analizy ryzyka, której prawidłowość potwierdza następnie liczba wszczętych postępowań. Kontrole wielokrotne, o których często słyszymy, mają miejsce wówczas, gdy stwierdzone zostanie naruszenie prawa i weryfikuje się ponownie, czy stan ten trwa nadal u przedsiębiorcy. W naszej ocenie, deregulacja nie może prowadzić do wyzbywania się przez państwo roli regulatora rynku, wyznaczającego standardy prowadzenia działalności gospodarczej oraz chroniącego interes publiczny. OPZZ uważa, że przepisów prawa nie można przestrzegać głównie w kategoriach obciążeń administracyjnych dla podmiotów gospodarczych. Poprawa otoczenia działalności gospodarczej powinna nastąpić poprzez umożliwienie administracji publicznej skutecznego egzekwowania przepisów prawa, w tym m.in zapewnienie spójności przepisów w ramach systemu prawa, wyeliminowanie wątpliwości prawnych i proste procedury działania administracji i organów kontrolnych. OPZZ zwróciło się również z wnioskiem o jak najszybszą realizację przez rząd zobowiązań wynikających z Krajowego Programu Reform oraz Krajowego Programu Odbudowy (KPO) dotyczących poprawy jakości stanowienia prawa, w tym realizacji obowiązku przeprowadzania konsultacji społecznych projektów aktów prawnych. (KP)

29 kwietnia 2024

27 kwietnia odbyły się Integracyjne WARSZTATY FAMILIJNE w Centrum Nauki Kopernik. Wydarzenie to było organizowane w ramach współpracy dla obywateli Ukrainy. Dla nas, jako Związków Zawodowych, to było wydarzenie o szczególnym znaczeniu, ponieważ grupa uczestników składała się zarówno z Polaków, jak i Ukraińców, co jest kluczowe dla procesu integracji społeczeństwa. Naszym celem jest budowanie mostów, łamanie barier i tworzenie przestrzeni, gdzie różnorodność jest szanowana i doceniana. Warsztaty Familijne to zajęcia dedykowane dzieciom, które wraz z rodzicami i opiekunami eksplorują, testują i szukają odpowiedzi na trudne pytania. Ich głównym celem jest rozwijanie ciekawości poznawczej u dzieci, promowanie nauki poprzez zabawę oraz inspiracja dorosłych do pełnienia roli przewodników w świecie wiedzy dla swoich dzieci. Scenariusze warsztatów zostały opracowane tak, aby uwzględniały różnorodne formy aktywności dostosowane do grupy polsko-ukraińskiej, takie jak zabawy badawcze, eksperymenty, obserwacje procesów, zadania konstrukcyjne i rozmowy. Jednym z kluczowych założeń Warsztatów Familijnych jest ich charakter rodzinny. Udział dorosłych w zajęciach ma na celu nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i wsparcie ich, lecz także dostarczenie narzędzi i strategii wspierających ich rozwój poznawczy oraz budowanie pozytywnych przekonań o nauce. Dodatkowo, integracja obywateli Ukrainy w polskie społeczeństwo jest kluczowym elementem naszej misji. Takie wydarzenia przyczyniają się do budowania silnej, zintegrowanej społeczności, otwartej na różnorodność i gotowej do współpracy. Wierzymy, że poprzez nasze działania możemy przyczynić się do budowy społeczeństwa, które jest otwarte, tolerancyjne i pełne szacunku. Nataliia Kolesnik, Wydział Międzynarodowy OPZZ

