08 sierpnia 2023

Nakładem Ośrodka Rozwoju Personalnego EFROS wydany został unikatowy w naszym środowisku poradnik dla liderów związków zawodowych pt.: „Wódz, Szef czy Kumpel?”  Wszyscy członkowie organizacji związkowych, którzy chcą rozwijać swoje kompetencje przywódcze, nie powinni przejść obojętnie obok tej książki. Poradnik został napisany z myślą o działaczu, który: ma ambicję umocnienia pozycji swojego związku zawodowego jako organizacji nowoczesnej, otwartej na ludzi i skutecznie rozwiązującej ich problemy; dąży do zbudowania zaangażowanego zespołu współpracowników; stosunkowo niedawno objął „dowodzenie” w organizacji i chce zostać jej autentycznym (nie tylko formalnym) przywódcą lub aspiruje do roli lidera związku zawodowego i pragnie podnieść swoje kompetencje liderskie. Lektura przyniesie również wiele cennych wskazówek osobom, które działając w związkach, nie mają na celu obejmowania żadnych funkcji, ale chcą zwiększyć swoją skuteczność oddziaływania na środowisko zawodowe lub wynieść na wyższy poziom swoje relacje z otoczeniem.  Na blisko czterystu stronach Poradnika znajdziecie Państwo: mnóstwo przydatnej wiedzy oraz sprawdzonych w polskich realiach metod wspomagających codzienną pracę lidera związku zawodowego, kilkadziesiąt przykładów i historii ilustrujących opisywane zagadnienia, ćwiczenia, dzięki którym można na bieżąco utrwalać zdobywane kompetencje. Autorami Poradnika są trenerzy Ośrodka Rozwoju Personalnego EFROS z wieloletnim doświadczeniem działalności związkowej, prowadzenia warsztatów z obszaru kompetencji liderskich, współpracy z OPZZ i Europejskim Instytutem Związków Zawodowych (ETUI) oraz licznych projektów coachingowo-szkoleniowych.  Na rynku wydawniczym istnieje wiele pozycji nastawionych na doskonalenie „tzw. kompetencji miękkich”, które przeznaczone są dla szeroko rozumianego odbiorcy biznesowego. Za to odnalezienie książki, stanowiącej wartościowe i obszerne kompendium wiedzy dla aktywistów związkowych, jest zadaniem szalenie trudnym. Celem, jaki postawili przed sobą autorzy Poradnika, było wypełnienie powyższej luki. Czy im się to udało? Naszym zdaniem tak.  Zapraszamy do lektury! „Wódz, Szef czy Kumpel? Poradnik dla liderów związków zawodowych” dostępny tylko w sklepie internetowym na stronie www.efros.pl

02 sierpnia 2023

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zaprasza do udziału w I edycji Konkursu fotograficznego "Lato z OPZZ". Co zrobić, aby wziąć udział w konkursie? Co zrobić, aby wziąć udział w konkursie? Wystarczy zrobić zdjęcie podczas wakacji z wyraźnie widocznym logotypem OPZZ i/lub tekstem „OPZZ” czy "Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych” w dowolnej formie, a następnie przesłać je do OPZZ. Kto może wziąć udział w konkursie? Konkurs fotograficzny „Lato z OPZZ” skierowany jest do osób dorosłych, będących obecnie lub  będących w przeszłości członkiem organizacji członkowskiej OPZZ. Jak wziąć udział w konkursie? Ocenie przez powołane przez organizatora jury będzie podlegać praca wykonana podczas wakacji przez autora pracy - zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 poz. 1191 ze zm.). Nadesłane fotografie muszą być zapisane w formacie .jpg lub .png, w rozmiarze nie mniejszym niż 2000px x 1400px (format A4) i nie mogą być wcześniej publikowane - zarówno w całości, jak i fragmentach. Prace konkursowe należy przesłać na: konkurs@opzz.org.pl do 15września 2023 roku  (uwaga: decyduje data wysłania wiadomości e-mail) z dopiskiem Konkurs „Lato z OPZZ” wraz z podpisanym oświadczeniem. Rozstrzygnięcie Konkursu „Lato z OPZZ” nastąpi nie później niż 30 września 2023 roku. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone na stronie internetowej OPZZ, a laureaci zostaną powiadomieni również indywidualnie. Na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody: Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych: za I miejsce przewidziano nagrodę w postaci aparatu fotograficznego. Regulamin Konkursu: Lato z OPZZ - regulamin konkursu fotograficznego Oświadczenie uczestnika: Oświadczenie uczestnika konkursu fotograficznego LATO Z OPZZ Czekamy na Wasze prace, dajcie się ponieść kreatywności!

