28 lipca 2023

27 lipca 2023 roku  w Sejmie odbyło się spotkanie: „Wyzwania systemu emerytalnego XXI wieku”, zorganizowane przez Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy. Wzięli w nim udział: wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin oraz specjalistka ds. polityki społecznej OPZZ Katarzyna Duda. Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji dr Tomasza Lasockiego z Katedry Prawa Ubezpieczeń Uniwersytetu Warszawskiego. Zwrócił on uwagę na problemy dotyczące polskiego systemu emerytalnego, takie jak niska dzietność i malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym, a także rosnąca liczba emerytur w wysokości emerytury minimalnej. Jego zdaniem należy zastanowić się nad takim kierunkiem reformy systemu, który wzmocni korzystną dla gospodarki ubezpieczeniową formułę zdefiniowanej składki. O szczegółach proponowanych rozwiązań można przeczytać TUTAJ. Dr hab. Sebastian Gajewski wspólnie z dr Bartoszem Machalicą z Centrum im. Ignacego Daszyńskiego zaprezentowali wnioski z raportu "Co to jest sprawiedliwa emerytura?". W opracowaniu wyróżniono dwie zasadnicze części. Pierwsza, zatytułowana „Emeryci, emerytura i godne życie na starość. Jak widzą je Polacy?”, przedstawia wyniki badań jakościowych, które stanowią niezbędny kontekst szczegółowych rozważań prowadzonych w raporcie. Przedstawiono w niej wyniki badań jakościowych dotyczących społecznej wizji emeryta i emerytury oraz poglądów społeczeństwa na odpowiedzialność za godne życie na starość. Druga część raportu to „System emerytalny. Czego oczekują Polacy?”, która przedstawia przebadane elementy systemu emerytalnego i postulaty jego zmian. Raport jest dostępny TUTAJ. Podczas spotkania wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin podkreślał, że priorytetem OPZZ jest obecnie wprowadzenie emerytur stażowych, które zagwarantują osobom o długim stażu ubezpieczeniowym możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę (35 lat stażu ubezpieczeniowego w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mężczyzn). Zaapelował przy tym do posłów Lewicy o większą aktywność w wywieraniu presji na rządzących na wprowadzenie tego rozwiązania. Pozytywnie ocenił wyjście naprzeciw oczekiwaniom OPZZ oraz zamiar realizacji przez rząd postulatu uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych, jednocześnie zwracając uwagę na potrzebę dokonania przeglądu grup zaliczonych i pretendujących do wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Uczestnicy zgodzili się, że świadczenia takie jak tzw. trzynasta czy czternasta emerytura są sprzeczne z formułą zdefiniowanej składki i jedynie tymczasowo poprawiają sytuację materialną seniorów. Lepszym korzystniejszym w perspektywie długoterminowej rozwiązaniem byłaby przede wszystkim wyższa waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych. (KD)