25 kwietnia 2024

24 kwietnia br. odbyło się posiedzenie Zespołu problemowego RDS ds. polityki gospodarczej i rynku pracy poświęcone wpływowi Zielonego Ładu na przemysł oraz przyszłości systemu kaucyjnego w Polsce. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ 28 marca 2023 roku Rada Europy, mimo sprzeciwu Polski oraz wstrzymania się od głosu Włoch, Bułgarii i Rumunii, przyjęła rozporządzenie dotyczące zakazu sprzedaży samochodów emitujących CO2 po 2035 roku w ramach pakietu „Fit for 55”. Decyzja ta stanowi ważny krok w kierunku ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, lecz stawia także przed polskim sektorem motoryzacyjnym wyjątkowe wyzwania. Mówił o nich na posiedzeniu Zespołu Mirosław Grzybek, przewodniczący Federacji Związków Zawodowych Metalowców i Hutników, szef branży OPZZ Przemysł. Rozwój elektromobilności oznacza prawdziwą rewolucję w przemyśle motoryzacyjnym, który obecnie odpowiada za aż 8 procent PKB Polski. Transformacja branży wiąże się z ogromnymi wyzwaniami. Brak wdrożenia odpowiednich środków zaradczych będzie skutkować znacznym ograniczeniem produkcji, zamykaniem fabryk oraz masowymi zwolnieniami pracowników, co przyniesie negatywne konsekwencje dla całej krajowej gospodarki. Mirosław Grzybek wskazał, że już dziś FCA Powertrain Bielsko-Biała odczuwa skutki zmian. Planowane zwolnienia grupowe, obejmujące całą 468-osobową załogę, są wynikiem wprowadzonych przez Komisję Europejską regulacji dotyczących emisji spalin silników spalinowych oraz spadku zamówień na silniki tego typu. Zwolnienia zostaną przeprowadzone od lutego do grudnia 2024 r. Podobne wyzwania dotykają także inne sektory przemysłu. W sektorze hutniczym również nie brakuje problemów. ArcelorMittal w Krakowie likwiduje koksownię, co niesie za sobą zwolnienia 300 pracowników. Podobne sytuacje mają miejsce w innych zakładach hutniczych, jak Liberty Steel w Częstochowie, gdzie brak produkcji zagraża zatrudnieniu dla około 1000 osób, czy zamykanym oddziale firmy Cognor Ferrostal w Zawierciu, w którym 320 pracowników straci pracę. Dodatkowo, zakłady grupy ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu oraz zakłady koksownicze ArcelorMittal w Zdzieszowicach, Dąbrowie Górniczej i w Zabrzu borykają się z ograniczeniami produkcyjnymi, co może prowadzić do redukcji zatrudnienia. Niepewność dotyczy również pracowników Huty Celsa w Ostrowcu Świętokrzyskim, która zmienia właściciela, co rodzi obawy o przyszłość miejsc pracy. Rozwój rynku elektromobilności stwarza także szereg nowych możliwości. Polska, dzięki obecnemu potencjałowi produkcyjnemu i dobrze przygotowanym do pracy pracownikom, plasuje się na trzecim miejscu w Europie za Niemcami i Wielką Brytanią. Kluczowe jest teraz odpowiednie dostosowanie się do zmian oraz inwestycje w zatrudnienie, ochronę miejsc pracy, nowe technologie, aby umocnić pozycję kraju w tym dynamicznie rozwijającym się sektorze – wskazał Mirosław Grzybek. W obliczu tego wyzwania kluczowe staje się podejmowanie środków zaradczych, które umożliwią przystosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych oraz zachowanie miejsc pracy. Rząd, pracownicy oraz przedsiębiorcy powinni wspólnie działać, aby przyszłość polskiego sektora motoryzacyjnego i hutniczego była stabilna i perspektywiczna.