02 sierpnia 2023

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wystosowało apel do Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marleny Maląg o urealnienie zasiłku pogrzebowego.  OPZZ postuluje, aby świadczenie to przysługiwało w wysokości 200% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci. Od 1 marca 2011 roku kwota zasiłku wynosi jedynie 4000 zł. Przez ostatnie dwanaście lat, mimo wzrostu cen usług pogrzebowych, świadczenie to pozostaje na niezmiennym poziomie. Tymczasem Polskie Stowarzyszenie Pogrzebowe wskazuje, że w 2022 roku uśredniony koszt pogrzebu wyniósł 7350 zł (bez stypy, autokaru, oprawy muzycznej, nekrologów itd.). Zasiłek w rażąco niskiej wysokości stanowi duży problem szczególnie dla ludzi ubogich, samotnych i starszych. OPZZ postuluje, aby świadczenie to przysługiwało w wysokości 200% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Taka zasada obowiązywała przed dniem 1 marca 2011 roku. Pełna treść petycji dostępna TUTAJ

31 lipca 2023

Senat jednogłośnie przyjął poprawki, według których mniejszych producentów węgla i koksu nie obejmie tzw. składka solidarnościowa wynikająca z ustawy o ochronie odbiorców energii. To uwzględnienie postulatu organizacji członkowskich OPZZ. Rządowy projekt ustawy zatwierdzony 13 lipca przez Sejm zakładał, że przedsiębiorstwa sprzedające paliwa, w praktyce węgiel i koks, których zysk w poprzednim roku wyniósł ponad 120% średniej z ostatnich czterech lat i które z działalności paliwowo wydobywczej czerpią więcej niż 75% przychodów zapłacą specjalną opłatę od nadmiarowych zysków. Miało to być pięć przedsiębiorstw produkujących węgiel i koks (JSW, JSW Koks, PG Silesia, Koksownia Częstochowa Nowa, Koksownia Victoria). Przedstawiciele części z nich podkreślali jednak, że ich zyski nie wynikały z rosnących cen surowców, a także, że czują się nierówno traktowani względem innych większych firm ze swoich branż. Takie obiekcje zgłaszał Związek Zawodowy Górników w Polsce przy PG Silesia, kopalni węgla z Czechowic-Dziedzic, z poparciem Rady Krajowej ZZG. Opinia ta, wraz z uwagami OPZZ o szybkim procesie legislacyjnym uniemożliwiającym normalne konsultacje, została przesłana do Senatu przed zeszłotygodniowym posiedzeniem. Przeciwko wersji ustawy proponowanej przez rząd protestowali także pracownicy Koksowni Częstochowa Nowa, którzy 25 lipca zorganizowali manifestację pod siedzibą parlamentu w Warszawie. W związku z głosami strony społecznej senacka Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności przyjęła poprawkę mówiącą o tym, że z obowiązku opłaty od nadmiarowych zysków będą wyłączone spółki o średniej kapitalizacji i mniejsze, zatem obejmie on tylko przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 3 tys. osób. W efekcie, z pięciu branych pod uwagę podmiotów zapłaci tylko jeden, największy, czyli Jastrzębska Spółka Węglowa. Planowany przez twórców ustawy przychód z jej tytułu miał pierwotnie wynosić ok. 2mld zł, przy czym wpływy od pozostałych firm miały być znacznie mniejsze, a prawie całą tę sumę ma wg szacunków zagwarantować składka tylko od samego JSW. Poprawka ma poparcie zarówno strony rządowej jak i senatorów opozycji, co wróży przyjęcie także w Sejmie. Tymczasem reprezentatywne organizacje związkowe (w tym ZZG) w spółce z Jastrzębia na spotkaniu z zarządem JSW w piątek 28 lipca, wyraziły oczekiwanie, że 15% sumy netto składki solidarnościowej, którą ma zapłacić ich firma trafi do jej pracowników. Apel skierowano do wiceministra aktywów państwowych odpowiedzialnego za transformację górnictwa - Marka Wesołego. (MZ)

31 lipca 2023

27 lipca odbyło w Sejmie posiedzenie połączonych Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Polityki Senioralnej. Uczestniczyli w nim wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin, dyrektor Wydziału Prawo-Interwencyjnego Paweł Śmigielski oraz specjalistka ds. polityki społecznej Katarzyna Duda. Projekt dotyczy m.in.: uchylenia wygaszającego charakteru emerytur pomostowych, wprowadzenia szczególnej regulacji dotyczącej zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy i podwyższenia rocznego limitu odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym. Posiedzenie poświęcono rozpatrzeniu uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3506). Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2023 r. ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw, wprowadził do jej tekstu poprawki. Jedna z nich przewidywała skreślenie art. 2 zakładającego, że jeśli szczególnie chroniony pracownik zostanie zwolniony i zaskarży decyzję pracodawcy do sądu, to ten ostatni będzie mógł nakazać firmie dalsze zatrudnienie pracownika aż do momentu prawomocnego zakończenia postępowania. Podstawą udzielenia takiego zabezpieczenia byłoby jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia (tzn., że zwolnienie było bezprawne). Dzięki takiemu rozwiązaniu w okresie trwania postępowania przed sądem (często przez kilka lat) związkowiec nadal mógłby pracować i zarobkować. Komisja sejmowa odrzuciła powyższą poprawkę. Niewygasający charakter emerytur pomostowych - jeden z kluczowych postulatów OPZZ Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od lat walczy od uchylenie wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Tylko w ostatnim roku podjęliśmy wiele inicjatyw mających na celu realizację tego postulatu. Między innymi w dniu 19 października 2022 r. OPZZ zorganizowało manifestację, do której dołączyło Forum Związków Zawodowych i wspólnie skierowaliśmy do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej Petycję domagając się uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. OPZZ brało także udział w posiedzeniach Zespołu ds. Ubezpieczeń Społecznych Rady Dialogu Społecznego, podczas których domagało się niewygasającego charakteru emerytur pomostowych. Postulat ten zawarty jest w Programie OPZZ na lata 2022-2027. W związku z powyższym w opinii do projektu ustawy pozytywnie oceniono wyjście naprzeciw oczekiwaniom OPZZ oraz zamiar realizacji naszego postulatu uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych. Jednocześnie OPZZ zgłosiło następujące uwagi do skierowanego do konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych: wniosek o dokonanie przeglądu grup zaliczonych i pretendujących do wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze; wniosek o rozważenie opracowania strategii sektorowej dotyczącej wspierania zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób wykonujących przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze; wniosek o wprowadzenie do ustawy rekompensaty, która będzie rekompensatą dla osób, które nie skorzystają z prawa do emerytury pomostowej. (KD)