25 lipca 2023

Radzie Dialogu Społecznego nie udało się osiągnąć porozumienia w sprawie Założeń projektu budżetu państwa na rok 2024. Rada nie osiągnęła także konsensusu dotyczącego wysokości płacy minimalnej i wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej w 2024 r., dlatego Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych przedstawiło własną opinię w tych sprawach. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ OPZZ zauważa, że główne prognozy makroekonomiczne zawarte w Założeniach projektu budżetu państwa na rok 2024 są zbliżone do ocen rynkowych. Jednakże, w związku z obecną sytuacją geopolityczną istnieje znaczne ryzyko związane z tymi prognozami, co może skutkować ich zmianą na etapie konstruowania projektu budżetu państwa na 2024 r. Utrzymująca się niepewność w ww. obszarach została potwierdzona przez zmianę prognozy wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz produktu krajowego brutto (PKB), która miała miejsce po przyjęciu Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2023-2026. Dokonane zmiany pokazują, że obecna sytuacja gospodarcza jest dynamiczna i narażona na różne wpływy wewnętrzne i zewnętrzne. Dlatego w celu efektywnego rozwiązywania problemów, rząd powinien angażować się w dialog ze wszystkimi partnerami społecznymi. Rada Dialogu Społecznego stanowi odpowiednie forum do prowadzenia tej istotnej debaty. Rozmowy nie powinny być jednak prowadzone bez aktywnego udziału wszystkich związków zawodowych i organizacji pracodawców tworzących Radę Dialogu Społecznego. Największe obawy OPZZ związane są z prognozowaną w Założeniach dynamiką wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Wprawdzie obserwujemy powolny spadek inflacji, która wyhamowała w czerwcu br. do 11,5% r/r z 13% r/r w  maju br., to inflacja bazowa w Polsce (z wyłączeniem cen energii i żywności) wciąż pozostaje na bardzo wysokim poziomie (11,1% w czerwcu br. r/r). Wskazuje to na utrzymującą się presję na wzrost cen. Choć rząd zapewnia, że inflacja będzie spadać, nie oznacza to jednak szybkiego obniżenia cen. W rzeczywistości, ceny wciąż rosną, a proces obniżania inflacji będzie stopniowy i długotrwały, dlatego osoby, które nie otrzymają wysokiej podwyżki w 2024 r. jeszcze długo będę realnie tracić na swoim wynagrodzeniu. Biorąc pod uwagę, że inflacja nadal stanowi największe zagrożenie dla gospodarki i portfeli pracowników, konieczna jest odpowiednia reakcja rządu na wynikające z niej zagrożenia oraz skuteczna ochrona społeczeństwa przed realnym spadkiem wartości wynagrodzeń. Dlatego OPZZ podkreśla potrzebę skutecznych i  skoordynowanych działań rządu i NBP w celu ograniczenia wzrostu cen. W sprawie tej współpraca z Radą Dialogu Społecznego może być kluczowa dla znalezienia odpowiednich rozwiązań i osiągnięcia wyznaczonych celów. Istotny dla zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego jest także poziom inwestycji, których prognozowana w Założeniach dynamika może budzić wątpliwości, bowiem wciąż nie dostrzegamy systemowych działań ze strony państwa, które mogłyby pozytywnie wpłynąć na prognozowaną poprawę sytuacji w tym zakresie. OPZZ zwraca ponadto uwagę, że chociaż inwestycje publiczne mogłyby uzyskać wsparcie z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), Założenia nie zawierają jasnych deklaracji w tej sprawie ani też nie wskazują działań mających na celu uzyskanie takiego finansowania. OPZZ wyraża także obawy w związku z optymistyczną prognozą dynamiki spożycia prywatnego na poziomie 102,8% w 2024 r. Realizacja tej prognozy wymaga wyższego wzrostu wynagrodzeń pracowników, w tym płacy minimalnej i osób zatrudnionych w sektorze finansów publicznych. Wynagrodzenia Zwiększanie wynagrodzeń ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilnego rozwoju gospodarki oraz dobrobytu pracowników. Warto jednak podkreślić, że zwiększanie wynagrodzeń wymaga odpowiednich działań ze strony rządu. Niestety prowadzona przez rząd polityka nie sprzyja wzrostowi realnych wynagrodzeń, zmniejszaniu rozwarstwienia dochodowego, a w razie popadnięcia w  ubóstwo zapewnieniu świadczeń socjalnych na odpowiednio wysokim poziomie. Dlatego krytycznie oceniamy politykę rządu w tym zakresie, a w szczególności hamowanie wzrostu wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych. OPZZ podkreśla, że dopiero w czerwcu br., po raz pierwszy od 11 miesięcy, odnotowano realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Jest to pozytywna informacja, ponieważ oznacza, że wynagrodzenia pracowników zaczynają odrabiać stratę w związku z rosnącymi od wielu miesięcy cenami. Jednakże musimy pamiętać, że przez wiele miesięcy pracownicy byli narażeni na utratę siły nabywczej wynagrodzeń ze względu na rosnącą inflację oraz o tym, że perspektywy w tym zakresie na najbliższe lata nie są optymistyczne. Brak skoordynowanych działań rządu zmierzających do poprawy sytuacji skutkuje pogarszaniem się sytuacji bytowej pracowników, czego świadkami jesteśmy obecnie. W 2022 r. sytuacja finansowa gospodarstw domowych znacząco się pogorszyła, głównie z powodu wysokiej inflacji. Miesięczny realny dochód rozporządzalny na osobę zmniejszył się o 2,6% w porównaniu z 2021 r. a wydatki o  0,7%. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na nierówności dochodowe między poszczególnymi grupami społecznymi. Szczególnie niepokoją jednak dane dotyczące udziału wydatków w dochodzie rozporządzalnym. W najwyższej grupie dochodowej, czyli osób o najwyższych dochodach, udział ten wyniósł tylko 52%. Natomiast w przypadku grupy o najniższych dochodach, udział wydatków przekroczył 100% (159%), co świadczy o tym, że gospodarstwa te musiały sięgać po oszczędności, pożyczki lub kredyty, aby zaspokoić swoje podstawowe potrzeby. Spirala płacowo-cenowa Wzrost wynagrodzeń, w tym płacy minimalnej w warunkach wysokiej inflacji budzi obawy pracodawców o powstanie spirali inflacyjnej. W ocenie OPZZ teza ta nie ma obecnie żadnego uzasadnienia, bowiem wzrost wynagrodzeń nie był i nie jest obecnie czynnikiem istotnie wpływającym na poziom inflacji. Warto zauważyć, że dynamika wynagrodzeń realnych w 2022 r. pozostawała ujemna, co podważa występowanie silnej presji płacowej w Polsce. Według cyklicznych badań polskich przedsiębiorstw realizowanych przez Narodowy Bank Polski, presja płacowa nie jest istotną bolączką polskich firm w dobie wysokiej inflacji. Zdaniem OPZZ przełożenie wzrostu płacy minimalnej w latach 2023-2024 na poziom inflacji będzie niewielkie. Po pierwsze, wzrost płacy minimalnej w ujęciu nominalnym przełoży się na nieznaczny wzrost w ujęciu realnym. Po drugie, jak pokazują analizy NBP inne kategorie kosztów przedsiębiorstw rosną szybciej niż koszt wynagrodzeń. OPZZ odrzuca zatem tezę, że rosnące nominalnie wynagrodzenia są powodem wysokiej inflacji. Na brak zależności w tym zakresie zwraca uwagę Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Jak wynika z danych MFW wzrost zysków przedsiębiorstw odpowiada za niemal połowę wzrostu cen w  strefie euro. Inflację spowodowały zatem wysokie zyski firm i marże. W Polsce na przykład w 2022 r. zyski firm rosły szybciej niż inflacja. W tym samym roku wzrost marż w Polsce zadeklarowało 40% przedsiębiorstw, czyli o 10 p.p. więcej niż w 2021 r. Minimalne wynagrodzenie za pracę OPZZ negatywnie ocenia propozycję strony rządowej, aby minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2024 r. wynosiło 4242 zł i od 1 lipca 2024 r. 4300 zł, co przeciętnie stanowi 4271 zł. W  ocenie OPZZ wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 r. powinna wynosić średniorocznie co najmniej 4420 zł, czyli być wyższa o 149 zł od wartości zaproponowanej przez stronę rządową. W ujęciu półrocznym natomiast wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę powinien wynosić od 1 stycznia 2024 r. co najmniej 4300 zł i od 1 lipca 2024 r. nie mniej 4540 zł. Ponadto zauważamy, że proponowany przez rząd stopień wzrostu minimalnego wynagrodzenia należy zwiększyć dodatkowo o 2/3 wskaźnika prognozowanego realnego przyrostu produktu krajowego brutto w 2024 r. Strona rządowa nie uczyniła tego. OPZZ nie zgadza się z  taką interpretacją i wnosi o rozstrzygniecie powstałego sporu poprzez sporządzenie stosownej ekspertyzy prawnej. Propozycja OPZZ, aby ustanowić płacę minimalną na wyższym poziomie jest adekwatna do pogarszającej się kondycji gospodarstw domowych oraz poziomu aktualnej i prognozowanej inflacji. Na zaproponowane przez OPZZ kwoty warto spojrzeć w ujęciu netto. Średniorocznie to jedynie około 3300 zł „na rękę” i wzrost o  około 20%, czyli o wartość prognozowanej inflacji w latach 2023-2024. Ustanowienie płacy minimalnej na wyższym poziomie jest także niezbędne w  celu zagwarantowania właściwej relacji płacy minimalnej do płacy przeciętnej, która powinna wynosić co najmniej 50%. Niestety w ostatnich trzech latach relacja ta pogorszyła się. OPZZ oczekuje ponadto wyłączenia z wynagrodzenia minimalnego wszystkich dodatków do tego wynagrodzenia. Wynagrodzenia w sektorze finansów publicznych OPZZ wyraża stanowczy sprzeciw wobec propozycji Rady Ministrów, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w przyszłym roku wyniósł w ujęciu nominalnym jedynie 106,6%, przy prognozowanym wskaźniku inflacji na tym samym poziomie. Takie rozwiązanie oznacza, że realny wzrost płac w 2024 r. wyniesie 0%. OPZZ nie może zaakceptować takiego scenariusza i negatywnie ocenia tę propozycję, bowiem prowadzi ona do utraty siły nabywczej wynagrodzeń i pogorszenia warunków życia rodzin w Polsce. OPZZ podkreśla ponadto, że brak w Założeniach konkretnych informacji o  koncepcji wzrostu funduszu wynagrodzeń w niektórych jednostkach budżetowych, która została przekazana Radzie Dialogu Społecznego przez Ministerstwo Finansów podczas negocjacji, może stwarzać zagrożenie subiektywności w określaniu płac, jeśli podwyżki będą przyznawane bez społecznej kontroli ze strony związków zawodowych. Sytuacja ta może zwiększyć dysproporcje w wynagrodzeniach między pracownikami różnych grup zawodowych, co jeszcze bardziej nasili frustrację i napięcia w  państwowej sferze budżetowej. OPZZ przypomina, że w związku z tym zwróciło się do Ministerstwa Finansów o przedstawienie pisemnego uzasadnienia swojej propozycji oraz przekazanie szczegółowych wyliczeń w tej kwestii, ale odpowiedzi nie otrzymało. Mając na uwadze powyższe OPZZ podtrzymuje postulat, aby wynagrodzenia w  sektorze finansów publicznych wzrosły w 2024 r. o 24% i w 2023 r. o 20%. Spadek realnych wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych sprawia, że podwyżki płacy minimalnej budzą kontrowersje pracowników tego sektora. Jest to efekt zwiększania się liczby pracowników sfery publicznej otrzymujących wynagrodzenie minimalne. W efekcie powoduje to spłaszczenie wynagrodzeń pracowników. Odpowiedzią na problem spłaszczenia wynagrodzeń nie powinna być jednak rezygnacja z podwyższenia płacy minimalnej, a wzrost nakładów na usługi publiczne i  zdecydowane podwyższenie wynagrodzeń w sferze budżetowej. System wynagrodzeń minimalnych w publicznej służbie zdrowia pokazuje, że jest to realny, możliwy do wprowadzenia postulat. Wyniki finansowe firm Jak wskazała Najwyższa Izba Kontroli dobra koniunktura gospodarcza i spadek realnych kosztów pracy sprzyjały utrzymaniu się korzystnej sytuacji finansowej przedsiębiorstw w Polsce w 2022 r. Część firm wykorzystała okres podwyższonej inflacji do zwiększenia marż i rentowności, co wpłynęło na kształtowanie się poziomu inflacji oraz konsumpcję gospodarstw domowych. Z danych Głównego Urzędu Statycznego wynika, że korzystna koniunktura gospodarcza oraz wysoka inflacja sprzyjały utrzymaniu się dobrej sytuacji finansowej przedsiębiorstw w 2022 r. Zysk netto wyniósł 333,3 mld zł i był wyższy o 13,3% od uzyskanego w 2021 r. Zysk netto wykazało 82,0% ogółu przedsiębiorstw. Wzrostowi gospodarczemu oraz dobrej kondycji przedsiębiorstw nie towarzyszyła jednak adekwatna polityka wynagradzania pracowników. Obniżenie się poziomu realnych wynagrodzeń nastąpiło pomimo wzrostu wydajności pracy. Dobra sytuacja przedsiębiorstw utrzymuje się również w 2023 r. Jak wskazuje Narodowy Bank Polski, wynik finansowy brutto sektora przedsiębiorstw w I kwartale 2023 r. w ujęciu nominalnym był około dwukrotnie wyższy niż przed wybuchem pandemii COVID-19 i nieznacznie wyższy niż w I kwartale 2022 r. Rynek pracy Podobnie jak we wcześniejszych latach, również w Założeniach projektu budżetu państwa na rok 2024 r. brakuje istotnych informacji w zakresie rynku pracy. Negatywnie oceniamy to, że dokument nie zawiera wyjaśnienia czynników, które wpłyną na wskaźniki dotyczące zatrudnienia i bezrobocia, między innymi informacji o wpływie procesów demograficznych i migracyjnych. Postulujemy, aby informacje dotyczące tych kwestii były uwzględnione w dokumencie projektu budżetu państwa na przyszły rok. System emerytalno-rentowy W odniesieniu do funduszu rent i emerytur na 2024 r. w Założeniach wskazuje się jedynie, że prognozowane jest spowolnienie nominalnego tempa jego wzrostu w  porównaniu z rokiem 2023. Postulujemy uszczegółowienie kwestii tego, jakie są przewidywania względem kształtowania się wpływów oraz wydatków tego funduszu, a  także prognozy wydatków z budżetu państwa związanych z potrzebą dopłaty do tego funduszu. OPZZ zwraca uwagę na potrzebę stałego zwiększania udziału emerytów i  rencistów we wzroście gospodarczym i potrzebę zagwarantowania im odczuwalnej poprawy sytuacji finansowej w obliczu wysokiej inflacji. Proponujemy w związku z tym zastosowanie w 2024 r. zasady waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych według następujących założeń: mechanizm obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i rent oprzeć na wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, zwiększonym o co najmniej 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym oraz wprowadzenie ustawowego przepisu obligującego do tego, by świadczenia emerytalno-rentowe były waloryzowane nie raz w roku, a dwukrotnie - w marcu i we wrześniu w przypadku, jeśli inflacja w pierwszym półroczu przekroczy określony próg. Podatki W Założeniach nie odnajdujemy jakichkolwiek informacji o planowanych działaniach rządu w zakresie zmiany parametrów systemu podatkowego. W naszej ocenie istnieje pilna potrzeba zwiększenia pod względem podatkowym atrakcyjności zatrudnienia na umowę o pracę w porównaniu z  prowadzeniem działalności gospodarczej. W związku z tym OPZZ uważa, że w  kolejnym roku konieczne jest wprowadzenie silniejszej progresji w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) poprzez ustanowienie nowych stawek i progów podatkowych, a także coroczną waloryzację kwoty wolnej od podatku i wysokości progów podatkowych. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych OPZZ podkreśla, że Założenia nie odnoszą się do kwestii wielokrotnie podnoszonej przez OPZZ, a dotyczącej odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zwracamy uwagę, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, odpis podstawowy na jednego zatrudnionego powinien wynosić 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej z roku poprzedniego lub drugiego półrocza roku poprzedniego, jeśli to wynagrodzenie było wyższe. OPZZ wielokrotnie apelowało o przestrzeganie tego przepisu i pełne odmrożenie wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Dlatego wnioskujemy, aby w 2024 r. wysokość odpisu wynikała wprost z wykonania dyspozycji art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