24 kwietnia 2024

W ramach obchodów Światowego Dnia Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy oraz Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy w sejmowej Sali Kolumnowej odbyła się uroczysta sesja Rady Ochrony Pracy. Posiedzenie otworzyła przewodnicząca ROP poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka. Tegoroczna sesja ROP została zwołana pod hasłem „Rządowy Program Poprawy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy jako kontynuacja krajowej strategii bhp w kontekście zmian w świecie pracy”. Patronat nad wydarzeniem objął marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Przewodniczący OPZZ Piotr Ostrowski w swoim przemówieniu podkreślał jak ważne dla milionów pracowników jest bezpieczeństwo w pracy oraz to, że celem jest całkowite wyeliminowanie sytuacji zagrażających zdrowiu jak i życiu podczas wykonywania czynności służbowych: 28 kwietnia przypada „Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy” oraz „Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy”. Z tej okazji Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, zapala symboliczne znicze dla wszystkich ofiar wypadów przy pracy oraz przypomina jak ważne jest bezpieczeństwo podczas wykonywania czynności zawodowych. Wystąpienie Przewodniczącego OPZZna uroczystej sesji Rady Ochrony Pracy, 23 kwietnia 2024 r. Od ponad 20 lat, corocznie 28 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Dzień proklamowany przez Międzynarodową Organizację Pracy. W tym roku w sposób szczególny akcentujemy wpływ zmian klimatycznych na zdrowie człowieka w środowisku pracy i jego bezpieczeństwo. OPZZ uważa, że reakcją na zmiany klimatyczne w kontekście bezpieczeństwa pracy powinno być w szczególności: rozważenie ustanowienia w polskim prawie maksymalnych temperatur w miejscu pracy wzmocnienie znaczenia oceny ryzyka zawodowego i egzekwowanie wymagań wobec pracodawców do jego przeprowadzania, w związku ze skutkami zmian klimatycznych zwiększenie roli służb medycyny pracy w regularnym nadzorze medycznym zdrowia pracowników Od ponad 20 lat, corocznie 28 kwietnia pamiętamy w OPZZ o pracownicach i pracownikach, którzy stracili życie podczas swojej pracy. Wg GUS w roku 2023 r., w porównaniu do roku poprzedniego, liczba poszkodowanych pracowników w wypadkach przy pracy oraz wskaźnik wypadkowości wzrosły. Spadła natomiast, co cieszy, liczba poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych - do 168 osób oraz ciężkich - do 322 osób. Widać jednak wyraźnie, że wciąż jest wiele do poprawy. Warto w tym miejscu przypomnieć hasło kampanii Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych "Zero wypadków śmiertelnych w pracy", wzywającej do podejmowania działań na rzecz całkowitej eliminacji wypadkowości w pracy. Naszym celem jest zatem „zero”. Dzisiejsze spotkanie koncentruje się przede wszystkim na Rządowym Programie Poprawy Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Programu, który za cel stawia sobie opracowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych i technicznych pozwalających nam w sposób rzeczywisty wpływać m.in. na te, nadal niezadowalające, dane dotyczące wypadkowości. VI etap Programu – na lata 2023-2025 akcentuje ważne dla związków zawodowych kwestie związane np. z nowymi formami pracy, transformacją cyfrową, zmianami demograficznymi, narastającymi zjawiskami wykluczenia społecznego, algorytmami Sztucznej Inteligencji oraz pracą platformową. Widzimy to na co dzień. Nowa cyfrowa rzeczywistość wkracza także do świata pracy, stawiając wyzwania rynkowi pracy i jego instytucjom, partnerom społecznym, legislatorom, władzy publicznej, także inspekcji pracy. Pozostawienie samymi sobie pracowników zatrudnianych w tej cyfrowej rzeczywistości lub poddawanych wpływom cyfrowej aranżacji i kontroli ich pracy będzie miało negatywne konsekwencje na jakość ich pracy, na warunki ich pracy a także na bezpieczeństwo i higienę pracy. Wszyscy tu obecni, w tym Rada Ochrony Pracy, musimy być tego świadomymi i być przygotowanymi na związane z tym wyzwania. Bo przyszłość jest dziś.