28 lipca 2023

27 lipca 2023 roku  w Sejmie odbyło się spotkanie: „Wyzwania systemu emerytalnego XXI wieku”, zorganizowane przez Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy. Wzięli w nim udział: wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin oraz specjalistka ds. polityki społecznej OPZZ Katarzyna Duda. Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji dr Tomasza Lasockiego z Katedry Prawa Ubezpieczeń Uniwersytetu Warszawskiego. Zwrócił on uwagę na problemy dotyczące polskiego systemu emerytalnego, takie jak niska dzietność i malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym, a także rosnąca liczba emerytur w wysokości emerytury minimalnej. Jego zdaniem należy zastanowić się nad takim kierunkiem reformy systemu, który wzmocni korzystną dla gospodarki ubezpieczeniową formułę zdefiniowanej składki. O szczegółach proponowanych rozwiązań można przeczytać TUTAJ. Dr hab. Sebastian Gajewski wspólnie z dr Bartoszem Machalicą z Centrum im. Ignacego Daszyńskiego zaprezentowali wnioski z raportu "Co to jest sprawiedliwa emerytura?". W opracowaniu wyróżniono dwie zasadnicze części. Pierwsza, zatytułowana „Emeryci, emerytura i godne życie na starość. Jak widzą je Polacy?”, przedstawia wyniki badań jakościowych, które stanowią niezbędny kontekst szczegółowych rozważań prowadzonych w raporcie. Przedstawiono w niej wyniki badań jakościowych dotyczących społecznej wizji emeryta i emerytury oraz poglądów społeczeństwa na odpowiedzialność za godne życie na starość. Druga część raportu to „System emerytalny. Czego oczekują Polacy?”, która przedstawia przebadane elementy systemu emerytalnego i postulaty jego zmian. Raport jest dostępny TUTAJ. Podczas spotkania wiceprzewodniczący OPZZ Sebastian Koćwin podkreślał, że priorytetem OPZZ jest obecnie wprowadzenie emerytur stażowych, które zagwarantują osobom o długim stażu ubezpieczeniowym możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę (35 lat stażu ubezpieczeniowego w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mężczyzn). Zaapelował przy tym do posłów Lewicy o większą aktywność w wywieraniu presji na rządzących na wprowadzenie tego rozwiązania. Pozytywnie ocenił wyjście naprzeciw oczekiwaniom OPZZ oraz zamiar realizacji przez rząd postulatu uchylenia wygasającego charakteru emerytur pomostowych, jednocześnie zwracając uwagę na potrzebę dokonania przeglądu grup zaliczonych i pretendujących do wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Uczestnicy zgodzili się, że świadczenia takie jak tzw. trzynasta czy czternasta emerytura są sprzeczne z formułą zdefiniowanej składki i jedynie tymczasowo poprawiają sytuację materialną seniorów. Lepszym korzystniejszym w perspektywie długoterminowej rozwiązaniem byłaby przede wszystkim wyższa waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych. (KD)