25 lipca 2023

25 lipca senacka Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności rozpatrzy ustawę o tzw. składce solidarnościowej dla przedsiębiorstw wydobycia i przetwórstwa paliw (ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw). Maciej Zaboronek, Wydział  Polityki Gospodarczej Ustawa ma na celu obniżenie cen energii dla odbiorców indywidualnych i firm. Środki na ten cel mają być częściowo pozyskane z planowanego podatku zwanego składką solidarnościową. Mają go zapłacić przedsiębiorstwa sprzedające paliwa, w praktyce węgiel i koks, których zysk w poprzednim roku wyniósł ponad 120% średniej z ostatnich czterech lat i które z działalności paliwowo wydobywczej czerpią więcej niż 75% przychodów. Faktycznie podatek objąć ma najprawdopodobniej tylko pięć przedsiębiorstw w Polsce, w tym trzy państwowe i dwa prywatne. Jednym z nich jest PG Silesia obsługujące kopalnię Silesia w Czechowicach-Dziedzicach. Przewodnicząca zarządu tamtejszego oddziału ZZG w Polsce, Mariola Miodońska przesłała do Senatu pismo, w którym podkreśla, że podatek ma zapłacić ten niewielki zakład górniczy, a jednak opłata nie obejmie wielu większych firm, także tych przynoszących spore zyski. Obłożenie składką Silesii może według niej w obecnej sytuacji grozić nawet upadłością zakładu. OPZZ przesłało te uwagi do marszałka senatu Tomasza Grodzkiego oraz przewodniczącej komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Marii Koc, podkreślając także tryb procedowania ustawy przez sejm, który był bardzo szybki i nie uwzględniał wymaganych konsultacji ze stroną społeczną. Nie pozwoliło to organizacjom zrzeszonym w OPZZ na zgłoszenie uwag w czasie prac niższej izby parlamentu i rzetelną dyskusję nad treścią ustawy. Pod głosowanie ustawa trafi na najbliższym posiedzeniu w dniach 26-28 lipca. Senat zajmie się na nim także ustawą o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego.