24 kwietnia 2024

Lubelski Szczyt na rzecz Ukrainy, który odbył się w dniach 22-23 kwietnia 2023 r. był manifestem sprzeciwu wobec rosyjskiej agresji, która  nieustannie powoduje masowe ofiary, a także zniszczenia infrastruktury, prowadząc do znacznego spadku zatrudnienia i trudności gospodarczych na Ukrainie, znacznej utraty miejsc pracy, wewnętrznych przesiedleń milionów Ukraińców oraz łamania praw pracowniczych przez ukraińskie władze i pracodawców. Podczas szczytu wezwano również do wsparcia drogi Ukrainy do członkostwa w UE i podkreślono znaczenie poszanowania praw pracowniczych, w tym prawa do organizowania się i strajku. UE została wezwana do zorganizowania szczytu z partnerami społecznymi przed szczytem UE-Ukraina, a związki zawodowe musza być zaangażowane w proces odbudowy Ukrainy Wreszcie, szczyt nakreślił wyzwania, którymi należy się zająć, aby zapewnić Ukrainie sukces w procesie akcesyjnym, w  tym: Rolę związków zawodowych w odbudowie Ukrainy poprzez dialog społeczny i negocjacje zbiorowe jako gwaranta : silniejszego egzekwowania praw pracowniczych w okresie stanu wojennego i po jego zakończeniu, z większą odpowiedzialnością międzynarodowych korporacji i zagranicznych inwestorów; wznowienia stosunków przemysłowych w kraju;  kompleksowego przeglądu prawa pracy; uruchomienia ukraińskiego instrumentu wspierającego budowanie potencjału związków zawodowych; zapobieżenia na wszystkich poziomach zastępowaniu udziału związków zawodowych. Uwarunkowania społecznych w procesie odbudowy Ukrainy Zwrócono uwagę na status Unii Europejskiej (UE) jako strategicznego  gracza na arenie międzynarodowej z jej możliwości wsparcia finansowego w odbudowie Ukrainy. UE musi dawać przykład i zapewnić, że ludzie pracy mają godne warunki i ochronę układów zbiorowych. Wdrożenie społecznego dorobku prawnego Wspólnoty musi stać się warunkiem wstępnym. Rolę związków zawodowych w procesie przystąpienia do UE Przystąpienie do UE musi być okazją do dostosowania kraju do międzynarodowych, unijnych standardów pracy i standardów społecznych oraz przepisów, aby zagwarantować, że będzie to sukces dla pracowników na Ukrainie i w pozostałej części UE. Lubelski Szczyt wezwał Państwo ukraińskie  do priorytetowego traktowania dialogu społecznego i praw pracowniczych w trakcie odbudowy po wojnie i starań o członkostwo w UE. Wiceprzewodniczący, Błażej Mądrzycki, który reprezentował OPZZ podczas szczytu w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę że „ Nie możemy się zgodzić z tym, aby uprawnienia związków zawodowych na jakimkolwiek poziomie  nie były poszanowane lub przestrzegane. Związek zawodowy jest przede wszystkim mediatorem spraw społecznych, dlatego też żadna czynność w żadnym społeczeństwie nie może odbywać się z pominięciem związków zawodowych. (…) Stąd właśnie w procesie poszerzenia Unii Europejskiej musza uczestniczyć związki zawodowe” Bardzo istotną rzeczą przedstawioną przed przewodniczącego było zalecenie aby: „ W procesie odbudowy Ukrainy została przygotowana odpowiednia infrastruktura do umów zbiorowych na poziomie zakładowym i ponadzakładowym, bo w procesie odbudowy klauzule społeczne w układach zbiorowych  przy zamówieniach publicznych są sprawą najistotniejszą” Lubelski Szczyt na rzecz Ukrainy był wyrazem naszych wartości i przekonań, że dla krajów i instytucji w Europie niezwykle ważne jest poszanowanie i wzmocnienie dialogu społecznego oraz pełne poszanowanie praw związków zawodowych. Magdalena Chojnowska, Wydział Międzynarodowy OPZZ