25 lipca 2023

Radzie Dialogu Społecznego nie udało się osiągnąć porozumienia w sprawie Założeń projektu budżetu państwa na rok 2024. Rada nie osiągnęła także konsensusu dotyczącego wysokości płacy minimalnej i wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej w 2024 r., dlatego Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych przedstawiło własną opinię w tych sprawach. Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej OPZZ OPZZ zauważa, że główne prognozy makroekonomiczne zawarte w Założeniach projektu budżetu państwa na rok 2024 są zbliżone do ocen rynkowych. Jednakże, w związku z obecną sytuacją geopolityczną istnieje znaczne ryzyko związane z tymi prognozami, co może skutkować ich zmianą na etapie konstruowania projektu budżetu państwa na 2024 r. Utrzymująca się niepewność w ww. obszarach została potwierdzona przez zmianę prognozy wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz produktu krajowego brutto (PKB), która miała miejsce po przyjęciu Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2023-2026. Dokonane zmiany pokazują, że obecna sytuacja gospodarcza jest dynamiczna i narażona na różne wpływy wewnętrzne i zewnętrzne. Dlatego w celu efektywnego rozwiązywania problemów, rząd powinien angażować się w dialog ze wszystkimi partnerami społecznymi. Rada Dialogu Społecznego stanowi odpowiednie forum do prowadzenia tej istotnej debaty. Rozmowy nie powinny być jednak prowadzone bez aktywnego udziału wszystkich związków zawodowych i organizacji pracodawców tworzących Radę Dialogu Społecznego. Największe obawy OPZZ związane są z prognozowaną w Założeniach dynamiką wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Wprawdzie obserwujemy powolny spadek inflacji, która wyhamowała w czerwcu br. do 11,5% r/r z 13% r/r w  maju br., to inflacja bazowa w Polsce (z wyłączeniem cen energii i żywności) wciąż pozostaje na bardzo wysokim poziomie (11,1% w czerwcu br. r/r). Wskazuje to na utrzymującą się presję na wzrost cen. Choć rząd zapewnia, że inflacja będzie spadać, nie oznacza to jednak szybkiego obniżenia cen. W rzeczywistości, ceny wciąż rosną, a proces obniżania inflacji będzie stopniowy i długotrwały, dlatego osoby, które nie otrzymają wysokiej podwyżki w 2024 r. jeszcze długo będę realnie tracić na swoim wynagrodzeniu. Biorąc pod uwagę, że inflacja nadal stanowi największe zagrożenie dla gospodarki i portfeli pracowników, konieczna jest odpowiednia reakcja rządu na wynikające z niej zagrożenia oraz skuteczna ochrona społeczeństwa przed realnym spadkiem wartości wynagrodzeń. Dlatego OPZZ podkreśla potrzebę skutecznych i  skoordynowanych działań rządu i NBP w celu ograniczenia wzrostu cen. W sprawie tej współpraca z Radą Dialogu Społecznego może być kluczowa dla znalezienia odpowiednich rozwiązań i osiągnięcia wyznaczonych celów. Istotny dla zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego jest także poziom inwestycji, których prognozowana w Założeniach dynamika może budzić wątpliwości, bowiem wciąż nie dostrzegamy systemowych działań ze strony państwa, które mogłyby pozytywnie wpłynąć na prognozowaną poprawę sytuacji w tym zakresie. OPZZ zwraca ponadto uwagę, że chociaż inwestycje publiczne mogłyby uzyskać wsparcie z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), Założenia nie zawierają jasnych deklaracji w tej sprawie ani też nie wskazują działań mających na celu uzyskanie takiego finansowania. OPZZ wyraża także obawy w związku z optymistyczną prognozą dynamiki spożycia prywatnego na poziomie 102,8% w 2024 r. Realizacja tej prognozy wymaga wyższego wzrostu wynagrodzeń pracowników, w tym płacy minimalnej i osób zatrudnionych w sektorze finansów publicznych. Wynagrodzenia Zwiększanie wynagrodzeń ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilnego rozwoju gospodarki oraz dobrobytu pracowników. Warto jednak podkreślić, że zwiększanie wynagrodzeń wymaga odpowiednich działań ze strony rządu. Niestety prowadzona przez rząd polityka nie sprzyja wzrostowi realnych wynagrodzeń, zmniejszaniu rozwarstwienia dochodowego, a w razie popadnięcia w  ubóstwo zapewnieniu świadczeń socjalnych na odpowiednio wysokim poziomie. Dlatego krytycznie oceniamy politykę rządu w tym zakresie, a w szczególności hamowanie wzrostu wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych. OPZZ podkreśla, że dopiero w czerwcu br., po raz pierwszy od 11 miesięcy, odnotowano realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Jest to pozytywna informacja, ponieważ oznacza, że wynagrodzenia pracowników zaczynają odrabiać stratę w związku z rosnącymi od wielu miesięcy cenami. Jednakże musimy pamiętać, że przez wiele miesięcy pracownicy byli narażeni na utratę siły nabywczej wynagrodzeń ze względu na rosnącą inflację oraz o tym, że perspektywy w tym zakresie na najbliższe lata nie są optymistyczne. Brak skoordynowanych działań rządu zmierzających do poprawy sytuacji skutkuje pogarszaniem się sytuacji bytowej pracowników, czego świadkami jesteśmy obecnie. W 2022 r. sytuacja finansowa gospodarstw domowych znacząco się pogorszyła, głównie z powodu wysokiej inflacji. Miesięczny realny dochód rozporządzalny na osobę zmniejszył się o 2,6% w porównaniu z 2021 r. a wydatki o  0,7%. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na nierówności dochodowe między poszczególnymi grupami społecznymi. Szczególnie niepokoją jednak dane dotyczące udziału wydatków w dochodzie rozporządzalnym. W najwyższej grupie dochodowej, czyli osób o najwyższych dochodach, udział ten wyniósł tylko 52%. Natomiast w przypadku grupy o najniższych dochodach, udział wydatków przekroczył 100% (159%), co świadczy o tym, że gospodarstwa te musiały sięgać po oszczędności, pożyczki lub kredyty, aby zaspokoić swoje podstawowe potrzeby. Spirala płacowo-cenowa Wzrost wynagrodzeń, w tym płacy minimalnej w warunkach wysokiej inflacji budzi obawy pracodawców o powstanie spirali inflacyjnej. W ocenie OPZZ teza ta nie ma obecnie żadnego uzasadnienia, bowiem wzrost wynagrodzeń nie był i nie jest obecnie czynnikiem istotnie wpływającym na poziom inflacji. Warto zauważyć, że dynamika wynagrodzeń realnych w 2022 r. pozostawała ujemna, co podważa występowanie silnej presji płacowej w Polsce. Według cyklicznych badań polskich przedsiębiorstw realizowanych przez Narodowy Bank Polski, presja płacowa nie jest istotną bolączką polskich firm w dobie wysokiej inflacji. Zdaniem OPZZ przełożenie wzrostu płacy minimalnej w latach 2023-2024 na poziom inflacji będzie niewielkie. Po pierwsze, wzrost płacy minimalnej w ujęciu nominalnym przełoży się na nieznaczny wzrost w ujęciu realnym. Po drugie, jak pokazują analizy NBP inne kategorie kosztów przedsiębiorstw rosną szybciej niż koszt wynagrodzeń. OPZZ odrzuca zatem tezę, że rosnące nominalnie wynagrodzenia są powodem wysokiej inflacji. Na brak zależności w tym zakresie zwraca uwagę Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Jak wynika z danych MFW wzrost zysków przedsiębiorstw odpowiada za niemal połowę wzrostu cen w  strefie euro. Inflację spowodowały zatem wysokie zyski firm i marże. W Polsce na przykład w 2022 r. zyski firm rosły szybciej niż inflacja. W tym samym roku wzrost marż w Polsce zadeklarowało 40% przedsiębiorstw, czyli o 10 p.p. więcej niż w 2021 r. Minimalne wynagrodzenie za pracę OPZZ negatywnie ocenia propozycję strony rządowej, aby minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2024 r. wynosiło 4242 zł i od 1 lipca 2024 r. 4300 zł, co przeciętnie stanowi 4271 zł. W  ocenie OPZZ wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 r. powinna wynosić średniorocznie co najmniej 4420 zł, czyli być wyższa o 149 zł od wartości zaproponowanej przez stronę rządową. W ujęciu półrocznym natomiast wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę powinien wynosić od 1 stycznia 2024 r. co najmniej 4300 zł i od 1 lipca 2024 r. nie mniej 4540 zł. Ponadto zauważamy, że proponowany przez rząd stopień wzrostu minimalnego wynagrodzenia należy zwiększyć dodatkowo o 2/3 wskaźnika prognozowanego realnego przyrostu produktu krajowego brutto w 2024 r. Strona rządowa nie uczyniła tego. OPZZ nie zgadza się z  taką interpretacją i wnosi o rozstrzygniecie powstałego sporu poprzez sporządzenie stosownej ekspertyzy prawnej. Propozycja OPZZ, aby ustanowić płacę minimalną na wyższym poziomie jest adekwatna do pogarszającej się kondycji gospodarstw domowych oraz poziomu aktualnej i prognozowanej inflacji. Na zaproponowane przez OPZZ kwoty warto spojrzeć w ujęciu netto. Średniorocznie to jedynie około 3300 zł „na rękę” i wzrost o  około 20%, czyli o wartość prognozowanej inflacji w latach 2023-2024. Ustanowienie płacy minimalnej na wyższym poziomie jest także niezbędne w  celu zagwarantowania właściwej relacji płacy minimalnej do płacy przeciętnej, która powinna wynosić co najmniej 50%. Niestety w ostatnich trzech latach relacja ta pogorszyła się. OPZZ oczekuje ponadto wyłączenia z wynagrodzenia minimalnego wszystkich dodatków do tego wynagrodzenia. Wynagrodzenia w sektorze finansów publicznych OPZZ wyraża stanowczy sprzeciw wobec propozycji Rady Ministrów, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w przyszłym roku wyniósł w ujęciu nominalnym jedynie 106,6%, przy prognozowanym wskaźniku inflacji na tym samym poziomie. Takie rozwiązanie oznacza, że realny wzrost płac w 2024 r. wyniesie 0%. OPZZ nie może zaakceptować takiego scenariusza i negatywnie ocenia tę propozycję, bowiem prowadzi ona do utraty siły nabywczej wynagrodzeń i pogorszenia warunków życia rodzin w Polsce. OPZZ podkreśla ponadto, że brak w Założeniach konkretnych informacji o  koncepcji wzrostu funduszu wynagrodzeń w niektórych jednostkach budżetowych, która została przekazana Radzie Dialogu Społecznego przez Ministerstwo Finansów podczas negocjacji, może stwarzać zagrożenie subiektywności w określaniu płac, jeśli podwyżki będą przyznawane bez społecznej kontroli ze strony związków zawodowych. Sytuacja ta może zwiększyć dysproporcje w wynagrodzeniach między pracownikami różnych grup zawodowych, co jeszcze bardziej nasili frustrację i napięcia w  państwowej sferze budżetowej. OPZZ przypomina, że w związku z tym zwróciło się do Ministerstwa Finansów o przedstawienie pisemnego uzasadnienia swojej propozycji oraz przekazanie szczegółowych wyliczeń w tej kwestii, ale odpowiedzi nie otrzymało. Mając na uwadze powyższe OPZZ podtrzymuje postulat, aby wynagrodzenia w  sektorze finansów publicznych wzrosły w 2024 r. o 24% i w 2023 r. o 20%. Spadek realnych wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych sprawia, że podwyżki płacy minimalnej budzą kontrowersje pracowników tego sektora. Jest to efekt zwiększania się liczby pracowników sfery publicznej otrzymujących wynagrodzenie minimalne. W efekcie powoduje to spłaszczenie wynagrodzeń pracowników. Odpowiedzią na problem spłaszczenia wynagrodzeń nie powinna być jednak rezygnacja z podwyższenia płacy minimalnej, a wzrost nakładów na usługi publiczne i  zdecydowane podwyższenie wynagrodzeń w sferze budżetowej. System wynagrodzeń minimalnych w publicznej służbie zdrowia pokazuje, że jest to realny, możliwy do wprowadzenia postulat. Wyniki finansowe firm Jak wskazała Najwyższa Izba Kontroli dobra koniunktura gospodarcza i spadek realnych kosztów pracy sprzyjały utrzymaniu się korzystnej sytuacji finansowej przedsiębiorstw w Polsce w 2022 r. Część firm wykorzystała okres podwyższonej inflacji do zwiększenia marż i rentowności, co wpłynęło na kształtowanie się poziomu inflacji oraz konsumpcję gospodarstw domowych. Z danych Głównego Urzędu Statycznego wynika, że korzystna koniunktura gospodarcza oraz wysoka inflacja sprzyjały utrzymaniu się dobrej sytuacji finansowej przedsiębiorstw w 2022 r. Zysk netto wyniósł 333,3 mld zł i był wyższy o 13,3% od uzyskanego w 2021 r. Zysk netto wykazało 82,0% ogółu przedsiębiorstw. Wzrostowi gospodarczemu oraz dobrej kondycji przedsiębiorstw nie towarzyszyła jednak adekwatna polityka wynagradzania pracowników. Obniżenie się poziomu realnych wynagrodzeń nastąpiło pomimo wzrostu wydajności pracy. Dobra sytuacja przedsiębiorstw utrzymuje się również w 2023 r. Jak wskazuje Narodowy Bank Polski, wynik finansowy brutto sektora przedsiębiorstw w I kwartale 2023 r. w ujęciu nominalnym był około dwukrotnie wyższy niż przed wybuchem pandemii COVID-19 i nieznacznie wyższy niż w I kwartale 2022 r. Rynek pracy Podobnie jak we wcześniejszych latach, również w Założeniach projektu budżetu państwa na rok 2024 r. brakuje istotnych informacji w zakresie rynku pracy. Negatywnie oceniamy to, że dokument nie zawiera wyjaśnienia czynników, które wpłyną na wskaźniki dotyczące zatrudnienia i bezrobocia, między innymi informacji o wpływie procesów demograficznych i migracyjnych. Postulujemy, aby informacje dotyczące tych kwestii były uwzględnione w dokumencie projektu budżetu państwa na przyszły rok. System emerytalno-rentowy W odniesieniu do funduszu rent i emerytur na 2024 r. w Założeniach wskazuje się jedynie, że prognozowane jest spowolnienie nominalnego tempa jego wzrostu w  porównaniu z rokiem 2023. Postulujemy uszczegółowienie kwestii tego, jakie są przewidywania względem kształtowania się wpływów oraz wydatków tego funduszu, a  także prognozy wydatków z budżetu państwa związanych z potrzebą dopłaty do tego funduszu. OPZZ zwraca uwagę na potrzebę stałego zwiększania udziału emerytów i  rencistów we wzroście gospodarczym i potrzebę zagwarantowania im odczuwalnej poprawy sytuacji finansowej w obliczu wysokiej inflacji. Proponujemy w związku z tym zastosowanie w 2024 r. zasady waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych według następujących założeń: mechanizm obliczania świadczeń w zakresie ustalania zasad waloryzacji emerytur i rent oprzeć na wskaźniku cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, zwiększonym o co najmniej 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym oraz wprowadzenie ustawowego przepisu obligującego do tego, by świadczenia emerytalno-rentowe były waloryzowane nie raz w roku, a dwukrotnie - w marcu i we wrześniu w przypadku, jeśli inflacja w pierwszym półroczu przekroczy określony próg. Podatki W Założeniach nie odnajdujemy jakichkolwiek informacji o planowanych działaniach rządu w zakresie zmiany parametrów systemu podatkowego. W naszej ocenie istnieje pilna potrzeba zwiększenia pod względem podatkowym atrakcyjności zatrudnienia na umowę o pracę w porównaniu z  prowadzeniem działalności gospodarczej. W związku z tym OPZZ uważa, że w  kolejnym roku konieczne jest wprowadzenie silniejszej progresji w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) poprzez ustanowienie nowych stawek i progów podatkowych, a także coroczną waloryzację kwoty wolnej od podatku i wysokości progów podatkowych. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych OPZZ podkreśla, że Założenia nie odnoszą się do kwestii wielokrotnie podnoszonej przez OPZZ, a dotyczącej odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zwracamy uwagę, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, odpis podstawowy na jednego zatrudnionego powinien wynosić 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej z roku poprzedniego lub drugiego półrocza roku poprzedniego, jeśli to wynagrodzenie było wyższe. OPZZ wielokrotnie apelowało o przestrzeganie tego przepisu i pełne odmrożenie wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Dlatego wnioskujemy, aby w 2024 r. wysokość odpisu wynikała wprost z wykonania dyspozycji art. 5 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