25 lipca 2023

Stopa bezrobocia w Polsce spada. W czerwcu wyniosła równo 5 proc., czyli o 0,1 proc. mniej, niż miesiąc wcześniej.  O spadku bezrobocia w Polsce o kolejne 0,1 proc. poinformowało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.  Liczba zarejestrowanych bezrobotnych pod koniec czerwca 2023 roku wyniosła 783,5 tys. Miesiąc wcześniej było ich 802,3 tys. Bezrobocie w Polsce jest rekordowo niskie i zbliża się do swojego najniższego poziomu sprzed blisko 33 lat. W sierpniu 1990 roku wynosiło 4,5 proc., kiedy ministrem pracy był Jacek Kuroń.  Bezrobocie spada, ale na rynku pracy wciąż nie jest kolorowo Choć spadek bezrobocia może napawać optymizmem, trzeba jednak zauważyć, że sytuacja na rynku pracy w Polsce nie jest idealna. Według danych przedstawionych przez Grant Thornton pojawiło się mniej ofert pracy niż w analogicznym momencie zeszłego roku. W czerwcu pracodawcy opublikowali 280,2 tys. ogłoszeń - to o 8 tys. mniej niż w czerwcu 2022 roku. Największy spadek ofert pracy zanotowała branża IT, a największy wzrost - medyczna.

21 lipca 2023

Zakończyło się Polityczne Forum Wysokiego Szczebla (HLPF) ONZ w sprawie Agendy ONZ i jej Celów zrównoważonego Rozwoju. Polska jako jedno z 49 państw przedstawiła na Forum sprawozdanie z działań podejmowanych w ostatnich latach na rzecz wypełnienia zapisów Agendy ONZ. Na Forum państwa dyskutowały o stanie realizacji Agendy ONZ, której Cele powinny zostać wypełnione w ciągu następnych 7 lat. Wnioski z Forum nie są optymistyczne. Jeśli chodzi o stan realizacji przez państwa zobowiązań przyjętych przez siebie na arenie międzynarodowej w 2015 r. Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej, OPZZ Na półmetku drogi do 2030 r., który został określony jako termin wypełnienia Celów Zrównoważonego Rozwoju zawartych w Agendzie 2030, postęp ich realizacji jest niewielki. Wstępna ocena około 140 celów, dla których dostępne są dane, pokazuje, że tylko około 12% z nich jest na dobrej drodze; ponad połowa, choć wykazuje pewne postępy, jest umiarkowanie lub poważnie opóźniona a około 30% albo nie odnotowało żadnego postępu, albo cofnęło się poniżej poziomu bazowego z 2015 roku. Pokazuje to, że przyjęte przez państwa zobowiązania na forum międzynarodowym w obszarze zrównoważonego rozwoju, z trudem negocjowane, nie są w praktyce realizowane. Zgodnie z obecnymi trendami, w 2030 roku 575 milionów ludzi nadal będzie żyło w skrajnym ubóstwie, a tylko około jedna trzecia krajów osiągnie cel zmniejszenia o połowę krajowego poziomu ubóstwa. Co szokujące, świat powrócił do poziomu głodu niespotykanego od 2005 r., a ceny żywności pozostają wyższe w większej liczbie krajów niż w latach 2015-2019. W 2015 roku 589 milionów ludzi doświadczało głodu, a do 2021 roku liczba ta wzrosła do 768 milionów. Prognozy pokazują, że do 2030 roku około 670 milionów ludzi nadal będzie borykać się z głodem - 8 procent światowej populacji, tyle samo co w 2015 roku. W 2022 roku 2,2 miliarda ludzi nadal nie miało dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług wody pitnej, 3,5 miliarda nie miało dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług sanitarnych. Brak zmian spowoduje, że do 2030 r. około 660 milionów ludzi pozostanie bez elektryczności. Biorąc pod uwagę obecny stan rzeczy, zniwelowanie różnic w ochronie prawnej ze względu na płeć i usunięcie dyskryminujących przepisów zajmie 286 lat. Aktualne pozostają również wyzwania w obszarze godnej pracy. W 2022 r. 58,0 proc. osób zatrudnionych na całym świecie pracowało w szarej strefie, co oznacza około 2 mld pracowników zatrudnionych na niepewnych warunkach, z których większość nie jest objęta żadną formą ochrony socjalnej. Mediana różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w 102 krajach wynosi około 14 procent. Obliczenia te opierają się jednak wyłącznie na średnich zarobkach godzinowych, a zatem nie uwzględniają takich cech, jak sektor lub zawód, poziom wykształcenia lub ilość doświadczenia zawodowego. Udział produkcji gospodarczej zarobionej przez pracowników odnotował znaczny spadek w ciągu 15 lat, z 54,1 procent w 2004 roku do 52,6 procent w 2019 roku. Spadek ten odpowiada średnio 590 USD (parytet siły nabywczej) na pracownika. Ponieważ zarobki z pracy są szczególnie ważne dla osób mniej zamożnych i znajdujących się w trudnej sytuacji, a pracownicy o niższych dochodach zostali nieproporcjonalnie dotknięci kryzysem, obserwowany spadek jest niepokojący. Obecne globalne spowolnienie gospodarcze według ONZ prawdopodobnie zmusi również większą liczbę pracowników do zaakceptowania niższej jakości, słabo płatnych miejsc pracy, w których brakuje bezpieczeństwa zatrudnienia i ochrony socjalnej. Według ONZ należy temu przeciwdziałać. ONZ w swojej analizie na potrzeby Forum określiła obecnie funkcjonujący system finansowy jako moralnie upadły i wymagający gruntownej reformy, aby stawić czoła rosnącemu zadłużeniu, niepewności gospodarczej i napięciom handlowym, jednocześnie promując sprawiedliwe wynagrodzenie i godną pracę dla młodych ludzi. W związku z tym, Organizacja Narodów Zjednoczonych na zakończonym właśnie Forum wezwała szefów państw i rządów do ponownego podjęcia siedmioletnich, przyspieszonych, trwałych i transformacyjnych działań, zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym, aby zrealizować obietnicę Celów Zrównoważonego Rozwoju Agendy ONZ. ONZ wezwała do zmian systemu finansowego i gospodarczego, tak aby odpowiadał on na dzisiejsze wyzwania. Postulowano wzmocnienie spójności społecznej w celu zapewnienia godności, możliwości i praw dla wszystkich, przy jednoczesnej reorientacji gospodarek poprzez transformację kierunku tworzenia gospodarek odpornych na kryzysy. Wskazano na potrzebę nadania realnego znaczenia zobowiązaniu do niepozostawiania nikogo w tyle poprzez rozszerzenie zakresu ochrony socjalnej i dostępu do podstawowych usług, tworzenie możliwości zatrudnienia w gospodarce opiekuńczej, cyfrowej i ekologicznej; pilne zajęcie się głębokim kryzysem w edukacji; wzmocnienie działań na rzecz równości płci, wykorzystanie technologii cyfrowych w celu zlikwidowania podziałów oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu grup marginalizowanych, takich jak osoby niepełnosprawne. Forum ONZ dużo uwagi poświęciło również problemom klimatycznym i wezwało w związku z tym państwa do działań na rzecz zapewnienia obywatelom ich prawa do zdrowego środowiska. Na Forum wskazano również na potrzebę uruchomienia przez państwa znaczących środków finansowych na działania prowadzące do wypełnienia Celów zrównoważonego rozwoju Agendy ONZ do 2030 r.

18 lipca 2023

7 czerwca do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw. Ponad miesiąc później, 14 lipca roku projekt trafił do Senatu i został przyjęty z poprawkami. Projekt dotyczy uchylenia wygaszającego charakteru emerytur pomostowych; wprowadzenia szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy; podwyższenia rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym; rozszerzenie katalogu składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę, o dodatek za szczególne warunki pracy przysługujący pracownikowi z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowy. Senat wprowadził zmiany do nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych, która uchyla wygasający charakter tych świadczeń dla osób, które spełniły warunki dotyczące wieku, stażu pracy i wykonywały ją w warunkach szczególnych. Poprawki dotyczą m.in. wykluczenia możliwości wzruszenia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sytuacji, gdy urząd pomylił się w sprawie przyznania świadczenia. Taka możliwość istniałaby tylko wówczas, gdy pomylił się pracownik. Niewygasający charakter emerytur pomostowych - jeden z kluczowych postulatów OPZZ Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od lat walczy od uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Tylko w ostatnim roku podjęliśmy wiele inicjatyw mających na celu realizację tego postulatu. Między innymi w dniu 19 października 2022 r. OPZZ zorganizowało manifestację, do której dołączyło Forum Związków Zawodowych i wspólnie skierowaliśmy do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Petycję domagając się uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. OPZZ brało także udział w posiedzeniach Zespołu ds. Ubezpieczeń Społecznych Rady Dialogu Społecznego, podczas których domagało się niewygasającego charakteru emerytur pomostowych. Postulat ten zawarty jest w Programie OPZZ na lata 2022-2027. W związku z powyższym w opinii do projektu ustawy pozytywnie oceniono wyjście naprzeciw oczekiwaniom OPZZ oraz zamiar realizacji naszego postulatu uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Jednocześnie OPZZ zgłosiło następujące uwagi do skierowanego do konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych: Wniosek o dokonanie przeglądu grup zaliczonych i pretendujących do wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Wniosek o rozważenie opracowania strategii sektorowej dotyczącej wspierania zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób wykonujących przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wniosek o wprowadzenie do ustawy rekompensaty, która będzie rekompensatą dla osób, które nie skorzystają z prawa do emerytury pomostowej. Wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin przedstawił stanowisko OPZZ w powyższej sprawie na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w dniu 13 czerwca 2023 roku. Link do posiedzenia: https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/transmisje_arch.... KD