23 kwietnia 2024

W trakcie wczorajszego (22 kwietnia br.) posiedzenia plenarnego Rady Dialogu Społecznego skupiono się głównie na omówieniu aktualnych inicjatyw Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, strategii dotyczącej osób starszych oraz aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku. W posiedzeniu, obok przewodniczącej Rady Dialogu Społecznego, minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, uczestniczyli: wiceminister Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych oraz wiceminister Sebastian Gajewski. Wiceminister Łukasz Krasoń poinformował, że w trosce o aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami udało się rządowi wygospodarować 770 mln zł na rok 2024 i kolejny, aby dofinansowania do wynagrodzeń dla pracowników z niepełnosprawnościami wzrosły o 15 proc. Następnie przewodnicząca RDS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła informacje dotyczące inicjatyw i działań ministerstwa, które aktualnie są objęte wykazem prac legislacyjnych Rady Ministrów. Szefowa ministerstwa rodziny dodatkowo zaznaczyła, że obecnie trwają prace nad zmianami w Kodeksie Pracy, które zakładają uwzględnienie do okresów zatrudniania prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, ministerstwo pracuje nad implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej dotyczącej adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE. Minister Marzena Okła-Drewnowicz, odpowiedzialna za politykę senioralną, omówiła z kolei wyzwania stojące przed rynkiem usług wspierających osoby starsze w Polsce oraz proponowane przez rząd rozwiązania mające na celu ich wsparcie. Zwróciła uwagę na perspektywę demograficzną i starzenie się społeczeństwa. Realnym do wprowadzenia rozwiązaniem systemowym w obszarze opieki nad osobami starszymi, ale i wymagającymi opieki oraz niesamodzielnymi będzie bon senioralny czyli świadczenie pozwalające na sfinansowanie usługi wsparcia o charakterze opiekuńczym w miejscu zamieszkania seniora. Minister przedstawiła także konieczność zmian w sektorze opieki, zwłaszcza w systemie kształcenia kadr, uprządkowania bazy placówek i ich finansowania. Szczegóły rozwiązań będą znane w III kwartale br. Przedstawiciele OPZZ oraz członkowie RDS, wraz z przewodniczącym OPZZ, zwrócili uwagę na konieczność powrotu do dyskusji w ramach zespołów problemowych RDS odnośnie rozwiązań zawartych w Porozumieniu strony społecznej RDS na rzecz aktywnego starzenia się z 8 czerwca 2020 r., zasadność ponad resortowej dyskusji na temat polityki senioralnej państwa, otwartość na dialog w obszarze pomocy społecznej i opieki z wykorzystaniem dotychczasowych prac Trójstronnego Branżowego Zespołu ds. Pomocy Społecznej.  W ocenie OPZZ niezbędne jest także uporządkowanie systemu opieki długoterminowej w Polsce. Następnie Ministerstwo Klimatu i Środowiska zaprezentowało informację na temat aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku (KPEiK). Przewodniczący OPZZ Piotr Ostrowski, oceniając Krajowy Plan Energii i Klimatu, wskazał, że pierwsza część aktualizacji KPEiK została przesłana Komisji Europejskiej bez konsultacji ze stroną społeczną, co należy ocenić negatywnie. O istnieniu KPEiK OPZZ dowiedziało się od Komisji Europejskiej a nie od przedstawicieli polskiego rządu. W związku z tym całą sytuację uważamy za naganną. KPEiK budzi wiele pytań i wątpliwości, zwłaszcza w kontekście drastycznych zmian planowanych w sektorze energetycznym. Przejście z udziału węgla w produkcji energii na poziomie 61% w 2023 roku do zaledwie 29% w ciągu zaledwie 6 lat, zwłaszcza poprzez szybki spadek udziału węgla brunatnego już od 2025 roku, jest wyzwaniem o ogromnej skali. Dodatkowo, liczba pracowników zatrudnionych w wydobyciu węgla oraz w elektrowniach i branżach zależnych sięgająca kilkuset tysięcy osób, sprawiają, że planowane zmiany wywołują uzasadnione obawy o los tych pracowników. Planowane działania są gwałtowne i znacznie różnią się od dotychczas obowiązujących zapisów Polityki Energetycznej Polski do roku 2040. Budzą też uzasadnione obawy o los setek tysięcy pracowników, tym bardziej, że dedykowane wsparcie dla regionów węglowych ujmuje tylko obszary objęte unijnymi Funduszami Sprawiedliwej Transformacji, a nie obejmuje pozostałych jak choćby rejon Bogatyni czy Zagłębia Lubelskiego. Piotr Ostrowski podkreślił, że rosnące ceny uprawnień do emisji oraz zaplanowane rozszerzenie systemu ETS na kolejne branże jak transport czy budownictwo, jak również wprowadzanie w życie mechanizmu CBAM wiążą się z rosnącymi kosztami dla przemysłów emisyjnych np. hutnictwa, produkcji chemicznej czy cementowej. Stanowi to zagrożenia dla funkcjonowania przemysłu w Polsce, który w naszym kraju odpowiada za większą część PKB niż średnia unijna i generuje 27% wszystkich miejsc pracy w kraju. W tej sytuacji rozsądnym byłoby połączenie planowania polityk klimatyczno-energetycznych z polityką przemysłową państwa. Polityka przemysłowa Polski niestety nie istnieje, a my jako OPZZ od lat wnioskujemy o jej stworzenie i zwiększenie roli państwa i strony społecznej w planowaniu strategii w tym zakresie. Inną kwestią budzącą obawy OPZZ jest m.in. niemal dwukrotny wzrost ilości produkcji energii z gazu planowany na rok 2030 względem stanu na rok 2023 (z 16,5 na 31,9 TWh). Rodzi to pytania o dostępność surowca, którego nie mamy w takich ilościach na terenie kraju, a możliwości jego sprowadzania oraz ceny stały się znacznie mniej pewne po napaści Rosji na Ukrainę w 2022 roku. OPZZ oczekuje, że dalszy proces tworzenia KPEiK będzie transparentny i prowadzony z udziałem związków zawodowych. Leży to bowiem w interesie strony rządowej, ponieważ jak pokazuje historia, żaden strategiczny plan państwa bez uzyskania akceptacji strony społecznej nie ma szans na pełną realizację.