25 lipca 2023

25 lipca senacka Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności rozpatrzy ustawę o tzw. składce solidarnościowej dla przedsiębiorstw wydobycia i przetwórstwa paliw (ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw). Maciej Zaboronek, Wydział  Polityki Gospodarczej Ustawa ma na celu obniżenie cen energii dla odbiorców indywidualnych i firm. Środki na ten cel mają być częściowo pozyskane z planowanego podatku zwanego składką solidarnościową. Mają go zapłacić przedsiębiorstwa sprzedające paliwa, w praktyce węgiel i koks, których zysk w poprzednim roku wyniósł ponad 120% średniej z ostatnich czterech lat i które z działalności paliwowo wydobywczej czerpią więcej niż 75% przychodów. Faktycznie podatek objąć ma najprawdopodobniej tylko pięć przedsiębiorstw w Polsce, w tym trzy państwowe i dwa prywatne. Jednym z nich jest PG Silesia obsługujące kopalnię Silesia w Czechowicach-Dziedzicach. Przewodnicząca zarządu tamtejszego oddziału ZZG w Polsce, Mariola Miodońska przesłała do Senatu pismo, w którym podkreśla, że podatek ma zapłacić ten niewielki zakład górniczy, a jednak opłata nie obejmie wielu większych firm, także tych przynoszących spore zyski. Obłożenie składką Silesii może według niej w obecnej sytuacji grozić nawet upadłością zakładu. OPZZ przesłało te uwagi do marszałka senatu Tomasza Grodzkiego oraz przewodniczącej komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Marii Koc, podkreślając także tryb procedowania ustawy przez sejm, który był bardzo szybki i nie uwzględniał wymaganych konsultacji ze stroną społeczną. Nie pozwoliło to organizacjom zrzeszonym w OPZZ na zgłoszenie uwag w czasie prac niższej izby parlamentu i rzetelną dyskusję nad treścią ustawy. Pod głosowanie ustawa trafi na najbliższym posiedzeniu w dniach 26-28 lipca. Senat zajmie się na nim także ustawą o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego.

25 lipca 2023

Stopa bezrobocia w Polsce spada. W czerwcu wyniosła równo 5 proc., czyli o 0,1 proc. mniej, niż miesiąc wcześniej.  O spadku bezrobocia w Polsce o kolejne 0,1 proc. poinformowało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.  Liczba zarejestrowanych bezrobotnych pod koniec czerwca 2023 roku wyniosła 783,5 tys. Miesiąc wcześniej było ich 802,3 tys. Bezrobocie w Polsce jest rekordowo niskie i zbliża się do swojego najniższego poziomu sprzed blisko 33 lat. W sierpniu 1990 roku wynosiło 4,5 proc., kiedy ministrem pracy był Jacek Kuroń.  Bezrobocie spada, ale na rynku pracy wciąż nie jest kolorowo Choć spadek bezrobocia może napawać optymizmem, trzeba jednak zauważyć, że sytuacja na rynku pracy w Polsce nie jest idealna. Według danych przedstawionych przez Grant Thornton pojawiło się mniej ofert pracy niż w analogicznym momencie zeszłego roku. W czerwcu pracodawcy opublikowali 280,2 tys. ogłoszeń - to o 8 tys. mniej niż w czerwcu 2022 roku. Największy spadek ofert pracy zanotowała branża IT, a największy wzrost - medyczna.