18 lipca 2023

18 lipca Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wydane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny postanowienie o wstrzymaniu wykonalności decyzji środowiskowej kopalni Turów do czasu rozpoznania skarg złożonych przez organizacje ochrony środowiska. Decyzja środowiskowa, na której bazuje koncesja kopalni nie jest zatem wstrzymana. Dla pracowników kompleksu z Bogatyni to wiadomość dobra, choć jeszcze nie rozstrzygająca. Dość niejasna decyzja WSA z 31 maja br. poddawała w wątpliwość możliwość przyszłej pracy Turowa. Spotkała się z reakcją Federacji Związków Zawodowych Górnictwa Węgla Brunatnego oraz Rady OPZZ, która 21 czerwca przyjęła stanowisko w tej sprawie. Rada zaznaczała, że od pracy kopalni Turów całkowicie zależna jest pobliska elektrownia odpowiadająca za ok. 8% produkcji energii w Polsce, w związku z czym nie jest możliwe nagłe wstrzymanie pracy tego obiektu bez mocnych negatywnych konsekwencji dla wielu obszarów życia w Polsce – od braków prądu w kraju, przez utratę pracy kilku tysięcy pracowników kompleksu i kilkudziesięciu tysięcy z nim związanych, po zapaść gospodarczą regionu – Turów jest zdecydowanie największym pracodawcą w okolicy. NSA stanął dziś na podobnym stanowisku, a rzecznik NSA wyjaśniając czym kierował się organ wyższej instancji przekazał m.in.: „nie ulega wątpliwości, że bezpieczeństwo energetyczne jest wartością konstytucyjną, ponieważ stanowi jedną z gwarancji niepodległości państwa oraz bezpieczeństwa obywateli” oraz że sąd powinien „uwzględniać szeroko rozumiany interes publiczny”. Biorąc pod uwagę, że wg ostatniego projektu Polityki Energetycznej Polski do 2040 Turów miałby pracować zgodnie z obecną koncesją do lat czterdziestych oraz, że jest wyposażony w jeden z najnowszych bloków energetycznych w kraju, tym trudniej wyobrazić sobie jego ewentualne szybkie zamknięcie. Sytuacja wokół kompleksu Turów była też jedną z przyczyn zeszłotygodniowej manifestacji związkowców OPZZ w Warszawie - pracowników sektora energetycznego obawiających się o swoje miejsca pracy i apelujących o sprawiedliwą transformację uwzględniającą los ich oraz ich regionów. Dzisiejsza decyzja choć częściowo wyjaśnia sytuację, to nie kończy jednak jeszcze sprawy Turowa. Jak na razie uwzględniono zażalenia Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, przedsiębiorstwa PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna oraz Prokuratury Krajowej. Następnym krokiem procesu będzie rozpoznanie właściwej skargi ws. decyzji środowiskowej złożonej przez m.in. Greenpeace i Frank Bolt we wrześniu 2022. Rozpoznanie zapowiedziano na 31 sierpnia br. (MZ)

15 lipca 2023

Polityczne Forum Wysokiego Szczebla ONZ będzie dziś debatować o Celu 11. zrównoważonego rozwoju Agendy 2030, którego zadaniem jest uczynić miasta bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu. Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej OPZZ/ Magdalena Chojnowska, Wydział Międzynarodowy OPZZ Kluczem do wypełnienia zobowiązań wynikających ze światowej Agendy rozwojowej ONZ jest wzmocnienie jakości usług publicznych, z czym wiąże się wzrost nakładów publicznych oraz poprawa warunków pracy i płacy zatrudnionych w tym sektorze. Agenda wskazuje, że zadaniem państw jest zapewnienie do 2030 r. wszystkim ludziom dostępu do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług. Bez wątpienia, osiągnięcie tego celu wymaga, według OPZZ, ambitnej polityki mieszkaniowej. W Polsce jednak publiczna polityka mieszkaniowa nie odpowiada na potrzeby bytowe obywateli. Dla dużej grupy pracowników mieszkanie jest niedostępne ze względu na jego wysoki koszt zakupu, brak zdolności kredytowej i wysokie koszty obsługi kredytu hipotecznego. Niedostępność mieszkań spowodowana jest w największej mierze śladową liczbą lokali spółdzielczych, komunalnych i socjalnych budowanych przez państwo i samorządy, co wynika z ciągle niskich nakładów na politykę mieszkaniową. Polityka mieszkaniowa państwa wymaga zatem gruntownego przemyślenia na nowo z uwzględnieniem możliwości finansowych partycypacji obywateli w kosztach zakupu bądź wynajmu mieszkania. OPZZ uważa, że rola państwa i samorządu, w tym finansowanie publiczne muszą się znacząco zwiększyć. OPZZ postuluje zatem o długoterminową, kompleksową i adekwatnie finansowaną politykę mieszkaniową państwa, która m.in. zwiększy liczbę mieszkań komunalnych, spółdzielczych, socjalnych i na wynajem w Polsce oraz uwzględni zróżnicowane dochody pracowników do ich dyspozycji. Polityka mieszkaniowa powinna w naszej ocenie uwzględniać również wsparcie obywateli w renowacji i termomodernizacji mieszkań stanowiących ich własność. Według Komisji Europejskiej, zasoby budowlane w Polsce są stare, a 65% budynków ma ponad 30 lat. Około jedna piąta gospodarstw domowych w Polsce cierpi z powodu ubóstwa energetycznego, a dwie trzecie budynków nadal nie posiada odpowiedniej izolacji. Działania w zakresie renowacji strukturalnej mogłyby złagodzić ubóstwo energetyczne. Dlatego, dostępność i poziom finansowania programów termomodernizacyjnych musi zostać zwiększony i dopasowany do sytuacji ekonomicznej obywateli. Agenda ONZ zobowiązuje również państwa do zapewnienia do 2030 r. wszystkim ludziom dostęp do bezpiecznych, przystępnych cenowo i trwałych systemów transportu, podnieść poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwijanie transportu publicznego. Trudno bowiem współcześnie wyobrazić sobie funkcjonowanie państwa, gospodarki i rynku pracy bez sprawnie funkcjonującej sieci transportowej: drogowej, kolejowej, lotniczej, śródlądowej i morskiej. Zdaniem OPZZ ten swoisty krwioobieg powinien być traktowany przez władze państwowe i samorządowe priorytetowo. Szacuje się, że ok. 14 milionów osób w Polsce mieszka na terenach gmin, które nie organizują transportu zbiorowego, są zatem dotknięte zjawiskiem wykluczenia komunikacyjnego. W tym sensie, z punktu widzenia zapewnienia potrzeb społecznych oraz lepszego i łatwiejszego dostępu do miejsc pracy OPZZ opowiada się za rozwojem łatwo dostępnego i taniego transportu publicznego. Jednocześnie musimy zadbać o godne warunki pracy, w tym odpowiedni czas pracy w transporcie oraz o godziwe wynagrodzenia pracowników sektora transportu.