23 kwietnia 2024

Do Sejmu trafił projekt ustawy, którego zapisy stwarzają zagrożenie dla kondycji dialogu społecznego w niektórych przedsiębiorstwach i dalszego udziału pracowników w zarządzaniu spółkami z udziałem Skarbu Państwa. Stanowisko do tego projektu ustawy skierowała do Sejmu w imieniu OPZZ wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz. Projekt (druk sejmowy numer 261) wniosła grupa posłów Klubu Parlamentarnego Polska 2050 – Trzecia Droga. Zaproponowali oni, między innymi, zmianę ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, polegającą na określeniu na siedem liczby osób, z których składa się organ nadzorczy w spółce, w której Skarb Państwa, jednoosobowa spółka Skarbu Państwa lub państwowa osoba prawna jest jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem (w tym trzech członków niezależnych). Wejście w życie tego rozwiązania spowoduje w praktyce ograniczenie możliwości wykonywania uprawnień nadzorczych przez przedstawicieli pracowników w wyżej wskazanych spółkach. Zmiana nie uwzględnia bowiem obecnego stanu faktycznego funkcjonującego w organach nadzorczych takich spółek, ukształtowanego na podstawie innej ustawy - o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników. Na podstawie tejże ustawy w organach nadzorczych funkcjonuje często trzyosobowa reprezentacja pracowników w organach nadzorczych (odzwierciedla reprezentatywność w Radzie Dialogi Społecznego). Wejście w życie nowych przepisów będzie zatem oznaczać wykluczenie niektórych przedstawicieli pracowników ze składu organów nadzorczych spółek, w której Skarb Państwa, jednoosobowa spółka Skarbu Państwa lub państwowa osoba prawna jest jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem. Przypomnijmy, że obecnie funkcjonujące rozwiązania dotyczące składu organów nadzorczych wynikają z zawartego w 1993 roku „Paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształcania”. Wprowadzenie siedmioosobowego składu organu nadzorczego, które proponują posłowie Polski2050-Trzecia Droga, spowoduje niezgodność z tym porozumieniem społecznym. Z pewnością także utrudni Skarbowi Państwa skuteczny nadzór właścicielski, uwzględnienie sprawiedliwości społecznej i równowagi w procesach decyzyjnych a przez to osiągnięcie społecznego wymiaru gospodarki rynkowej. Projekt przewiduje też ustanowienie organu zwany Komitetem Dobrego Zarządzania, który miałby opiniować kandydatury osób ubiegających się o funkcję członka organu spółki z udziałem Skarbu Państwa. W skład Komitetu mieliby wchodzić przedstawiciele Rady Dialogu Społecznego. OPZZ zaproponował w swojej opinii do projektu ustawy zmianę sposobu powoływania członków Komitetu, aby spełniał on zasady proporcjonalności i równości wynikające z ustawy o Radzie Dialogu Społecznego. (KP)