21 lipca 2023

Zakończyło się Polityczne Forum Wysokiego Szczebla (HLPF) ONZ w sprawie Agendy ONZ i jej Celów zrównoważonego Rozwoju. Polska jako jedno z 49 państw przedstawiła na Forum sprawozdanie z działań podejmowanych w ostatnich latach na rzecz wypełnienia zapisów Agendy ONZ. Na Forum państwa dyskutowały o stanie realizacji Agendy ONZ, której Cele powinny zostać wypełnione w ciągu następnych 7 lat. Wnioski z Forum nie są optymistyczne. Jeśli chodzi o stan realizacji przez państwa zobowiązań przyjętych przez siebie na arenie międzynarodowej w 2015 r. Katarzyna Pietrzak, Wydział Polityki Gospodarczej, OPZZ Na półmetku drogi do 2030 r., który został określony jako termin wypełnienia Celów Zrównoważonego Rozwoju zawartych w Agendzie 2030, postęp ich realizacji jest niewielki. Wstępna ocena około 140 celów, dla których dostępne są dane, pokazuje, że tylko około 12% z nich jest na dobrej drodze; ponad połowa, choć wykazuje pewne postępy, jest umiarkowanie lub poważnie opóźniona a około 30% albo nie odnotowało żadnego postępu, albo cofnęło się poniżej poziomu bazowego z 2015 roku. Pokazuje to, że przyjęte przez państwa zobowiązania na forum międzynarodowym w obszarze zrównoważonego rozwoju, z trudem negocjowane, nie są w praktyce realizowane. Zgodnie z obecnymi trendami, w 2030 roku 575 milionów ludzi nadal będzie żyło w skrajnym ubóstwie, a tylko około jedna trzecia krajów osiągnie cel zmniejszenia o połowę krajowego poziomu ubóstwa. Co szokujące, świat powrócił do poziomu głodu niespotykanego od 2005 r., a ceny żywności pozostają wyższe w większej liczbie krajów niż w latach 2015-2019. W 2015 roku 589 milionów ludzi doświadczało głodu, a do 2021 roku liczba ta wzrosła do 768 milionów. Prognozy pokazują, że do 2030 roku około 670 milionów ludzi nadal będzie borykać się z głodem - 8 procent światowej populacji, tyle samo co w 2015 roku. W 2022 roku 2,2 miliarda ludzi nadal nie miało dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług wody pitnej, 3,5 miliarda nie miało dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług sanitarnych. Brak zmian spowoduje, że do 2030 r. około 660 milionów ludzi pozostanie bez elektryczności. Biorąc pod uwagę obecny stan rzeczy, zniwelowanie różnic w ochronie prawnej ze względu na płeć i usunięcie dyskryminujących przepisów zajmie 286 lat. Aktualne pozostają również wyzwania w obszarze godnej pracy. W 2022 r. 58,0 proc. osób zatrudnionych na całym świecie pracowało w szarej strefie, co oznacza około 2 mld pracowników zatrudnionych na niepewnych warunkach, z których większość nie jest objęta żadną formą ochrony socjalnej. Mediana różnicy w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w 102 krajach wynosi około 14 procent. Obliczenia te opierają się jednak wyłącznie na średnich zarobkach godzinowych, a zatem nie uwzględniają takich cech, jak sektor lub zawód, poziom wykształcenia lub ilość doświadczenia zawodowego. Udział produkcji gospodarczej zarobionej przez pracowników odnotował znaczny spadek w ciągu 15 lat, z 54,1 procent w 2004 roku do 52,6 procent w 2019 roku. Spadek ten odpowiada średnio 590 USD (parytet siły nabywczej) na pracownika. Ponieważ zarobki z pracy są szczególnie ważne dla osób mniej zamożnych i znajdujących się w trudnej sytuacji, a pracownicy o niższych dochodach zostali nieproporcjonalnie dotknięci kryzysem, obserwowany spadek jest niepokojący. Obecne globalne spowolnienie gospodarcze według ONZ prawdopodobnie zmusi również większą liczbę pracowników do zaakceptowania niższej jakości, słabo płatnych miejsc pracy, w których brakuje bezpieczeństwa zatrudnienia i ochrony socjalnej. Według ONZ należy temu przeciwdziałać. ONZ w swojej analizie na potrzeby Forum określiła obecnie funkcjonujący system finansowy jako moralnie upadły i wymagający gruntownej reformy, aby stawić czoła rosnącemu zadłużeniu, niepewności gospodarczej i napięciom handlowym, jednocześnie promując sprawiedliwe wynagrodzenie i godną pracę dla młodych ludzi. W związku z tym, Organizacja Narodów Zjednoczonych na zakończonym właśnie Forum wezwała szefów państw i rządów do ponownego podjęcia siedmioletnich, przyspieszonych, trwałych i transformacyjnych działań, zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym, aby zrealizować obietnicę Celów Zrównoważonego Rozwoju Agendy ONZ. ONZ wezwała do zmian systemu finansowego i gospodarczego, tak aby odpowiadał on na dzisiejsze wyzwania. Postulowano wzmocnienie spójności społecznej w celu zapewnienia godności, możliwości i praw dla wszystkich, przy jednoczesnej reorientacji gospodarek poprzez transformację kierunku tworzenia gospodarek odpornych na kryzysy. Wskazano na potrzebę nadania realnego znaczenia zobowiązaniu do niepozostawiania nikogo w tyle poprzez rozszerzenie zakresu ochrony socjalnej i dostępu do podstawowych usług, tworzenie możliwości zatrudnienia w gospodarce opiekuńczej, cyfrowej i ekologicznej; pilne zajęcie się głębokim kryzysem w edukacji; wzmocnienie działań na rzecz równości płci, wykorzystanie technologii cyfrowych w celu zlikwidowania podziałów oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu grup marginalizowanych, takich jak osoby niepełnosprawne. Forum ONZ dużo uwagi poświęciło również problemom klimatycznym i wezwało w związku z tym państwa do działań na rzecz zapewnienia obywatelom ich prawa do zdrowego środowiska. Na Forum wskazano również na potrzebę uruchomienia przez państwa znaczących środków finansowych na działania prowadzące do wypełnienia Celów zrównoważonego rozwoju Agendy ONZ do 2030 r.