14 lipca 2023

Dość bierności i fatalnym decyzjom rządzących, które zagrażają bezpieczeństwu obywateli i stabilności Państwa! W piątkowe południe związkowcy i górnicy przeszli ulicami Warszawy, manifestując w obronie sprawiedliwej transformacji, bezpieczeństwa energetycznego Polski i ochrony miejsc pracy tysięcy pracowników zatrudnionych  w górnictwie.  Manifestacja rozpoczęła się punktualnie o 11:00 na ul. Nowogrodzkiej 84/86. Miejsce nieprzypadkowe, bo pod tym adresem swoją siedzibę ma Prawo i Sprawiedliwość. Opieszałość rządzących i fatalne decyzje ciągną polskie górnictwo na dno. Panie Premierze Jarosławie Kaczyński, oskarżam Pana - tu i teraz - za osiem lat nic nie robienia i brak działania w zakresie górnictwa węgla brunatnego i energetyki opartej na węgla! - mówił na Nowogrodzkiej szef OPZZ Piotr Ostrowski. Związkowcy i górnicy domagają się rozwiązań, które uratują ich miejsca pracy i dadzą szansę na przeprowadzenie sprawiedliwej transformacji. Piątkowa manifestacja nie ominęła więc innych kluczowych punktów na mapie Warszawy, gdzie protestowano przeciwko obecnym działaniom i decyzjom rządzących. Protestujący udali się też pod siedziby Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, PGE Polskiej Grupy Energetycznej i Sejm RP, aby głośno wyrazić swój sprzeciw przeciwko obecnej polityce energetycznej,  a także złożyć petycje. Adam Olejnik, przewodniczący Międzyzakładowego Związku Zawodowego „Odkrywka” w KWB Bełchatów zwrócił się także do Prezesa PGE: Próbujemy prowadzić dialog, mając na uwadze dobro polskiej energetyki oraz dobro tysięcy pracowników i ich rodzin. Pan lekceważy nie tylko ich, ale i miliony Polaków płacących krocie za energię elektryczną. Protestujący zwrócili również uwagę na medialne zamieszanie wokół NABE, niejasności w sprawie konkursu na Prezesa PGE GiEK S.A czy Koncesji 2044 dla KWB Turów i Koncesji na uruchomienie odkrywki Złoczew. Żądają od rządzących konkretnych działań oraz rozmów, które pozwoliłyby dojść do porozumienia w sprawie dalszych losów polskiej energetyki.

13 lipca 2023

OPZZ złożyło Pismo do Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry w sprawie projektu zmiany ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.  Biuro prasowe OPZZ Spory pomiędzy pracownikiem a pracodawcą często stają się przedmiotem postępowania sądowego. Skierowanie sprawy do sądu pracy bywa ostatecznością, zwłaszcza gdy rozwiązania sprawy i osiągnięcia porozumienia nie przynoszą również mediacje. Pracownik, który chce dochodzić swoich praw przed sądem, musi wnieść stosowną opłatę, gdy wartość przedmiotu sporu jest wyższa niż 50 tys. złotych. Gdy pracownik chce wszcząć sprawę, mającej na celu przywrócenie go do pracy wartość przedmiotu sporu dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony jest obliczana jako suma jego wynagrodzenia za okres jednego roku. Obecny próg jest jednak przeszkodą dla wielu zatrudnionych. Przepisy o kosztach sądowych nie były aktualizowane od 2005 rokui nijak mają się do obecnych realiów. W ciągu 18 lat minimalne wynagrodzenie wzrosło ponad czterokrotnie, a przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej jest większe o prawie 4 tysiące złotych. OPZZ proponuje podniesienie progu opłat sądowych w zakresie prawa pracy do 120 tys. złotych, aby ułatwić pracownikom dochodzenie swoich praw w sądach pracy. Proponujemy podwyższenie kwoty, której należna jest opłata stosunkowa w sprawach z zakresu prawa pracy z 50 tys. do 120 tys. złotych! Oczekujemy, że Minister Ziobro przedłoży projekt OPZZ Radzie Ministrów!