22 kwietnia 2024

Zmiany geopolityczne, konieczność dostosowania działalności gospodarczej do wymagań wynikających z zobowiązań klimatycznych kraju oraz postępująca cyfryzacja to procesy wymagające od przedsiębiorstw przemysłowych dynamicznych dostosowań o dużej skali. Trwający proces transformacji klimatycznej i cyfrowej powinien służyć wzmocnieniu potencjału gospodarczego państwa, konkurencyjności i tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy w przemyśle. Niestety ww. procesy w coraz większym stopniu utrudniają działalność firm zamiast stanowić katalizator ich rozwoju. Sygnalizują to związki zawodowe zrzeszone w OPZZ działające w przedsiębiorstwach sektora przemysłowego. Ze względu na nieskuteczną ochronę jednolitego rynku przez Unię Europejską, przemysł mierzy się także z nierówną rywalizacją z przedsiębiorstwami z państw trzecich, które nie przestrzegają norm środowiskowych oraz praw pracowniczych. Powyższe, stwarza duże ryzyko trwałej utraty konkurencji krajowych przedsiębiorstw przemysłowych oraz miejsc pracy w tym sektorze gospodarki. Dlatego wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz zwróciła się w imieniu OPZZ do premiera, Donalda Tuska o wypracowanie przez Radę Ministrów polityki przemysłowej państwa obejmującej średnioterminową perspektywę. W ocenie OPZZ, obecna sytuacja wymaga rewizji podejścia państwa do swojej roli w kształtowaniu polityki gospodarczej i wyznaczenia kierunku rozwoju krajowego przemysłu poprzez wypracowanie przez Radę Ministrów strategii przemysłowej. Jest to niezbędne, aby odpowiedzieć na dynamicznie zamieniające się warunki rynkowe i oczekiwania społeczne. Kluczowym krokiem w tym procesie powinna być współpraca z partnerami społecznymi. Tylko poprzez dialog społeczny i otwartą dyskusję można stworzyć plan działania, który uwzględni różnorodne potrzeby i perspektywy wszystkich zainteresowanych stron. Dzięki temu możliwy będzie rozwój gospodarczy kraju oraz stworzenie warunków sprzyjających budowie przewagi konkurencyjnej na arenie międzynarodowej. Na poziomie unijnym, strategię przemysłową przyjęto w 2020 roku, jednak jak wynika z analiz, jest ona realizowana w sposób nieskuteczny, bowiem UE traci konkurencyjność wobec innych aktorów na światowym rynku, zwłaszcza w obszarze przemysłu. Analiza Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych wskazuje, że Unia Europejska straciła prawie milion miejsc pracy w przemyśle w ciągu zaledwie czterech ostatnich lat. Najwięcej strat w pracy odnotowano w Polsce (278 tys.), Niemczech (129 tys.) i Rumunii (14 tys.). W Chorwacji i Słowenii utracone miejsca pracy w przemyśle stanowiły 14% całej siły roboczej w przemyśle wytwórczym, w Bułgarii (13%) a w Czechach (11%). Tym większe znaczenie ma w zatem przygotowanie przez Polskę strategii, której celem będzie powstrzymanie procesu deindustrializacji, wzmocnienie potencjału oraz konkurencyjności krajowego przemysłu. Strategia przemysłowa powinna wspierać potencjał rozwojowy rodzimych przedsiębiorstw, uwzględniać wykorzystanie krajowych surowców oraz stwarzać warunki do wzrostu nakładów inwestycyjnych firm na nowe technologie, innowacje i umiejętności pracowników oraz dokonania zmian organizacyjnych celem zwiększenia wydajności produkcji. Konieczne jest stworzenie bodźców do odejścia od konkurowania kosztami pracy na rzecz większej specjalizacji i skali działalności gospodarczej. OPZZ uważa, że konieczne jest przewidywanie i zarządzanie przez państwo zmianami wynikającymi z ww. wyzwań, wykorzystując dialog społeczny i rokowania zbiorowe jako instrumenty sprawiedliwej transformacji w przemyśle. Strategia przemysłowa powinna zapewnić warunki ramowe dla procesu dostosowania przemysłu do zmian strukturalnych, w tym ochrony i tworzenia wysokiej jakości i dobrze płatnych miejsc pracy. Przewidywalność i długoterminowe sygnały dla podmiotów gospodarczych i pracowników wynikające ze strategii przemysłowej państwa pozwolą kształtować aktywność przemysłową. To z kolei przysłuży się dalszemu rozwojowi gospodarczemu kraju oraz budowie przewag konkurencyjnych, i umożliwi przesunięcie się polskiej gospodarki w górę łańcuchów wartości. Posiadanie silnego i zrównoważonego przemysłu jest wspólnym interesem pracowników, pracodawców i rządu. Przemysł jest kluczowym motorem wzrostu gospodarczego kraju, stanowi bazę dla tworzenia konkurencyjności gospodarki poprzez potencjał do inwestycji, kreowania innowacji oraz absorbcji efektów prac sektora nauki oraz badań i rozwoju, jest gwarancją rozwoju sektora usług. Silna baza produkcyjna wspiera niezależność gospodarczą oraz przeciwdziała wzrostowi cen oraz uzależnieniu się od eksportu, budując w ten sposób bezpieczeństwo gospodarcze państwa. Dlatego należy uznać za uzasadniony wniosek OPZZ o przygotowanie przez rząd polityki przemysłowej państwa. (KP)